ADAM Mickiewicz - Dziady CZ. III PDF

Preview

Summary

Dokładny opis Dziadów Adama Mickiewicza....

Description

ADAM MICKIEWICZ - DZIADY CZ. III INFORMACJE OGÓLNE O LEKTURZE rodzaj

mieszany (synkretyczny), utwór zawiera elementy wszystkich trzech rodzajów literackich

epoka

romantyzm

gatunek

dramat romantyczny - ma otwartą kompozycję, zrywa z zasadą trzech jedności, sceny zbiorowe...

geneza

-

ma związek z represjami, które spadły na Polaków po upadku powstania listopadowego Mickiewicz zwraca uwagę na prześladowania Filomatów i Filaretów

GENEZA ➢ Utwór powstał w 1832 r. w Dreźnie; opublikowany w Paryżu. ➢ dedykacja → A. Mickiewicz stawia poetycki pomnik swoim przyjaciołom: Janowi Sobolewskiemu, Cyprianowi Daszkiewiczowi, Feliksowi Kółakowskiemu oraz innym patriotom, którzy byli prześladowani. Nazywa ich „narodowej sprawy męczennikami”.

POJĘCIA POJĘCIE

OBJAŚNIENIE Idea głosząca zbawienie ludzkości za sprawą wybrańca lub wybranej przez Boga grupy, narodu.

MESJANIZM

PROMETEIZM

PRZYKŁAD Z LEKTURY widzenie księdza Piotra

Przekonanie, iż Polska ma do odegrania szczególną rolę historyczną i jej cierpienie związane z brakiem wolności ma głębszy sens, Polska zbawi Europę, przerwie panowanie cara. Postawa wybitnej jednostki podejmującej walkę z Bogiem.

Konrad i jego zachowanie

prześladowań zbiorowości lub narodu.

represje, które dotykają młodych ludzi w czasie zaborów

MISTYCYZM

Pojawiające się elementy nadnaturalne.

Widzenie Ewy

PROFETYZM

Prorocze widzenie przyszłości.

proroctwa ks. Piotra

ONIRYZM

Konwencja snu.

sen Senatora

MARTYROLOGIA Obrazy męczeństwa, cierpień, okrutnych i krwawych

GŁÓWNE WĄTKI Problematyka dramatu wiąże się więc nierozerwalnie z cierpieniami narodu polskiego jakie stały się jego udziałem po klęsce powstania listopadowego , w wyniku represji stosowanych przez carski aparat przemocy. ➢ Wątek patriotyczny – martyrologia Polaków, prześladowania przez zaborców, opór i walka o wolność; ➢ Mesjanizm narodowy – wątek ten da się zamknąć w haśle: „Polska Chrystusem narodów”; ➢ Wątek buntu bohatera przeciw Bogu – zawarty w Wielkiej Improwizacji, Konrad stał się w niej reprezentantem mesjanizmu indywidualnego; ➢ Wątek oceny polskiego społeczeństwa – zawiera porównanie Polaków do „lawy”; ➢ Wątek oceny społeczeństwa rosyjskiego – zawarta w kilku scenach, m.in. scenie snu Senatora oraz w Ustępie.

CZAS I MIEJSCE AKCJI czas → rozpoczyna się 1 listopada 1823 r. (narodzenie się Konrada) i trwa do 1 listopada 1924 r. ( IX noc dziadów). miejsce akcji → Wilno, Warszawa, Lwów, Petersburg

BOHATEROWIE Gustaw - Konrad (Gustaw - nieszczęśliwe zakochany, Konrad - bojownik o sprawę narodową)

Bohater romantyczny - przekonany o własnej wyjątkowości - osamotniony - przeżywa metamorfozę - buntownik - patriota - wyrzeka się szczęścia osobistego - nie kieruje się zdrowym rozsądkiem - jego zachowanie przypomina zachowanie Prometeusza

Ksiądz Piotr

pokorny bernardyn, odważny patriota obdarzony darem prorokowania, przeprowadza egzorcyzmy na Konradzie, widzi Polskę jako Chrystusa narodów (mesjanizm)

Senator Nowosilcow (postać historyczna)

komisarz carski, inspektor śledztwa przeciw organizacjom studenckim w Wilnie, oddany carowi, żądny władzy, brutalny i pozbawiony empatii

Pani Rollison

niewidoma, uboga wdowa, która prosi senatora o widzenie z torturowanym synem lub możliwość posłania do niego księdza; stanowi symbol cierpienia polskich matek tracących synów i obserwujących ich cierpienie

Jan Rollinson

młody student, torturowany w więzieniu

Ewa

młoda dziewczyna, która w domu pod Lwowem doświadcza mistycznej wizji

Poplecznicy senatora; - Doktor - Pelikan - Bajkow

Doktor- zdrajca narodowy, Ginie rażony piorunem, jego śmierć przepowiada Ksiądz Piotr Pelikan - zdrajca narodowy, starający wkraść się w łaski senatora Bajkow - sprzymierzeniec senatora, bezwzględny i okrutny podczas podczas przesłuchań

Więźniowie

Cichowski - torturowany i więziony kilkanaście lat, popadł w obłęd Sobolewski, Janczewski, Żegota, Feliks, Tomasz, Jakub, Adolf, Frekend, ks, Lwowicz

Kapral

dobry człowiek, pozwala więźniom na wspólne świętowanie wigilii

Towarzystwo stolikowe

damy, literaci, generałowie, arystokraci

Towarzystwo przy drzwiach

patrioci (m.in młodzież Adolf, Piotr Wysocki - organizator powstania listopadowego)

Guślarz

bierze udział w ostatniej scenie IX, przewodnik obrzędu Dziadów

Kobieta

bierze udział w ostatniej scenie IX, czeka na dawnego ukochanego na cmentarzu

Anioły (dobre duchy) Diabły (złe duchy) Róża

postaci fantastyczne

WIELKA IMPROWIZACJA Słowa wypowiedziane w tej części dzieła przez Konrada stanowią apogeum jego pychy i poczucia wyższości nad innymi. Osamotniony Konrad w swym monologu żąda od Boga władzy nad duszami ludzi. Uważa się za wybitną jednostkę. Chcę być przywódcą narodu, chcę rządzić uczuciami ludzi, pragnie zbawić cały naród. Jednak Bóg milczy, co jest dla bohatera nie do zniesienia. Podburzany przez Złe Duchy, Konrad znajduje się na skraju bluźnierstwa. Decyduje się na krok Ostateczny – nazwanie stwórcy carem, a więc największym złem. Pragnie sprowokować Boga do jakiejś reakcji. Na szczęście słowa o Bogu – carze świata wypowiada Szatan, a Konrad traci przytomność (to ratuje go od wypowiedzenia bluźnierstwa i ostatecznego zatracenia duszy). https://klp.pl/dziady/a-5560-2.html

WIDZENIE KSIĘDZA PIOTRA Ks. Piotr znajduje się w swojej celi, modli się, leżąc krzyżem (na znak pokory). -

widzi wywożenie młodych Polaków na Sybir zapowiada przybycie wyzwoliciela kraju o imieniu czterdzieści i cztery dostrzega Polskę jako Chrystusa narodów (idea mesjanizmu) - Polska ma zbawić siebie i inne narody (uwolnić Europę od panowania cara)

W wizji występują liczne zbieżności z Biblią np. - porównanie cara do Heroda, który mordował niewinne dzieci - żołnierz który przebił bok Chrystusa (Polski) to Moskal - Piłat, który umywa odpowiedzialności za śmierć Chrystusa to Francja - Krzyż jaki dźwiga Polska to trzy zabory - naród polski zostaje upersonifikowany, a jego męka porównana do męki Chrystusa na krzyżu

OBRAZ POLSKIEGO SPOŁECZEŃSTWA SCENA VII SALON WARSZAWSKI Towarzystwo stolikowe (Literaci, Generałowie, Damy, Urzędnicy)

Towarzystwo przy drzwiach (młodzi ludzie m.in. Piotr Wysocki, Adolf)

➢ rozmawiają po francusku

➢ rozmawiają po polsku

➢ ludzie którzy zaprzedali się zaborcy

➢ prawdziwi patrioci

➢ lekceważą kwestie patriotyczne

➢ zaangażowani w kwestie patriotyczne

➢ analizuje kolejne wydawane przez Nowosilcowa bale, wyjazd Senatora

➢ omawiają represje jakich ofiarą padają Polacy

➢ uważają że literatura polska jest mierna i nie może się równać z poezją francuską

➢ według nich poezja powinna angażować się społecznie, politycznie, powinna przekazywać historię i uczyć kochać ojczyznę

Dwubiegunowość społeczeństwa Polski → „Nasz naród jak lawa, Z wierzchu zimna i twarda, sucha i plugawa, Lecz wewnętrznego ognia sto lat nie wyziębi; Plwajmy na tę skorupę i zstąpmy do głębi!” (słowa Piotra Wysockiego) Lawą autor nazwał elitę, wewnętrzny ogień natomiast oznaczał patriotów. Ci, którzy przewodzili narodowi, nie byli mu prawdziwie oddani, sprzedali się. Prawdziwą wartość i klejnot narodu stanowili ci niepozorni młodzi ludzie, prześladowani spiskowcy. Jedną z najbardziej wymownych scen dzieła Mickiewicza jest tzw. „Salon warszawski”. Wyraźnie ukazana została w nim dwudzielność polskiego społeczeństwa. W centrum sali, przy stoliku, gromadzą się przedstawiciele arystokracji. Rozmawiają oni w języki francuskim, poruszając tematy szczególnie ważne z ich perspektywy, a więc kolejne bale, zabawy i spotkania towarzyskie. Z kolei przy drzwiach, nie rzucając się w oczy, stają patrioci, ludzie kochający ojczyznę. Porozumiewają się oni po polsku i nie wahają się mówić o tym, co dręczy ojczyznę. Towarzystwo patriotyczne jest w mniejszości. Wybrana przez nich lokacja - w pobliżu drzwi - dowodzi tego, że są czujni i przygotowani na każda ewentualność (nie chcą rzucać się w oczy, zostawiają sobie otwartą drogę ucieczki). W scenie rozgrywającej się w Warszawie dochodzi do konfrontacji dwóch przeciwstawnych obozów. Dzieje się to za sprawą opowieści o Cichowskim, którą rozpoczyna Adolf. Jedna z dam, wyraźnie poruszona tragicznym losem więźnia, pyta siedzącego przy stole literata, dlaczego w twórczości nie są podejmowane takie tematy. W odpowiedzi słyszy, że śledzie i cierpienie tego typu nie są godne literatury. Ponadto są to kwestie zbyt aktualne, by o nich pisać. Następnie przedstawiciele arystokracji rozpaczają nad brakiem dworu, który mógłby nadawać kierunek sztuce, decydować o tym, co wartościowe. Słysząc to, obecni tam patrioci nie potrafią pohamować gniewu. Ich zapał studzi jednak Wysocki. Drugą sceną przedstawiającą wyraźny podział narodu jest „Pan senator”. W wilii Nowosilcowa obecni są jego wierni

poplecznicy – Doktor i Pelikan. Obaj mężczyźni czynią wszystko, by przypodobać się carskiemu urzędnikowi. W dążeniach do upragnionego celu upodabniają się do zaborców, stając się bezwzględnymi okrutnikami. Nie mają oporów przed brutalnym prowadzeniem śledztwa, z niebywałą łatwością obnażają zamiary patriotów, wysuwają nawet propozycję otworzenia okien w celi Rollisona, by jak najszybciej i nie budząc alarmu wyeliminować niewygodnego młodzieńca (pozorując jego samobójstwo). Jednak na balu zorganizowanym przez Nowosilcowa pojawiają się także ludzie niechętnie patrzący na senatora. Chociaż nie wyrażają swoich poglądów otwarcie, z pewnością sytuują się po drugiej stronie barykady, prowadząc jedynie grę pozorów, by nie ściągnąć na siebie podejrzeń. Największe ognisko patriotyzmu płonie w celach więziennych. Osadzeni tam ludzie stawiają dobro ojczyzny ponad wszystko. Nie lękają się okrutnych metod zaborczych katów, nie dając się złamać i zaciekle broniąc tajemnic. Nawet Cichowski, pomimo wielu lat bolesnych mąk, nie wyjawił informacji, które mogłyby okazać się pożyteczne z punktu widzenia nieprzyjaciela. Nie można zapomnieć także o postaciach, które siłą wcielono w szeregi rosyjskiej armii, nie pozostawiając im wyboru. Jedną z nich kapral – strażnik więzienny. Chociaż nosi on mundur nieprzyjaciela, pomaga rodakom, czyniąc wszystko, by wspierać swych rodaków. Główną zasadą ukazania polskiego społeczeństwa w trzeciej części „Dziadów” jest kontrast między patriotami a lojalistami i poplecznikami zaborców.

MARTYROLOGIA NARODU POLSKIEGO DEDYKACJA Została ona skierowana do Jana Sobolewskiego, Cypriana Daszkiewicza, Feliksa Kułakowskiego oraz innych przyjaciół ze związku filomatów i filaretów, którzy dla autora stali się symbolami męczeństwa dla dobra narodowej sprawy. Byli oni nie tylko prześladowani za swój patriotyzm, ale przede wszystkim pozbawiono ich łączności z krajem, wywożąc do Moskwy czy Petersburga. SCENA WIĘZIENNA Scena ta zawiera opowieść Jana Sobolewskiego, który wiedział, jak Polaków wieziono na Sybir. Widział warunki, w jakich tam jechali oraz sposób, w jaki odnosili się do nich rosyjscy żandarmi. SALON WARSZAWSKI Z tej sceny czytelnik dowiaduje się o historii Cichowskiego, którego przed laty uznano, za zaginionego. Tymczasem został uwięziony. Poddawano go okrutnym, wymyślnym torturom. Mimo że znęcano się nad nim, nikogo z towarzyszy nie wydał. Kiedy po latach więziennej poniewierki wynędzniały wrócił do domu, był człowiekiem zupełnie wyniszczonym, stracił pamięć (prawdopodobnie na skutek lęku przed wydaniem przyjaciół). BAL U SENATORA Syn pani Rollison jest przedstawicielem represjonowanej polskiej młodzieży. Mimo próśb matki skierowanych do samego Nowosilcowa, sprawa jej syna nie została rozpatrzona pozytywnie, a młody Rollinson usiłował popełnić samobójstwo.

OPIS SPOŁECZEŃSTWA ROSYJSKIEGO https://klp.pl/dziady/a-5557.html...