9. Skazy płytkowe i naczyniowe PDF

Preview

Summary

Stanisław Stachura...

Description

Skazy płytkowe Są spowodowane zmniejszeniem liczby płytek krwi lub zaburzeniami ich funkcji w procesie krzepnięcia krwi. Najczęstszą postacią jest małopłytkowość samoistna. Przyczyna tej choroby nie jest znana. Przyjmuje się immunologiczne podłoże choroby, ponieważ w większości przypadków stwierdza się w surowicy krwi obecność przeciwciał niszczących płytki. Choroba pojawia się najczęściej u osób młodych. Na skórze, zwłaszcza kończyn dolnych, górnych i głowy, przy najmniejszych nawet urazach powstają rozległe, sine plamiste wybroczyny krwi. U kobiet występują przedłużone, obfite krwawienia miesiączkowe. Zdarzają się także przypadki o nagłym początku i ostrym przebiegu, z obfitymi krwawieniami z nosa lub z dróg rodnych albo z wylewem do mózgu. Badaniem laboratoryjnym stwierdza się zmniejszoną liczbę płytek we krwi (trombocytopenia), wydłużenie czasu krwawienia przy prawidłowym czasie krzepnięcia krwi oraz upośledzenie kurczliwości skrzepu. Można zauważyć pojawienie się wybroczyn na skórze po uciśnięciu opaską stosowaną we wstrzyknięciach dożylnych. Jest to tzw. dodatni objaw opaskowy RumpelaLeedego. Charakterystyczne zmiany występują w szpiku kostnym. Zespół małopłytkowości może wystąpić także w przebiegu niektórych chorób zakaźnych, w zatruciach (np. benzenem, rtęcią), pod wpływem niektórych leków (np. chinidyny, sulfonamidów), w chorobach śledziony, w mocznicy. Stany takie nazywamy małopłytkowością objawową, czyli wtórną. Leczenie małopłytkowości polega na stosowaniu dużych dawek kortykosteroidów, aby zahamować niszczenie płytek. W razie bardzo znacznego spadku liczby płytek we krwi wskazane jest przetaczanie masy płytkowej jednoimiennej, natomiast ze względu na nietrwałość trombocytów niecelowe jest przetaczanie krwi konserwowanej. W wielu przypadkach małopłytkowości samoistnej można uzyskać poprawę po wykonaniu splenektomii, czyli usunięciu śledziony, ponieważ w ten sposób zmniejsza się wytwarzanie przeciwciał. W małopłytkowości objawowej stosuje się przede wszystkim leczenie przyczynowe choroby podstawowej. Skazy naczyniowe Skazy naczyniowe polegają na uszkodzeniu środbłonków naczyń krwionośnych przez czynniki toksyczne lub immunologiczne, co zmniejsza szczelność ścian naczyniowych i prowadzi do krwawień. Najczęściej spotykaną skazą naczyniową jest plamica HenochaSchonleina. Jest to skaza o mechanizmie toksyczno-alergicznym. Może być wywołana przez zakażenie bakteryjne, wpływy toksyczne lub nadwrażliwość na leki. Głównymi objawami są gorączka i skaza krwotoczna, najczęściej na kończynach dolnych pod postacią rumienią, czasami bolesnych wykwitów skórnych i wybroczyn. Często obserwuje się równocześnie obrzęki stawów i krwotoczne zapalenie kłębuszków nerkowych. Leczenie polega na stosowaniu kortykosteroidów, antybiotyków

oraz leków działających antyalergicznie i uszczelniających ściany naczyń krwionośnych. Rzadką obecnie skazą naczyniową jest gnilec (szkorbut), spowodowany niedoborem witaminy C w pożywieniu. Krwawienia występują głównie w błonach śluzowych jamy ustnej. W ciężkich postaciach występują krwawienia w całym przewodzie pokarmowym. Leczenie polega na podawaniu dużych dawek witaminy C. Przykładem wrodzonej skazy naczyniowej jest rodzinna teleangiektazja Rendu-Oslera, występująca często w kilku pokoleniach. Osoby dotknięte chorobą mają liczne drobne naczyniaki, umiejscowione w skórze oraz w błonach śluzowych jamy ustnej, nosa i przewodu pokarmowego. Naczyniaki łatwo pękają, powodując powtarzające się krwawienia z jamy ustnej, nosa lub przewodu pokarmowego, które mogą prowadzić do niedokrwistości....