Beenprothesen - Handig overzichtsblad bij mondeling casusexamen, thema amputatie. Copypaste PDF

Preview

Summary

Handig overzichtsblad bij mondeling casusexamen, thema amputatie. Copypaste van bepaalde orthopedische websites, maar handig om bij je te hebben liggen met overzicht van de soorten prothesen....

Description

Beenprothesen Een beenprothese, wat is het? Een beenprothese is een op maat gemaakt hulpmiddel dat na een amputatie (een deel van) je been vervangt. Met een beenprothese kun je weer zoveel mogelijk zelfstandig functioneren. De beenprothese bestaat uit verschillende delen: 

een koker (waarin de stomp komt);



een kniegewricht (bij een amputatie boven je knie);



een enkelgewricht (soms wel, soms niet beweegbaar);



een voet.

Er zijn verschillende manieren waarop een beenprothese aan je lichaam vastgemaakt kan worden. Bijvoorbeeld met een pensysteem, touwtjessysteem of vacuümsysteem.

Wel of geen beenprothese? Soms denken mensen dat ze met een beenprothese zomaar weer alles kunnen. Het leren lopen met een beenprothese vraagt echter veel doorzettingsvermogen en discipline. Je moet in staat zijn een grote lichamelijke prestatie te leveren, veel te oefenen en de adviezen van je medisch team op te kunnen volgen. Bovendien moet het dragen van een beenprothese een duidelijke meerwaarde hebben voor je dagelijks functioneren. Een goede voorbereiding is van groot belang voor het slagen van je uiteindelijke beenprothese. We starten met het maken van je eerste beenprothese als je arts, fysiotherapeut en orthopedisch adviseur hebben aangegeven dat je stomp voldoende is gevormd voor het dragen van een beenprothese.

Wat kan ik doen met een beenprothese? Veel factoren spelen een rol bij het functioneringsniveau dat je met een beenprothese kunt behalen. Voor sommigen is het al een hele prestatie even uit de rolstoel te kunnen stappen. Anderen kunnen met de prothese fietsen of hardlopen; vergelijk jezelf niet teveel met lotgenoten: iedereen die met een beenprothese leeft, levert een topprestatie! Lees de indrukwekkende ervaringsverhalen van Wilfred, Dick, Jacco en Jeroen.

Verschillende amputatieniveaus Voor ieder deel van je been kunnen wij een prothese maken. Per amputatieniveau leggen we uit welke mogelijkheden er zijn.



Heupprothese bij amputatie door heupgewricht Een heupprothese is een complexe prothesevoorziening. Er heeft vooraf een amputatie plaatsgevonden door het heupgewricht. Als daarbij een stukje bekken wordt weggehaald, noemen we dit een hemipelvectomie.



Bovenbeenprothesen Een bovenbeenprothese bestaat uit een stompkoker die met een vacuümkoker of een siliconen liner wordt gefixeerd aan je stomp. Er zijn verschillende mogelijkheden voor de opbouw van je bovenbeenprothese.



Knieprothesen Is er sprake van een amputatie door je kniegewricht, dan noemen we de amputatie een knieexarticulatie. Bij een omkeerplastiek wordt de knie en een deel van het bovenbeen geamputeerd en wordt het onderbeen omgekeerd - en met de hiel naar voren - tegen het resterende deel van het bovenbeen geplaatst.



Onderbeenprothesen Als je been geamputeerd wordt onder je knie spreken we van een onderbeenprothese, ook wel transtibiale amputatie genoemd. Afhankelijk van de hoogte van je onderbeenamputatie zijn verschillende onderbeenprothesen mogelijk.



Voetprothesen Een siliconen voetprothese vervangt het missende deel van je voet en maakt dagelijkse bezigheden makkelijker. De prothesevoet is bijna niet van echt te onderscheiden en je kunt er zelfs mee zwemmen.

Bevestigingssystemen voor je beenprothese Een beenprothese bestaat uit een koker, een bevestiging naar de voet en een voet. De koker kunnen wij op verschillende manieren aan je lichaam bevestigen.

Wanneer welk bevestigingssysteem? Voor welk systeem je kiest is afhankelijk van je algemene gezondheid, je spierkracht en je persoonlijke wensen of voorkeur. Het ene systeem is niet beter dan het andere. 

type KBM;



prothese met diverse soorten liners;



conventionele onderbeenprothese.

Een liner voor meer draagcomfort

Wat is een liner? Een liner is een hoes die voor het grootste deel bestaat uit siliconen. Een liner gebruik je bij onderbeen- en bovenbeenprothesen met een pin, koordaansluiting of vacuümsysteem. De liner functioneert als tussenlaag tussen je huid en de binnenwand van je koker. De liner wordt over je stomp afgerold en zorgt voor een verbinding tussen de stomp en je prothese. Een liner verbetert zo het draagcomfort en zorgt voor een betere bevestiging en stabiliteit.

De functie van een liner 

een gelijkmatige drukverdeling over je stomp bij het staan op je prothese;



bescherming van kwetsbare delen van je stomp;



voorkomen van zwelling van je stomp doordat de omvangsmaat van de liner kleiner is dan de omvangsmaat van je stomp. Hierdoor ontstaat druk op je stomp (door de elasticiteit van het materiaal);



een verbetering van het draagcomfort en een betere bevestiging en stabiliteit;



vorming van je stomp;



schokopvang;



versoepeling van je littekens.

Verschillende soorten en maten liners Liners zijn er in verschillende soorten en maten. De verschillen zitten in het materiaal, de dikte en de omvangsmaat. Ook kunnen liners stugger of soepeler zijn. De keuze voor een bepaalde liner hangt af van de activiteiten die je gaat doen met je prothese. Verder wordt de keuze voor een liner bepaald door de vorm en de belastbaarheid van je stomp. De revalidatiearts en orthopedisch adviseur maken een keuze in soort en type liner in overleg met jou. De orthopedisch adviseur meet de liner aan door het meten van de omvang van je stomp.

Stap voor stap naar je beenprothese Klik op de verschillende stappen hieronder voor uitgebreide informatie.



Je eerste afspraak Tijdens dit eerste contact willen wij graag jouw verhaal horen. Wat wil jij met je prothese doen? Wat verwacht jij van je prothese? Daar nemen we alle tijd voor.



Het aanmeten van je beenprothese Als we samen een type prothese hebben gekozen, nemen we de maat van je stomp. Digitaal met een handscanner of door te gipsen. Dit is nodig om de stompkoker te maken: dat deel van je prothese waar je stomp in past en waar je straks op steunt.



Het maken van je prothesekoker Het maken van een beenprothese begint met het maken van de prothesekoker. Dit is het deel van de prothese dat om je stomp past. Hieraan kunnen wij een groot aantal onderdelen van prothesesystemen koppelen.



Passen en proefperiode Nu breekt het moment aan dat je het proefmodel van je beenprothese voor het eerst kunt passen.



Oefenen met je beenprothese Een periode van oefenen met je beenprothese breekt aan. Met je orthopedisch adviseur bespreek je al je ervaringen. Als het nodig is past hij je beenprothese aan.



Het cosmetisch afwerken van je beenprothese Na alle verfijningen is het tijd om je beenprothese verder af te werken, te verstevigen en van een mooi uiterlijk te voorzien.



Je beenprothese is klaar Bij de aflevering krijg je alle benodigde informatie en volop gelegenheid tot het stellen van vragen. We maken een controleafspraak voor over ongeveer 8 weken.

Controle en nazorg beenprothese Jaarlijkse controle Ieder jaar ontvang je van ons een uitnodiging om te kijken of je prothese nog voldoet. Als dat niet zo is, omdat bijvoorbeeld je stomp is veranderd of een onderdeel van je prothese is versleten, dan passen wij dit voor je aan.

Problemen of reparatie nodig? Als je problemen hebt met het dragen of als er iets is met het mechanisme van je prothese, neem dan contact met ons op voor een afspraak. Heb je problemen met je stomp, loop je slechter of heb je andere klachten, raadpleeg dan eerst je specialist.

Autorijden met je beenprothese?

Wij krijgen regelmatig vragen van cliënten of zij met hun beenprothese mogen autorijden. Wij zijn niet bevoegd om daar een uitspraak over te doen. Voor meer informatie verwijzen wij je naar het CBR, Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (tel. 0900 0210 of www.cbr.nl).

Garantie en gebruiksduur beenprothese Een beenprothese gaat in het algemeen jarenlang mee. Onderdelen kunnen eerder slijten, afhankelijk van het gebruik. Door de stompveranderingen in de eerste jaren, kan het nodig zijn eenmaal of een aantal malen een nieuwe stompkoker te maken. Wij kunnen je informeren of je zorgverzekeraar een nieuwe prothese vergoedt en of je hiervoor opnieuw toestemming nodig hebt.

Vergoeding beenprothese Wordt een beenprothese vergoed door mijn zorgverzekeraar? Een beenprothese wordt vergoed vanuit de basisverzekering. Soms worden bepaalde uitvoeringen niet vergoed en heb je vooraf toestemming nodig van je zorgverzekeraar. In de meeste gevallen kunnen wij aangeven of het type uitvoering dat je wenst wordt vergoed. Als we hierover twijfelen dan vragen we eerst toestemming aan je zorgverzekeraar.

Tips voor de verzorging van je stomp 

Hou je lichaamsgewicht constant. Bij elke verandering van je gewicht kan ook de omvang van je stomp veranderen. Hierdoor gaat de prothese moeilijker aan en uit, knelt of zit de prothese juist te los.



Gebruik een zwachtel, siliconen of elastische kous wanneer je je prothese niet draagt. Zo blijft je stomp mooi in model. Ook als je door ziekte enige tijd in bed moet liggen. Anders kan het vocht in je stomp niet goed circuleren en wordt je stomp dikker. Sommige mensen dragen elke nacht een elastische kous.



Was je stomp dagelijks: 's morgens en/of 's avonds. Bij zeer warm weer en overmatige transpiratie kun je je stomp het beste vaker wassen. Dit kan met milde zeep of zonder zeep met overvloedig water. Was ook je huidplooien en liezen zorgvuldig. Droog je huid zeer goed, zo voorkom je infecties.



Controleer je stomp dagelijks op drukplekken, vooral in het begin. Gebruik daarbij een spiegel, zodat je niets over het hoofd ziet. Drukplekken herken je aan rode plekken op je huid die gevoelig of zelfs pijnlijk zijn. Heb je een wondje, gebruik je prothese dan niet en raadpleeg je arts.



Gebruik zo weinig mogelijk crèmes en bodymilk op je stomp. Die kunnen irritaties veroorzaken op de plek waar je stompkoker zit. Wel kun je 's avonds en 's nachts (als je prothese uit is) je stomp insmeren. Was je stomp goed voordat je je beenprothese weer aan doet.



Scheer je stomp niet. Daarmee vergroot je de kans op wondjes en loop je eerder een infectie op.

Wij verkopen verschillende producten voor de verzorging van je huid en speciale siliconen of elastische stompkousen.

Tips voor het schoonhouden van je beenprothese 

Het materiaal van de verschillende stompkokers bepaalt voor een belangrijk deel hoe je ze schoon kunt houden. Meestal geldt: maak dagelijks de stompkoker van je prothese schoon met een sopje (30° C). Volg de instructie van je orthopedisch adviseur.



Gebruik elke dag schone stompkousen. Was je stompkousen met de hand in een lauw sopje (30°C). Je zorgverzekeraar bepaalt hoeveel stompkousen vergoed worden. Je kunt ze eventueel extra bij ons kopen.



Gebruik je stompkousen? Reinig ze dan iedere dag. Let op het bijgeleverde wasvoorschrift.



Maak je gebruik van een polyuretaan of siliconenliner die je direct op je huid draagt, lees dan aandachtig de meegeleverde instructies door. Hierin staat hoe je de liner reinigt en opbergt.

Tips voor het onderhoud van je beenprothese Zorgvuldig onderhoud bevordert de gebruiksduur van je kostbare prothese: 

Leg 's avonds je prothese in een geventileerde ruimte en niet tegen de verwarming.



Stel je prothese nooit bloot aan extreme hitte. Feitelijk niet hoger dan je eigen lichaam kan verdragen.



Je prothese is niet waterbestendig. Je kunt er niet mee zwemmen en er geen watersport mee beoefenen. Er bestaan speciale waterbestendige prothesen die we voor je kunnen maken. Vraag je adviseur om meer informatie.



Demonteer nooit zelf onderdelen van je prothese. Alle onderdelen zijn op een speciale manier vastgedraaid met behulp van een momentsleutel en geborgd. Als onderdelen gedemonteerd dienen te worden, neem dan contact met ons op.



Laat nooit krachten op de prothese komen die hoger zijn dan een normaal menselijk been kan incasseren. Je beenprothese is zo gemaakt dat het alle krachten die vrij komen bij een normaal actief leven kan verdragen. Verricht je werkzaamheden of beoefen je een sport of hobby waarbij extreem hoge fysieke belasting vrij komt, meld dit dan bij het aanmeten van je prothese. Mogelijk kunnen we hier bij de productie van je prothese rekening mee houden.



Hou je strikt aan het eventuele onderhoudsschema van je beenprothese. Bij het niet naleven ervan kun je geen aanspraak maken op de garantie.

Tips voor het aantrekken van je liner Een liner is zeer gevoelig voor inscheuren als deze niet volgens de beschreven instructies wordt aan- en uitgedaan: 1. Draai de liner binnenste buiten en plaats hem tegen het uiteinde van de stomp, buig hierbij licht de knie en rol vervolgens de liner af over je stomp. Let daarbij op dat je niet aan de liner trekt, waardoor deze kan inscheuren. Bij het aantrekken van de liner is het belangrijk dat de liner goed aansluit op de onderkant van het geamputeerde been en dat er geen lucht ingesloten blijft, hierdoor ontstaat blaarvorming. 2. Bevestig de prothese vervolgens met behulp van een pin, sleeve of aantrekkoord aan de liner.

Tips voor het onderhoud van je liner 

Reinig de liner met water en alkalivrije zeep of een andere huidvriendelijke zeep (zoals groene zeep) na ieder gebruik. Spoel de liner goed af onder de kraan met handwarm water. Je kunt ook een speciaal reinigingsmiddel gebruiken. Vraag je orthopedisch adviseur hiernaar.



Maak de liner na het afspoelen goed droog met een handdoek.



Reinig siliconen liners nooit met een oplosmiddel, zoals verdunner, aceton, benzine, etc.



Hang na het schoonmaken de liner over de daarvoor bestemde standaard (alpha liner) om de oorspronkelijke vorm te behouden.



Berg de liner nooit opgerold of binnenstebuiten op. Hierdoor ontstaan scheuren in het materiaal.

Armprothesen Een armprothese, wat is dat? Een armprothese of kunstarm is een op maat gemaakt hulpmiddel dat (een deel van) je arm vervangt. Dit kan zijn na een amputatie, maar het kan ook zijn dat je bent geboren zonder arm of dat je arm niet is volgroeid (congenitaal defect van de bovenste extremiteit). Een prothesearm bestaat uit verschillende onderdelen, afhankelijk van het amputatieniveau van je arm, jouw

wensen en de mogelijkheden.



een bandage: het ophangmechanisme voor een bovenarmprothese of voor de mechanische besturing van je elleboog of hand;



ophanging: stompkoker of fitting waarin je stomp komt;



schouderscharnier;



elleboogscharnier;



polsrotatormechanisme;



een verbindingsdeel van de stompkoker met de hand: een harde afwerkkoker of een buissysteem met een zachte schuimhoes er omheen;



hand of haak.

Er zijn verschillende manieren waarop een armprothese aan je lichaam vastgemaakt kan worden. Bijvoorbeeld met een schouderbandage, een siliconenhoes (liner) met klik- of touwtjessysteem, of een vacuümsysteem.

Wel of geen armprothese? Soms denken mensen dat ze met een armprothese zomaar weer alles kunnen. Het gebruiken van je armprothese vraagt echter in sommige gevallen veel doorzettingsvermogen en discipline. Je moet in staat zijn een bepaalde prestatie te leveren, veel te oefenen en de adviezen van je medisch team op te kunnen volgen. Een goede voorbereiding is van groot belang voor het slagen van je uiteindelijke armprothese. We starten met het maken van je eerste armprothese als je arts, ergotherapeut en orthopedisch adviseur hebben aangegeven dat je stomp voldoende is gevormd voor het dragen van een armprothese.

Wat kan ik doen met een armprothese? Veel factoren spelen een rol bij het functioneringsniveau dat je met een armprothese kunt behalen. Voor sommigen is het al een hele prestatie de hele dag het gewicht van een eenvoudige cosmetische armprothese te kunnen dragen. Anderen kunnen met de armprothese voorwerpen grijpen of hun prothesearm gebruiken bij werkzaamheden, bijvoorbeeld op een boerderij. Vergelijk jezelf niet teveel met lotgenoten: iedereen die met een prothese leeft, levert op zijn eigen wijze een prestatie! Lees ook de verhalen van onze klanten Giel Baaij en Ingrid Schröder....