2. Tkanka nabłonkowa - Opis i występowanie tkanki nabłonkowej PDF

Preview

Summary

Opis i występowanie tkanki nabłonkowej...

Description

Tkanka nabłonkowa Główną masę stanowią komórki ściśle przylegające do siebie. Wyróżniamy: 1. Nabłonki pokrywające – wyścielające → nabłonek wielorzędowy walcowaty urzęsiony. np. drogi oddechowe 2. Nabłonki gruczołowe – np. tarczyca 3. Nabłonki przepuszczające → transport jonów nieorganicznych – głównie Na+ i K+ podstawowy mechanizm regulujący gospodarkę wodno-mineralną. np. nabłonek kanałów i rzędu nerki, nabłonek jelita 4. Nabłonki prawie zupełnie nie przepuszczające – np. nabłonek przejściowy – pęcherz moczowy Funkcja • Okrywowo-ochronna • Barierowa → oddzielające dwa środowiska • Wchłaniania → jelito, nerka • Wydzielania → gruczoły • Zmysłowa → kubki smakowe, pole węchowe Klasyfikacja nabłonków 1. Kształt komórek i jąder komórkowych 2. Liczby warstw komórek •

Nabłonek jednowarstwowy płaski – funkcje filtracyjne, dializacyjne, bierny transport gazów, transport na drodze transcytozy. np. pęcherzyki płucne, kanały moczowe i nerki

•

Nabłonek jednowarstwowy sześcienny – funkcje wydzielnicze, czynny transport jonów. np. gruczoły, kanaliki nerkowe

•

Nabłonek jednowarstwowy walcowaty – funkcje wchłaniania i wydzielania. np. wnętrze jelita cienkiego (od żołądka do odbytu) kosmki jelitowe

•

Nabłonek wielorzędowy – rzekomowielowarstwowy, rzęski, stereocylia. np. przewody oddechowe, jajowód, przewód najądrza

•

Nabłonek wielowarstwowy płaski – 6-20 warstw, białko cytokeratyna, rogowaciejący, nierogowaciejący. np. naskórek, jama ustna i przełyk

•

Nabłonek przejściowy – 3-6 warstw, komórki baldaszkowate, cerebrozydy, moczowody, pęcherz moczowy

•

Nabłonek wielokomórkowy walcowaty – przewody wyprowadzające gruczołów. np. ślinowych

Błona podstawna • Łączy podłoże mechaniczne z podłożem → naskórek • Transportuje substancje odżywcze • Zachowuje kształt komórek Ma 3 warstwy (0,2 ym): 1. Blaszka jasna → laminina, nidogen 2. Blaszka gęsta → kolagen typu IV 3. Warstwa włókienek i makrocząsteczek kolagenowych → kolagen typu VII

Struktury na powierzchni nabłonka 1. Mikrokosmki – 1ym ◦ Na jednej powierzchni komórki do 3 tysięcy ◦ Zwiększają powierzchnię ochronną 2. Rzęski – 5-10ym ◦ Na powierzchni 1 komórki do 300 ◦ Aksonema (9+2), neksyna, dynemina ◦ Kinetocylia (duże) → przedsionek ucha Mikrokosmki Długość od 1 do 1,5 ym, na powierzchni jednej komórki znajduje ich się ok 2-3 tysięcy. Tworzą brzeżek szczoteczkowaty pokryty glikokaliskem. Zwiększają powierzchnię ochronną jelita 20-krotnie W błonie mikrokosmków enzymy → enteropeptydaza, maltaza, izomaltaza, laktaza, sacharaza Połączenie między komórkami nabłonkowymi 1. Zamykające → ściśle połączone. np. w pęcherzu moczowym, nabłonkach wchłaniających 2. Zwierające → odporne na rozerwanie: naskórek, nabłonek pochwy i szyjki macicy. Obwódki zawierające → kadheryna Desmosomy → plamki zawierające – desmoplakina, desmogleina Hemidesmosomy, półdesmosomy 3. Neksus → synapsy elektryczne, koneksyna, koneksony, kanał 1,5nm...