Informatiemanagement samenvatting in nl PDF

Preview

Summary

In het Nederlands ...

Description

INFORMATIE MANAGEMENT Prof. Jan Devos 2018-2019

Deze samenvatting is gebaseerd op de Engelstalige slides van Prof. dr. Jan Devos, gegeven in het academiejaar 2018-2019. Ze zijn een letterlijke vertaling vd slides die hij toonde in de lessen. Alle figuren die gebruikt worden in deze samenvatting komen uit deze slides. Auteur: Prof. dr. Jan Devos Vak: Informatiemanagement Universiteit Gent Academiejaar: 2018-2019

Pagina 1 van 111

Hoofdstuk 1: Positioneren van informatiesystemen

Elektronica wordt steeds kleiner en goedkoper. De breedband verbindingen wordt ook steeds beter, de snelheid is hoger, streaming is mogelijk… Space en time shifting: Het plaats- en uurverschil wereldwijd wordt overbrugt door online te werken. Toepassing:

In Japan zijn er 150 breedbandverbindingen (vb.: 4G met gsm, Telenet thuis) per 100 inwoners. In België is dit iets minder dan 80/100.

Uitleg figuur: Small electronics (smartphone), broadband access (grote krachtige verbindingen, vb film kijken via wifi, streaming…)

Wet van Moore en microprocessing power EXAMEN •

•

•

Moore: Het aantal transistoren zal verdubbelen per 18 maanden, terwijl de prijs iedere 18 maanden zal halveren. Deze trend zal zich waarschijnlijk blijven voortzetten (transistors worden steeds kleiner). Nanotechnologie maakt zijn intrede en hierdoor kan men nog kleiner en sneller werken.

Pagina 2 van 111

Wet van massale opslag Ieder jaar zal de hoeveelheid opgeslagen data verdubbelen. Men moet dit natuurlijk wel nog kunnen verwerken.

Wat van Metcalfe en netwerkeconomieën Waarde ve netwerk stijgt met het aantal gebruikers. (Het aantal knooppunten in een netwerk zorgt ervoor dat de waarde van dit netwerk exponentieel zal toenemen naarmate het aantal knooppunten stijgt.) Bv.: Instagram, Facebook, Twitter, netwerken in het algemeen wordt pas echt interessant bij veel connecties.

Consummeration of IT IT is een soort van commodity geworden

Generation Y • • • • • • • • •

Financieel meer bewust: sparen, pensioen Levenskwaliteit is van groot belang geworden, zelfs als ze daardoor in dezelfde hiërarchische positie blijven Werkgeversloyaliteit is sterk verminderd Minder geobsedeerd om te werken Cultureel tolerant en acceptatie gay right Typen > Schrijven Doen > Weten Staying connected = essentieel Multitaskers

Pagina 3 van 111

BYOD •

“Bring your own device”: Zelf laptop meebrengen naar het werk, grens tussen privé en werk verdwijnt.

•

Telefoon krijgen vh werk, brengt gevaren mee qua hacking en spionnage. (vb: in LA formateert men na iedere werkdag de gsm)

Gamification • Games worden meer ingezet voor het behalen van doelstellingen. • Game mechanics: (Level achievement, leiderschapsborden, progressie-indicatoren.. ) Gen X

‘Locket kids’, kinderen die vaak naar de crèche worden gebracht.

Digital natives

Mensen die zijn opgegroeid met technologie

Cloudcomputing

Outsourcing, huren van hardware

Bitcoin

Link met blockchain: transacties volgen elkaar snel op, je kan niet meer terugkeren

Klantenervaring/ intimiteit/ sentimentsfeer Is van groot belang en informatiesystemen pikken hierop in. Gaat over; mobile, omnichannel en social support, live chat…

Push VS Pull Technologie push • Een superieure technologie maakt grote verbeteringen mogelijk • Voorbeeld: Introductie pc’s, nieuwe IT-toep. zorgden voor automatisatie in productie Markt pull • Een dringend probleem kan enkel opgelost worden als er een nieuwe technologie geïntroduceerd wordt. • Voorbeeld: Vervuiling van producenten wordt gereduceerd door afvalwaterzuivering, wachten op de nieuwste versie ve smartphone… Pagina 4 van 111

Steeds versnellende groei van technologie - Singularity Ray Kurzweil:Futuroloog die argumenteerde dat de ontwikkeling van technologie en mate van verandering in technologie exponentieel groeien. We naderen volgens hem ‘singularity’: •

‘Smarter-than-human’

•

Het punt waar de technologie die we ontwikkelen intelligenter zal zijn dan de mensen → Machines kunnen hun eigen vermogen zelf vermogen.

•

Gevolg: Technologie zal zich nog sneller ontwikkelen. Futurologen weten niet wat er zal gebeuren na de singularity.

•

‘The first ultraintelligent machine is the last invention that man need ever make’

Balance score card

EXAMEN

Scorebord met 4 kwadranten; boekhouding (als predictie vd toekomst), mate van innovatie, klanten en interne processen (hoe worden ze in kaart gebracht en ondersteunt door IT)

Social business Baby boomers worden het digitale meer gewoon Millennials komen de arbeidsmarkt binnen Opkomst van sociale technologieën (collaboratie, communicatie, content management…)

Merken verankeren zich sociaal sterk door het publiek bij het bedrijf te betrekken. Van iedere investering die gedaan wordt gaat 1 vd 3 naar IT.

Some concepts IS

Informatie Systemen: Verzamelen, verwerken, opslaan en verspreiden van informatie. Technologie is hier een onderdeel van. Ondersteuning van beslissingsproces, coördinatie en controle.

IT

Informatie Technologie: Hardware en software (machines, gsm, software, windows, Microsoft)

ICT

Informatie, Communicatie en Technologie

MIS

Management Informatie Systemen: Het oude begrip van IS, benadrukt dat het om meer gaat dan het technische

IT/IS Gaat over technologie en systemen. IT/IS transformeert bedrijven op alle vlakken: • Sterke groei van big data, e-commerce en cloud computing • Systemen verbeteren de customer experience, verminderen voorraden… • Beveiliging en boekhoudregels

Pagina 5 van 111

Hoe meer men investeert in IT, hoe minder dit zal opbrengen. Solow: “You can see the computer age everywhere but in the productivity statistics” → IT zorgt niet meer voor een competitief voordeel. Productiviteit in de landbouw, blue collar (arbeiders), white collar (bedienden) neemt toe. In de diensten is de productiviteitstijging onzeker.

Productiviteit Efficiëntie ve bedrijf meten door input om te zetten naar output . Dit gaat over de hoeveelheid kapitaal en arbeid die nodig is om 1 eenheid output te produceren.

Productiviteit en IT In de laatste 10 jaar: • Ging het inflatiecijfer naar beneden met 0,5% naar 1% • Steeg de productiviteit ongeveer 1% • Is IT één vd belangrijkste mogelijkheden die managers hebben om de productiviteit en efficiëntie te verhogen. IT zorgt voor een groter marktdeel, bepaalt de toekomst van ondernemingen en is noodzakelijk voor de ontwikkeling van nieuwe producten. MAAR: Hoe meet men productiviteit?

Productivity paradox •

Het is moeilijk om een getal op de productiviteit te plakken, het is niet kwantificeerbaar.

•

Productiviteit zal pas stijgen als er complementaire investeringen gebeuren over het gehele bedrijf heen.

•

Het effect van IT is soms pas verder in het hele proces waarneembaar. (vb.: alles labelen pas voordelig als men houdbaarheidsdatum moet bekijken, bankautomaat verbindt de klant aan de bank)

IT doesn’t matter (Carr, 2003) Het competitief voordeel dat je hebt na het ontwikkelen van eigen IT is snel weg doordat concurrenten dit gewoonweg overnemen als het voordelig is. Als de IT effectief bewezen is, wordt die vaak overgenomen. Het is een commodity geworden, enkel de prijs is van belang. De manier waarop we IT-investeringen en management benaderen, moet veranderen.

Pagina 6 van 111

Groeiende onderlinge afhankelijkheid tussen enerzijds de mogelijkheid om informatietechnologie en anderzijds de mogelijkheid om bedrijfsstrategieën te implementeren en doelstellingen te behalen. Zeer afhankelijk zijn van technologie is gevaarlijk. Een goede afstemming tussen IT en business is essentieel. Voorbeeld: Concurrent Telenet biedt 2 nummers aan die je gratis kan sms’en en bellen. Telenet krijgt een competitief voordeel als jouw IT niet kan volgen. EXAMEN Wat een bedrijf in de toekomst wil doen, is afhankelijk van wat de systemen kunnen doen. 1. Operational excellence • Zorgen dat alles intern goed werkt, evt investeren •

IS-technologie is een belangrijke tool om de efficiëntie en productiviteit te verhogen, wat zorgt voor een grotere winst.

•

Voorbeeld: Efficiënter werken voor hogere winstgevendheid, bevoorrading automatisch maken doordat de kassa de voorraad bijhoudt en uit zichzelf dit laat leveren. Balance score card (vb: investeren in interne processen)

2. Nieuwe producten, diensten en business modellen Het business model beschrijft hoe een bedrijf produceert, aan de man brengt en daar uiteindelijk winst aan maakt. IS/IT kan zeer veel betekenen voor bedrijven. Dit hangt samen! Nieuwe producten vergen nieuwe business modellen 3. Klant- en leveranciersrelatie Klanten: Een goede ervaring voor klanten zorgt ervoor dat ze zullen terugkeren. Voorbeeld: High-end hotels gebruiken computers om de voorkeuren van hun klanten te volgen en de omgeving daaraan aan te passen. Leveranciers: Goede leveranciersrelatie zorgt ervoor dat ze noodzakelijk inputs kunnen leveren, wat de kosten verlaagd. 4. Verbeterd beslissingsproces Zonder accurate informatie kunnen bedrijfsleiders geen goede beslissingen nemen, wat leidt tot over- of onderproductie, slechte responstijden... Ze moeten dus een dashboard krijgen waar alles aangegeven wordt en waar er ook verbetering mogelijk is. Big data ondersteunt het beslissingsproces. 5. Competitief voordeel Competitief voordeel halen door een betere prestatie, lagere kostprijs voor betere producten, direct kunnen antwoorden op klanten en leveranciers… Moeilijk hierbij is om dit competitief voordeel ook duurzaam te laten zijn! 6. Survival Investeren om te overleven. Deze investeringen zijn dus noodzakelijk, omdat het industrieniveau wijzigt, overheidsregels moeten worden voldaan (GDPR, Toxic Substances Control Act) Pagina 7 van 111

Michael Porter’s generieke strategieën Michael Porter: Er zijn maar 2 manieren om een strategie te doen slagen •

Low cost: Goedkoper zijn

•

Differentiatie: Unieker zijn

Internet heeft de productiekosten sterk doen dalen, zorgde voor stijgingen in buitenlandse handel en outsourcing. Verder zorgt dit ook voor uitdagingen en opportuniteiten: •

Groeiende import en export

•

Jobs verhuizen naar het buitenland…

Flatteners van Friedman: •

Val vd Berlijnse Muur

•

Supply chaining

•

Netscape VS Microsoft world wide web

•

Insourcing

•

Outsourcing

•

In-forming

•

Offshoring

•

Workflow Software

•

Uploading

•

The Steroids

Wat is er veranderd in IS? EXAMEN Technologie:

Mobile digital platform, cloud computing, SaaS (software as a service), … wordt mogelijk gemaakt door snellere chips en minder stroomverbruik.

Management:

Sociaal netwerken met Facebook, LinkedIn, Business Intelligence, Virtuele Meetings.

Organisatie:

Outsourcen, Telewerken, Co-create (samen met klant product maken)

Pagina 8 van 111

De afhankelijkheid van organisaties en IS

De 3 activiteiten van IS Input:

Vangt rauwe data op vd organisatie of van buitenaf.

Processing: Verwerkt de rauwe data naar een betekenisvolle vorm. Output:

Draagt de verwerkte informatie over naar mensen of activiteiten die ze gebruiken.

Extra: Feedback:

De output wordt aan de geschikte medewerkers terugbezorgd die daarmee kan evalueren of input corrigeren.

Pagina 9 van 111

Data VS Informatie VS IS Data:

Stromen van ruwe feiten

Informatie: Data omgevormd naar een betekenisvolle vorm IS:

Set van samenhangende componenten Verzamelen, verwerken, opslaan en verspreiden van informatie Ondersteunt het beslissingsproces, coördinatie en controle

Informatie

Organisatorische dimensie van IS 1. Hiërarchie van autoriteit (verantwoordelijkheid): • Senior management • Middle management • Operational management • Knowledge workers • Data WN’s • Production of service WN’s 2. Separation of business functions Pagina 10 van 111

• • • •

Sales en marketing HRM Finance en accounting Manufacturing en productie

3. Unieke bedrijfsprocessen 4. Unieke bedrijfscultuur 5. Bedrijfspolitiek

Managementdimensie van IS Managers beslissen over een strategie die overeenkomt met bedrijfsuitdagingen.hierbij moeten ze creatief zijn bij het ontwerpen van nieuwe producten of reorganiseren vd organisatie.

Ondernemingsperspectief op IS •

IS creëren waarde. Hierin investeren resulteert in stijgende productiviteit, winst en een betere strategische LT-positie.

•

MAAR dit is niet zeker: het is afhankelijk ve aantal factoren: o Het correcte business model hanteren o Investeren in complementaire assets (organisatorisch en management kapitaal) o Goed project management

Uitleg figuur: Vanuit het bedrijfsperspectief zijn IS een onderdeel ve serie waardecreërende activiteiten vh behalen, transformeren en omzetten van informatie. Managers gebruiken IS om het beslissingsproces en prestaties te verbeteren en uiteindelijk ook de winst te verhogen.

Pagina 11 van 111

Technologische dimensie van IS • • • •

Computer hardware en software Data management technologie Netwerk- en telecommunicatietechnologie o Netwerken, internet, intranet en extranet, WWW IT-infrastructuur voorziet een platform waarop het systeem is gebouwd

Maar 29% vd IT-projecten zal succesvol zijn. Andere projecten komen obstakels tegen en hebben problemen (budgetoverschrijding, te moeilijk om te implementeren). Een succesvol IT-systeem is datgene dat aan alle noden voldoet binnen de organisatie en ook aan de noden voldoet voor de belangrijkste stakeholders. Een gefaald IT-systeem is datgene dat niet aan de noden voldoet binnen de organisatie en ook niet voldoet voor de belangrijkste stakeholders. • • • • • •

Correspondentie faling: Interactie faling: Procesfaling: Beëindigingsfaling: Uitbreidingsfaling: De problemen zijn al een tijd aan de hand Termination failure: De problemen zijn van dien aard dat men enkel nog alles kan stopzetten OISF: Een OISF is een faling die voorkomt tijdens een IS project die uitbesteed (outsource) werd. Daarom een focus op project management. Outsourcing verhoogt de risico die leiden naar IS.

Pagina 12 van 111

Complementaire assets Complementaire assets zijn grondstoffen of bekwaamheden die de kerncompetentie ve bedrijf zal versterken. Deze kunnen al beschikbaar zijn id organisatie of deze moeten nog aangekocht worden via een licentie, allianties of aankoop van andere ondernemingen. Deze assets worden afgeleid van primaire investeringen. Bedrijven die inzetten op investeringen in technologie én complementaire assets zullen een grotere return hebben. Voorbeeld: investeren in technologie en mensen zodat de technologie goed kan werken. Hiervan zijn er 3 groepen: -

Organisatorische assets: Geschikte business modellen, efficiënte ondernemingsprocessen Management assets: Stimuli voor managementinnovatie, teamwork en samenwerkingsomgevingen Sociale assets: De internet- en telecommunicatie-infrastructuur, technologiestandaarden

Pagina 13 van 111

•

Technische benadering: Focussen op de technische kant met wiskundige modellen. Computer- en management-wetenschappen, operationele research

•

Gedragsbenadering: Strategische bedrijfs-integratie, implementatie. Psychologie, economie en sociologie

•

Management Information Systems (MIS): Combineert verschillende zaken

•

4 hoofdactoren: o Leveranciers van hardware en software o Ondernemingen o Managers en WN’s o Bedrijfsomgeving (legale, sociale, culturele context)

In deze cursus: Sociotechnisch perspectief. → Optimale organisatorische prestatie wordt bereikt door gezamenlijke optimalisatie van sociale en technische systemen in productie. Veel projecten zijn sociotechnisch gericht. De technologie moet stelselmatig toegroeien naar de organisatie totdat alle complementaire assets zijn aangesproken en de technologie vergroeid is in de organisatie.

Uitleg figuur: In een sociotechnisch perspectief worden de prestaties ve systeem geoptimaliseerd als zowel de technologie en de organisatie gelijk aan elkaar worden aangepast totdat een voldoende fit wordt behaald. Pagina 14 van 111

IT-artifact en zijn nomologische net Nomologisch (= regels, wetten) net van variabelen die intergerelateerd zijn met elkaar.

Uitleg figuur: Dit stelt de oertekening ve netwerk voor..

Perspectieven van IS 1. Een kijk als hulpmiddel - ‘Wijsheid’. IT is een ontworpen artefact - IT om: o Werkkrachten te vervangen (substitutie tool) o Productiviteit te verhogen (productiviteitstool) Voorbeeld: door webshop heb je sneller geld in het begin vd maand maar dit voordeel is er maar 1 keer o Informatie te verwerken (informatieverwerkingstool) o Sociale relaties te bevorderen (sociale relatietool) 2. Een proxy perspectief (gemachtigd) - IT kan opgevangen worden door kwantitatieve substitutiemaatregelen - IT als: o Perceptie: Bruikbaarheid o Diffusie: Hoe diep is de IT doorgedrongen in het bedrijf? Van early adoptors naar majority. o Kapitaal: Wat kost het allemaal, is hier genoeg rendement op? Deze views zijn vaak in conflict met elkaar. Opgelet voor productiviteitsparadox! 3. Een rekenkundige kijk - IT al een algoritme: Prototype en testen. Er zit heel wat IT in een wagen. - IT als een model: Sociaal, economische en IT verschijnselen dmv gegevensmodellering of simulatie. Een model maken van je IT. 4. Een nominale kijk - IT is niet gewoon een naam, maar een feit 5. Een kijk als geheel - IT als ontwikkelingsproject (work in progress), productienetwerk (technologie supply), embedded systeem (verwerkt in een dynamische sociale context) en structuur (structuurtheorie)

Pagina 15 van 111

IT-artefact = De toepassing van IT om bepaalde taken mogelijk te maken of te ondersteunen die in de structuur zijn vervat en die op zichzelf ook nog in een context zijn vervat.

Uitleg figuur: Wereld 3 is de basis ve technologisch system. We zullen ons enkel op wereld 3 concentreren.

Wat maakt IT-systemen een succes of mislukking? Een succesvol systeem ontmoet de noden vd organisatie waarin het gebruikt werd en de noden van andere key stakeholders die gerelateerd (maar wel extern!) zijn ad onderneming. Een gefaald system ontmoet de noden vd onderneming en vd stakeholders niet. Het succes is afhankelijk ve aantal factoren zijnde technologische, menselijke en organisatorische factoren.

De sociotechnologische natuur van IT-systemen Systeem: • Een set van componenten die met elkaar verbonden zijn voor een doel. • Een verzameling van componenten die aan elkaar verbonden zijn in een georganiseerde manier • De componenten zijn beïnvloed door het systeem en zijn veranderd als ze het verlaten • De montage heeft een taak, vervult een functie en wordt geïdentificeerd door een observer die geïnteresseerd is. Systemen moeten aanzien worden als constructies, omdat de manier waarop het systeem wordt begrepen, gebouwd is door een individu of groep die een situatie en aspecten observeren. Pagina 16 van 111

‘Sy...