Ćwiczenie 6 cz. 1 - głowa i szyja PDF

Preview

Summary

głowa i szyja...

Description

Ćwiczenie 6. Oczodół. Mięśnie gałki ocznej. N. V1. Nn. III IV i VI I.

Ściany i połączenie oczodołu Cz. oczodołowa kości czołowej i skrzydło mniejsze k. klinowej

Ściana boczna: skrzydło większe kości klinowej i wyrostek czołowy kości jarzmowej

Oczodół

Ściana przyśrodkowa: wyrostek czołowy kości szczękowej, kość łzowa, blaszka oczodołowa kości sitowej oraz trzon kości klinowej. Znajduje się tu dół woreczka łzowego (fossa for lacrimal sac) ograniczony grzebieniami łzowymi – przedni (k. szczękowa) i tylnym (k. łzowa)

kość jarzmowa, szczękowa i wyrostek oczodołowy kości podniebiennej; znajduje się tu bruzda podoczodołowa (infraorbital groove)





Wejście do oczodołu: o ma kształt czworoboku o brzeg nadoczodołowy (supra-orbital margin) – k. czołowa o brzeg podoczodołowy (infra-orbital margin) – k. szczękowa i jarzmowa Połączenia oczodołu:

Nazwa Szczelina oczodołowa górna (superior orbital fissure)

Położenie i miejsce z którym się łączy Między skrzydłem większym a mniejszym k. klinowej, prowadzi do dołu środkowego czaszki

Szczelina oczodołowa dolna (inferior orbital fissure)

Między skrzydłem większym k. klinowej a trzonem k. szczękowej, prowadzi do dołu skrzydłowo-podniebiennego i podskroniowego Znajduje się w skrzydle mniejszym k. klinowej prowadzi do dołu środkowego czaszki

Kanał wzrokowy (optic canal) Nazwa

Położenie i miejsce z którym się łączy

Zawartość N. okoruchowy, bloczkowy, odwodzący, oczny ( III, IV, V1, VI) ż. oczna górna gałąź górna ż. ocznej dolnej gałązki splotu jamistego n. podoczodołowy i jarzmowy (od V2) t. podoczodołowa gałąź dolna ż. ocznej dolnej n. wzrokowy i t. oczna

Zawartość

Kanał nosowo-łzowy (nasolacrimal canal)

W przedłużeniu dołu woreczka łzowego (tworzony przez k. szczękową, łzową i małżowinę nosową dolną) Między k. czołową a sitową. Przedni prowadzi do przedniego dołu czaszki, a tylny do zatoki klinowej i komórek sitowych W trzonie kości szczękowej – przedłużenie bruzdy podoczodołowej. Pow. twarzowa kości szczękowej

Otwory sitowe przedni/ tylny (anterior/ posterior ethmoidal foramen) Kanał podoczodołowy (infra-orbital margin) Otwór podoczodołowy (infraorbital foramen) Wcięcie W brzegu nadoczodołowym. (zamiast nadoczodołowe wcięć mogą być otwory) (supra-orbital notch) i wcięcie czołowe (frontal notch)

przewód nosowo-łzowy – uchodzi do przewodu nosowego dolnego n. i naczynia sitowe przednie i tylne

n. i naczynia podoczodołowe

gałęzie końcowe nerwu czołowego gałęzie t. ocznej

II. Narząd ochronny oka  Powieki (eyelid) i tarczki:

Na obrazku widoczne są tarczki, które są strukturami znajdującymi się w powiekach Przegroda oczodołowa (orbital septum) razem z tarczkami jak gdyby zamyka wejście do oczodołu o Od górnej powieki może odchodzić pionowo trójkątny fałd przykrywający przyśrodkowy kąt oka – fałd powiekowo-nosowy (paplebronasal fold), czyli nakątny lub mongolski o Powieka ma grubość 2 mm max. o Rzęsy w 3-4 szeregach (eyelash) wzdłuż przedniej krawędzi Mięśnie powiek: o M. okrężny oka (orbicularis oculi m.)  porażenie powoduje niemożność zamknięcia powiek o M. dźwigacz powieki górnej (leavator palpebrae superioris)  Unerwienie: n. okoruchowy (III) / m. poprzecznie prązkowany  unosi powiekę – porażenie, powoduje jej całkowite opadnięcie o M. tarczkowy górny (superior tarsal m.) o o









 m. gładki – unerwiony przez włókna współczulne  między tarczką powieki górnej a m. dźwigaczem powieki górnej o M. tarczkowy dolny (inferior tarsal muscle)  m. gładkim – uk. współczulny  przedłużenie m. prostego dolnego  mięśnie tarczkowe (oba) utrzymują prawidłową szerokość szpary powiek  porażenie powoduje zwężenie szpary powiek Gruczoły powiek o w tarczkach znajdują się gruczoły tarczkowe (tarsal glands)  gruczoły łojowe, których przewody uchodzą do przodu od krawędzi tylnej powieki Spojówka (conjunctiva) o pokrywa tylną powierzchnię powiek (spojówka powiek – palpebral conjunctiva) oraz cz. przednią twardówki gałki ocznej – spojówka gałki ocznej (bulbar conjunctiva) o spojówka gałki ocznej kończy się na brzegu rogówki o obie cz. spojówki są oddzielone przez sklepienie górne/ dolne spojówki (superior/inferior conjunctival fornix) o między spojówką powiek a spojówką gałki ocznej znajduje się szczelinowata przestrzeń – worek spojówkowy (conjunctival sac) o w kącie przyśrodkowym – mięsko łzowe (lacrimal caruncle) Narząd łzowy (lacrimal apparatus) o Gruczoł łzowy (lacrimal gland)  powyżej bocznego kąta oka  ścięgno m. dźwigacza powieki górnej dzieli go na cz. górną, większą – oczodołową i cz. dolną, mniejszą – powiekową. o Drogi doprowadzające łzy do jamy nosowej  przewodziki odprowadzające (lacrimal duct) – ok 10 odprowadza łzy do górnego sklepienia spojówki >>powierzchnia gałki ocznej >> przyśrodkowa cz. worka spojówkowego czyli jeziorko łzowe (lacrimal lake)  na powiece górnej jak i dolnej w pobliżu kąta znajdują się małe

 

wzniesienie – brodawka łzowa (lacrimal papilla) a w niej otworek – punkt łzowy (lacrimal punctum) W punktach łzowych rozpoczynają się kanaliki łzowe (lacrimal canaliculus) przyśrodkowo w stronę woreczka łzowego Woreczek łzowy (lacrimal sac)  w dole woreczka łzowego

 przechodzi u dołu w przewód nosowo-łzowy Przewód nosowo-łzowy (nosolacrimal duct)  biegnie w kostnym kanale nosowo-łzowym  uchodzi do przewodu nosowego dolnego pod małżowinę nosową dolną  przy tym ujściu obecny fałd błony śluzowej – fałd łzowy Mięśnie zewnętrzne gałki ocznej  Mięśnie proste : przyśrodkowy, boczny, górny, dolny (superior, inferior, medial, lateral rectus m.) o Pp: pierścień ścięgnisty wspólny obejmuje od strony oczodołu kanał wzrokowy i cz. przyśrodkową szczeliny oczodołowej górnej o Pk: powierzchnia gałki ocznej do przodu od równika o Czynność: górny unosi przedni biegun gałki (wspomaga przywodzenie i ruchy obrotowe gałki do wew.), dolny obniża go (i wspomaga przywodzenie, ruchy obrotowe gałki na zew.), przyśrodkowy przywodzi, a boczny odwodzi. o Unerwienie: N. okoruchowy (III) ; m. prosty boczny – n. odwodzący (VI)  Mięśnie skośne: górny i dolny (superior/inferior oblique m.) o Pp: górny – trzon k. klinowej i pośrednio pierścień ścięgnisty wspólny a dolny – cz. przyśrodkowa ściany dolnej oczodołu o Pk: gałka oczna ku tyłowi od równika, (najpierw skośnie biegną pod mięśniem prostym górnym[skośny górny] i pod m. prostym dolnym [skośny dolny]) o Czynności:  odwodzą przedni biegun gałki ocznej: górny go obniża a dolny unosi;  obracają gałkę oczną dookoła osi strzałkowej  skośny górny z prostym górnym obracają jej górną powierzchnię do wew.  skośny dolny z prostym dolnym obracają jej górną powierzchnię na zewnątrz o Unerwienie  Skośny górny – n. bloczkowy (IV)  Skośny dolny – n. okoruchowy (III)  Mięsień dźwigacz powieki górnej (levator palpebrae superioris m.) o Pp: skrzydło mniejsze kości klinowej i pierścień ścięgnisty wspólny 

III.

IV.

V.

o Pk: wnika do powieki górnej (jako jedyny m. gałki nie przyczepia się do niej) o Czynność : rozszerza szparę powieki, unosi powiekę górną o Unerwienie: n. okoruchowy (III)  Mięsień oczodołowy (orbitalis m.) o m. gładki o przyczepia się w okolicy szczeliny oczodołowej dolnej o Unerwienie: włókna współczulne o Brak unerwienia powoduje zapadnięcie gałki ocznej Struktury łącznotkankowe gałki ocznej  Okostna oczodołu (periorbital)  Powięzie mięśniowe (muscular fasciae) pokrywają mm. zew. gałki ocznej  Pochewka gałki ocznej (fascial sheath of eyeball) otacza od zewnątrz twardówkę ( od n. wzrokowego aż do rąbka rogówki) – przechodzi w powięzie mięśniowe  Ciało tłuszczowe oczodołu (retrobulbar fat) Naczynia oczodołu  T. oczna - gałąź t. szyjnej wew. o przechodzi przez kanał wzrokowy wraz z n. wzrokowym o kieruje się do przyśrodkowego kąta oka o Gałęzie:  T. środkowa siatkówki – wnika do nerwu wzrokowego i dostaje się do siatkówki – unaczynia jej warstwy wew.  T. rzęskowe tylne długie i krótkie przebijają twardówkę w okolicy n. wzrokowego i przechodzi do błony naczyniowej gałki  T. łzowa – biegnie do gruczołu łzowego  Tt. mięśniowe – unaczyniają mm. i biorą udział w unaczynianiu przedniej cz. gałki ocznej.  T. sitowa tylna i przednia z oczodołu przechodzi przez otwory sitowe.  Tylna unaczynia komórki sitowe tylne, sąsiedni obszar błony śluzowej jamy nosowej i zatokę klinową.  Przednia przechodzi do przedniego dołu czaszki. Unaczynia oponę twardą. Przedostaje się do jamy nosowej i unaczynia ją (przez blaszkę sitową kości sitowej)  T. powiekowe boczne – gałęzie końcowe tętnicy łzowej  T. powiekowe przyśrodkowe – bezpośrednio od t. ocznej; łączą się z powiekowymi bocznymi i tworzą łuki powiekowe.  T. nadoczodołowa – przechodzi przez wcięcie lub otwór nadoczodołowy.  T. nadbloczkowa – przechodzi przez wcięcie lub otwór czołowy  T. grzbietowa nosa – zespala się z t. kątową odchodzącą od t. twarzowej.  Żyła oczna górna o Za pośrednictwem górnych żył wirowatych zbiera krew z górnego obszaru oczodołu i z gałki ocznej. Przez szczelinę oczodołową górną uchodzi do zatoki jamistej.



Żyła oczna dolna o Zbiera krew z dolnych obszarów oczodołu i z dolnych żył wirowatych. Dzieli się na dwie gałęzie:  górną – dochodzi do ż. ocznej górnej lub bezpośrednio do zatoki jamistej  dolna – łączy się często z ż. podoczodołową, uchodząc przez szczelinę oczodołową dolną do splotu skrzydłowego....