B5-geheugen - samenvatting + notities PDF

Preview

Summary

samenvatting + notities...

Description

B5: 1.

GEHEUGEN

INLEI DING

1.1 INLE IDIN G



Geheugen als parapluterm (verschillende vormen): Definitie: het geheugen is een informatieverwerkend systeem dat constructief werkt om informatie te coderen, op te slaan en weer op te halen. (dit hebben alle vormen gemeen)



Verschillende geheugentypes



Onderzoek van EBBINGHAUS in de 19e eeuw (eerste geheugenonderzoek): o 2 kernvragen:

o

- Hoeveel vergeten we en hoe snel gaat dat? - Als een persoon zich iets niet meer kan herinneren, is dit dan volledig vergeten? Gebruikte zinloze lettergrepen (voorkennis uitzuiveren)

o

Lijsten vanbuiten leren en registreren hoeveel pogingen nodig

o

Het effect van tijdsinterval tussen leren en testen

o

Als lijst niet meer gekend is opnieuw leren -> minder beurten nodig?

o

(besparingsmethode) => VERGEETCURVE

vb. 50% besparing : eerst 20 beurten nodig, bij opnieuw aanleren slechts 10 beurten nodig

1.2 D RIE ESSE NTIË LE F UNCT IES VAN GEHE UGEN 



Geheugen opgesplitst in verwerkingsstadia o ENCODERING (encoding)

o

= proces waarbij infromatie wordt omgezet naar een geschikte geheugenpresentatie vgl. toetsenbord OPSLAG (storage)

o

= het vastzetten of duurzaam maken van het geheugenspoor vgl. disk OPHALEN (retreival)

= het ophalen of terug actief maken van informatie vgl. beeldscherm Oorzaken “niet-herinneren” o Informatie is niet tot in geheugen geraakt (vb. dementie) o

Geheugensporen zijn vervlakt, verdwenen, overschreven, veranderd… (vb. dementie)

o

Informatie zit daar, maar je kan er niet aan (moe, stress…)

2. HOE 167)

VOR MEN W E HE RINNE RINGE N ?

(HB 151 –

2.1 DRIE GEHE UGEN STADI A

(standaardgeheugenmodel van ATKINSON & SHIFFRIN) informatie moet de 3 stadia doorlopen om onderdeel te worden van het permanente geheugen.

SENSORISCH GEHEUGEN 

CAPACITEIT -> SPERLING: letter experiment Aantal letters onthouden die fractie van seconde getoond worden o Alle letters opnoemen die je kan herinneren → ± 3-4 letters onthouden Na projectie hoge/midden/lage toon → bovenste/middelste/onderste rij onthouden → ≈ 100% → Capaciteit sensorisch geheugen 12-16 items maar op 3-4 items na verdwijnen ze uit o

 

sensorisch geheugen voor ze bewustzijn bereiken DUURTIJD -> SPERLING: duurtijd iconisch geheugen (= beeldgeheugen) < 1 sec STRUCTUUR & FUNCTIE o Apart sensorisch register voor elk zintuig o

Duurtijd varieert per zintuig (< 1 sec – max. 4 sec)

o

Info lang genoeg bijhouden om zinvolle gehelen waar te nemen



PATHOLOGIE o Komt zelden geïsoleerd voor o

Meestal wanneer structuren voor waarneming beschadigd zijn

Special case: fotografisch geheugen (man die hele stad kan natekenen, zijn iconisch geheugen zou niet uitdoven) In het dagelijkse leven: woorden, klanken, beelden… worden aan elkaar gelinkt en staan niet los van elkaar, doordat het sensorisch geheugen het even vasthoudt o



KORTETERMIJN-/WERKGEHEUGEN 

CAPACITEIT -> MILLER

o

Geheugenspan: aantal items dat iemand in het geheugen kan opnemen. Kunnen

o

cijfers (digit span), woorden (word span), locaties… zijn Universeel “the magical number 7”

o







Hoe beperkte capaciteit omzeilen? - Chunking: informatie-eenheid die zinvol is (vb. bus ipv ubs) - Herhaling: oppervlakkige herhaling of diepe herhaling (linken aan kennis in LTG)

DUURTIJD o 3 letters onthouden terwijl je achterwaarts aan het tellen bent in stappen van 3 -> hoe langer je moet tellen, hoe minder je onthoudt want je o

herhalingsmechanismen worden tegengehouden Zonder herhaling is het KTG na 20 sec weg

o

BADDELEY & HITCH

- Al vlucg duidelijk dat 7 geheugenspots en een simpel herhalingsproces niet genoeg was - Geen passieve opslag maar geheugen als mentale werkplaats -> KTG wordt WERKGEHEUGEN STRUCTUUR o Centrale bestuurder (distributiecentrum) o

Visuo-spatiaal schetsblad (bijhouden van ruimtelijke en visuele info)

o

Fonologische lus (bijhouden van akoestisch materiaal

o

Episodicshe buffer (verbinden van fonologische en visuo-spatiale info tot coherente episode)

PATHOLOGIE o Verschillende componenten van het werkgeheugen kunnen in isolatie beschadiging oplopen na specifieke hersenbeschadiging



In het dagelijkse leven o Waarom kunnen we niet goed tegelijkertijd telefoneren en autorijden? o

-> het werkgeheugen raakt vol Waarom stoort de tv harden wanneer we Engels aan het studeren zijn dan wanneer we rekenen? -> 2 keer input in het verbale WG

SENSORISCH GEHEUGEN WERKGEHEUGEN

CAPACITEIT Onbeperkt

DUURTIJD ¼ sec – paar sec

7 +/- 2 “chunks”

Max 12 – 18 sec

STRUCTUUR Apart geheugen per zintuig Zie afbeelding boven

LANGETERMIJNGEHEUGEN 

Hoe komt info in het LTG terecht? o Overdracht van KTG naar LTG onderzocht via de seriële positiecurve (primacy-effect en recency-effect)

o

Volgens ATKINSON & SHIFFRIN vooral herhaling belangrijk voor de overdracht KTG naar LTG Uitgestelde herinnering doe recentheidseffect verdwijnen

o

Snellere aanbieding doet primacy-effect verdwijnen

o



o

Informatieoverdracht van KTG naar LTG in twee stappen:

o

- Vlugge opslag van info in eerste netwerk - Langzame vervlechting van nieuwe info binnen de bestaande info van tweede netwerk Kritische rol voor de hippocampus en de slaap

CAPACITEIT o Schattingen, gebaseerd op

o

- Aantal neuronen en verbindingen per neuron - Visuele input: optische zenuw - Aantal verschillende woorden - Aantal gebeurtenissen BRADY ET. AL. (2008) - 14 pers zagen 2500 afbeeldingen, 1 prent per 3 seconden - Daarna gedwongen keuzetaak: het getoonde beeld met een object uit een andere categorie, uit een andere categorie of in een andere toestand Welke afbeelding kwam voor in de reeks? - Prestatie respectievelijk: 92%, 88% en 87%



DUURTIJD

(vgl met vergeetcurve, correct recalls)

(Zie papieren voor nota’s)



STRUCTUUR o Declaratief of expliciet geheugen o



Kunnen, knowing how - Semantisch geheugen: taal, feiten, algemene kennis - Episodisch geheugen: gebeurtenissen, persoonlijke ervaringen PATHOLOGIE o Impliciet geheugen: ziekte van Parkinson o



Kennen, knowing that Niet-declaratief, impliciet of procedureel geheugen

Semantisch geheugen: fronto-temporale dementie

o Episodisch geheugen: vroege stadia Alzheimer, Korsakoff, globale amnesie In het dagelijkse leven o Blind typen vs expliciete kennis van layout toetsenbord o

Niet weten waar en wanneer je woorden geleerd hebt

o

Een tekst lezen en begrijpen is vaak niet voldoende om de tekst ook effectief te onthouden

SENSORISCH GEHEUGEN

CAPACITEIT Onbeperkt

DUURTIJD ¼ sec – paar sec

WERKGEHEUGEN

7 +/- 2 “chunks”

Max 12 – 18 sec

STRUCTUUR Apart geheugen per zintuig Zie afbeelding boven

LANGETERMIJNGEHEUGE N

Onbeperkt

Jaren

Impliciet, episodisch, semantisch...