Temat 3 i 4 PDF

Preview

Summary

Download Temat 3 i 4 PDF

Description

Temat 3: Wybór konsumenta 1. Konsument posiadający dochód w wysokości I = 9 j.p. wydaje go w całości na dobro X i dobro Y, których ceny wynoszą odpowiednio PX = 1 j.p. i PY = 2 j.p. Rozkład użyteczności całkowitej i krańcowej obu dóbr przedstawia tabela:

a) b) c) d)

X TU MU

1 8

2 15

Y TU MU

1

2

10

8

3

4

6

5

3 24

4 28

5 30

6

7 35

3

5

6 33

7 34

3

Uzupełnij tabelę, Wykorzystując dane z tabeli, znajdź wszystkie kombinacje dóbr, które konsument może nabyć, Znajdź kombinację dającą konsumentowi największe zadowolenie, Wyznacz optymalną kombinację dóbr wykorzystując równanie równowagi konsumenta.

Rozwiązanie: a) PX = 1 j.p. PY = 2 j.p.

X TU M U

1 8

2 15

3 21

4 26

5 30

6 33

7 35

8

7

6

5

4

3

2

7/1 =7

6/1 =6

5/1 =5

4/1 =4

3/1 =3

2/1 =2

1 10

2 18

3 24

4 28

5 31

6 33

7 34

10

8

6

4

3

2

1

4/2 =2

3/2 =1, 5

2/2 =1

1/2 =0, 5

MU8/1 P =8 Y TU M U

M P

10/ 2=5

8/2 =4

6/2 =3

Teoria użyteczności krańcowej wprowadza dwie kategorie: użyteczność całkowitą (TU, total utility), oznaczającą zadowolenie z konsumpcji danej ilości dobra oraz użyteczność krańcową (MU, marginal utility), rozumianą jako zmianę użyteczności całkowitej spowodowaną konsumpcją dodatkowej jednostki doba. Prawo malejącej użyteczności krańcowej (I prawo Gossena) mówi, że wraz ze wzrostem konsumpcji danego dobra jego użyteczność krańcowa maleje. Towarzyszy temu coraz wolniejszy wzrost użyteczności całkowitej, ale tylko do pewnego poziomu, po przekroczeniu którego zadowolenie z konsumpcji zaczyna malec. Gdy użyteczność całkowita osiąga maksymalny poziom, użyteczność krańcowa jest równa 0, gdy użyteczność całkowita obniża się, użyteczność krańcowa przyjmuje wartości ujemne. Maksymalny poziom użyteczności z konsumpcji dwóch dóbr (punkt równowagi) konsument osiąga przy pełnym wykorzystaniu dochodu przeznaczonego na dane dobra i takiej strukturze konsumpcji, przy której następuje wyrównanie użyteczności krańcowej dóbr w przeliczeniu na jednostkę pieniężną ich cen (II prawo Gossena).

MU X MU Y = PY PX

b) 1X+4Y=1*1+4*2=9 3X+3Y=3*1+3*2=9 5X+2Y=5*1+2*2=9 7X+1Y=7*1+1*2=9 c) 1X+4Y=8+28=36 3X+3Y=21+24=45 5X+2Y=30+18=48 7X+1Y=35+10=45 d) 4X+1Y=4*1+1*2=6 5X+2Y=5*1+2*2=9 6X+3Y=6*1+3*2=12 7X+4Y=7*1+4*2=15 2. Konsument otrzymuje 40 j.p. tygodniowo, które wydaje na dobra X i Y. Na podstawie poniższych danych doradź co powinien zrobić, aby osiągnąć maksymalne zadowolenie.

Dobr o X Y

Cena

Ilość

MU

1,5 1,0

20 10

30 15

MU X MU Y > PY PX 30 15 > 1,5 1 20 > 15 Powinien zwiększyć konsumpcję dobra X kosztem dobra Y. ??

3. Kombinacje dóbr oraz odpowiadające poszczególnym poziomom konsumpcji użyteczności całkowite przedstawia tabela:

Kombina cje TUX TUY TUX+Y

1X 4Y 10 68

i

1X 7Y 10 98

i

4X 10Y 34 110

i

5X 2Y 40 38

i

5X 4Y 40 68

i

5X i 8 9X Y 3Y 40 54 104 54

i

9X 6Y 54 90

i

a) Oblicz użyteczność całkowitą osiąganą z konsumpcji kombinacji dóbr X i Y, b) Wykreśl mapę krzywych obojętności, c) Wiedząc, że konsument dysponuje dochodem w wysokości I = 26 j.p., a ceny dóbr wynoszą odpowiednio PX = 2 j.p. i PY = 4 j.p., wykreśl linię budżetową oraz wskaż kombinację optymalną dla konsumenta. Rozwiązanie:

Kombina cje TUX TUY TUX+Y

1X 4Y 10 68 78

punkt

A

i

1X 7Y 10 98 108 B

i

4X 10Y 34 110 144 C

I = 26 j.p., PX = 2 j.p., PY = 4 j.p.

i

5X 2Y 40 38 118 D

i

5X 4Y 40 68 108 E

i

5X i 8 9X i 9X i Y 3Y 6Y 40 54 54 104 54 90 144 108 144 F

G

H

I = Qx*Px+Qy*Py 26=0*2+Qy*4 Qy=6,5 I = Qx*Px+Qy*Py 26=Qx*2+0*4 Qx=13

4. Konsument dysponuje dochodem w wysokości I = 100 j.p. i przeznacza go na zakup dób X i Y, których ceny wynoszą odpowiednio PX = 5 j.p. i PY = 10 j.p. a) Wykorzystując linię budżetową i krzywą obojętności przedstaw graficznie sytuację wiedząc, że konsument maksymalizuje zadowolenie nabywając 6 jednostek dobra X, I = Qx*Px+Qy*Py 100=0*5+Qy*10 Qy=10 I = Qx*Px+Qy*Py 26=Qx*5+0*10 Qx=20 I = Qx*Px+Qy*Py 100=6*5+Qy*10 Qy=7

b) Pokaż, jak sytuacja X wzrośnie konsument konsumpcję = 3

I = Qx2*Px2+Qy*Py 26=Qx2*10+0*10 Qx2=10

zmieni się jeżeli cena dobra do PX2 = 10 j.p. i ograniczy tego dobra do X jednostek,

c) Na podstawie danych narysuj krzywą popytu konsumenta na dobro X,

d) Oblicz współczynnik elastyczności cenowej popytu oraz zinterpretuj wynik.

E DP=

( X 2 −X 1 ) 1 ( X +X ) 2 1 2

÷

( P2 − P1 ) 1 ( P +P ) 2 1 2

=

( 3−6 ) ( 10 −5 ) −3 5 =−1 ÷ ÷ = 4,5 7,5 1 1 ( 6+3 ) ( 5+10) 2 2

Popyt jest neutralny |EDP |=1, procentowa (względna) zmiana wielkości popytu jest taka sama jak procentowa zmiana ceny. 5. Na podstawie rysunku: a) Oblicz ceny dóbr Y i X, gdy dochód konsumenta wynosi I1 = 600 j.p., b) Oblicz wysokość dochodu I2, c) Oblicz wysokość dochodu I3, d) Oblicz współczynnik elastyczności cenowej popytu konsumenta na dobro X i zinterpretuj wynik, e) Wykreśl krzywą popytu na dobro X, f) Oblicz współczynnik elastyczności dochodowej popytu i zinterpretuj wyniki, g) Narysuj krzywe Engla. Rozwiązanie: a) I = Qx*Px+Qy*Py 600=30*Px+0*Py Px=20 j.p. I = Qx*Px+Qy*Py

600= 0*Px + 15 *Py Py=40 j.p. b) Dochód (nominalny) nie uległ zmianie, I 2 = 600 j.p. (dochód realny rośnie) ??

c) I = Qx*Px+Qy*Py I = 36*20+0*40 I=720 j.p. lub I = Qx*Px+Qy*Py I = 0*20+18*40 I=720 j.p.

d)

E DPx=

( X 2− X 1 ) 1 ( X +X 2 ) 2 1

÷

(P 2−P1 ) 1 (P + P ) 2 1 2

=

( 15−30 ) ( 40−20 ) −15 20 = ÷ =−1 ÷ 22,5 30 1 1 ( 30 + 15 ) (20 + 40 ) 2 2

Popyt jest neutralny |EDP |=1, procentowa (względna) zmiana wielkości popytu jest taka sama jak procentowa zmiana ceny. e)

f)

660=1 ¿ ( X 2 − X 1 ) ( I 2−I 1 ) ( 36 −30 ) ÷ ÷ E DI = = 1 1 1 ( 30 + 36) ( X +X ) ( I +I ) 2 1 2 2 1 2 2 Dobro normalne, EDI >0

( 720 −600) 6 120 = ÷ ¿ 1 33 ( 600 + 720) 2

Temat 4: Koszty produkcji i wynik ekonomiczny 1. Pani Kowalska postanowiła otworzyć własne biuro rachunkowe. Wynajęła lokal, za który płaci 100 j.p. miesięcznie. Na wyposażenie biura wydała 1900 j.p. Kwotę tę wyjęła ze swojego rachunku bankowego oprocentowanego 10% w skali roku. Opłaty związane z prowadzeniem biura wynoszą 200 j.p. miesięcznie. Gdyby pani Kowalska nie otworzyła biura, nadal zarabiałaby 150 j.p. miesięcznie. Szacując roczny przychód pani Kowalskiej na 8200 j.p. oblicz: a) Wynik ekonomiczny w skali roku, b) Wynik księgowy w skali roku. Zysk ekonomiczny – nadwyżka przychodu nad kosztem ekonomicznym (jawny + ukryty) Zysk księgowy – nadwyżka pomiędzy przychodem przedsiębiorstwa a kosztem jawnym.

KOSZT JAWNY WYPOSAŻENIE BIURA 1900 j.p. ODSETKI OD KREDYTU 10% W SKALI ROKU Z 1900 j.p. 190 j.p.

STAŁY WYNAJEM

100 j.p./mc

UKRYTY KOSZT ALTERNATYNY / UTRACONYCH MOŻLIWOŚCI

150 j.p./mc

Wynik ekonomiczny Przychody 8200 Koszty 1900 190 1200 2400 1800 Wynik =710

Wynik księgowy Przychody 8200 Koszty

1900 190 1200 2400

Wynik =2510

OPŁATY

200 j.p./mc

ZMIENN Y

2. Uzupełnij rysunek o koszty produkcji, a następnie zinterpretuj zależności między funkcją kosztów krańcowych oraz funkcjami kosztów przeciętnych wstawiając: >; . AVC. MC  Jeżeli ATC maleje, to MC < ATC. ATC  Jeżeli ATC osiąga minimum, to MC =. ATC. AVC

Uzupełnij zdania:  Dla wielkości produkcji X = 0, koszt całkowity produkcji jest TC równy kosztowi STAŁEMU - FC . TVC  Dla wielkości produkcji X = 0, koszt zmienny produkcji jest równy 0 . TFC  Pionowa odległość między krzywą TC i krzywą VC jest FC i pokazuje wysokość kosztu STAŁEGO .  Pionowa odległość między krzywą ATC i krzywą AVC jest AFC i pokazuje wysokość kosztu PRZECIĘTNEGO STAŁEGO .

3. Na podstawie poniższych danych dotyczących producenta odpowiedz na zadane pytania: P = 10 TC = 2100 AFC = 1 AVC = 2 a) Jaki jest ATC dla realizowanej wielkości produkcji? 3 ATC=AVC+AFC ATC=2+1 ATC=3

b) Jaka jest wielkość produkcji? 700 TC/X=ATC X=TC/ATC X=2100/3 X=700

c) Jaki jest FC dla tej wielkości produkcji? 700 FC=AFC*X FC=1*700 FC=700

d) Jaki jest VC dla tej wielkości produkcji? 1400 VC=AVC*X VC=2*700 VC=1400

e) Jaki jest TR dla tej wielkości produkcji? 7000 TR=X*P TR=700*10 TR=7000

f)

Jaki jest wynik ekonomiczny dla tej wielkości produkcji? 4900 FR=TR-TC FR=7000-2100 FR=4900

4. Posiadasz następujące dane pewnego producenta: X = 20; ATC = 30 j.p. i jest minimalny; FC = 10 j.p. Oblicz kolejno MC, AFC, AVC, VC, TC dla danej wielkości produkcji. ATC = 30 j.p. P=30 j.p. MC=30 j.p. AFC=FC/X=10/20=0,5 j.p. AVC=ATC-AFC=30-0,5=29,5 j.p. VC=AVC*X=29,5*20=590 j.p. TC=FC+VC=10+590=600 j.p. Do pokazania dla FiR – wyznaczenie graficzne progu rentowności

5. Poniższa tabela pokazuje koszty producenta. Rynkowa cena dobra kształtuje się na poziomie P = 85 j.p. a) Oblicz wynik ekonomiczny producenta w punkcie równowagi. X VC TC MC

0 0 10 -

1 75

2 145

3 220

4 300

5 385

6 475

X VC FC TC MC TR FR

0 0 10 10 -10

1 75 10 85 75 85 0

2 145 10 155 70 170 15

3 220 10 230 75 255 25

4 300 10 310 80 340 30

5 385 10 395 85 425 30

6 475 10 485 90 510 25

MC=

∆ TC ∆ TVC = ∆X ∆X

Koszt krańcowy pokazuje, o ile zmienia się koszt całkowity (TC) w przedsiębiorstwie, jeżeli zwiększy ono produkcję dobra X o jednostkę. b) Oblicz wynik ekonomiczny w sytuacji, gdy koszt stały produkcji wzrośnie do FC = 200 j.p. Czy producent powinien produkować?

X 0 1 2 3 4 5 6 VC 0 75 145 220 300 385 475 FC 200 200 200 200 200 200 200 TC 200 275 345 420 500 585 675 MC 75 70 75 80 85 90 TR 85 170 255 340 425 510 FR -200 -190 -175 -165 -160 -160 -165 P=MR=MC, AVCAVC · X [TR>VC] TR / X = VC / X + FC / X [MR=TC/X=MC] Strata > TC – VC [Le>FC] ATC > P TC < TR AVC = P

WE

A

B

C

?? zysk normalny strata ekonomicz na strata ekonomicz na zysk ekonomicz ny strata ekonomicz na

TABELA POMOCNICZA DO ZADAŃ 5-6 Sytuacja producenta w równowadze (MR=MC)

Zapis sytuacji za pomocą wielkości całkowitych

Zapis sytuacji za pomocą wielkości przeciętnych

1. Maksymalizacja zysku

TR > TC

P > ATC

2. Zysk normalny

TR = TC

P = ATC

3. Minimalizacja straty – kontynuacja produkcji 4. Minimalizacja straty – punkt zamknięcia 5. Minimalizacja straty – wstrzymanie produkcji

VC < TR < TC, czyli Strata < FC VC = TR < TC, czyli Strata = FC TR < VC < TC, czyli Strata > FC

AVC < P < ATC AVC = P < ATC P < AVC < ATC

ZADANIA DODATKOWE: KONKURENCJA DOSKONAŁA i MONOPOL NA RYNKU 1. Rynek doskonale konkurencyjny opisany jest równaniami XD = 600 – 20P oraz XS = – 400 + 30P. Zilustruj na układzie współrzędnych (wykorzystując krzywe wielkości przeciętnych i krańcowych) sytuację producenta w równowadze. Zakłada się, że w punkcie równowagi ATC = 25 j.p. dla wielkości produkcji X = 2. Zaznacz pole wyniku ekonomicznego i podaj jego wartość liczbową.

2. Na podstawie powyższych danych określ sytuację producenta na rynku konkurencji doskonałej i doradź mu dalsze postępowanie: TR = 10000 FC = 2000 ATC = 4 AVC = 3 MC = 6 ATC-AVC=AFC=1 AFC=FC/X X=FC/AFC=2000 TR=P*X P=TR/X=10000/2000=5 P>ATC>AVC TR>TC Zysk ekonmiczny 3. Wykorzystując poniższe informacje oceń sytuację ekonomiczną monopolu oraz doradź dalsze postępowanie: ATC = MC > P > AVC > MR MC>MR, producent nie znajduje się w równowadze, wynik ekonomiczny to strata, ???

4. Na podstawie poniższego rysunku oblicz wynik ekonomiczny monopolu w punkcie równowagi oraz zakreśl jego pole.

MC=MR

????...