18 - Córka kapitana - Aleksandr Puszkin - Капитанская дочка - Александр Пушкин PDF

Preview

Summary

Historia stworzenia - Puszkin pracował nad tą historią w okresie od 1833 do 1836 roku. Początkowo poeta chciał stworzyć dokumentalny esej, ale w trakcie studiowania materiałów historycznych wpadł na pomysł stworzenia dzieła sztuki.
Temat przewodni „Córki Kapitana” to moralny wybór w trudnych w...

Description

„Córka kapitana” – Aleksander Puszkin Historia stworzenia - Puszkin pracował nad tą historią w okresie od 1833 do 1836 roku. Początkowo poeta chciał stworzyć dokumentalny esej, ale w trakcie studiowania materiałów historycznych wpadł na pomysł stworzenia dzieła sztuki. Temat przewodni „Córki Kapitana” to moralny wybór w trudnych warunkach, zachowanie honoru i godności. W tekście są też motywy miłości i wychowania. Fabuła jest zbudowana w formie notatek młodego szlachcica, w których opowiada on o powstaniu Pugaczowa. Gatunek - Wciąż otwarte jest pytanie o gatunek „Córki Kapitana”. Praca obejmuje długi okres czasu, fazy dojrzewania bohatera, historyczne dane dokumentalne, wszystko to pozwala przypisać tę pracę gatunkowi powieściowemu. W czasach pisarza wielotomowe dzieła uważane były za powieści, a „Córka kapitana” otrzymała gatunek opowieści. Współcześni poecie byli przekonani, że jego książka należy do kierunku realizmu, odzwierciedlając rzeczywiste wydarzenia, ale opisy z wykorzystaniem materiałów historycznych, których centralną postacią jest romantyczny bohater Pugaczow, nadają mu charakterystykę romantyzmu. Zarówno linia historyczna, jak i romantyczna fabuła sprawiają, że historia „Córka Kapitana” jest dziś popularna. Głównym bohaterem, a zarazem narratorem utworu jest Piotr Andrieicz Griniow – jedyne pozostałe przy życiu dziecko emerytowanego majora. Kiedy Piotr skończył 17 lat, surowy ojciec zadecydował o wysłaniu go na służbę wojskową. Bohater początkowo przyjmuje tę wiadomość z entuzjazmem, myśląc o wolności i rozkoszach życia w Petersburgu. Jego radość szybko zostaje jednak zgaszona przez ojca, który postanowił wysłać go do miejscowości Orenburg. Następnego dnia Piotr, wraz ze swoim sługą Sawieljiczem, wyrusza w drogę do Orenburga. Po drodze zatrzymuje się w Symbirsku, gdzie w oberży – podczas gry w bilard – spotyka Iwana Iwanowicza Zurina (jak się później okazuje – oficera carskiej armii), który ogrywa go na sto rubli. Griniow i Sawieljicz wyruszają w dalszą drogę do Orenburga. Po drodze zaskakuje ich zamieć, a silny wiatr i opady śniegu uniemożliwiają dalszą podróż. Kiedy bohaterowie są pewni, że utkną w zaspie na kilka godzin, w oddali zauważają zbliżającą się ku nim postać. Tajemniczy, brodaty mężczyzna – doskonale zaznajomiony z okolicą - pomaga im dotrzeć do znajdującego się nieopodal zajazdu. Następnego ranka, zaraz przed swoim wyjazdem, Piotr postanawia okazać wdzięczność nieznajomemu i oddaje mu swój kubrak z zajęczego futra. Po dotarciu do Orenburga Griniow spotyka się z generałem, który przydziela go do służby w twierdzy Biełogorskiej, pod dowództwem kapitana Iwana Kuźmicza Mironowa. Udaje się w wyznaczone miejsce. Twierdza okazuje się być zwyczajną wioską z krytymi słomą chatami, otoczoną drewnianym płotem. Piotr zapoznaje się z rodziną swojego dowódcy, w której – jak się okazuje – twardą ręką rządzi jego żona, Wasilisa Jegorowna. Poznaje również ich córkę, Maszę. Przebywając w twierdzy, Griniow zaprzyjaźnia się z Aleksym Iwanyczem Szwabrinem, zesłanym tam na służbę po udziale w pojedynku, w którym zabił on swojego oponenta. Szwabrin nie cieszy się dobrą reputacją wśród mieszkańców twierdzy i chociaż początkowo zdobywa sympatię Piotra, to również jego po jakimś czasie zaczyna nudzić towarzystwo Aleksego Iwanycza. Ich relacja na dobre ulega pogorszeniu w momencie, kiedy Szwabrin wyśmiewa napisaną przez Griniowa piosenkę, opiewającą jego miłość do córki kapitana. Okazuje się, że Aleksy Iwanycz także starał się o względy Marii Iwanowny, lecz został przez nią odrzucony. Piotr postanawia wyzwać go na pojedynek na szable. W wyniku chwili nieuwagi podczas pojedynku, Griniow zostaje ranny i przez miesiąc dochodzi do zdrowia. W tym czasie zdaje sobie sprawę ze swojej miłości do córki Mironowa i postanawia uczynić ją swoją żoną. Uczucie zostaje odwzajemnione. Piotr pisze list do swojego ojca z prośbą o pobłogosławienie ich związku, jednak spotyka się z odmową. Szczególnie dotyka to Marię, która nie zgadza się na zostanie jego żoną bez wcześniejszego błogosławieństwa ze strony jego rodziców. Niebawem twierdza zostaje oblężona przez powstańca Jemieljana Pugaczowa (podającego się za imperatora Piotra III) i jego armię. Kozacy przebywający w Biełogorskiej twierdzy przechodzą na stronę Pugaczowa, w wyniku czego z łatwością udaje mu się ją podbić.

Po wtargnięciu powstańców do wsi Pugaczow obejmuje w niej władzę, zmuszając dotychczasowych przywódców twierdzy do okazania mu poddaństwa. Zarówno kapitan Mironow, jak i jednooki Iwan Ignatycz odmawiają hosudarowi posłuszeństwa, przez co kończą powieszeni na szubienicy. Zabita zostaje również żona Mironowa, Wasilisa. Podobny los czekał Griniowa – kiedy Pugaczow chciał i jemu rozkazać okazanie sobie poddaństwa, Szwabrin (który wcześniej przeszedł do wrogiej armii) podszedł i powiedział mu coś na ucho. Pugaczow natychmiast rozkazał powiesić Griniowa. Wtedy z tłumu wypadł sługa Piotra, Sawieljicz, błagając o łaskę dla młodzieńca i wstawiając się za niego własnym życiem. Pugaczow rozpoznaje Sawieljicza i uświadamia sobie, iż Griniow to ten sam młodzieniec, który w podziękowaniu za pomoc podarował mu zajęczy kubrak. Ułaskawia go. Po tragicznych zdarzeniach w Biełogorskiej twierdzy Piotr zostaje zaproszony przez Pugaczowa do jego nowej rezydencji. Chłopski przywódca raz jeszcze próbuje nakłonić Griniowa do uznania go za swojego monarchę, jednak młody oficer odmawia – mówi, że z urodzenia jest szlachcicem i poprzysiągł imperatorowej Katarzynie II swoją wierność, w wyniku czego nie może okazać poddaństwa Pugaczowowi. Zaznacza jednocześnie, że powiedział mu całą prawdę i to od niego zależy, co zechce z nim zrobić. Pugaczow jest zaskoczony jego szczerością i postanawia pozwolić mu jechać do Orenburga – nawet jeśli będzie oznaczało to walkę przeciwko niemu. Prosi go również o przekazanie wieści o tym, że za kilka dni ma zamiar najechać twierdzę w Orenburgu. Szwabrin zostaje mianowany przez Pugaczowa nowym komendantem twierdzy. Wykorzystuje to do zmuszenia osieroconej Marii Iwanowny do zostania jego żoną. Przebywający w Orenburgu Piotr porzuca walkę z atakującymi twierdzę armiami Pugaczowa i postanawia powrócić do twierdzy Biełogorskiej by uratować ukochaną. Po drodze natyka się na samego hosudara, który – poruszony dramatyczną historią Marii Iwanowny – postanawia pomóc Griniowowi ją uratować. Masza zostaje uwolniona z rąk podłego Szwabrina. Wraz z Piotrem udają się do jego rodzinnej wioski, gdzie Griniow ma zamiar pozostawić ją pod opieką swoich rodziców. Po drodze zatrzymują ich jednak wojska carskie, wśród których Griniow rozpoznaje spotkanego na początku swojej podróży Zurina. Piotr decyduje się do nich przyłączyć i wysyła Marię w towarzystwie Sawieljicza do swojego domu rodzinnego. Piotr wraz z wojskami carycy walczy z armiami Pugaczowa, aż wreszcie hosudar zostaje ostatecznie pokonany. Niestety, do władz dochodzą jednocześnie pogłoski o przyjacielskich stosunkach Griniowa z Pugaczowem, w wyniku czego zostaje on aresztowany. Okazuje się, że za donosem stał Szwabrin, który oskarżył Piotra o przejście na stronę wroga i bycie jego szpiegiem w Orenburgu. Piotr z łatwością mógłby usprawiedliwić przed sędzią swoje czyny, jednak nie chciał ściągać kłopotów na swoją ukochaną, która była ich przyczyną. Zostaje skazany na karę śmierci, jednak caryca ułaskawia go i ostatecznie Piotr dostaje jedynie wyrok zesłania na Sybir. Masza uświadamia sobie, iż to ona jest powodem uwięzienia ukochanego. Postanawia wyruszyć mu na pomoc i wyjeżdża do Carskiego Sioła, by błagać o wybaczenie dla Piotra. Podczas spaceru po pięknych łąkach miejscowości natyka się na tajemniczą kobietę, której wyjawia, iż jest córką kapitana Mironowa i zwierza się jej ze swoich zamiarów. Początkowo przyjazna dama wydaje się oburzona pomysłem dziewczyny i odpiera, że Griniow to łotr i carowa nie może go ułaskawić. Obiecuje jednak, że spróbuje jej jakoś pomóc w tej sprawie. Niedługo później pod dom, w którym zatrzymała się Masza, podjeżdżają wysłannicy imperatorowej oznajmiając, iż rozkazała ona sprowadzić Marię Iwanownę na dwór. Kiedy dziewczyna pojawia się w rezydencji carycy by z nią porozmawiać, doznaje szoku – w postaci imperatorowej rozpoznaje damę, którą spotkała wcześniej podczas spaceru. Okazuje się, iż kapitan Mironow wyświadczył kiedyś Katarzynie II przysługę i była ona jego dłużniczką – postanawia więc pomóc Maszy i ułaskawia Piotra. Piotr Andrieicz wychodzi na wolność i żeni się z Marią Iwanowną. Jest również świadkiem egzekucji Pugaczowa: „samozwaniec poznał go w tłumie i skinął mu głową, którą po chwili, martwą i okrwawioną, pokazano ludowi”....