Cechy sytemu kontynentalnego Aneta Góral PDF

Preview

Summary

Download Cechy sytemu kontynentalnego Aneta Góral PDF

Description

Cechy sytemu kontynentalnego

Opracowała:

Przedmiot:

Aneta Góral

Prawoznawstwo

I sem. tryb: niestacjonarne Nr albumu: 16291

System prawa kontynentalnego (z łać. ius civile) – obejmuje rodzaj systemu prawa funkcjonującego w krajach Europy kontynentalnej, ale istniejący również na terenie państw Ameryki Łacińskiej, Szkocji i Luizjanie. Ius civile wywodzi się z czasów starożytnego Rzymu i obowiązującego wtedy prawa rzymskiego. Wskutek różnic historycznych oraz językowych można wyszczególnić podział porządków prawnych na: - odłam romański - odłam germański - podkulturę skandynawską Najbardziej charakterystyczną cechą dla system prawa kontynentalnego jest wyłączność prawodawcza władzy ustawodawczej. Ius civile jest skodyfikowany – uporządkowany w postaci konkretnych aktów prawnych, np.: -ustaw, -kodeksów. Według systemu prawa kontynentalnego prawo państwowe zostaje utworzone w określonych konstytucjach. Ius civile odrzuca prawo zwyczajowe od procesów stanowienia i stosowania prawa. Akty normatywne są uporządkowane hierarchicznie, a każde prowadzenie działalności prawodawcze poprzez wydawanie ustaw przez parlament jest (i musi) być zgodne z konstytucją. Dzięki temu systemowi Sądy mają pełną swobodę w interpretacji prawa, a co za tym idzie – system pozwala sędziemu w większym stopniu sądzić zgodnie z sumieniem. Ważną cechą tego systemu jest zgodność ustaw z konstytucją, czyli ich konstytucyjność, a także aktów podstawowych z ustawami – ich prawidłowość w specjalnym trybie, oraz poprzez specjalne organy państwowe (w Polsce zajmuje się tym Trybunał Konstytucyjny). Założeniem ius civile jest rozdział działalności prawotwórczej. Rozdział polega na tworzeniu aktów normatywnych oraz działalności stosowania prawa. Cechą kontynentalnego systemu prawa z punktu widzenia nauki prawa – uniwersytety są głównym miejscem nauczania prawa. Zauważyć trzeba, iż wraz z rozwojem prawa stanowego zaczęło tracić na znaczeniu prawo zwyczajowe. Prawo kontynentalne po skodyfikowaniu powinno być niesprzeczne i zupełne. System prawa kontynentalnego jest prawem ogólnym, adresowanym bezosobowo do wszystkich. System się charakteryzuje również technizacja, czyli wprowadzenie do języka norm zachowań języka ściśle profesjonalnego, parametryzacji, ekonomii, co utrudnia zrozumienie prawa. Wpływy uniwersalizmu papieskiego i cesarskiego stanowią prawa stanowego z religią chrześcijańską. Podstawy filozoficzne i teoretyczne stanowią podstawy nauki prawa oraz są bodźcem na ukształtowanie różnych kierunków filozoficznych i teoretycznych. Nauka prawa nie tworzy norm prawnych ani interpretacji aktów normatywnych.

Dążeniem systemu prawnego jest taki porządek w którym prawo stanowione jest niesprzeczne – chociaż ze względu na duża ilość podmiotów stanowiących prawo często bywa, że niektóre normy są sprzeczne ze sobą. Cechą chrakteryzującą dla prawa stanowionego jest to, że są wolne od ocen moralnych wszystkie ustanowione normy są spisane oraz zależne od czasu i miejsca. Jak każdy rodzaj systemu prawo kontynentalne posiada wady. Jedną z głównych i znacznych wad jest brak jednolitej linii orzecznictwa. System ten jest mniej elastyczny. Ustawy oraz rozporządzenia są dostosowywane poprzez liczne nowelizacje do czasów współczesnych. W opozycji do systemu prawa kontynentalnego jest system anglosaski. Najważniejszą różnicą pomiędzy nimi jest to, że system anglosaski pozwala na tworzenie prawa przez sądy w wyniku rozstrzygnięć precedensowych. Z systemu anglosaskiego korzystają głównie kraje znajdujące się na terenie wysp Brytyjskich, gdzie językiem urzędowym jest język angielski. Korzystają z niego również Stany Zjednoczone, Kanada i Australia. System anglosaski to nic innego niż prawo wspólne. Tworzy się je przy pomocy wyroków sądowych. Stanowi on oficjalne źródło prawa powszechnie obowiązującego. Anglosaski precedens składa się z dwóch podstawowych elementów: - ratio decidendi - obiter dictum Szczególne znaczenie w tym systemie ma precedens sądowy i praktyka, które powodują, że sędzia odgrywa decydującą rolę w nadaniu ostatecznego kształtu normie prawnej. Uzasadnienie decyzji sędziowskiej jest kazuistyczne i odwołuje się do szczególnych okoliczności sprawy. System anglosaski cechuje się brakiem oddzielenia stosowania prawa od jego stanowienia oraz świadomym i celowym oparciem norm prawnych i rozstrzygnięć sądowych na wcześniejszych precedensach. Precedens nie jest jednak niewzruszalny. Reguła precedensu może ulec zestarzeniu w związku ze zmianami zachodzącego w życiu społeczeństwa. W przypadku Wielkiej Brytanii jest ryzyko powstania sprzeczności precedensu z prawem Unii Europejskiej. Pierwszym kompleksowym traktatem opisującym ten system było dzieło „Commentaries on the Laws of England” autorstwa Williama Blackstone’a, opublikowane w latach 1765-1769. Niewątpliwie zaletą tego systemu jest elastyczność prawa. Prawo w tym systemie jest dostosowywane do warunków lokalnych i wynikających z życia społeczeństwa zwyczajów. Jednakże system anglosaski zawiera w sobie negatywne aspekty. Jednym z ważniejszych jest brak prawa stanowionego – w sytuacji, gdy nie ma w danej sprawie precedensu niewiadome jest rozstrzygnięcie Sądu. Do ważniejszych wad możemy ująć również sprawy karne i uznanie winy oskarżonego, gdzie orzeka się ją na podstawie sumienia grupy przypadkowych osób, a nie na podstawie przepisów prawa. Przepisy w tym systemie prawa bywają czasem kuriozalne, lecz istnieją do dnia dzisiejszego, np.

W stanie Rhode Island małżeństwo, w którym jeden z partnerów jest niepoczytalny lub jest lunatykiem uważane jest za nieważne. Podsumowując prawnik w systemie ins civile skupia się skadyfikowanych normach prawnych, a w systemie anglosaskim odwołuje się do poszczególnych przypadków.

BIBLIOGRAFIA: 1. S. Wronkowska: Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa, Poznań 2005 2. Andrzej Korybski, Leszek Leszczyński, Antoni Pieniążek: Wstęp do prawoznawstwa, Lublin 2005 3. M. Koszowski: Anglosaska doktryna precedensu, Warszawa 2009 4. K. Lukucijewski: Common law. W: Leksykon współczesnej teorii i filozofii prawa, Warszawa 2007...