Etyka PDF

Preview

Summary

Download Etyka PDF

Description

1.Etyka – definicja 4. Czyn jako przedmiot materialny (co to to jest czyn; czyn a uczynnienia) 5. Przeszkody w działaniu (dotyczące rozumu i moraln ości; stopnie odpowiedzialności;) 6. Norma moralna 7. Typy norm moralnych 8. Teoria moral na - cel teoretyczny i praktyczny 2. Etyka a etologia3. Etyka a metaetyka- cechy teorii moralnych 9. Dwa sposoby argumentacji: - sposób konsekwencjonalistyczny - utylitaryzm - deontologiczny sposób - Kant - imperatyw hipotetyczny a kategoryczny 10. Normy prima facie według Rossa 11. Etyka cnoty - Arystoteles - cztery cnoty kardynalne 12. Personalizm [m.in kim jest osoba, doświadczenie osoby w przeżyciu sprawstwa; samostanowienie] 13. Natura ludzka 14. Zasada podwójnego skutku

1. Co to jest etyka? (prezentacje KULu) ● ● ●

●

●

Jest normatywną dyscypliną filozoficzną; Jej przedmiotem są zasady (pryncypia) w  yboru działań moralnych, ludzka postawa i człowiek jako podmiot tych działań; Polem zainteresowań etyki jest moralność: ○ Działania człowieka ○ Działania ludzkie (postępowanie, czyn ); Ogólne zasady moralne wyznacza : ○ cel ludzkiego działania, od osiągnięcia którego zależy szczęście człowieka i sens jego egzystencji; ○ dobro moralne i odpowiadające mu moralne wartości; ○ moralny imperatyw, zwany także prawem moralnym. Szczegółowe normy ludzkiego postępowania : ○ zespół ocen orzekających, co jest moralnie dobre; ○ normy mówiące, co należy czynić, a czego unikać; ○ postawy osobowe.

2. Jaki jest stosunek etyki do etologii? (prezentacja z UKSWordu, prezentacja KULu) ●

etologia nie jest nauką normatywną;

Nie stanowi dyscypliny filozoficznej (jest historią, socjologią, psychologią, etnologią lub antropologią moralności); ○ Etologia nie ocenia postępowania, a jedynie je dokumentuje; moralność w znaczeniu etologicznym - zespół norm i poglądów wyznawanych przez daną grupę w danym czasie; moralność w znaczeniu etycznym - relacja między czynem a kryterium wyboru tego czynu; ○

● ●

3. Jaka jest różnica pomiędzy etyką a metaetyką? (kawałek pdfa z internetu) Podczas gdy etyka stanowi określoną teorię specyficznego, doświadczalnie danego w punkcie wyjścia badań przedmiotu, jakim jest wartość moralna czynu i bezwzględna powinność jego spełniania, to metaetyka jest badaniem (lub po prostu teorią) tejże teorii. Jest ona głównie logiczną analizą języka i metod właściwych etyce. Stanowi refleksję typu semiotycznego i metodologicznego nad etyką. Od metaetyki spodziewamy się zatem, by nam określiła: ● specyficzne funkcje semiotyczne (syntaktyczne, semantyczne, pragmatyczne) takich terminów, jak: „moralnie dobry”, „moralnie zły”, „moralnie słuszny”, „moralnie należny”; ● specyfikę twierdzeń (sądów, zdań) moralnie wartościujących i moralnie normatywnych (kategorycznych imperatywów); ● metody rozstrzygania o akceptacji tychże sądów, zwłaszcza zaś wartość poznawczą, jaką gwarantują te metody uzyskiwanym dzięki nim wynikom.

4. Co to jest czyn? (prezentacja z KULu, notatki z chomikuj z UKSWordu) - czy akty to to samo co czyny, bo w sumie wygląda jak to samo ●

●

Czyn - akt ludzki (actus humanus) – czyn świadomy i wolny; ○ może pochodzić tylko od człowieka, podmiotu; ○ podstawowy desygnat moralności; ○ przedmiot badań etyki; ○ wynik sprzężenia działań rozumu i woli; ○ czyn może być dobry i zły (względem własnej moralności), słuszny i niesłuszny (względem jakiegoś układu); Uczynnienie - akt człowieka (actus hominis) - który jest wykonywany machinalnie, bez myślenia o nich i pożądania; ○ działanie nieświadome; ○ pozbawione aktu poznania; ○ ○ ○ ○

działanie narządów wewnętrznych; działanie odruchowe; działanie wymuszone przemocą; działanie nieświadome (aktualnie, bądź habitualnie).

5. Przeszkody w działaniu Do przeszkód a  ktualnych należą te, które pojawiają się w człowieku w pewnym momencie, przez jakiś czas oddziaływują na jego władze duchowe, następnie zaś przemijają.

Przedstawiają się więc jako przejściowe stany psychofizyczne. Wymienia się cztery takie przeszkody: n  iewiedzę ,uczucia ,strach i p  rzymus . Za przeszkody h  abitualne uważa się takie, które stanowią trwały element psychofizycznej konstytucji człowieka utrudniający lub wręcz uniemożliwiający spełnienie aktów w pełni świadomych. Jedne z nich paraliżują przede wszystkim wolę, inne natomiast zakłócają funkcje rozumu, a są i takie, które oddziałują na całość duchowej struktury człowieka. Zasadnicze ich typy to fałszywe opinie ,nałogi i choroby psychiczne .

6. Normy moralne (notatki z UKSWordu) ● ● ● ●

sądy praktyczne, które do czegoś zobowiazują; każda dzieli się na 3 części: treść, uzasadnienie, sankcje (zewnętrzne - od zewnętrznego prawodawcy i wewnętrzne - od wnętrzna człowieka); dotyczą człowieka, od ich przestrzegania zależy to czy człowiek jest dobry czy zły; normy moralne mogą podpierać lub być sprzeczne z normami religijnymi i prawnymi;

prawo naturalne: ● reprezentuje wartości samoistne, autonomiczne, uniwersalne i ponadczasowe, które są przeciwstawiane prawu pozytywnemu; ● nienaruszalne prawa człowieka i jako takie jest uważane za nadrzędne wobec prawa stanowionego;

7. Typy norm moralnych (notatki z UKSWordu) ●

●

eudajmonizm - podstawowym celem jest cel uznany za o  stateczny ; ○ w domyśle celem jest s  zczęście , choć nie zawsze - stąd utylitaryzm (celem jest użyteczność), perfekcjonizm (celem jest perfekcja); ○ plusy: ○ człowiek jest wolną i autonomiczną istotą; ○ stwarza możliwość twórczości, gdyż nie jest jednoznacznie określone; ○ minusy: ○ brak bezwarunkowości - brak konkretnych celów, dowolna możliwość interpretacji; ○ brak bezinteresowności, każdy czyn jest wykonany względem interesu; ○ błąd pars pro toto - część wzięta za całość, zarzut względem perfekcjonizmu ○ student, chcąc być doskonały, uczy się języków obcych, ale nie ma przez to czasu na uczenie języków innych, jest doskonały tylko w jednej dziedzinie, ale nie może być doskonały we wszystkim, więc doskonałość jest tylko częściowa; deontologizm - podstawowym celem jest wypełnianie p  rawa ; ● plusy: ● bezwarunkowość - konkretne cele wyznaczone przez prawodawcę; ● minusy:

●

●

nieznajomość prawodawcy - czy Bóg nakazuje coś, bo to jest dobre - czy to jest dobre, dlatego nakazuje nam to Bóg - czy w ogóle nam cokolwiek nakazuje; ● Kant - prawodawca to człowiek przy obecności Boga - n  iebo gwiaździste nade mną, prawo moralne we mnie; ● teorie Kanta: ● poznanie zmysłowe jest niemożliwe, bo cechy przedmiotom i zjawiskom nadaje człowiek przez poznanie - poznanie przez konstrukcję obrazu; ● pewność istnienia Boga, Bóg odrębny od prawa moralnego; ● prawo moralne warunkuje człowiek, człowiek je podświadomie czuje każdy człowiek pracodawcą i pracobiorcą; ● moralność powinna być wolna od uczuć i dążenia za szczęściem; ● wyróżnione dwa imperatywy: ○ hipotetyczny - uzależniony od szczęścia i dobra; ○ kategoryczny - bezwzględny, Kant podaje tylko jeden kategoryczny imperatyw: postępuj według takiej maksymy, którą byś chciał wprowadzić jako prawo powszechne; ● wprowadził pojęcia: ○ superrogacja - czyny nadobowiązkowe, człowiek jest zobowiązany do czynów nadobowiązkowych żeby wynagrodzić niesprawiedliwość świata i uczynić światu zadość, brak czynów nadobowiązkowych się mści na człowieku; ○ obowiązki ścisłe i pochodne - obowiązki wynikające z prawa i z cnotliwości; ○ wolna wola - swoboda wyboru; ● działanie moralne gdy wykonane z wewnętrznej potrzeby, a nie ze względu na inne korzyści; ● plusy moralności Kanta: ● związek racjonalności z moralnością = moralny to racjonalny; ● moralność musi być względem drugiego człowieka i być bezinteresowna; ● minusy moralności Kanta: ● formalizm ● abstrakcyjność; ● nieomylność ludzkiego sumienia ○ teoria Rawlsa - etyka oparta na umowie międzyludzkiej, przez wszystkich akceptowana i przestrzegana; ○ teoria Ricoeura - połączenie deontologizmu i eudajmonizmu; personalizm - podstawowym celem jest afirmacja c  złowieka ;

eudajmonizm

termin początkowy

relacja

termin końcowy

podmiot, człowiek

dwustronna

szczęście pragnienie

szczęścia deontologizm

podmiot, człowiek

jednostronna

prawo - zachowanie prawa

personalizm

podmiot, człowiek

dwustronna

osoba, przedmiot chęć afirmacji

9. Dwa sposoby argumentacji (etykapraktyczna.pl) Konsekwencjalizm – ● zbiór teorii etycznych; ● wartość moralna czynu zależna od skutków, jeśli skutki są d  obre , to czyn też jest dobry; ● wartość moralna = skutki; ● utylitaryzm - teoria konsekwencjalna, jeśli skutek jest u  żyteczny (jak najwięcej szczęścia i najmniej nieszczęścia), to czyn jest dobry; Deontologia ● zbiór teorii etycznych’ ● wartość moralna czynu niezawsze zależna od skutków, jeśli skutki są dobre, a czyn jest zły względem wrażliwości podmiotu, to czyn jest zły; ● wartość moralna = skutki + wewnętrzna wartość czynu; zabójstwo Hitlera przed wojną - wg konsekwencjalizmu: czyn dobry, bo skutek dobry (miliony ludzi żyją), wg deontologii: czyn zły, bo mimo, że skutek dobry, to wartość czynu zła (zabójstwo); Konswekwencjalizm - nazwa zbioru teorii etycznych, które głoszą, iż samą w sobie wartość moralną czynów, zasad, praw, cech charakteru czy instytucji posiadają wyłącznie ich skutki. Klasyczną teorią konsekwencjalistyczną jest utylitaryzm. Utylitaryzm - to, co jest pożyteczne, jest dobre, a miarą słuszności postępowania jest użyteczność jego skutków. Podstawowym kryterium oceny czynów dla utylitarystów stała się zasada użyteczności. Głosi ona, że p  ostępowanie jest słuszne, jeśli prowadzi do uzyskania jak największej ilości szczęścia i jak najmniejszej ilości nieszczęścia. Przykład z rakiem płaskonabłonkowym macicy - usunięta macica - kobieta zostaje wśród żywych tj, nie jest martwa, jest zdrowa, może cieszyć się rodziną i przyjaciółmi, ale nadal nie ma macicy, co jest złe dla jakichś ortodoksyjnych deonotologów, bo nie będzie mogła się rozmnażać. Deontologia (etyczny deontologizm) – mówiąc prosto, cel nie uświęca pewnych środków – żaden skutek nie może uzasadnić niegodziwości pewny0ch czynów. Deontologia to nazwa zbioru teorii etycznych, głoszących, że istnieją pewne rodzaje czynów, których nie wolno wykonać, nawet jeśli ich niewykonanie prowadzi do gorszych rezultatów niż gdyby zostały poczynione. Innymi słowy, według deontologów w  artości moralnej czynów, zasad, praw, czy cech charakteru nie determinują jedynie ich skutki, lecz również ich wewnętrzna wartość , na którą wpływ mogą mieć np. intencje, motywacje lub rodzaj ocenianego czynu lub zasady. Choć deontologowie zazwyczaj uważają, że w  niektórych sytuacjach można –

a nawet mamy obowiązek – wybierać działania przynoszące najlepsze skutki, to nakładają o  bwarowania na ideę promocji wartości . Wśród zakazanych czynów wymienia się zazwyczaj kradzież, oszustwo, zdradę, morderstwo, krzywoprzysięstwo, złamanie obietnicy, torturowanie, gwałt, poniżanie, dyskryminowanie itd. Deontologowie uznają, że czyny tego rodzaju zawsze mają ujemną wartość moralną – bez względu na skutki, jakie ze sobą niosą.

10. Cnoty prima facie Rossa ● ● ●

nie ma jednej zasady moralności, jest wiele źródeł. przedstawiciel intuicjonizmu. Rozpoznajemy słuszność działania poprzez naszą intuicję. Są obowiązki złożonym obietnicom ,zadośćuczynienie, obowiązek wdzięczności, sprawiedliwości, czynienia dobra, samodoskonalenia, nieszkodzenia innym;

11. Etyka cnoty (prezentacje KULu i jakiejś wyższej uczelni wszystkiego najlepszego) ● ● ● ● ● ●

●

dla Arystotelesa cnotą jest przede wszystkim umiejętność postępowania stroniącego od skrajności, czyli trafiającego w „złoty środek”. przeciwieństwo wady. cnoty dzielą się na dianoetyczne (intelektualne) i etyczne (przywyczajenie); żadna nie jest wrodzona, każdej należy się nauczyć; mądrość okazała się najważniejszą z cnót dianoetycznych; roztropność - podstawa rozsądnego działania i gwarancja wyboru właściwych środków; Należy zawsze poszukiwać kompromisu pomiędzy skrajnościami; ○ Cnota męstwa – środek pomiędzy brawurą i tchórzostwem ○ Cnota wielkoduszności - środek pomiędzy pychy i uniżonością ○ Cnota hojności - środek pomiędzy rozrzutnością i skąpstwem 4 cnoty kardynalne: ○ Roztropność - usprawnienie samego rozumu, aby był zdolny takie dobro odczytać ○ Umiarkowanie– umiejętność i panowanie nad uczuciami przyjemnymi i przykrymi, ○ Męstwo– panowanie nad uczuciami strachu i bólu, ○ Sprawiedliwość –  ma tak wychować wolę, aby miała ona na względzie nie tylko nasze osobiste dobro ale także dobro innych ludzi, sprawiedliwość jest więc stale wolą oddawania tego co komuś się należy.

12. Personalizm (notatki z UKSWordu) - czy to wszystko co ona chciała z pomysłów Wojtyły? ● ●

kierunek etyczny, obok deontologizmu i eudajmonizmu; czyn jest dobry, gdy służy dobru człowieka jako osoby ;

● ● ● ● ●

człowiek jest istotą: rozumną, wolną, wrażliwą, świadomą, samoświadomą, odpowiedzialną; zródło moralności: intuicja intelektualna, powinność, normy utarte w społeczeństwie; pierwsza zasada etyczna: osobę należy afirmować ze względu na nią samą; bazuje na a  firmacji osoby ; personalizm etyczny Wojtyły: ○ Osoba jest takim bytem, że właściwe i pełnowartościowe do niej stanowi miłość. Człowiek ma swój cel, nie może być przez nikogo wykorzystywany jako środek do osiągnięcia celu i narzędzie w rękach innych. ○ samostanowienie - składa się na to samopanowanie i samoposiadanie, człowiek sam stanowi o sobie; ○ człowiek jest sprawcą czynu - dzięki niemu istnieje i ma za niego odpowiedzialność, która przeżywa, czyny o określonej wartości moralnej determinują sprawcę o określonej wartości moralnej;

13. Natura ludzka (notatki z UKSWordu) ●

3 elementy: ○ ciało - cielesność, ○ psychika - posiadanie marzeń, tesknoty, miłości, ○ duchowość - odpowiedzialność, bezinteresowność, wolność, mądrość;

14. Zasada podwójnego skutku (wiki) ● ● ● ● ●

związane z nauką KK i filozofią św. Tomasza z Akwinu; przeciwne do absolutyzmu moralnego, zabraniającego określonego czynu złego, niezależnie od tego ile dobra zły czyn może przynieść; określa dopuszczalność danego czynu; czyn który ma zawsze skutek zamierzony (pozytywny) i skutek n  iezamierzony (w domyśle negatywny, przewidywany, niepożądany) przesłanki dopuszczenia się czynu ( leczenie zaawansowanego nowotworu kosztem wycięcia macicy, skutek dobry - przeżycie pacjentki, skutek zły - pacjentka niezdolna do prokreacji): ○ czyn ma być d  obry z natury( naturalny skutek leczenia jest dobry ); ○ intencja ma być d  obra - skutek może być tolerowany, pośrednio dopuszczany(chcemy wyleczyć pacjenta - pacjentka przeżyje bez możliwości rodzenia dzieci ) ○ skutkiem złym n  ie można osiągnąć dobrego ( tym, że jest niezdolna do prokreacji nie osiągamy jej przeżycia ); lub go przewyższać ( to że przeżyje jest ○ skutek dobry m  usi równoważyć zły ważniejsze od tego czy będzie mogła się mieć dzieci ); ○ brak innych sposobówosiągnięcia danego skutku ( nowotwór zbyt zaawansowany na każde inne leczenie );

15. źródła dla zainteresowanych xD http://chomikuj.pl/filozofiauksw/Filozofia+UKSW+2007-2010/Rok+II+(2008-2009)/Skrypty/Ety ka- skrypty i ABC etyki

http://www.ethos.lublin.pl/images/media/Ks..Tadeusz.Styczen..Metaetyka/Maetyka.pdf- pdf co do metaetyki https://pl.wikipedia.org/wiki/Zasada_podw%C3%B3jnego_skutku- od tej zasady podwójnego skutku www.wssm.edu.pl/files/4.etyka _cnoty -sokrates_i_arystoteles.ppt- to o tej etyce cnoty www.kul.pl/files/124/Etyka /08_Etyka _wyklad_8-9_-_cnoty _i_wady_moralne_.ppt- prezentacja z kulu...