Zasada indywidualizacji odpowiedzialności karnej PDF

Preview

Summary

Download Zasada indywidualizacji odpowiedzialności karnej PDF

Description

Zasada indywidualizacji odpowiedzialności karnej — art. 21

Art. 21. § 1. Okoliczności osobiste, wyłczajce lub łagodzce albo zaostrzajce odpowiedzialnoś karn, uwzgl!dnia si! tylko co do osoby, kt"rej dotycz. § 2. Je$eli okolicznoś osobista dotyczca sprawcy, wpływajca chocia$by tylko na wy$sz karalnoś , stanowi znami! czynu zabronionego, wsp"łdziałajcy podlega odpowiedzialności karnej przewidzianej za ten czyn zabroniony, gdy otej okoliczności wiedział, chocia$by go nie dotyczyła. § 3. Wobec wsp"łdziałajcego, kt"rego nie dotyczy okolicznoś określona w § 2, sd mo$e zastosowa nadzwyczajne złagodzenie kary.

Nie jest łatwy do określenia charakter okoliczności osobistych określonych w art. 21§1 — należy przez nie rozumieć cechy charakteryzujące osobę będącą podmiotem odpowiedzialności karnej. Zaliczamy tu: 

Okoliczności wyłączające odpowiedzialność karną, okoliczności wyłączające winę — nieletniość, niepoczytalność, stan wyższej konieczności, okoliczności wyłączające karalność — np. przedawnienie, czynny żal skuteczny



Okoliczności łagodzące karę — sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary — ograniczona poczytalność, błąd co do kontratypów, okoliczność wyłączająca winę, czynny żal bezskuteczny



Okoliczności zaostrzające odpowiedzialność karną — art. 148§3 — gdy ktoś jednym czynem zabija więcej niż jedną osobę.

Te wszystkie okoliczności uwzględnia się tylko do osoby, której dotyczą. Z uwagi na treść art. 21§2 — okoliczności osobiste nie stanowią znamienia czynu zabronionego dotyczącego sprawcy, np. stan psychiczny, dojrzałość, uwzględnia się tylko co do osoby, której dotyczą. Art. 21§2 — ma zastosowanie co do okoliczności osobistych sprawcy, które stanowią znamię czynu zabronionego o charakterze podstawowym lub charakterze kwalifikowanym. Nie stosuje się go do przypadków, gdy okoliczność osobista dotycząca sprawcy stanowi znamię czynu zabronionego typu uprzywilejowanego.

Odpowiedzialnoś wsp"łdziałajcego za przest!pstwo indywidualne (właściwego, niewłaściwego typu kwalifikowanego) — art. 21§2, §3

Współdziałanie obejmuje wszystkie formy sprawcze + podżeganie i pomocnictwo. Makarewicz w Kodeksie Karnym z 1932 r. wykluczył odpowiedzialność podżegacza i pomocnika za przestępstwa indywidualne — Kodeks Karny z 1969 r. przyjął tą odpowiedzialność jednak warunkował ją wiedzą o szczególnej właściwości sprawcy. Z kolei nie obejmował on swoim zakresem sprawczego współdziałania (współsprawstwa i sprawstwa kierowniczego) — kodeks karny z 1997 r. w art. 21§2 usuwa te niekonsekwencje. ⇓ W przypadku przestępstw indywidualnych właściwych (są to przestępstwa mogące być popełnione przez osobę posiadającą jakąś cechę indywidualną i ta cecha wpływa na byt przestępstwa — jest to tzw. intraneus — np. matka, żołnierz) — ta okolicznośc osobista dotycząca sprawcy, jako znamię czynu zabronionego, ogranicza krąg podmiotów mogących popełnić dany czyn zabroniony, wiedza o tej okoliczności po stronie osób współdziałających w popełnieniu czynu zabronionego jest w ofóle warunkiem odpowiedzialności karnej — mówi o tym art. 21§2.

Przestępstwa indywidualne niewłaściwe — (cecha wpływa na wyższy lub niższy stopień karalności) — okoliczność osobista dotycząca sprawcy jako znamię typu czynu zabronionego powoduje przekwalifikowanie czynu zabronionego z typu podstawowego na typ kwalifikowany, to wiedza o tej okoliczności po stronie współdziałających powoduje odpowiedzialność za przestępstwo typu kwalifikowanego. Brak takiej wiedzy powoduje odpowiedzialność za przestępstwo typu podstawowego.

Powyższe uwagi odnoszą się do wszystkich współdziałających w popełnieniu czynu zabronionego z tym, że w przypadku sprawczego współdziałania zachodzić będzie odpowiedzialność za sprawstwo przestępstwa indywidualnego, chociażby wymagana okoliczność osobista tej osoby nie dotyczyła.

W przypadku współdziałania w postaci podżegania i pomocnictwa osoby realizujące znamiona tych postaci zjawiskowych odpowiadają za podżeganie lub pomocnictwo do właściwego albo niewłaściwego przestępstwa indywidualnego....