Białka - pełne notatki do przygotowań do matury z biologii - temat białka PDF

Preview

Summary

pełne notatki do przygotowań do matury z biologii - temat białka...

Description

Białka 1) Budowa - stanowią 50% suchej masy komórek w ich skład wchodzą takie pierwiastki jak (C,H,O,S,P,N) zbudowane są z monomerów - aminokwasów połączonych wiązaniem peptydowym - aminokwasy białkowe (ok 22 [u eukariotów 20]) egzogenne (dostarczane z pokarmem) endogenne (syntezowane w organizmie człowieka) - aminokwasy niebiałkowe - (występują w metabolizmie np. cyklu mocznikowym cytrulina,ornityna Budowa chemiczna: grupa aminowa 𝑁𝐻 - właściwości zasadowe + ugrupowania boczne 2

decydują o właściwościach + grupa karboksylowa odpowiedzialna za właściwości kwasowe. Ugrupowania boczne (podstawniki) różnią się np. wielkością,ładunkiem elektrycznym,zdolnością do tworzenia wiązań wodorowych,powinowactwem do wody (aminokwasy niepolarne) L-aminokwasy = budują białka,są rozpoznawane przez enzymy i cząsteczki dzięki czemu mogą spełniać funkcje w organizmie

2) Formy aminokwasów ● ● ●

oligopeptydy (2-10 aminokwasów) np.oksytocyna,wazopresyna - odpowiedzialne za produkcję moczu polipeptydy (11-100 AA) np. insulina,penicylina makropeptydy (powyżej 100 aminokwasów) - białka

3) Podział białek ➢ proste (proteiny) - fibrylarne (włókniste) - nie rozpuszczają się w wodzie,wydłużone,pełnią funkcję budulcową np.keratyna,kolagen - globularne (kuliste) - rozpuszczalne w wodzie,aktywne chemicznie Albuminy - białka osocza krwi,regulują ciśnienie osmotyczne we krwi,transportują kwasy tłuszczowe Globuliny - białka odpornościowe Histony -zasadowe,małocząsteczkowe odpowiedzialne m upakowanie materiału genetycznego ➢ złożone - glikoproteiny - cukier w podstawniku np.interferon (przeciwwirusowy) - fosfoproteiny - g.fosforanowa np.kazeina (zdolność do wiązania wapnia) - lipoproteiny - tłuszcze np.LDL,HDL (transport cholesterolu we krwi) - metaloproteiny - atomy metali np.ferrytyna (magazynowanie żelaza w wątrobie) - hemoproteiny - barwniki np.hemoglobina (transport tlenu i dwutlenku węgla we krwi) - nukleoproteiny - kwasy nukleinowe - np.białka rybosomów (uczestniczą w syntezie białka)

4) Struktury białek a) I rzędowa - sekwencja aminokwasów w prostym łańcuchu białkowym połączone wiązaniem peptydowym np.insulina b) II rzędowa - układ przestrzenny,występują wiązania wodorowe,zwinięcie struktury I rzędowej w α - helisę lub β - harmonijkę np.keratyna

c) III rzędowa - pofałdowanie struktury II rzędowej,stabilizowana przez różne wiązania (jonowe,wodorowe,mostki disiarczkowe,oddziaływania hydrofobowe) np.enzymy,mioglobina d) IV rzędowa - 2 łańcuchy AA lub więcej ,połączenie struktur III rzędowych w przestrzeni , wiązania peptydowe np. hemoglobina - złożona z 4 łańcuchów

5) Właściwości białek -

proces koagulacji zol przechodzi w żel za pomocą NaCl - zmiana struktury na galaretowatą - proces odwracalny za pomocą wody - denaturacja - nieodwracalne zniszczenie struktury białka - staje się nieaktywne biologicznie przyczyny: silne kwasy i zasady,detergenty i rozpuszczalniki,metale ciężkie,wysoka temperatura

6) Sposoby usuwania białek w organizmie -

naznaczenie ubikwityną transport do proteasomu - enzym hydrolityczny degradacja białek

7) Reakcje ● ●

reakcja biuretowa - wykrywanie białek (wiązań peptydowych) NaOH+CuSO4 = barwa zmienia się z niebieskiej na fioletową reakcja ksantoproteinowa wykrywanie białka za pomocą stężonego kwasu azotowego V , wykrycie białka=zabarwienie na żółto...