BAKIT BABAE ANG NAGHUHUGAS NG MGA PINGGAN PDF

Preview

Summary

BAKIT BABAE ANG NAGHUHUGAS NG MGA PINGGAN (Muta sa maikling kuwentong why woman wash the Dishes ni Filomena colendnno. lsinaayos para sa dulang kuwento ni prof. Nick Agudo, at isinalin sa Pilipino ni Bb. Nerisa Sarmiento.) TAGAPAGSALAYSAY: Sa bayan ng Sta. RosaaY may nakatirang mag- asawang nagngang...

Description

BAKIT BABAE ANG NAGHUHUGAS NG MGA PINGGAN (Muta sa maikling kuwentong why woman wash the Dishes ni Filomena colendnno. lsinaayos para sa dulang kuwento ni prof. Nick Agudo, at isinalin sa Pilipino ni Bb. Nerisa Sarmiento.)

TAGAPAGSALAYSAY: Sa bayan ng Sta. RosaaY may nakatirang magasawang nagngangalang Hugo at lmelda. Sa tuwing sila'y kakain ay laE nt lamang nilang pinag-aawayan ang paghuhugas ng

pinggan. Kung tatanggi si Hugo, pagagalitan naman siya ni lmelda' anu-anong pangalan ang itinatawag niya kay Hugo, at kung fung -huli'y sasagot, tutugisin ni lmelda ang pobreng si Hugo ng walisang tinlting. Tatakbo naman si Hugo sa bahay ng kanyang kumpadre at doon magpapalipas ng galit ni lmelda. Nakasanayan ng tawagin ng .ng bugnuting si lmelda na "Ka Maldang" at kanilang ,gd fabitUanai'iEa^n si Hugo-"KiUgong.' araltyt t tty malap,l '/ln {'tlary rn*ap0'r

-

;

i' 6L KA UGONG : AYoko ng maghugas ng mga o'n%n;lr)fuq^* T,,,, a':{"'2

sinabi ni Ka Ugong.

r^;;#r,

KA MALDANG: At sino, ang mapagh'among tanong ni Ka Maldang' KA UGONG

:

Ako, aba, buong u.maga na nga akong nag-aararo sa bukid, ayoko ng maghugas isa mang pinggan"

KA MALDANG: Tumayo si ka Maldang, namaywang at ninarap si Ka Ugong.

TAGAPAGSALAYSAY: Mataki ang kanyang braso. Mataba yata siyang babae.

Hugo ang KA MALDANG: Malaki rin ang kanyang boses' At sino, Mang naghuhugas ng mga pinggan, ang kanyang tanong'

TAGTAPAGSALAYSAY: Natakot si Ka Ugong' At siya'y nanginig' Humawak sa dulo ng mesa.

KA UGONG

:

KA MALDANG:

Ikaw. Ang mahina niyang sagot' lkaw ang babae' ikaw ang dapat magtrabaho sa bahay'

At ano ang gagawin mo? tanong ni Ka Maldang' matapos na maitati ang kalabaw sa . damuha,n para

manginain ay mahihiga ka na lamang mahirap na ba iygn. nagluluto, naglilinis ng bahay, naglalaba Ako na nga Lng -mo pati pagbubunot ng qahig. Lahat ng d'amit nf trinano ng alila inaako ko na tapos ngayon ayaw mo pang magnugas ng pinggang kinainan mo'

*g,

I

BAKIT BABAE ANG

KA MALDANG: Tinitigan niya si Ka Ugong at ang kanyang walis. Kinuha

ang walis itinaas ito

at

hinabol

si Ka Ugong na

nagsisisigaw ng ikaw, ikaw tamad na lalaki.

KA UGONG

Sumuot si Ka Ugong sa ilalim ng mesa. Hintay huwag mo akong hambalusin.

:

KA MALDANG: Labas diyan duwag, utos ni Ka Maldang.

KA UGONG

:

Sandali lang huwag mo akong paluin. Makinig ka. Ang

sabi

ni Ka Ugong. May naisip akong paraan na

makalulutas

sa problema ng paghuhugas ng pinggan.

Nanatili pa rin siya sa ilalim ng mesa.

KA MALDANG: Lumabas ka riyan at ipakilala mo ang iyon$ pagkalalaki. Hindi iyang para kang pushng nagngingiyaw sa ilaim ng mesa.

KA UGONG

:

Itabi mo muna ang iyong walis, ang sabi ni Ka Ugong.

KA MALDANG: Sige, sige. Labas diyan. ltinabi ni Ka Maldang ang walis sa likod ng pinto.

KA UGONG

:

Umupo si Ka Ugong, katapat ni Ka Maldang sa mesa.

KA MALDANG: O, ano ang sasabihin mo? tanong ni Ka Maldang habang nagpupunas ng kanyang mga mata.

KA UGONG

:

na nating

pag-awayan ang paghuhugas ng pinggan. Magkasundo tayo, ang unang magsalita pagkatapos kong sabihin ang salitang "Umpisa" ang

Huwag

siyang maghuhugas ng pinggan lagi.

KA MALDANG: Ganoon

lang? Ang unang magsalita ang siyang

maghuhugas ng pinggan, palayok, at kawali lagi.

KA UGONG

:

Tama! Sambit ni Ka Ugong, Kapag nagsalita ka isa mang kataga sa akin, o kanino man o sa alin man pagkatapos kong sabihin ang salitang "Umpisa" ikqw ang palaging maghuhugas ng Pinggan.

KA MALDANG: Madali iyan, maisasara ko ang aking bibig kahit isang linggo. lkaw, hindil Kahit kalabaw kinakausap mo. O sioe. handa ka na ba? Hamon ni Ka Ugong.

BAKIT BABAE ANG. . . KA UGONG

:

Umpisa.

TAGAPAGSALAY$AY: At sila'y kapwa tumahimik. Nagtitigan sila sa harapan ng mesang may di pa nahuhugasang mga pinggan, baso at kutsara. Ayaw nilang iwanan ang isa't isa sa takot na baka magsalita ang isa sa kanila. Nagtitigan na lamang sila. Di nagtagal, ngumiyaw ang pusa na tila naghahanap ng pagkain. Sino man kina Ka Ugong at Ka Maldang ay di nagbigay pansin sa kanyang ngiyaw. Lumundag ang pusa sa mesa at dinilaan ang maruming pinggan. Hindi ito binugaw ni Ka Maldang,

gayon di ni Ka Ugong. Hinimod ng pusa ang mga pinggan, tumalon sa kalan, dinilaan ang palayok at kawali, nasanggi ang kapitera, tumapon ang laman pagkatapos ay natulog sa ilalim ng mesa. lpinalagay ni Ka Ugong na walang nangyari. Nanatili siyAng nakaupo gayundin si Ka Maldang. Unti-unting lumubog ang araw ngunit patuloy pa rin silang walang kibuan. Halos namumugto ang kanilang mga mata sa pagtititigan. Aba, biglang naluha ang dalawa. Basang-basa na ang pawis ang kamiseta ni I(a Ugong Pinagpapawisan na rin ang noo ni Ka Maldang. Tumulo sa kanyang pisngi, pumatak ng pumatak sa kanyang dibdib. Biglan-g tumawag ang kapit-bahay.

.

KAPITBAHAY: Mareng Maldang, Hu, kumadre!

TAGAPAGSALAYSAY: Hindi sumagot si Ka Maldang, muli tumawag ang kapitbahay.

KAPITBAHAY: Pareng Ugong, Hu, kumpadre. Mareng Maldang pahiram naman ng plantsa.

TAGAPAGSALAYSAY: Di umimik di Ka Maldang. Tahimik lamang siyang tiningnan ni Ka Ugong.

KAPITBAHAY: Siguro'y walang tao. TAGAPAGSALAYSAY: Ang narinig nilang sambit ng kapitbahay. KAPITBAHAY:

X*$

Pero bakit naiwan ang hagdan dito. Dati-rati narhan aV inaalis nila ito kung sila'y lumabas ng bahay. Kukunin Y/-' t) rAt na lamang ang plantsa at saka ko na lang isasaufi. pumanhik ang kapit-bahay. Nang siya'y makapanhik, nagtaka siya sa nakita - - - sina Ka Ugong at Ka Maldang na nakaupong tila mga estatwa sa harapan ng mesa na

Y

U

BAKIT BABAE ANG. . .

TAGAPAGSALAYSAY: Hindi gumalaw o nagsalita si Ka Ugong. KAPITBAHAY: Muling nagtanong ang kapitbahay. Anong nangyari sa inyo? Niyugyog niya ang balikat ni Ka Ugong.

(>

a*' \F' TAGApAG$ALAYSAY: -----@i$

Hinayaan ni Ka UgonO naErYaTyugyugin-atfalo

KApITBAHAY: Lumapit ang kapitbahay kay Ka Maldang. Magsalita ka kumadre. Anong nangyari? Niyugyog din niya ang balikat ni Ka Maldang.

TAGAPAGSALAYSAY: Hinayaan ni Ka Ugong na siya'y yugyugin at lalo pang itinikom ang bibig.

\

*

\,i

Y

PITBAHAY: LUMAPi kumadre.

v

?

TAGAPAGSALAYSAY: ltinulak siya ni Ka Maldang ng walang sabi sabi. KAPITBAHAY:

"

sa inyo o May nakain ba kayong nakalason nakapagpapipi kaya? Niyugyog niya ang balikat ng

dalawa ngunit isa man sa kanila'y di tumayo o nagsalita.

TAGAPAGSALAYSAY: Nahintakutan ang kapitbahay. Sa halip na kunin ang plantsa ay tumakbo siyang dali-dati palabas ng bahay. lbinalita niya sa mga kapitbahay na m?y masamang nangyari kina Ka Ugong at Ka Maldang Sa isang iglap ay nagtipun-tipon silang lahat kina Ka Maldang

UNANG LALAKI: lsa-isa nilang pinagsikapang mapagsalita ang dalawa' PANGALAWANG LALAKI: Ngunit wala ring nangyari'

UNANG BABAE: Binalaan ni Ka Maldang

si Ka ugong at pagkaraa'y

pumikit.

TAGAPAGSALAYSAY: Batid ni Ka Ugong na pumikit si Ka Maldang upang maiwasan ang mga kapitbahay'

KAPITBAHAY

: lpinikit din niya ang kanyang mga mata.

I

TAGAphGSALAySAy: Galit na galit si Ka Maldang sa pakikialam

.ng

BAKIT BABAE ANG . . . Nataranta ang kanilang kumare at sinundo nito ang arbularyo.

KAPITBAHAY

TAGAPAGSALAYSAY

:

ARBULARYO

UNANG

:

LALAKI

:

At dumating ang arbularyo. Nang kanyang makita ang walang kaimik-imik na mag-asawa siya'y sumigaw na sila'y kinukulam. lnilatag niya ang banig na buri at iniutos sa mag-asawang kinukulam na mahiga. Sumunod si Ka Ugong at ipinikit pa ang mga mata.

PANGALAT'UANG BABAE:

Bumaluktot siya at natulog pa.

PANGALAWANG LALAKI:

Ngunit itong si Ka Maldang ay di umalis sa kinauupuan.

ARBULARYO

Ang sabi ng arbularyo, "Aha, ang espiritung lumulukob sa kanya ay matigas ang ulo. Kailangan paglabanan ko ito.

TAGAPAGSALAYSAY

:

At inilabas mula sa isang bulSikot na lagi niyang dala ang . . .

PANGALAWANG BABAE:

Siyam na dahong samat.

PANGATLONG BABAE

:

lsang bunga ng areka.

:

At kaunting apog sa isang maliit na bote.

UNANG

BABAE

Pinili niya ang mga dahong may pareparehong tubo ng ugat.

KAPITBAHAY

Hinati sa siyam ang bunga. &b,

PANGALAWANG

Nilagyan ng apog ang bawat d

UNANG LALAKI

At ibinalot sa bawat piraso ng bunga.

LAHAT

Ngayo'y siyam na ang bungang balot.

ARBULARYO

Ito ang nawawalang espiritu ng mag-asawa ang kanyang sabi. lsinubo niya ang nganga.

[on, \ a)r,fr. 1- 10

4S,,ihxei: \a\rlyl ,

BAKIT BABAE ANG . . .

KAPITBAHAY : ALBULARYO :

Ay ibinuga sa kanyang palad . . . lsinawsaw ang hintuturo sa mamula-mulang laway at minarkahan ng krus ang noo ni Ka Ugong.

PANGALAWANG LALAKI: Tila walang nararamdaman si Ka Ugong.

ARBULARYO :

At ni Ka Maldang'

PANGALAWANG BABAE:

Hinila

ni ka Maldang ang hintuturo ng

arbularyo at PiniliPit.

TAGAPAG$ALAYSAY:

Sumigaw ang arbularyo ng . . .

ARBULARYO :

AraY!

: ARBULARYO : KAPITABAHAY

.

At.binawi ang kanyang kamay. Lumapit ang arbularyo sa nakahigang si

Ka Ugong at

paulit-ulit na tinawag ang kanyang pangalan nang malumanay at

dahan-dahan

magbalik

ka

Ugong.

Magbalik ka'

ANG MGA

LALAKI

:

ARBULARYO : ANG MGA

BABAE

:

Hindi nagsalita o gumalaw man lamang si Ka Ugong. Magbalik ka Maldang - - Magbalik ka sa

iyong

katawang luPa. Magbalik ka Maldang-PanaghoY ng arbularyo. Hindi sumagot si Ka Maldang.

TAGAPAGSALAYSAY: Ang gabi'y sumapit sa nahihintakutang bayan. Ganoon na lamang ang takot ng mga ito sapagkat sinabi ba naman ng arbularyo na maaaring mailipat pa sa ibang taga-baryo ang sumpa bukod sa mag-asawang Maldhng at Ugong. Mufi niyang tinawag ang mag-asawa. Sa umPisa'Y mahina.

.

ARBULARYO :

Magbalik ka ugong . . Magbalik ka Maldang.

.

BAKIT BABAE ANG TAGAPAGSALAYSAY:

At palakas ng palakas.

ARBULARYO

Magbalik ka Ugong. . . Magbalik ka Maldang.

:

Ngunit wala ring nangyari.

LAHAT

PANGALAWANG BABAE: Pagod na pagod na si Ka Maldang, kayat siya'y sumandal sa upuan. TAGAPAGSALAYSAY:

Muling nagsalita ang arbularyo.

ARBULARYO

Sa

tinagal-tagal ng panahon na aking pagiging arbularyo ay ngayon lamang ako nakasaksi ng ganitong uri ng kularn. Sa pakiwari ko'y sila'y patay na. Tuluyan ng iniwan ng kanilang espiritu arig katawang lupa. Ang tanging magagawa natin upang

:

masugpu ang pagkalat ng kulam ay ilibing ang mag-asawa.

TAGAPAGSALAYSAY:

UNANG

BABAE

:

Kaagad niyang iniutos sa mga kapitbahay na gumawa ng ataul bago kumalat ang kulam. Hindi nagtagal ay natapos ang dalawang ataul na yari sa kawayan. Tuluyang sumandal si Ka Maldang at ipinikit ang mga mata.

PANGATLONG BABAE:

Itinikom pa ang kanyang bibig.

TAGAPAGSALAYSAY:

lniutos ng arbularyong buhatin ang mag-

ARBULARYO

.

asawa sa kanilang mga ataul.

Sila'y ating ililibing Pagsikat ng araw. Ang iba'y kailangang magbantaY ngayong gabi, ang kanyang sabi.

TAGAPAGSALAYSAY:

/

#d Iib por*rm

,i Ka Ugong at ( Binuhat ng mga kapitbah inihiga sa kanyang ataul. /Sa loob-loob ni Ka

*

Ugoig siya na a"ng mananalo. Hindi siya natatat...