Atlas Anatomii Topograficznej, Popesko- Tom 1- Głowa i szyja PDF

Preview

Summary

anatomia...

Description

PROF. D r PETERPOPESK O

ATLAS ANATOMII TOPOGRAFICZN ZWIERZĄT DOMOWYCH TOM I - GŁOWA I SZYJA WYDANIE 3

PROF. MVDR. P ET ER P O P E S K O , Dr.Sc. ATLAS TOPOGRAFICKEJ ANATOMIE HOSPODARSKYCH ZVIERAT I. d i e l — H l a v a a k r k

Opraco wa n ie edycji polsk iej:

LEK. WET. BRONISLA Y MIRSKI

Recenzent edycji polskiej:

DOC. DR HAB. WALDEMAR PILARSK I

ISBN 83-09-00178-9 / 83-09-00179-7

Tresc

BYDŁO 12 Okolice głowy (tabl. 1) 13 Kościec głowy z boku (tabl. 2) 14 Kościec głowy z boku z kolorowo zaznaczonymi kośćm i (tabl. 3) 15 Kościec głowy w przekroju strzałkowym z kolorowo zaznaczonymi kośćm i (tabl. 4) 16 Kościec głowy w przekroju strzałkowym; bez żuchwy (tabl. 5) 17 Kościec głowy: okolice oczodołowa i skroniowa po usunięciu łuku jarzmowego (tabl. 6) 18 Kościec głowy od przodu (tabl. 7) 19 Kościec głowy od tyłu (tabl. 8) 20 Kościec głowy od góry z odsłoniętymi zatokam i czołowymi i sąsiednim i strony lewej (tabl. 9) 21 Kościec głowy od góry z kolorowo zaznaczonym i kośćmi (tabl. 10) 22 Kościec głowy od dołu (tabl. 11) 23 Kościec głowy od dołu z kolorowo zaznaczonym i kośćmi (tabl. 12) 24 Głowa i szyja od strony lewej — warstwa I (tabl. 13) 26 Głowa i szyja od strony lewej — warstwa II (tabl. 14) 28 Głowa i szyja od strony lewej — warstwa III po usunięciu żuchwy (tabl. 15) 29 Głowa i szyja od strony lewej — warstwa IV po usunięciu żuchwy (tabl. 16) 30 Głowa jałówki w przekroju strzałkowym (tabl. 17) 31 Głowa jałówki w przekroju strzałkowym (tabl. 18) 32 Głowa jałówki: skeletotopia tętni c stron y lewej — warstwa powierzchown a (tabl. 19) 33 Głowa jałówki: skeletotopia tętni c stron y lewej — warstwa głęboka po usunięciu łuku jarzmowego i lewej połowy żuchwy (tabl. 20) 34 Głowa w przekroju poprzecznym na vysokości 2. przedtrzonowca — przednia powierzchnia przekroju (tabl. 21) 35 Głowa w przekroju poprzecznym na wysokości 2. trzonowca — przednia powierzchnia przekroju (tabl. 22) 36 Głowa w przekroju poprzecznym na wysokości przedniego końca oczodołu — przednia powierzchnia przekroju (tabl. 23) 37 Głowa w przekroju poprzecznym na wysokości wyrostka dziobiastego żuchwy — przednia powierzchnia przekroju (tabl. 24) 38 Głowa w przekroju poprzecznym w pobliżu przewodów słuchowych zewnętrznych — przednia powierzchnia przekroju (tabl. 25) 39 Głowa w przekroju poprzecznym na wysokości możdżeni (tabl. 26) 40 Głowa w przekroju poziomym: powierzchnia wewnętrzna podstawy czaszki z wychodzącym i nerwami czaszkowym i (tabl. 27) 41 Głowa w przekroju poziomym oraz mięśnie, naczynia, nerwy i gruczoły oczodołu (tabl. 28) 42 Głowa od góry: naczynia żylne jamy czaszkowej i oczodołu; wg Dennstedta (tabl. 29) 43 Głowa od dołu (tabl. 30) 44 Mózgowie od dołu, jego unaczynienie tętnicze oraz miejsca odejścia nerwów czaszkowych (tabl. 31) 45 Mózgowie od góry (tabl. 32) 45 Mózgowie w przekroju strzałkowym (tabl. 33) 46 Podniebienie (tabl. 34) 46 Kość gnykowa i chrząstki krtan i od strony lewej

48 Kościec od strony przednio-bocznej (tab 49 Mięśnie szyi i okolic przyległych przednio-bocznej — mięśnie skórn e u Tschaggenyego (tabl. 40) 50 Kościec szyi z boku (tabl. 41) 51 Szyja od strony lewej — warstwa I po mięśni skórnych (tabl. 42) 52 Szyja od strony lewej — warstwa II (tabl. 53 Szyja od strony lewej — warstwa III (tabl 54 Szyja od strony lewej: mięśnie głębokie ( 55 Więzadło karkowe (tabl. 46) 56 Szyja nowo narodzoneg o cielęcia od s (tabl. 47) 57 Szyja jednorocznej jałówki w przekroju nym na wysokości kręgu obrotowego — wierzchnia przekroju (tabl. 48) 58 Szyja jednorocznej jałówki w przekroju nym na wysokości tylnego końca 3. krę — tylna powierzchnia przekroju (tabl. 4 59 Szyja jednorocznej jałówki w przekroju nym na wysokości tylnego końca 4. krę — tylna powierzchnia przekroju (tabl. 5 60 Odcinek szyjny kręgosłupa od góry i od 51) 61 Odcinek szyjny rdzenia kręgowego pierwsze dwa segmenty (tabl. 52) OWCA 62 Kościec głowy z boku (tabl. 53) 63 Kościec głowy w przekroju strzałko żuchwy (tabl. 54) 64 Kościec głowy samca od góry; z praweg nia usunięto róg (tabl. 55) 65 Głowa młodego samca — warstwa pow po usunięciu mięśni skórnych i p wierzchownej (tabl. 56) 66 Głowa od strony lewej — warstwa głę 57) 67 Głowa od strony lewej — warstwa głębo nięciu lewej połowy żuchwy (tabl. 58) 68 Głowa w przekroju poprzecznym na w przedtrzonowca — przednia powierz kroju (tabl. 59) 69 Głowa w przekroju poprzecznym na w trzonowca — przednia powierzchni (tabl. 60) 70 Głowa : skeletotopia tętni c stron y lewej ( 71 Głowa: skeletotopia żył strony lewej (tab 72 Szyja od strony lewej — warstwa powi po usunięciu mięśni skórnych i powię chownej (tabl. 63) 73 Szyja młodej sztuki od strony prawej głęboka (tabl. 64) 74 Szyja w przekroju poprzecznym na kręgu obrotowego — tylna powierzchn (tabl. 65) 74 Szyja w przekroju poprzecznym na w kręgu szyjnego — tylna powierzchni (tabl. 66) 75 Szyja w przekroju poprzecznym na w kręgu szyjnego — tylna powierzchni (tabl. 67) KOZA 76 Kościec głowy samca z boku (tabl. 68) 77 Kościec głowy samicy z boku (tabl. 69)

81 Głowa od strony lewej — warstwa głęboka (tabl. 73) 82 Głowa w przekroju poprzecznym na wysokości 3. trzonowca — przednia powierzchnia przekroju (tabl. 74) 83 Głowa w przekroju poprzecznym na wysokości tylnego końca oczodołu — przednia powierzchnia przekroju (tabl. 75) 84 Szyja od strony lewej — warstwa powierzchowna po usunięciu mięśni skórnych i powięzi powierzchownej (tabl. 76) 85 Szyja od strony lewej — warstwa głęboka (tabl. 77) 86 Szyja w przekroju poprzecznym na wysokości 4. kręgu szyjnego — tylna powierzchnia przekroju (tabl. 78) 87 Szyja w przekroju poprzecznym na wysokości 7. kręgu szyjnego — tylna powierzchnia przekroju (tabl. 79)

ŚWINIA 88 Kościec głowy dorosłego samca z boku (tabl. 80) 89 Kościec głowy w przekroju strzałkowym; bez żuchwy (tabl. 81) 90 Kościec głowy od góry (tabl. 82) 91 Kościec głowy od dołu; bez żuchwy (tabl. 83) 92 Kościec głowy od tylu (tabl. 84) 93 Podniebienie (tabl. 85) 94 Głowa od strony lewej — warstwa powierzchowna po usunięciu mięśni skórnych (tabl. 86) 95 Głowa od strony lewej — warstwa głęboka (tabl. 87) 96 Głowa od strony lewej — warstwa głęboka po usunięciu lewej połowy żuchwy (tabl. 88) 97 Głowa w przekroju strzałkowym (tabl. 89) 98 Głowa : skeletotopia tętnic strony lewej po usunięciu lewej połowy żuchwy (tabl. 90) 99 Głowa : skeletotopia żył strony lewej (tabl. 91) 100 Głowa w przekroju poprzecznym na wysokości ostatniego trzonowca — przednia powierzchnia przekroju (tabl. 92) 101 Głowa w przekroju poprzecznym na wysokości stawu skroniowo-żuchwowego (tabl. 93) 102 Kościec głowy w przekroju poziomym: powierzchnia wewnętrzna podstawy czaszki (tabl. 94) 103 Mózgowie od góry (tabl. 95) 103 Mózgowie od dołu, jego unaczynienie tętnicze oraz miejsca odejścia nerwów czaszkowych (tabl. 96) 104 Jama gardła i krtani od góry po odsłonięciu sklepienia gardł a (tabl. 97) 105 Kościec szyi z boku (tabl. 98) 106 Szyja od strony lewej — warstwa powierzchowna po usunięciu mięśni skórnych (tabl. 99) 107 Szyja od strony lewej — warstwa głęboka (tabl. 100) 108 Szyja w przekroju poprzecznym na wysokości kręgu szczytowego — tylna powierzchnia przekroju (tabl. 101) 109 Szyja w przekroju poprzecznym na wysokości 3. kręgu szyjnego — tylna powierzchnia przekroju (tabl. 102) 110 Szyja w przekroju poprzecznym na wysokości 4. kręgu szyjnego — tylna powierzchnia przekroju (tabl. 103)

KON 111 Rzut kośćca w tl e pokroju głowy i szyi (tabl. 104)

113 Kościec głowy z boku z odsłoniętymi zatokami (tabl. 107) 114 Kościec głowy z boku z kolorowo zaznaczonymi kośćmi (tabl. 108) 115 Kościec głowy w przekroju strzałkowym z kolorowo zaznaczonymi kośćmi (tabl. 109) 116 Kościec głowy od przodu (tabl. 110) 117 Kościec głowy od tyłu (tabl. 111) 118 Kościec głowy od góry z odsłoniętymi zatokami (tabl. 112) 119 Kościec głowy od góry z kolorowo zaznaczonymi kośćmi (tabl. 113) 120 Kościec głowy od dołu (tabl. 114) 121 Kościec głowy od dołu s kolorowo zaznaczonymi kośćmi (tabl. 115) 122 Staw skroniowo-żuchwowy od strony lewej z całą i z otwartą torebką stawową (tabl. 116) 123 Głowa od strony lewej: mięśnie — warstwa powierzchowna (tabl. 117) 124 Głowa od strony lewej: mięśnie języka i gardła po usunięciu lewej połowy żuchwy z mięśniem żwaczem(tabl. 118) 125 Głowa od strony lewej: mięśnie języka i gardła — warstwa głęboka po usunięciu lewej połowy żuchwy z mięśniem żwaczem oraz mięśni powierzchownych gardła (tabl. 119) 126 Głowa i przyległa część szyi od strony lewej — warstwa I (tabl. 120) 127 Głowa i przyległa część szyi od strony lewej — warstwa II (tabl. 121) 128 Głowa i przyległa część szyi od strony lewej — warstwa III (tabl. 122) 129 Głowa w przekroju strzałkowym, kilka mm na lewo od płaszczyzny pośrodkowej (tabl. 123) 130 Głowa w przekroju strzałkowym po usunięciu przegrody nosa, przegród między zatokami, części małżowin nosowych oraz języka (tabl. 124) 131 Głowa w przekroju strzałkowym po usunięciu języka, gardła i krtani (tabl. 125) 132 Głowa: skeletotopia tętnic powierzchownych strony lewej (tabl. 126) 133 Głowa: skeletotopia tętnic głębokich strony lewej (tabl. 127) 134 Kościec głowy w przekroju strzałkowym (tabl. 128) 135 Kościec głowy w przekroju strzałkowym po usunięciu małżowin nosowych (tabl. 129) 136 Kościec głowy od strony lewej: okolice oczodołowa i skroniowa (tabl. 130) 137 Kościec głowy od strony lewej: okolice oczodołowa i skroniowa po usunięciu łuku jarzmowego (tabl. 131) 138 Kościec głowy: czaszka w przekroju strzałkowym (tabl. 132) 139 Głowa : naczynia żylne opony twardej mózgowia i oczodołu po usunięciu lewej części sklepienia czaszki oraz łuku jarzmowego; wg Dennstedta (tabl. 133) 140 Głowa : narządy oczodołu oraz naczynia i nerwy zewnętrznej powierzchni podstawy czaszki; wg Ellenbergera i Bauma (tabl. 134) 141 Oko i oczodół w przekroju; wg Ellenbergera i Bauma (tabl. 135) 142 Podniebienie (tabl. 136) 143 Jama krtani od góry (tabl. 137) 143 Ucho środkowe i wewnętrzne — strona prawa od przodu; półschemat wg Ellenbergera i Bauma (tabl. 138) 144 Głowa w przekroju poprzecznym na wysokości ostatniego przedtrzonowca — przednia powierzchnia przekroju (tabl. 139)

146 Głowa w przekroju poprzecznym na wysokości oczodołu — tylna powierzchnia przekroju (tabl. 141) 148 Głowa w przekroju poprzecznym na wysokości wcięcia żuchwy — tylna powierzchnia przekroju (tabl. 142) 150 Głowa w przekroju poprzecznym na wysokości przewodów słuchowych zewnętrznych (przez okolicę przyuszniczą) — tylna powierzchnia przekroju (tabl. 143) 152 Głowa od dołu: mięśnie, naczynia i gruczoły po usunięciu mięśni skórnych i powięzi powierzchownej (tabl. 144) 153 Głowa: skeletotopia tętnic od strony podstawy czaszki (tabl. 145) 154 Kość gnykowa i chrząstki krtani od strony lewej (tabl. 146) 154 Mięśnie krtani od strony lewej (tabl. 147) 155 Głowa od góry: mięśnie, naczynia i nerwy okolicy czołowej; mięśnie małżowinowe, czyli uszne, wg Ellenbergera i Bauma (tabl. 148) 156 Głowa w przekroju poziomym: narządy jamy czaszkowej (tabl. 149) 157 Jama czaszkowa w przekroju poziomym: powierzchnia wewnętrzna podstawy czaszki z wychodzącymi nerwami czaszkowymi (tabl. 150) 158 Mózgowie od góry i z boku (tabl. 151) 159 Mózgowie od dołu, jego unaczynienie tętnicz e oraz miejsca odejścia nerwów czaszkowych (tabl. 152) 160 Kościec szyi z boku (tabl. 153) 161 Szyja od strony lewej: mięśnie powierzchowne po usunięciu mięśni skórnych i powięzi powierzchownej (tabl. 154) 162 Szyja od strony lewej: mięśnie głębokie — warstwa I (tabl. 155) 163 Szyja od strony lewej: mięśnie głębokie — warstwa II (tabl. 156) 164 Szyja od strony lewej: mięśnie głębokie — warstwa III (tabl. 157) 165 Więzadło karkowe (tabl. 158) 166 Szyja od strony lewej: mięśnie skórne i nerwy szyjne (tabl. 159) 167 Szyja od strony lewej: — warstwa głęboka (tabl. 160) 168 Szyja od strony lewej: skeletotopia naczyń, nerwów, tchawicy i przełyku — najważniejsze tętnice i żyły (tabl. 161) 169 Okolice szyi i części przyległych (tabl. 162) 170 Kościec od strony przednio-bocznej (tabl. 163) 171 Szyja i okolice przyległe od strony przednio-bocznej: mięśnie powierzchowne i głębokie po usunięciu mięśni skórnych i powięzi (tabl. 164) 172 Szyja w przekroju poprzecznym na wysokości kręgu obrotowego — tylna powierzchnia przekroju (tabl. 165) 173 Szyja w przekroju poprzecznym na wysokości przedniego końca 4. kręgu szyjnego — tylna powierzchnia przekroju (tabl. 166) 174 Szyja w przekroju poprzecznym między 4. a 5 kręgiem szyjnym — tylna powierzchnia przekroju (tabl. 167) 175 Szyja w przekroju poprzecznym na wysokości 7. kręgu szyjnego — tylna powierzchnia przekroju (tabl. 168) 176 Odcinek szyjny kręgosłupa od góry i od dołu (tabl.

PIES 178 Okolice głowy owczarka niemieckie 179 Kościec głowy z boku (tabl. 172) 180 Kościec głowy długogłowego cha z boku, z kolorowo zaznaczonymi k 181 Kościec głowy w przekroju strzałko 182 Kościec głowy od góry (tabl. 175) 183 Kościec głowy od dołu (tabl. 176) 184 Głowa od strony lewej: mięśnie wraz z mięśniami skórnymi; warstw 185 Głowa od strony lewej — warstwa mięśni skórnych i powięzi powierz 178) 186 Głowa od strony lewej — warstwa nięciu lewej połowy żuchwy; warstwa 187 Głowa w przekroju strzałkowym (ta 188 Głowa w przekroju poprzecznym wyrostka dziobiastego żuchwy (tabl. 189 Głowa w przekroju poprzecznym stawu skroniowo-żuchwowego (tabl. 190 Mózgowie od góry; pola czynnościo Campbella (tabl. 183) 191 Mózgowie od dołu oraz miejsca o czaszkowych (tabl. 184) 192 Głowa: skeletotopia tętnic strony le 193 Podniebienie i sklepienie gardła (ta 194 Jama gardła i krta ń od góry po o pienia gardła (tabl. 187) 195 Odcinek szyjny kręgosłupa z boku 196 Szyja od strony lewej — warstwa po usunięciu mięśni skórnych (tabl. 197 Szyja od strony lewej — warstwa głę 198 Szyja od strony lewej: mięśnie głębo 199 Szyja w przekroju poprzecznym kręgu obrotowego — tylna pow kroju (tabl. 192) 200 Szyja w przekroju poprzecznym n kręgu szyjnego — tylna powierzc (tabl. 193) 201 Szyja w przekroju poprzecznym n kręgu szyjnego — tylna powierzc (tabl. 194) 202 Szyja od strony lewej: skeletotopia wów, tchawicy i przełyku w tylnym oraz otworze przednim klatki piersi 203 Szyja od strony prawej: skeletotopi wów, tchawicy i przełyku w tylnym oraz otworze przednim klatki piersi KOT 204 Kościec głowy z boku (tabl. 197) 205 Kościec głowy od dołu (tabl. 198) 206 Głowa od strony lewej — warstwa po usunięciu mięśni skórnych (tabl. 207 Głowa od strony lewej — warstwa nięciu lewej połowy żuchwy (tabl. 20 208 Szyja od strony lewej — warstwa głę KRÓLIK 209 Kościec głowy z boku (tabl. 202) 210 Głowa i przyległa część szyi od warstwa powierzchowna po usunięc

Przedmowa

najomość budowy i funkcji ciała zdrowego zwierzęcia jest

rzucą mu najprawdopodobniej zbytnią ogólnikow

punktem wyjścia do opanowania wszystkich dyscyplin klinicznych

dentom wyda się zbyt drobiazgowy. Atlas ten nie nak przez nikogo, zwłaszcza przez studentów, t

i wielu przedklinicznych. Pierwszym krokiem w tym kierunku jest studiowanie poszczególnych układów (czynnościowe zespoły na-

ręcznik czy nawet jak atlas anatomii opisowej (

rządów) organizmu. Służy tem u umown y podział ciała zwierzęcia na

do studiów topograficznych), nie może również

określone części, ułatwiający dokładn e i systematyczne badanie i po-

nych zajęć sekcyjnych. Ani bowiem najlepszy p wspanialszy atlas nie są w stanie zrównoważyć

znawanie ich, jednej po drugiej. Jednakż e dla przyszłych lekarzy najważniejsza jest anatomia stosowana, odpowiadająca potrzebom

własnoręcznie dokonywana sekcja. Naturalnej

praktyki weterynaryjnej, toteż nie można poprzestać na badaniac h

lub innych cech narządów i tkanek nie da się w

analitycznych. Studiowanie anatomii systematycznej mus i więc być

ani rysunkiem.

tylko wstępem do wyrobienia sobie obrazu syntetycznego, do zrozumienia całości przez opanowanie i przyswojenie wiedzy o wzajem-

Atlas anatomiczny ma w tych warunkac h

nych związkach i położeniu poszczególnych narządów. To właśnie

rolę do spełnienia. Biorąc więc wymienione w zdecydowano z całą świadomością nie wdawać się

jest celem, jaki przyświecać ma i nauczycielowi akademickiemu,

we traktowanie tych elementów, które czytel

i uczniowi. Wymaga to wiele trudu od nich obu.

z podręczników anatomii opisowej. Wprowadzen

dobra pamięć; opanowanie anatomii topograficznej związane jest do-

kich struktur anatomicznych, znajdujących się okolicy ciała, byłoby zresztą niemożliwe ze wzgl

datkowo z wyczuciem miary rzeczy i wyobraźnią przestrzenn ą

Rezygnowano przet o w pierwszej kolejności z ty

Przed nauczającymi anatomii staje odpowiedzialne zadanie ukształtowania i wyspecjalizowania tej wyobraźni, aby stworzyć studentow i

rych przedstawienie wpłynęłoby niekorzystnie na

Do poznania anatomii systematycznej, opisowej, niezbędna jest

dobrą pozycję wyjściową do nauki dyscyplin klinicznych . Najważ-

go rysunku, przy czym nie w każdej tablicy usu ment. Toteż powstałe luki może sobie najczęście

niejszym probleme m staje się więc wybór właściwej metodyki nau-

nić przez uważne, porównawcze studiowanie od

czania. Pomóc w tym studentowi, pomóc wykładowcy — t o jeden

blic Atlasu; może też zawsze korzystać w tym

z założonych przez autora celów teg o Atlasu.

anatomii opisowej.

W różnych sytuacjach praktykujący lekarz odczuwa potrzebę odświeżenia znajomości anatomii topograficznej. Szuka wtedy, oczywiście, publikacji informujących w sposób prosty, szybki i przejrzysty, gdyż brak mu czasu na studiowanie dzieł teoretycznych . Również temu czytelnikowi —

chirurgowi czy interniście —

pragnął wyjść naprzeciw autor ze swym Atlasem (przede wszystkim dlatego, że dotąd takieg o wydawnictwa nie było). Uwzględnienie życzeń praktyków znalazło m. in. wyraz w poświęceniu większej uwagi i więcej miejsca w Atlasie takim dotąd zaniedbywanym w publikacjach anatomotopograficznyc h gatunkom, jak owca, koza i świnia. Anatomiczne bowiem różnice między kozą a owcą (nie mówiąc już o odmiennościach u małych i dużych przeżuwaczy) są

Anatomia stosowana musi wyjść na przeciw wanym potrzebo m praktyki. Czego innego szu czego inneg o internista, inn e znowu informacje rzom zajmującym się badaniami poubojowymi. książka nie moż e zadowolić wszystkich w równej puszcza jednak, że jego atlas, mimo ewentualnych nowi potrzebny wkład do piśmiennictw a anato pomocą zarówno dla studentów, jak i fachowców Należy na koniec podkreślić, że stosunk przedstawionych na rysunkac h nie można trakto matyczny. Trzeba mieć zawsze na względzie wie osobnicze oraz różnic e rasowe, jak i wynikające

ra; rysunki wykonał według własnych preparatów, sporządzonych

nie, jak można wnioskować z wielkości nakładów i

zwykłymi metodam i anatomicznymi. Przy tablicach obcych podan o

fachowej prasie. Czas, jaki upłynął, stawia jednak now

źródło. Preparaty przygotowywano częściowo z materiału świeżego,

zmusza do przepracowania dzieła, zwłaszcza tekstów,

częściowo z uprzedni o utrwalonego. Serie przekrojów poprzecznych

uchwalono nowe, obowiązujące obecnie międzynarodo

pochodzą z obiektów poddanych głębokiemu zamrożeniu.

ryjne mianownictwo anatomiczn e (NAV). Al e również

Pierwsze wydanie tej książki ukazało się w latach 1960, 1962

trzeba było dokonać pewnych zmian : niektóre popraw

i 1968, po czym pojawiła się on a w edycjach obcojęzycznych. Mimo

pełnić, a także wprowadzić kilka nowych, przedsta

niedostatków, których autor jest świadomy, Atlas spełnił swe zada-

uwzględnione poprzednio sytuacje anatomotopografic Prof. MVDr. P E T E R P O P E

Uwagi do edycji polskiej

N,

iniejsze trzecie wydanie Atlasu ukazuje się jako nie zmieniona

struktur w obrębie głowy — wyłącznie „górn...