Gospodarka wodno-elektrolitowa PDF

Preview

Summary

Na podstawie wykładów dr Lisiak...

Description

Gospodarka wodno-elektrolitowa Woda stanowi ok. 60% m.c. u mężczyzn i 54% m.c. u kobiet

Zawartość i rozmieszczenie wody w organizmie zdrowego człowieka

PKW (przestrzeń wewnątrzkomórkowa) - 14l PPK (przestrzeń pozakomórkowa) - 28l

Elektrolity W każdym płynie biologicznym ilość kationów i anionów ((wyrażone w mEq/l) jest zrównoważona. ● Na+ : 135-145 mmol/l ● K+ : 3,5-5,0 mmol/l

● Ca2+, Mg2+ ● Cl-: 100-110 mmol/l ● HCO3- : 24-26 mmol/l ● Pozostałe jony : HPO4 2-, SO42-, białczany, aniony kwasów organicznych znanych metabolitów przemian pośrednich (mleczanowy, pirogronianowy, cytrynianowy, acetooctanowy, beta-hydroksymaślanowy)

Osmolalność Liczba moli związków osmotycznie czynnych rozpuszczonych w 1 kg rozpuszczalnika (woda). Jednostka - Osmol, czyli ciśnienie osmotyczne jakie wywiera 1molalny roztwór, nie dysocjujący, w temperaturze 0 stopni. Dla celów klinicznych oblicza się ze wzrou: Osmolalność osocza = 2 x [Na+] + [glukoza] + [mocznik] = 2 x 142 mmol/l + 5 mmol/l + 4 mmol/l = 293 mmol/l Wartości referencyjne: 285-295 mmol/l Osmolarność – liczba moli substancji osmotycznie czynnych zawartych w 1 l roztworu. Substancje osmotycznie czynne pozwalają na manipulowanie przepływem wody w między PKW i PPK - osmolalność efektywna Osmolalność oznacza się krioskopowo. Zakładając, że obniżenie temperatury krzepnięcia o 1,86°C względem wody jest równoważne 1 mOsmol aktywności osmotycznej na kg wody.

Regulacja (os)molalności 1. Wydzielanie ADH, PPK =< 280 ADH wincyj, PKW >=295 ADH mnij bo odwodnienie osmoreceptorów w podwzgórzu 2. Uczucie pragnienia: a. Uwodnienie komórek bocznych i przednich okolic podwzgórza b. zmiany wielkości przestrzeni pozakomórkowej c. RAA i hipowolemia

Luka osmotyczna = osmolalność zmierzona - osmolalność wyliczona Wartości referencyjne : ≤ 10 mmol/l Zaburzenia wskazują na obecność obcej substancji osmotycznie czynnej ⇒ toksykologia W regulacji wspomagają: płuca, nerki, uczucie pragnienia, Procesy autoregulacyjne, humoralne i nerwowe (osmo-, baro- i chemoreceptory).

Hormonalne czynniki

Receptory

Przedsionkowy czynnik natriuretyczny - ANF (przedsionek serca → miocyty)

Receptory wrażliwe na zmiany objętości łożyska poza-/naczyniowego (objętościowe)

Renina-Angiotensyna-Aldosteron

Baroreceptory

Aldosteron - kora nadnerczy

Nerwy nerkowe (zakończenia wzdłuż nefronu) ← adenozyna i prostaglandyny regulują

Receptory objętości i baroreceptory są czułe na objętość i ciśnienie krwi tętniczej. Są w przestrzeniach serca, dużych naczyniach wątroby, zatoce szyjnej i łuku aorty, aparacie przykłębkowym nerek. ANF Obniża objętość krwi i płynu PPK! Nasila diurezę, natriurezę oraz wydalanie sodu z moczem. Hamuje RAA. RAA Renina (proteaza) odczepia od angiotensynogenu angiotensynę I, która za pomocą konwertazy przekształcana jest w angiotensynę II i (angiotensynaza) III. A-II ma silne działanie presyjne i reguluje wydzielanie neuroprzekaźników. Utrzymuje ciśnienie krwi, zapobiega nagłym spadkom i reguluje skład PPK (Na i K)

Wartości ref. Sód - 135-145 mmol/l Potas - 3,8 - 5,5 mmol/l Magnez - 0,8 - 1,2 mmol/l Chlorek - 95 - 105 mmol/l Wodorowęglan - 21-27 mmol/l Osmolalność surowicy - 285 - 295 mOsm/kg wody Białko całkowite w surowicy - 60 - 80 g/l

Hipernatremia - zwiększenie objętości płynu pozakomórkowego ● ● ● ●

>150 mmol/l Wzrost osmolalności PPK Odwodnienie śródkomórkowe, głównie w OUN Spowodowana najczęściej utratą czystej wody lub płynów hipotonicznych, rzadziej nadmierną podażą sodu

Przewodnienie hipertoniczne

● Stężenie Na+ w moczu zwykle >20 mmol/l ● Spowodowane nadmierną podażą hipertonicznych roztworów chlorków i wodorowęglanu sodu, np. u chorych na nerki Odwodnienie hipertoniczne ● Hipernatremia z prawidłową lub zmniejszoną objętością płynu pozakomórkowego; ● Jako następstwo utraty hipotonicznych płynów przez skórę (poty, gorączka), przewód pokarmowy (wymioty, biegunki), drogi oddechowe (hiperwentylacja) lub nerki (moczówka prosta, diureza osmotyczna); ● Istotną przyczyną jest upośledzenie odruchu pragnienia.

Hiponatremia ● Spadek stężenia Na+ 108 mmol/l • Obserwowane w surowicy m.in. w kwasicy metabolicznej i zasadowicy oddechowej Hipochloremia ● Cl < 96 mmol/l ● Obserwowane w kwasicy oddechowej, zasadowicy metabolicznej, w ciężkich oparzeniach, mocznicy, chorobie Addisona, a także w następstwie przewlekłych biegunek i po obfitych wymiotach....