Liberalizm w ujęciu ogólnym. Cechy liberalizmu klasycznego. Wstęp do liberalizmu klasycznego w ekonomii PDF

Preview

Summary

Omówienie pojęcia liberalizmu w jego najszerszym, podstawowym znaczeniu. Przedstawienie cech, jakimi charakteryzuje się liberalizm klasyczny. Wstęp do użycia liberalizmu klasycznego w ekonomii....

Description

Liberalizm - ogólnie: - konieczność odróżnienia liberalizmu jako postawy od liberalizmu jako ideologii - jest to ideologia, a nie doktryna, gdyż w ramach ideologii wyróżniamy wiele doktryn, ze względu na różne rozumienie pojęcia wolności - wyróżnia się dwa nurty: anglosaski i kontynentalny - cechą charakterystyczną wszystkich nurtów jest indywidualizm - współcześnie mają też coraz częściej na uwadze dobro wspólne; większe ujęcie kolektywistyczne - liberalizm łączy w sobie wiele innych doktryn: umiarkowany konserwatyzm, socjalizm - liberalizm istniał w czystej postacji od Locke’a do Milla (neoliberalizm), potem od Milla do socjalliberalizmu i od socjalliberalizmu do dzisiaj - skrajny liberalizm obyczajowy: libertynizm - Markiz de Sade - istnieją liberalizmy obyczajowe, ekonomiczne, polityczne, religijne - podejście aneksjonistyczne: doszukiwanie się korzeni ideologicznych doktryny przed jej powstaniem; tj. np. pewne wątki liberalne można wskazać już u Arystotelesa i Epikura - samo pojęcie pojawiło się na przełomie XVIII/XIX w.; pierwszy raz użyte w kontekście politycznym przez Napoleona Cechy liberalizmu klasycznego: - bunt przeciw absolutyzmowi - bunt przeciw feudalizmowi - bunt przeciw omnipotencji państwa - społeczeństwo obywatelskie w opozycji do państwa - wprowadzenie podziału władz i koncepcji rządów prawa - brak likwidacji państwa, ale ograniczenie jego do minimum, zło konieczne - wolność jako naturalne prawo podmiotowe i przyrodzone - wolność jako autonomia rodząca się w pozytywnym porządku prawnym (Monteskiusz) - wolność to nieczynienie tego czego się chce, ale tego co powinno się chcieć - równość formalna - podmiotowo w prawie, dopiero później politycznie - początkowo bardzo antydemokratyczny - zgadza się na duże dysproporcje między ludźmi - różni ludzie dzięki urodzeniu mogą korzystać z wolności w różnym stopniu - indywidualizm jednostki, jej prymat - woluntaryzm, każdy człowiek ma wolną wolę; nawet jeżeli jej nie ma, to niemożliwe jej sprawdzenie - wiara w rozum i postęp - postęp nie jako progress (jak u socjalistów), tylko jako improvement (dzięki współdziałaniu będzie lepiej) - afirmacja własności prywatnej; w bogaceniu się nie ma nic niemoralnego - uwolnienie działalności gospodarczej - dobrobyt i szczęście związane jest z pokojem i współpracą innych ludzi Pod koniec XVIII wieku pojawiają się dwa nurty: anglosaski i kontynentalny. Inny podział: liberalizm arystokratyczny (wolność + ład), radykalny (demokratyzacja; pasuje do kontynentalnego), mieszczański (postawa pośrednia)

Klasyczna, liberalna definicja wolności (Locke): wolność jednej osoby kończy się tam, gdzie zaczyna się wolność drugiej osoby. Teoretyk wolności negatywnej i pozytywnej Isaiah Berlin.

- podział władz u Constanta - wolność starożytna a nowożytna - miejsca, gdzie idee Constanta zostały wprowadzone Liberalizm klasyczny w ekonomii: - leseferyzm - klasyczna szkoła ekonomii - fizjokratyzm Fizjokraci wskazali, że w świecie istnieje idealna harmonia i człowiek musi dostroić się do praw, które działają w ekonomii i społeczeństwie. Jeśli człowiek rozpozna te naturalne prawa, to będzie mógł osiągnąć szczęście, pod warunkiem że państwo nie będzie mu w tym przeszkadzać - np. Furgot, Staszic. Klasyczna szkoła ekonomii - np. Smith. Wychodzili od etyki....