Egzamin - Streszczenie Architektura i urbanistyka PDF

Preview

Summary

Download Egzamin - Streszczenie Architektura i urbanistyka PDF

Description

LE CORBUSIER Charles Edouard Jeanneret 1887-1965 Corbu, Paul. Boulard- pseudonimy Urodził się w Szwajcarii, brat Albert. Był samoukiem, nie studiował architektury. Podróżował po Europie, potem pracował w Paryżu u Perreta, w Berlinie u Petera Behrensa, gdzie poznał Gropiusa i M. van der Rohe. W 1917 osiedla się w Paryżu z Amedee Ozefantem, tworzą puryzm. Po szkole średniej podróżował do Włoch, m.in. Rawenna. Namówił go do tego nauczyciel. 1906 -Florencja Wenecja, Padwa, Rawenna, Budapeszt, Wiedeń, Werona Kolejna podróż do Serbii, Turcji, Grecji, Rumunii.

Puryzm – kierunek w malarstwie powstały z kubizmu syntetycznego, nawiązujący również do neoplastycyzmu i konstruktywizmu. Rozwinął się w latach 1916-1925, jego twórcami byli Ozenfant i Le Corbusier. Stworzyli oni program czystej formy, porządkującej wizję rzeczywistości na miarę "wieku maszyny". Stosowano pastelową gamę barwną i kompozycję złożoną z płaskich, płynnie zrytmizowanych form geometrycznych. Była to sztuka o rygorystycznej dyscyplinie formalnej. Le Corbusier stosował te zasady we własnych założeniach projektowych. W wydawanym piśmie "Espirit Nouveau" propagował sztukę puryzmu i ściśle wiązał ją z nowoczesną architekturą.

Około roku 1910 w konsekwencji nowej koncepcji przestrzeni, Picasso i Braque ukazywali równocześnie wnętrze i wygląd zewnętrzny przedmiotów. Le Corbusier rozwinął architekturę na tej samej zasadzie wzajemnego przenikania przestrzeni wewnętrznej i zewnętrznej. IDEA: Uważał maszynę za dowód istnienia czystej, kosmicznej siły. Uważał że ludzkie życie da się zmienić za pomocą formy architektonicznej. Celem konstrukcji jest zespalanie, a architektury wzruszenie nas. Różnorodność aktywności twórczej Le Corbusiera jest unikalna dla jego generacji. Jako ateista uważał maszynę za dowód istnienia czystej komicznej siły, która pnie została skażona przez człowieka. Przekonanie, ze można zmienić ludzkie życie za pomocą formy architektonicznej nigdy nie opuściło Le Corbusiera. Celem konstrukcji jest zespalaniem, architektury zaś- wzruszanie nas. Corbusier krytykował konstruktywistów, za ich przekonanie, że sztuka nie służy niczemu poza naśladowaniem maszyn, a De Stul za to, .że oparli swe prace na czystych formach, nie biorąc za wzór konkretnych obiektów.     

1907 San Vitale Ravenna i Baptysterium Jana Piza – geometryzacja motywów - szkoła 1907-1908 willa Stotzera w La Chaux-de-Fonds 1912-1914 willa dla rodziców Jeanneret- Perret 1914-1915 Nowoczesny system konstrukcyjny DOMINO - Nie ma ścian nośnych, są zamiast tego słupy i stropy, schody – swobodna elewacja, otwarty plan. 1925-1928 zabudowa Fruges w Pessac, konstrukcja stalowa, większość projektów tych domów była niezrealizowana. Zaprojektował 150 domów, zbudowano 51. Corbusier spotykał się z niechęcią ludzi i urzędników do nowej estetyki. Domy o płaskich dachach, schody często na zewnątrz, metalowe okna i drzwi.

 1929-1931 Willa SAVOYE w Poissy Dom weekendowy. Płaski dach, wstęgowe okna, podniesienie parteru, kondygnacja szkieletowa, rampa z hallu oraz kręcona klatka schodowa. Przestrzenność, przenikanie się w poziomie i pionie. Dążenie do prostopadłościanu. Wykupił ją Andre Malaux w 1956 i zdecydował się stworzyć muzeum. Nie ma frontowej elewacji. Przestrzenność w pionie krytycy uważają za jedno w większych osiągnięć Corbusiera. Corbu uwzględnił tu pieć głównych, głodszonych przez siebie założeń definiujących nową architekturę. Pięć zasad budowy domów Le Corbusiera (1) Wolnostojące pilotis- rozdział konstrukcji nośnej od ściany (konstrukcja słupowa). (2) Funkcjonalna niezależność szkieletu i ściany. (3) Plan otwarty (le plan libre) – wzajemne przenikanie przestrzeni wewnętrznej i zewnętrznej. (4) swobodne uszktałtowanie elewacji – wstęgowe okna, (5) ogród na dachu – płaski dach.

 1923-1925 zespół Willi La Roche i Alberta Jeanneret Pierwsza rampa (promenada architektoniczna) ,gdzie współcześnie są prezentowane obrazy Corbusiera.  1926-27 willa dla Barbary i Heinego Church  1926-1927 willa Stein de Monzie, willa Cooka  1922-1924 dom i studio Amedee Ozefanta  1926-1927 wzorcowe osiedle domów mieszkalnych Weissenhof Stuttgard, M. van der Rohe projektował układ

urbanistyczny.  1947-1952 Blok marsylski Żelbet z szalunku, nowa skala. restauracje, mieszkania, bieżnia, poczta,1600 osób, 337 mieszkań, 23 różne mieszkania, 165x24x56. 17 kondygnacji, 2,4 wys, mieszkań, dwukondygnacyjną pokój dzienny. 7 – 8 piętro ma tzw. Wewnętrzną ulicę, ze sklepami, barem, kawiarnią, łaźnią, pralnią, pocztą. W ciągu 18 miesięcy blok odwiedziło 100 tysięcy osób, a każdy zapłacił 150 franków wstępu. Relief modulora 183 oraz 2,26 z wyciągniętą ręką Corbusier pragnął wprowadzić do miasta zieleni słońce i czyste niebo.  Kaplica w Ronchamp kaplica pielgrzymkowa, jedna z najwybitniejszych na świecie realizacji modernizmu w architekturze sakralnej. żelbetowa Jasna bryła budowli goruje nad miasteczkiem, będąc punktem odniesienia dla pielgrzymow. Jej wygląd przypomina ogromną rzeźbę plenerową, inspirowaną według niektorych źrodeł przez skorupę kraba. Plan obiektu jest nieregularny, bardzo dynamiczny w wyrazie, powiązany z silną symboliką. Wewnątrz ekspresyjna gra świateł przesączających się przez otwory, kontrastuje z surowym wykończeniem świątyni. Drugi ołtarz znajduje się na zewnątrz, umożliwiając odbywanie nabożeństw pielgrzymkowych rownież pod gołym niebem. Kaplicy towarzyszą dodatkowe modernistyczne zabudowania (biura, salki, itp.). Wokoł kaplicy znajdują się tereny spacerowe i (po drodze do miasta) nieczynny szyb “…przestrzenie zewnętrza I wewnętrza zderzają się ze sobą łącząc zaraem kopalniany z wyeksponowanym składem kolei poprzez pochyły dach, odchylające się na zewnątrz ściany I podłogę leżąco pod przemysłowej (gorniczej) – pozostałość po innym kątem niz dach… jęsli usunęłoby się jeden element rzeźbiarski, drugi runąłby, jeśli jeden byłby za bardzo eksponowany, drugi by zniknął. Ta rytmiczna gorniczych tradycjach Ronchamp równowaga jest tak precyzyjna, że obiekt możnaby nazwać wyrozumowaną Okna na elewacji z witrażami autorstwa Corbusiera. rzeźbą…) Na ścianie ołtarz polowy. Jedna ze ścian rozszerza się ku dołowi. Konstrukcją szkieletowa. Gra świateł na elewacjach. Dach- dwukrzywiznowa łupina ze zbrojonego nietynkowanego betonu. Wszystkie elementy są pochodnymi linii prostej i kąta prostego. Forma po 1950 roku nie zawsze stoi w ścisłym związku z funkcją, raczej zależy od swobodnych z góry przyjętych ukształtowań. Początkowo Le Corbusier stosował żelbet-beton, potem powłoki, a potem kablobeton w pawilonie Philipsa w Brukseli (1958) i centrum kulturalnym w Firminy Vert (1963-69). ZESTAW 1: 1. Kaplica Notre Dame du Haut (Matki Bożej na Gorze) w Ronchamp – żelbetowa kaplica pielgrzymkowa znajdująca się w górach, około kilometra od górniczego miasta Ronchamp we Francji w regionie Franche- Comte,. Jedna z najwybitniejszych na świecie realizacji modernizmu w architekturze sakralnej. Zrealizowana w latach 1950-1955 przez Le Corbusiera, na miejscu zniszczonej kaplicy z XV w. Jasna bryła budowli góruje nad miasteczkiem, będąc punktem odniesienia dla pielgrzymów. Jej wygląd przypomina ogromną rzeźbę plenerową, inspirowaną według niektórych źródeł przez skorupę kraba. Plan obiektu jest nieregularny, bardzo dynamiczny w wyrazie, powiązany z silną symboliką. Wewnątrz ekspresyjna gra świateł przesączających się przez otwory, kontrastuje z surowym wykończeniem świątyni. Drugi ołtarz znajduje się na zewnątrz, umożliwiając odbywanie nabożeństw pielgrzymkowych również pod gołym niebem. Kaplicy towarzyszą dodatkowe modernistyczne zabudowania (biura, salki, itp.). Wokół kaplicy znajdują się tereny spacerowe i (po drodze do miasta) nieczynny szyb kopalniany z wyeksponowanym składem kolei przemysłowej (górniczej) – pozostałość po górniczych tradycjach Ronchamp. Kaplica Notre Dame w Ronchamp budowa: 1950-55 kościoł pilegrzymkowy nowatorska forma budynek stoi na szczycie zielonego wzgorza. Żelbetowy dach w kształcie wygiętej łupiny. Trzy wieże o antropomorficznych kształtach, jedna większa od południa, dwie mniejsze bliźniacze przy północnej fasadzie. Pokrzywiona biała bryła budynku, kształty, formy jak na obrazach purystycznych. Rzeźbiarskie elewacje. Gra światła an elewacjach i we wnętrzach. Południowa ściana w kwadratowych oknach rożnej wielkości, przez ktore wpada do środka światło. Za właściwym ołtarzem, na zwnątrz, ołtarz polowy. Krytycy zarzucają Le Corbusierowi odejście od funkcjonalizmu na rzecz ekspresyjności. racjonalizm „Poranek” rzeżba Georga Kolbego. Ściany pawilonu były uwolnione od jakichkolwiek obowiązków strukturalnych. Służyły jedynie podziałowi wnętrza. Pawilon był znakomitą syntezą planu, struktury i przestrzeni. Przestrzennie żaden odcinek planu nie jest zamknięty, lecz tworzy naturalną część całości. Przestrzeń jest niesłychanie płynna. To architektoniczny poemat o szkieletowej konstrukcji, wsparty na 8 słupach stalowych.

Fotel „Barcelona” zaprojektowany dla króla Hiszpani na targi w Barcelonie. Inspiracją było starożytne, nożyczkowate składane krzesło, według wierzeń Egipcjan symbol siły. 

 

  

Rozwiązanie trzech problemów: 1. Jasne oddzielenie elementów czynnych i biernych w konstrukcji 2. Uzyskanie swobodnego planu 3. Nowe ujęcie przestrzeni

1928-1930 dom Tugendhatow w Brnie. Usytuowany na stoku, w taki sposób, ze na górze są sypialnie, a do pokoju dziennego trzeba zjeść niżej. Chromowane stalowe słupy nośne i swobodnie ustawione ekrany ścian ze szlachetnych materiałów i szkła. „Budowla ze skóry i kości” 1927 osiedle Weissenhof Stuttgard wystawa "Werbundu" 1930-1933: zostaje dyrektorem Bauhausu, odciął się od rewolucyjnych tendencji poprzednika - Hansa Meyera, nie potrafił uratować szkoły przed atakami faszystów. Dzieli los niemieckiej awangardy, kiedy na rynkach miast niemieckich płonęły obrazy, rzeźby i książki wszystkich czołowych twórców, takżę pedagogów i absolwentów Bauhausu. 1946-1951 dom weekendowy Edith Farnsworth w Plan, Illinois 1949 Philip Johnson "Glass House " New Canaan Connecticut Rohe objął po Wrighcie stanowisko dyrektora wydziału w architektury w Illinois. „ … architektura jest związana z epoką i powinna być wyrazem sił, które kształtują epokę… gramatyką, dyscypliną i prawem architektury jest struktura – aby ukazać strukturę budowle są przeszklone… najważniejszą cechą naszej cywilizacji jest dążenie do uniwersalizmu i powszechności, a więc wnętrza winny być neutralne, które można różnie wykorzystywać…”



1952-1956 budynek wydziału architektury w Chicago Crown Hall – głównym elementem konstrukcji są 4 ramy stalowe, do których jest przyspawana konstrukcja dachu 66x33



m „…architektura jest bez związku z otoczeniem, jest rodzajem abstrakcyjnej struktury geometrycznej, nie zaś podmiotem praw rządzących otaczającym światem…” Na otwarciu Crown Hall Mies powiedział „…wiem, ze to najczystsza budowla, jaką stworzyłem i najlepiej wyraża naszą filozofię… Chcemy, aby była ona domem idei i przygody. Prawdziwych idei, opartych na rozsądku, idei o faktach. Wtedy budowla ta będzie znaczyć wiele dla naszych studentów i będzie prawdziwym wkładem w naszą cywilizację…” Jednolite wnętrze gali o wys. 5,4 m, gdzie pracuje 300 studentów, w przyziemiu 1,8 pod ziemią – administracja i pokoje profesorów. Hala podzielona jest trzema wolnostojącymi ścianami. 1942 Chicago Illnois Institute od Technology – pracownie badania metali, zasada stosowania modułu 7,2 m oraz wyszukana równowaga podziałów płaskiej powierzchni.

Funkcjonaliści dążyli do sytuacji, w której na pierwszy rzut oka można odróżnić hotel od biurowca, halę sportową od fabrycznej. Mies van de Rohe uważał, że najważniejszą cechą naszej cywilizacji jest dążenie do uniwersalizmu, powszechności. Tworzy budynki neutralne, które mogą być dowolnie wykorzystane. 

1952 Chicago IIT KAPLICA

„Beinahe nichts” – „prawie nic” określenie Miesa van der Rohe ujawnia paradoksalną cechę braku architektury w miejsce której uprawiał on czystą sztukę budowania i konstruowania przestrzeni. Krańcowa prostota detalu, efekt monumentalności osiągnięty przez klasycznie rozumianą harmonię proporcji, pojmowanie funkcjonalności nie jako przydatności do określonego celu, lecz jako przydatności pomieszczenia do każdej funkcji. 1. Budynki wysokościowe Miesa van der Rohe w USA SeagramBuilding – wieżowiec biurowy w Nowym Jorku, na Manhattanie. Budynek liczy 38 pięter i 157 m wysokości. Zbudowany został w latach 1954-1958 w stylu międzynarodowym. Budynek ma kształt prostopadłościanu a jego elewacja wykonana jest ze szkła i brązu. Przed wieżowcem znajduje się publiczny plac z dwoma fontannami. Projektantem holu oraz innych elementów wnętrza był Philip Johnson. Pierwszym właścicielem budynku było przedsiębiorstwo Seagram, produkujące napoje alkoholowe. Pierwsze co rzuca się w oczy to odsunięcie wieżowca od ulicy i pozostawienie sporego placu wejściowego. Na piekielnie drogiej działce można by to uznać za marnotrawstwo, ale Mies chciał wprowadzić w gęstą tkanką Manhattanu odrobinę przestrzeni i oddechu. Przed budynkiem powstały dwa ozdobne baseny, na brzegach których lubią przysiadywać z kawą zabiegani nowojorczycy. Oddalenie budynku od ulicy pozwolił go też lepiej wyeksponować. Sama wieża rozwija koncepcję z domów mieszkalnych z Chicago z tą różnicą, że szkła jest jeszcze więcej, a stalowy ruszt ścian kurtynowych stał się bardziej smukły. Trzydzieści osiem pięter jest jakby poderwanych, bo p arter wycofano. Brązowy raster konstrukcji wypełnia barwione szkło o specjalnych właściwościach izolujących, które wówczas było jeszcze niezmiernie drogie, gdyż pozostawało w fazie doświadczalnej. Ostatnie trzy piętra wieńczące wieżę są ciemne, mieszczą bowiem nie pokoje, ale pomieszczenia techniczne i instalacje. Budynki mieszkalne przy Lake Shore Drive 860-880 w Chicago, 1948–1952 Mies van dr Rohe wzniósł dwie 26-ciopiętrowe wieże mieszkalne. Po raz pierwszy na świecie elewacje stały się wyłącznie szklaną ścianą kurtynową. Wielkie tafle szkła odbijającego światło przymocowano do stalowego rusztu. Mies zrezygnował z wszystkich niepotrzebnych elementów, radykalna redukcja wytworzyła szklane, monumentalne prostopadłościany. Budynki są jawną manifestacją credo architekta, który zwykł mawiać "Less is more", czyli mniej znaczy więcej. Te dwa bloki przy Lake Shore Drive miały olbrzymi wpływ na całą współczesną architekturą, bo odtąd wyznaczyły nowy kanon budowy drapaczy chmur jako szklanych pudełek. 2. Mies van der Rohe - politechnika w Chicago KAMPUS ITT ( Illinois Institute of Technology ) - 1941-58r, Chicago Kampus obejmuje projekt urbanistyczny założenia jak i projekty 22budynków na jego terenie. Budynki to minimalistyczne prostopadłościany, które składają się jedynie ze szkła, cegły i stalowej konstrukcji widocznej na elewacji. Ten ruszt belek i słupów tworzy na fasadach harmonijną strukturę, stalowe słupy uwidocznione są też w narożnikach budynków. Jedynym budynkiem wyróżniającym się na kampusie jest siedziba Szkoły Architektury – Crown Hall. Mimo skrajnej nowoczesności i wręcz awangardowości pewnych rozwiązań obiekt ten ma w sobie coś klasycznego, niczym greckie świątynie. Budynek jest całkowicie szklany, tworzy go rząd rytmicznych pionowych podpór ze stali, które widoczne są na elewacji. Olbrzymie ramy podtrzymają płaski strop. Do szkoły prowadzą gładkie, białe i szerokie schody składające się z samych płaszczyzn z niewidocznym mocowaniem. W środku jest praktycznie tylko jedna wielka przestrzeń, wszelkie pozostałe funkcje zlokalizowano w suterenie, która ma jednak spore doświetlenie, bowiem podłoga parteru jest mocno wyniesiona pozostawiając miejsce na okna niższej kondygnacji. W tym budynku van der Rohe po raz pierwszy stworzył wielką wielofunkcyjną przestrzeń, którą poprzez przesuwne ściany i mobilne wyposażenie można aranżować i wykorzystywać na wiele sposobów.





1997-2003 Rem Koolhaas - Chicago IIT McCormick Tribune Campus Center I nagroda w konkursie – mozaika brył pojedynczych tworzy pajęczynę linii, które łączą wschód z zachodem campus, odróżniając rozmaitą aktywność na ulicach, placach I wyspach campus. Istniejący współny hol pełni teraz funkcję stołówki. Założono fragmentaryzację budynków, każdy może wybrać część do pracy, zabawy, akademików, które wszystkie są dostępne przez 24 godziny. Przebiegająca przez cały teren wielka tuba ma izolację akustyczną i stała się przełomem w organizacji ruchu na całym campusie IIT Chicago. Rem Hoolhaas znany ze skłonności do skrajności, przekory i przeciwieństw konstatuje… „ urbanistyka nie istnieje – jest ona tylko ideologią, architektura zaś istnieje naprawdę, jak coca-cola – pomimo, że otulona ideologią jest rzeczywista, choć sztucznie satysfakcjonująca fałszywą potrzebę… 1920-1922 żelbetowe biurowce i wieżowce mieszkalne całe przeszklone, odegrały ważną rolę w całej jego późniejszej twórczości

„…Biurowiec – jasne, rozległe przestrzenie pracy, przejrzyste, niepodzielne. Największy efekt przy najmniejszym nakładzie środków. Materiały to beton, żelazo, szkło. Przy niosącej konstrukcji szkieletowej – nieniosąca ściana. A więc BUDOWLA ZE SKÓRY I KOŚCI. „  1954-1958 New York Seagram Building – wyjątkowa elegancja o subtelnych proporcjach. „…elementy konstrukcyjne mogą składać się w całość w sposób oczywisty i logiczny, tak, że cała bryła oraz każdy szczegół rządzone są przez PORZĄDEK…” Konstrukcja oparta na przemysłowych materiałach, stal i szkło, dbałość o najwyższy poziom wykonawstwa, formy proste i prostokątne, czysta koncepcja w każdym detalu.  Współpraca z Philipem Johnsonem  1965-1968 galeria sztuki współczesnej w Berlinie – „ Aby znaleźć czym jest architektura, potrzebowałem pięćdziesięciu lat – pół wieku… Tylko jasna struktura pozwoli nam dać rozwiązanie, które przetrwa epokę…” Stosunki Miesa van der Rohe z otoczeniem były trudne, żył w odosobnieniu, był przekonany, że projektując daje swój wkład w ogólną poprawę stosunków na świecie, że jego dzieła pomagają ludziom odnaleźć „ducha nowych czasów”. W 1925 Gropius wydał książkę „Architektura międzynarodowa” i odtąd tę nazwę przypięto Architekturze funkcjonalnej. Rohe był za uprzemysłowieniem budownictwa, walczył z różnorodnością formy, ale nie odżegnywał się od samego pojęcia formy. Twierdził, iż w szkołach architektury naucza się studentów, aby projektowali coś, czego jeszcze nie było, co doprowadza do powstawania złej architektury. Jego zdaniem nie powinno się poszukiwać nowych formy, bowiem doskonała technika staje się architekturą. W swoich wykładach w Chicago podobnie jak hasła Manifestu „De Stijlu” z 1918 roku skłaniał się do uniwersalizmu, a nie indywidualizmu. Architekci, starając się jak najlepiej dostosować architekturę do człowieka, próbowali również dopasować człowieka do architektury. 2. Rem Koolhaas - zrealizowane budynki użyteczności publicznej PUBLICZNA BIBLIOTEKA w SEATLE USA, 1999/2001-2004 –, pow. całk. 38 300 m2. Parking 4600 m2, Publiczna Biblioteka w Seatle rozwiazana na 8 poziomach, każdy o innej wielkości; 1,4 mln książek, w dniu otwarcia 780 tys. książek na 6233 półkach. W roku 2005 obiekt uzyskał Nagrodę jako najlepszy Budynek Biblioteki. Oprócz wirtualnych chipów przewidzano powrót do zwykłych książek, także dla dzieci. Otwarte tereny wyposażone są w stanowiska komputerowe, ciągi komunikacyjne malowane na czerwono, schody ruchome na żółto fluorescencyjną farbą. Stalowe szklane romby dają we wnętrzach ciekawe efekty świetlne. 1999/2000 – 2004 Casa da Musica Porto Portugalia „ dirty realist” PU- 30 000 m2, PC – 58 500 m2, muzyka lekka, poważna, opera „muzyczną duszę” okryto betonowym ciałem z dużymi przeszkleniami. Bryła budynku nie ma podziału na elewacje i dach, płaszczyzny ścian i dachu multiplikują się pozostając ze sobą w nie propostopadłościennym związku. Ściany grubości 40 cm pod różnymi kątami w poziomie i pionie. Masywność betonu rozbijają wielkowymiarowe okna, nie przyporządkowane kondygnacjom. Geometria wnętrz rządzi się swoją własną logiką, przebiegającą niezależnie od układu skosów betonowejpowłoki. Kafle ceramiczne – repliki „azulejos” z pałaców lizbońskich i faliste szyby. Centrum Stacji Telewizyjnych i Radiowych PEKIN dla Międzynarodowego Studia Olimpiady 2008. CCTV i TVCC – produkcja TV i zaplecze, przygotowanie wiadomości, radio, administracj...