Art 145 kpa wznowienie postępowania PDF

Preview

Summary

przesłanki wznowienia postępowania...

Description

POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE KATALOG PRZYCZYN WZNOWIENIA POSTĘPOWANIA Dział II Rozdział 7 K.p.a.

1. Art. 145 § 1 pkt 1 K.p.a. – postępowanie wznawia się, jeżeli „dowody, na których podstawie ustalono, iż istotne dla sprawy okoliczności faktyczne okazały się fałszywe” (przepis ten powinno interpretować się łącznie z § 2 i 3 tego przepisu). Przyczyna wznowienia postępowania jest uwarunkowana występowaniem fałszywego dowodu w materiale dowodowym, który został zebrany i rozpatrzony przez organ administracji przy ustalaniu podstawy faktycznej rozstrzygnięcia danego w sprawie administracyjnej. Nie ma znaczenia rodzaj dowodu, ani jego miejsce w rejestrze dowodów (może to być dowód zarówno nazwany, jak i nienazwany) [fałszywe mogą być dokumenty, zeznania świadków czy nawet opinie biegłych]. Dowodów w rozumieniu tych przepisów nie stanowią zwykłe wyjaśnienia strony (art. 95 § 1 K.p.a.), natomiast zalicza się do nich zeznania strony składane w trybie art. 86 K.p.a., lub oświadczenie strony przewidziane w art. 75 § 2 K.p.a. zarówno zeznania świadka, jak i strony mogą być kwalifikowane jako fałszywe, niezależnie od tego czy składająca je osoba ma świadomość ich niezgodności z prawdą. Z kolei fałszywość dokumentów może być brana pod uwagę jako przyczyna wznowienia postępowania nie tylko w przypadku kiedy jest wynikiem fałszu materialnego, ale także gdy nastąpił fałsz intelektualny (ktoś ma świadomość). Fałszywy dowód, aby mógł być przyczyna wznowienia, musi być podstawią ustalenia okoliczności faktycznej istotnej dla sprawy – czyli okoliczności obiektywnej (dowód mało istotny, niemający dużego znaczenia nie będzie stanowił mocnego oparcia do wznowienia postepowania). Fałszowanie dowodu co do zasady powinno być stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu, lub innego organu, ponieważ nie jest rolą organu administracji przeprowadzenie dowodu na te okoliczność. Wówczas strona lub inny podmiot dążący do zainicjowania postępowania w sprawie wznowienia postępowania, powinny przedłożyć miarodajne orzeczenie sądu lub innego organu, ale jednocześnie z orzecznictwa wynika, że nie wyłącza to powinności organu administracji poczynienia z urzędu ustaleń do wydania takiego dokumentu, ilekroć zachodziłoby prawdopodobieństwo. Orzeczenie które będzie odpowiadało tej hipotezie, to np. prawomocny wyrok sądu karnego.

2. Art. 145 § 1 pkt 2 K.p.a. – przyczyna wznowienia postępowania jest wydanie decyzji w wyniku przestępstwa (przepis ten powinno interpretować się łącznie z § 2 i 3 tego przepisu). Przestępstwo będzie liczyło się jak przyczyna wznowienia postępowania pod warunkiem, że

1

zachodzi związek przyczynowy pomiędzy tym przestępstwem, a wydaniem decyzji. Zaistnienie tej przyczyni nie jest uwarunkowane wpływem przestępstwa na treść decyzji. Takimi przestępstwami są w szczególności przestępstwa przeciwko sprawiedliwości, działalności instytucji państwowych czy przeciwko wiarygodności dokumentu. Przestępstwo powinno być co do zasady stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu, natomiast wymóg ten jest analogiczny do wymogu związanego z uwiarygodnieniem sfałszowania dowodu.

3. Art. 145 § 1 pkt 3 K.p.a. – do wznowienia dochodzi wówczas, gdy „decyzja wydana została przez pracownika lub organ administracji, który podlega wyłączeniu stosownie do przepisów art. 24, 25 i 27 K.p.a.”. Należy wyodrębnić różne stopnie naruszenia tych przepisów dotyczących wyłączenia pracownika lub organu. Ilekroć pracownik, co do którego zachodzą okoliczności opisane w art. 24 § 1 K.p.a., lub który został wyłączony w oparciu o art. 24 § 3 K.p.a., bierze udział w postępowaniu i podejmuje czynności inne niż te niecierpiące zwłoki (inna niż wymienione w art. 24 § 4 K.p.a.), tyle razy będzie dochodziło do naruszenia przepisów o wyłączeniu pracownika. Postać kwalifikowana powstaje wówczas, gdy ten pracownik wydaje decyzję (nie wystarczy tylko sam udział w jej wydaniu). W przypadku przepisów o wyłączeniu organu może polegać albo na ich niezastosowaniu i wydanie decyzji przez organ, co do którego zachodzą przesłanki wyłączenia, albo odwrotnie – przepisy co prawda zostały zastosowane, ale nie było do tego podstawy, a decyzja została wydana przez organ, na który właściwość obiektywnie nie przeszła (chodzi o to że nie istniała żadna przyczyna do wyłączenia organu, ale mimo tego ktoś go wyłączył).

4. Art. 145 § 1 pkt 4 K.p.a. – postępowanie wznawia się, jeżeli „strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu”. Wznowienie postępowania z tej przyczyny zachodzi tylko i wyłącznie na żądanie strony. Możliwe to jest tylko na żądanie tej strony, która faktycznie nie brała udziału w postępowaniu, a nie każdej ze stron (np. strona X i nie może żądać wznowienia postępowania jako przesłankę wskazując brak udziału strony Y – takie żądanie może wystosować tylko strona Y) (nie będzie niebraniem udziału nie z własnej winy sytuacja, gdy strona powiadomiona przez sąd o postępowaniu, nie skorzystała z możliwości udziału w nim ALE jeśli taka informacja została błędnie lub niewłaściwie doręczona, brak udziału w postępowaniu wynikał nie z winy strony). Niebranie lub branie udziału w postępowaniu tak naprawdę będzie wynikało z samej analizy akt postępowania. Brak udziału strony w postępowaniu jest przesłanką do wznowienia postępowania, jeśli brak udziału nie 2

był przez stronę zawiniony. Niezawinienie zachodzi w takich przypadkach, które są konsekwencja uchybienia organu albo nastąpiły na skutek przeszkód mających charakter obiektywny. Art. 148 § 2 K.p.a. – zgodnie z tym przepisem, termin miesięczny do złożenia podania o wznowienie postępowania z tej przyczyny określonej w art. 145 § 1 pkt 4 K.p.a., biegnie od dnia, w którym strona dowiedziała się o decyzji – i w orzecznictwie, i w doktrynie uważa się, że art. 148 § 2 nie wymaga na otwarcie biegu terminu do wniesienia podania dopełnienia wymogu doręczenia decyzji, której dotyczy żądanie wznowienia. Np. strona Y nie brała udziału w postępowaniu bez własnej winy. Y spotkała się ze stroną X, która pokazała Y wydaną decyzje – strona Y może złożyć podanie o wznowienie postępowania z tej przyczyny, że jako strona Y właśnie dowiedział się o treści decyzji. Bieg terminu rozpoczyna się w dacie powzięcia przez stronę wiadomości, o istnieniu danej decyzji. W orzecznictwie wyraźnie wskazuje się, że istotny jest fakt dotarcia do strony wiadomości o wydaniu decyzji i o zawartym w niej rozstrzygnięciu, niezależnie od źródła, z którego pochodzi informacja. Za dowiedzenie się o decyzji nie można uznać powzięcia wiadomości wyłącznie o dacie jej wydania, numerze sprawy której dotyczy itd., ponieważ te informacje nie mówią nic o najważniejszym elemencie decyzji – rozstrzygnięciu. Dowiedzenie się o rozstrzygnięciu będzie oznaczało pozyskanie informacji o tym, jakiej sprawy dotyczyła decyzja, czy jest to decyzja pozytywna czy

negatywna,

czy

decyzja zakończyła postępowanie,

czy

rozstrzygnięcie i jego treść pozwala na ocenę możliwości wniesienia podania o wznowienie postępowania zakończonego tą konkretna decyzją.

5. Art. 145 § 1 pkt 5 K.p.a. – postepowanie wznawia się, jeżeli wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, ale nieznane organowi. W tej sytuacji wznowienie postępowania może nastąpić zarówno z urzędu (np. organ może dowiedzieć się o istnieniu dowodów, których wcześniej nie wziął pod uwagę), jak i na żądanie strony (np. strona mogła nie przedstawić jakiegoś dowodu z powodu zaniedbania) – powód nie jest w tej kwestii istotny. Taki fakt bądź taki dowód musiało już istnieć w dniu wydania decyzji, a organ o tym nie wiedział. Nie mogą to być dowody lub fakty nowe, które nie istniały w dniu wydania decyzji. Nowe okoliczności faktyczne i nowe dowody mogą, ale nie muszą iść w parze. W tej przesłance przyczyną wznowienia postępowania mogą być tylko okoliczności faktyczne i dowody nieznane, i nie ma znaczenia to, dlaczego nowo ujawnione fakty lub dowody nie były wtedy znane organowi (nieważne czy wynikało to z zaniedbań stron czy zaniedbań organów). Warunkiem 3

wznowienia postepowania jest w tym przypadku jedynie to, aby nowa okoliczność czy dowód, miały istotne znaczenie dla sprawy i istniały w dniu wydania decyzji, przy czym nie były znane organowi, który wydal decyzję. Istnienie tych relewantnych okoliczności faktycznych lub dowodów, a także wiedza o nich organów administracji, oceniana będzie zawsze według stanu na dzień wydania decyzji ostatecznej – jeżeli wobec wniesienia odwołania orzekał w sprawie tyko organ I instancji, to liczy się jego wiedza, oraz stan rzeczy, który wówczas miał miejsce. Jeśli np. sprawa administracyjna przechodziła przez zwykły tok instancji, to wtedy miarodajna pod każdym względem staje się chwila orzekania przez organ odwoławczy. Okoliczności faktyczne i dowody, które są nowe w rozumieniu art. 145 § 1 pkt 5, muszą być istotne dla sprawy – można im wtedy przypisać tą cechę tylko wtedy, kiedy jej uwzględnienie w procesie spowodowałoby że wynik postepowania mógłby być inny, ale w ogóle nie doszłoby do wydania takiej decyzji.

6. Art. 145 § 1 pkt 6 K.p.a. – przesłanką do wznowienia postępowania jest nieuzyskanie przed wydaniem decyzji wymaganego prawem stanowiska innego organu. Dominuje pogląd, że przyczyna ta nie ma za podstawę naruszenie przepisów prawa procesowego, tylko polega na obrazie norm materialnego prawa administracyjnego, ponieważ ich domeną jest instytucja współdziałania organów w czynnościach jurysdykcyjnych. W ramach stosowania instytucji współdziałania może dojść do nieprawidłowości w dwóch odmianach: a. Nieuzyskanie obligatoryjnego stanowiska innego organu – poza aspektem materialnym ma to bardzo silne odziaływanie procesowe i wyczerpuje przesłankę wznowienia postepowania bez względu na potencjalne znaczenie i stopień związania tym stanowiskiem. Nie ma znaczenia, czy byłoby ono identyczne, czy byłoby inne – znaczenie ma sam fakt tego, że organ tego stanowiska nie zajął. b. Zignorowanie albo pominięcie albo błędna ocena uzyskanego stanowiska organu współdziałającego – ma to wymiar sensu stricto materialny i może być wzięte pod uwagę nawet jako przyczyna stwierdzenia nieważności postepowania. Uzyskanie wymaganego prawem stanowiska innego organu następuje z chwilą, w której postanowienie z art. 106 § 5 K.p.a. staje się ostateczne – wydanie decyzji wcześniej będzie wyczerpywać przyczynę wznowienia postepowania właśnie tego art. 145 § 1 pkt 6 K.p.a.

Jeżeli w toku rozpatrywania sprawy pojawi się zagadnienie wstępne (kwestia prejudycjalna), które musi być rozpoznane przez inny organ albo sąd, co powinien zrobić organ? 4

 patrz  Przesłanki zawieszenia postępowania  art. 97 § 1 pkt 4 K.p.a. Przez zagadnienie wstępne, do którego odwołuje się ustawodawca w art. 145 § 1 pkt 7 K.p.a., należy rozumieć taką kwestię prawną, która sama w sobie może być przedmiotem odrębnego postepowania, nadto może być przedmiotem postępowania prowadzonego przez inny organ lub sąd. Wtedy wydanie orzeczenia merytorycznego w sprawie powinno być ściśle

uzależnione

od

uprzedniego

rozstrzygniętego

zagadnienia

wstępnego.

Np.

orzecznictwo mówi, że w sprawie o zatwierdzenie projektu podziału nieruchomości, zagadnieniem wstępnym może być kwestia legalności planu miejscowego, ponieważ to właśnie stanowi akt prawa miejscowego – wskazuje się, że wydanie decyzji podziałowej bez uprzedniego orzeczenia sądu administracyjnego oznacza że organ administracji rozstrzyga to zagadnienie wstępne we własnym zakresie, wówczas w razie późniejszego stwierdzenia nieważności planu miejscowego, zachodzi przyczyna wznowienia postepowania określona w art. 145 § 1 pkt 7 K.p.a.

7. Art. 145 § 1 pkt 8 K.p.a. – postępowanie wznawia się, jeżeli decyzja została wydana w oparciu o inna decyzję lub orzeczenie sądu, które zostało następnie uchylone lub zmienione. W świetle tego przepisu jurysdykcyjna dopuszczalność powtórzenia czynności w sprawie administracyjnej, uzależniona jest wyraźnie od wzruszenia prejudykatu, który uwzględnia się wydając decyzje dotychczasową, i który ma wpływ na jej treść. Np. jeżeli prejudykat (kwestia prejudycjalna) był aktem konstytutywnym, jego skutki musiały być objęte hipotezą tej skonkretyzowanej normy prawnej. Zastosowane art. 145 § 1 pkt 8 K.p.a. wymaga w pierwszej kolejności wykazania, że decyzja, którą zamierza się uchylić, pozostawała w pewnym związku z określonym, innym rozstrzygnięciem – taka więź musiałaby wiązać się z pewną sekwencją działań prawnych, podjętych przez organy administracji publicznej. Polega to na tym, że treść konkretnej decyzji zależy od innej decyzji lub orzeczenia, bez których nie mogłaby być wydana.

5...