Egzamin Kwiecień 2018, pytania i odpowiedzi PDF

Preview

Summary

Download Egzamin Kwiecień 2018, pytania i odpowiedzi PDF

Description

Hipologia i jeździectwo rok I Fizjologia konia kolokwium II Krew i limfa 1. Krew – jest tkanką łączną płynną, która spełnia swoją funkcję tylko jeśli jest w ruchu (krążąc w naczyniach krwionośnych). a) Objętość krwi 7% masy ciała ( u konia 72ml/kg mc) b) Odczyn krwi i chłonki- lekko zasadowy (pH=7,45 do 7,35), graniczne pH = 6,9, jego przekroczenie wyklucza procesy życiowe w org człowieka. c) Skład krwi konia: • osocze – środowisko płynne dla elementów morfotycznych (55-65% objętości krwi) • erytrocyty 5,5 – 10 mln w mm3 • leukocyty 5,5 – 12 tys w mm3 • trombocyty 150 – 400 tys w mm3 razem elementy morfotyczne zajmują ok 35-45% objętości krwi ich liczba zmienia się na przestrzeni roku – nie jest stała 2. Homeostaza - stałość środowiska wewnętrznego, jest efektem dynamicznej równowagi toczących się w organizmie przemian i warunkiem prawidłowego funkcjonowania organizmu. 3. W utrzymywaniu stałego stężenia jonów H+ (pH) uczestniczą układy : a) wodorwęglanowy (najważniejszy) b) hemoglobinowy c) fosforanowy d) białczanowy 4. Stałość ciśnienia osmotycznego a) w roztworze hipotonicznym o niższym ciśnieniu osmotycznym, komórka pobiera wodę dla wyrównania ciśnień b) w roztworze hipertonicznym o wyższym ciśnieniu osmotycznym, komórka oddaje swoją wodę 5. Stała wymiana trzech płynów: międzykomórkowego, chłonki i osocza krwi. Tworzą one łącznie wewnętrzne środowisko. 6. Funkcje krwi : a) transportowa ( tlen, CO2, produkty przemiany materii, sub odżywcze) b) ochronna i obronna (układ białokrwinkowy, ochrona org przed antygenami) c) homeostatyczna (stałe warunki fizyko-chemiczne, stałość środowiska wew, utrzymanie pH, termoregulacja, krzepnięcie krwi) d) aprowizacja organizmu (tlen, sub odżywcze, sole mineralne, odbiór i transport metabolitów do narządów wydalniczych) e) termoregulacyjna 7. Erytrocyty RBC – odpowiadają za pojemność tlenową krwi (zawierają hemoglobinę), ich zwiększona ilość (np. u zwierząt górskich) poprawia wydolność organizmu, zwiększając pojemność tlenową krwi. a) Ich cytoplazma zawiera hemoglobinę b) Funkcje : • transport tlenu • udział w transporcie CO2 • udział w buforowaniu krwi (utrzymywanie stałego pH) c) Retikulocyty – niedojrzałe erytrocyty, posiadające szczątkowe jądra, obecne w krwi w niewielkich ilościach, pojawiają się ( w większych ilościach) w wyniku zwiększonego zapotrzebowania organizmu na tlen. d) żyją - 90-120 dni e) liczba zależy od gatunku ( koń: 5,5-10mln/mm3, u nich najwięcej)

f) bezjądrzaste dyskocyty- kształt dwuwklęsłego dysku w roztworze izotonicznym g) Sferocyt - krwinka czerwona w kształcie kuli, gdy podczas umieszczania w roztworze hipotonicznym sub wnikają do wnętrza kom h) kształt morwy (maliny) - w roztworze hipertonicznym (niższe ciśnienie osmotyczne w erytrocytach ) obkurczają się. 8. Osocze – tworzy środowisko dla elementów osmotycznych, zawiera ok 91-92% wody, pozostałe 8-9% stanowią : białka, związki mineralne, nieznaczne ilości witamin, hormonów, glukozy, mocznika etc. 9. białka osocza : a) albuminy – utrzymują ciśnienie onkotyczne (zatrzymują wodę we krwi) b) GLOBULINY – frakcje • α frakcja transportowa - ceruloplazmina- Cu • β frakcja transportowa- transferyna- Fe • γ frakcja przeciwciał – najmniejsze, wytwarzane przez plazmocyty immunoglobuliny (odporność wrodzona, swoista) • IgA bł ukł pokarmowego • IgG, IgE (najmniejsze przechodzą przez łożysko) • IgD, IgM (największe) • izoaglutyniny, osoczowe czynniki krzepnięcia, enzymy proteolityczne b) fibrynogen – białko procesu krzepnięcia, wytwarzany w kom wątroby 10. Hematokryt Ht – procentowy stosunek elementów morfotycznych do osocza, wskaźnik bez jednostkowy, odpowiedni ok 35 - 45. a) Niski hematokryt (ok 30) - anemie, przewodnienie, niedokrwistość b) wzrost Ht (ok 70) – nadkrwistość pierwotna i wtórna, odwodnienie, utrata osocza (np. w wyniku poparzenia) 11. Hemoliza krwi- uszkodzenie bł kom erytrocytów i uwolnienie hemoglobiny do środowiska zew, nie zachodzi w r-r izotonicznym, zjawisko rozpadu krwinek czerwonych. Czynniki wywołujące : a) mechaniczne: rozcieranie z piaskiem, podgrzewanie, zamrażanie, promienie UV, prąd elektryczny b) chemiczne: eter, chloroform, benzen, kw, zas żółciowe, mydła, saponiny c) biologiczne: toksyny bakteryjne, jady niektórych gadów, hemolizyny, izohemolizyny Objawy : duszność, obniżona wydajność wysiłkowa, mocz czerwony, brunatny W warunkach przyżyciowych u koni hemolizę wywołuje np. Babiesia – pierwotniak przenoszony przez kleszcze, 12. Hipoksja – brak tlenu (niedobór) w tkankach na obwodzie. 13. Anoksja – całkowity brak tlenu w tkankach. 14. Hemoglobina - 96% białko(globina); 4% barwniki krwi (hem) – barwnik oddechowy krwi. U konia norma 8 – 18 g/ dl 15. Oksyhemoglobina – hemoglobina utlenowana – transportowa – przyłączony tlen, ale nie zmieniona struktura cząsteczki hemoglobiny. 16. Methemoglobina – hemoglobina utleniona – fizjologicznie jest jej ok. 0,1 % ogólnej zawartości hemoglobiny krwi, struktura cząsteczki zmieniona. 17. Karbhemoglobina – połączona z CO2 18. Karboksyhemoglobina – połączenie Hb z CO (tlenkiem węgla – czadem) – powinowactwo Hb do CO jest ok 300 razy większe niż Hb do tlenu, a powstałe połączenie HbCO jest trwalsze. Dlatego nawet znikomy procent CO w powietrzu oddechowym prowadzi do zablokowania Hb i uduszenia z powodu przerwy w dostawie tlenu do tkanek.

19. 20. Leukocyty WBC – główna funkcją jest rozpoznawanie i unieczynnianie szkodliwych i obcych dla organizmu czynników, które wnikają do niego, lub na skutek nieprawidłowych przemian zostają w nim wytworzone. 21. Podział leukocytów : a) Agranulocyty - nerkowate jądro, niebieska cytoplazma • limfocyty (okrągłe kom., jądro ogromne, mało cytoplazmy) • monocyty b) Granulocyty - posiadają ziarnistość w cytoplazmie • neutrofile - obojętnochłonne • bazofile – zasadochłonne • eozynofile – kwasochłonne W obrazie krwi najwięcej neutrofili i leukocytów.

22. Zaburzenia ilości leukocytów: a) leukocytoza fizjologiczna – wzrost ilości leukocytów po wysiłku fizycznym, po nakarmieniu, w ostatnim okresie ciąży b) leukocytoza nie fizjologiczna/ patologiczna - wzrost ilości krwinek białych świadczący o zakażeniu, cukrzycy, chorobie nowotworowej c) leukemia – zbyt mała liczba leukocytów, spowodowana zatruciami lekami (sulfonamidy, antybiotyki), zatrucie środkami chemicznymi, schorzenia narządów krwiotwórczych, kacheksja (wyniszczenie organizmu), po napromieniowaniu 23. Podział limfocytów: a) pomocnicze H b) supersorowe (hamujące) c) cytotoksyczne – niszczą komórki o obcym genotypie d) komórki pamięci – pamięć immunologiczna (typu T?) e) typu B - plazmocyty 24. Hemopoeza – proces wytwarzania elementów morfotycznych krwi a) erytropoeza – proces powstawania i dojrzewania erytrocytów. Przebiega w szpiku czerwonym, głównie kości płaskich, ale także w nasadach kości długich. b) leukopoeza - proces powstawania i dojrzewania leukocytów c) trombopoeza - proces powstawania i dojrzewania trombocytów Proerytroblast najmłodsza komórka macierzysta krwinek czerwonych w szpiku kostnym. 25. Narządy krwiotwórcze i krwiogubne: a) w okresie zarodkowym tkankę krwiotwórczą stanowią komórki mezenchymy woreczka żółciowego i komórki śródbłonka naczyniowego, następnie komórki wątroby, nerek i śledziony. W wytwarzaniu krwinek czerwonych, granulocytów, krwinek płytkowych narządem krwiotwórczym jest szpik kostny. - mielopoeza (erytropoeza) wytwarzanie krwinek czerwonych - granulopoeza granulocyty - trombopoeza krwinki płytkowe - limfopoeza limfocyty - układ siateczkowo-śródbłonkowy -wytwarzanie monocytów - szpik kostny to 4% ciężaru ciała 26. Regulacja fizjologiczna narządów krwiotwórczych: a) regulacji przez pobudzenie lub zahamowanie niezróżnicowanych komórek stem do przekształcenia się w określonym kierunku b) regulacji przez liczne hormony i enzymy zapewniające prawidłowe procesy anaboliczne 27. Narządy krwiogubne - układ siateczkowo-śródbłonkowy w śledzionie, wątrobie oraz węzłach chłonnych – niszczenie krwinek. 28. Erytropoetyna EPO – hormon stymulujący produkcję erytrocytów prze szpik kostny, stosowany jako doping. 29. Czas krzepnięcia – odstęp czasu od wydostania się krwi z uszkodzonego naczynia do momentu jej pełnego skrzepnięcia. (koń 11,5 min, człowiek 5 min) 30. Czas krwawienia – jest to czas od wystąpienia krwi z łożyska naczynia do czasu zniknięcia krwawych śladów na bibule. 31. Prawidłowy czas krwawienia u zwierząt 3-5 min. Wydłużony : niedobory wit. C i K, zmniejszona liczba trombocytów. 32. Czynniki hamujące krzepnięcie : a) heparyna i hirudyna b) usunięcie fibrynogenu c) odwapnienie krwi d) obniżenie temp 33. Odczyn Biernackiego OB – szybkość opadania krwinek, wyrażany w arbitralnych jednostkach oznaczających drogę w mm. Jaką erytrocyty przebyły w ciągu 1h (mm/h).

Najpierw opadają erytrocyty, potem leukocyty i płytki krwi. U konia norma ok 135 mm/h, bardzo szybko. 34. Grupy krwi Grupa krwi Aglutyniny w osoczu Aglutynuje (zlepia) krwinki czerwone grupy 0

AntyA, antyB

A1, A1B, B, A2B

A1

antyB

B, A1B, A2B

A2

antyB

B, A1B, A2B, A2

B

AntyA

A1, A1B, A2B, A2

A1B

Nie ma

Nie ma

A2B

Nie ma

Nie ma

35. Grupa 0 uniwersalny dawca, AB uniwersalny biorca. 36. U konia 8 grup krwi : A, C, D, K, P, Q, U, T. 37. Czynnik Rh – układ składający się z wielu antygenów (najsilniejszy D). a) Rh + wykazuje obecność aglutynogenu D b) Rh – nie wykazuje obecności antygenu D, ale mogą być wytwarzane aglutyniny anty D, po kontakcie z erytrocytami zawierającym antygen D 38. Konflikt serologiczny – występuje w przypadku ciąży z różnicą występowania czynnika Rh u matki i dziecka (matka Rh - , dziecko Rh +). Przy drugiej ciąży (po kontakcie z krwią dziecka, przy pierwszym porodzie), wytwarzane są przeciwciała przeciwko krwi dziecka. Możliwe do leczenia. U źrebiąt może następować nawet tydzień po porodzie, gdyż przeciwciała anty Rh+ znajdują się w siarze matki, którą źrebię pije po urodzeniu. (Izoerytroliza) 39. Trombocyty – powstają w szpiku kostnym z komórek megakariocytów, bezjądrzaste, mają zdolność do uwalniania : tromboblastyny, czynnika przeciw heparynowego, retraktozyn, serotoniny, histaminy (jako przystosowanie do roli w krzepnięciu krwi), tworzą także mechanicznie skrzep – odkładając się masowo w miejscu przerwania ciągłości naczynia. 40. Zakrzep – reakcja na wewnątrznaczyniowe uszkodzenie śródbłonka naczyń, odbudowywane jest wewnątrz naczyń, bez wypływu krwi na zewnątrz łożyska naczyniowego. Zakrzep może powstać także w wyniku aglutynacji krwinek. Może prowadzić do zawału/zatoru. 41. Skrzep – reakcja na pozanaczyniowy wypływ krwi, w wyniku przerwania ciągłości ściany naczynia krwionośnego. Skrzep nie wpływa negatywnie na przepływ krwi. 42. Tworzenie czopu płytkowego : a) adhezja – przyleganie do warstwy śródbłonkowej b) aktywacja tromboblastyny tkankowej c) agregacja – łączenie płytek w skupiska d) aktywacja tromboblastyny płytkowej z uszkodzonych płytek 43. Hemostaza = krzepnięcie krwi 44. Etapy krzepnięcia krwi : a) Reakcja naczyniowa – obkurczenie/zwężanie się miejscowe naczyń (jest to odruch nerwowy) – uwolnione z uszkodzonych w wyniku zetknięcia z nierówną powierzchnią ściany zranionego naczynia krwinek, serotonina zwęża naczynia, histamina obniża ciśnienie krwi. b) Wytworzenie skrzepu : • wytworzenie aktywnego czynnika x (dziesiątego) – w książce wytworzenie aktywnej tromboblastyny • wytworzenie trombiny

• wytworzenie fibryny z fibrynogenu c) Fibrynoliza – rozpuszczenie skrzepu, fizjologiczny proces rozkładu fibryny pod wpływem aktywowanej plazminy 45. Proces tworzenia skrzepu – nagromadzone płytki uwalniają trombokinaze, która wraz z czynnikami osoczowymi aktywuje nieaktywną tromboblastyna tkankową do aktywnej tromboblastyny →ta w kontakcie z czynnikami osoczowymi aktywuje protrombinę do trombiny → ta aktywuje fibrynogen do fibryny 46. Czynników krzepnięcia jest bardzo dużo – najważniejsze (te mamy znać ) : a) I fibrynogen b) II protrombina c) III tromboblastyna tkankowa d) IV zjonizowany wapń [Ca2+] 47. Niedobór któregokolwiek z czynników krzepnięcia powoduje skazy krwotoczne, takie jak hemofilia – genetyczna niezdolność do wytwarzania czynnika VIII (globuliny antyhemofiliowej). 48. Czynniki obniżające lub hamujące krzepliwość krwi : a) heparyna – wytwarzana w warunkach fijologicznych by nie dopuścić do skrzepów krwi w niuszkodzonym naczyniu, przez komórki tuczne tzw heparynocyty b) brak witaminy K – ogranicza produkcję protrombiny c) działanie dwukumarolu (pochodnej kumaryny zawartej np. w fermentującej koniczynie) – obniża produkcję protrombiny d) Hirudyna – pijawki – uniemożliwia przekształcenie protrombiny w trombine (inhibitor reakcji) e) obniżony poziom Ca2+ f) obniżona temp. 49. Alergia – stan nadwrażliwości na ponowny kontakt z antygenem. 50. Anafilaksja – szczyt nieprawidłowego reagowania na antygen, najczęściej występuje powtórnym wprowadzeniu surowicy odpornościowej do krwi i może prowadzić do śmierci....