Histomonoza u ptaków PDF

Preview

Summary

choroby ptaków, histomonadoza ptaków...

Description

HISTOMONOZA, HISTOMONADOZA (Black head - czarna główka) Etiologia:  pierwotniak, wiciowiec Histomonas meleagridis  Pierwotniak ten jest kształtu kulistego lub gruszkowatego, zaopatrzony jest w 1 lub 2 wici, nie posiada błony falującej, porusza się ruchem pulsująco obrotowym; poza organizmem szybko ginie, w formie inwazyjnej przeżywa jedynie w jajach żywiciela pośredniego jakim jest nicień Heterakis gallinarum (tzw. forma głodowa) i może tak długo przeżywać- często występują jednocześnie  Bezpośrednia formą inwazyjną pasożyta jest forma pełzakowata , która namnaża się w błonie śluzowej jelita ślepego. Następnie część pierwotniaków drogą naczyń krwionośnych wędruje wraz z prądem krwi do wątroby, reszta natomiast przenika do światła jelita i przekształca się w formę rzęskową forma inwazyjna pełzakowata namnaża się w błonie śluzowej jelit ślepych → część pierwotniaków drogą naczyń krwionośnych wędruje z prądem krwi do wątroby a część przenika do światła jelita i przekształca się w formę rzęskową Wrażliwy gatunek i wiek ptaków: najbardziej wrażliwe na zakażenie są indyki od 3 tygodni do 12 tygodnia życia/ 3 miesiące tj. w okresie rozwoju grzebienia i korali- to jest istotne, bo objawy mogą być niespecyficzne, a jak weźmiemy pod uwagę ich wrażliwość, wiek i niektóre objawy to możemy postawić podejrzenie i potem sobie potwierdzić badaniem. Mogą chorować także indyki w starszym wieku, oraz kury, rzadziej natomiast chorują perlice, bażanty, przepiórki i kuropatwy- typowa dla grzebiących Okres inkubacji: od 1 do 3 tygodni Przebieg choroby:  pierwotniaki są szczególnie patogenne dla indyków. Choroba rozprzestrzenia się dużo szybciej u osobników młodych niż u sztuk starszych, śmiertelność wśród indycząt może sięgać nawet do 80-90%. U kur histomonadoza przebiega dużo łagodniej ale są one siewcami pierwotniaków- źródło zakażenia Źródła i drogi zakażenia:  Źródłem zakażenia są ptaki chore i nosiciele (kał), zanieczyszczona pasza, ściółka, woda oraz forma głodowa- jaja nicieni Heterakis gallinarum - przy sprzyjających warunkach Histomonas meleagridis może bytować w środowisku zewnętrznym w formie inwazyjnej w jajach nicieni nawet do 3-4 lat. Do zakażenia dochodzi droga pokarmową jak sobie zjedzą jaja nicienia ze ściółki Objawy kliniczne:  indyczęta drzemią stojąc w jednym miejscu  skrzydła i ogon są opuszczone, grzbiet łukowato wygięty, bo duża bolesność w okolicy jelit i wątroby - postawa sępa  od początku choroby występuje biegunka - kał jest żółty, cuchnący i pienisty (zapach siarki)  brak apetytu, odwodnienie, pióra tracą połysk  pojawia się ciemnogranatowe lub nawet czarne zabarwienie nieopierzonych części głowy (grzebień, korale) -będące wynikiem zaatakowania przez pasożyta dużych naczyń krwionośnych wątroby - szczególnie żyły wrotnej, co powoduje zaburzenia w krążeniu obwodowym- a że mają słabo opierzoną okolicę głowy to dobrze widać Zmiany sekcyjne:  wielokrotne asymetryczne powiększenie i rozdęcie jelita ślepego

◦ błona śluzowa jelita jest zgrubiała z owrzodzeniami, pokryta grubą warstwą włóknika ◦ niekiedy dochodzi do całkowitego zatkania światła jelita ślepego masą suchego, kruchego szarożółtego włóknika ◦ ściana jelita ślepego na przekroju jest 5-10 krotnie zgrubiała  wątroba: ◦ jest powiększona 2-3 krotnie, krucha, przekrwiona, z ogniskami martwiczymi obejmującymi 3/4 narządu ◦ ogniska martwicze są: wklęsłe lub wypukłe, okrągłe lub nieregularne, zazwyczaj otoczone ciemnym wałem przekrwieni, na przekroju są słoninowate, przypominające swym wyglądem naciekowe guzy nowotworowe Diagnostyka laboratoryjna: 1. Badanie parazytologiczne - do badania należy wysłać najlepiej żywe indyki, wybierając ze stada sztuki najbardziej chore → wymazy z jelit ślepych ogląda się bezpośrednio pod mikroskopem- widać ruch jeśli z ciepłych zwłok albo po zabarwieniu metoda Giemsy jeśli są już zimne. Pierwotniaki przeżywają w środowisku (poza org ptaka) tylko 5-15 minut 2. Badanie histopatologiczne - struktura narządu ulega zatarciu, guzy wykazują cechy zwyrodnienia miąższowego z pasmami zwłóknienia, w naczyniach wątroby w jelicie ślepym stwierdza się liczne pierwotniaki Rozpoznanie różnicowe: -białaczki (głównie u kur, ale zmiany nowotworowe mogą też u indyków wystąpić -choroba Mareka (u indyków też może wystąpić) -gruźlica rzekoma -wrzodziejące zapalenie jelit -kokcydioza -trichomonoza Leczenie: 1. brak zarejestrowanych preparatów dla grzebiących 2. choroba aktualnie jest poważnym zagrożeniem w nowoczesnym chowie indyków, ale także kur i stanowi duży problem kliniczny, epidemiologiczny i ekonomiczny. Przyczyn takiej sytuacji należy upatrywać w zakazie stosowania w krajach UE od 2003 roku w profilaktyce i leczeniu histomonozy nitroimidazolami (metronidazol, ronidazol, dimetronidazol). Zakaz ten wynika z faktu, że pozostałości tych substancji w środkach spożywczych mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia konsumentów (aneks IV rozporządzenia 2377/90). Można stosować parafarmaceutyki- preparaty na wyciągach roślinnych, preparaty ziołowe (np. Fitotril) 3. wspomagające - preparaty witaminowe 4. przy równoczesnym stwierdzeniu heterakidozy, po leczeniu swoistym ptaki należy odrobaczyć Zapobieganie: Aktualnie zapobieganie histomonozie opiera się głównie na przestrzeganiu zasad bioasekuracji, unikaniu wspólnego odchowu indyków i kur. Ponadto, w związku z przenoszeniem się pierwotniaków w jajach Heterakis gallinarum w ogniskach występowania histomanadozy należy pozbyć położyć szczególny nacisk na systematyczne odrobaczanie ptaków. Podejmowano próby immunizacji domięśniowej lizatem H. meleagridis, lecz nie uzyskano ochrony przed zakażeniem...