Oefeningen vaste structuren PDF

Preview

Summary

Download Oefeningen vaste structuren PDF

Description

Vaste structuren Vaste structuren fungeren vaak als invalshoek om een onderwerp (thema) op een bepaalde manier verder uit te diepen. Bepaalde combinaties van thema, hoofdvragen en kernantwoorden liggen meer voor de hand dan andere combinaties. De volgende vaste structuren worden het meest gebruikt: 1.

de probleemstructuur

2.

de maatregelstructuur 

Wat is de maatregel?



Waarom is de maatregel nodig?



Hoe wordt de maatregel uitgevoerd?



Wat is het effect van de maatregel?

3.

de evaluatiestructuur

4.

de onderzoekstructuur

5.

de handelingsstructuur

6.

de ontwerpstructuur

1

De probleemstructuur THEMA = een probleem; een ongewenste of moeilijke situatie Teksten die handelen over een probleem zijn vaak opgebouwd rond vier vaste hoofdvragen. Opgave : Lees de onderstaande tekst en bepaal welke die vier vaste hoofdvragen zijn. Let op signaal-en sleutelwoorden!

Toeristen vergiftigen Mexicaans grondwater Het water in de feeërieke grotten en ondergrondse rivieren van het Mexicaanse schiereiland Yucatan bevat steeds meer geneesmiddelen, cocaïneresten, shampoo, tandpasta, pesticiden en olie. De oorzaak daarvan is te vinden bij het toerisme, dat steeds meer mensen naar de kwetsbare streek lokt. De vervuiling van het grootste ondergrondse rivierensysteem ter wereld tast ook al de koraalriffen voor de kust van Yucatan aan, schrijven onderzoekers in het Britse tijdschrift Environmental Pollution. Het grootste deel van het water stroomt immers naar zee. Doorsijpelen Het zijn vooral latrines, septische putten en lekkende riolen die de giftige stoffen naar de ondergrondse watervoorraden doen doorsijpelen, zegt Chris Metcalfe, een onderzoeker van het Instituut voor Water, Milieu en Gezondheid van de Universiteit van de Verenigde Naties. Bestrijdingsmiddelen komen vooral van de golfterreinen in de regio, terwijl de olie van de snelweg komt waarover de toeristenmassa's razen. Opstapeling

2

De onderzoekers namen ondergrondse waterstalen op vijf afgelegen plaatsen tussen Playa del Carmen en Tulum, ver van de grote toeristische trekpleisters. "De concentratie aan giftige stoffen ligt onder het niveau dat gevaar oplevert voor de gezondheid", zegt Metcalfe. Dat is te danken aan het grote debiet en de snelle stroming van de ondergrondse rivieren. Maar de vervuiling stapelt zich wel op aan de kust, waar de rivieren uitmonden. Gouden eieren "Zonder ernstige maatregelen tegen de vervuiling van de ondergrondse watervoorraden, slacht de regio de kip met de gouden eieren" waarschuwt Metcalfe. Het toerisme is de belangrijkste inkomstenbron van de Mexicaanse deelstaat Quintana Roo, het deel van Yucatan dat de meeste bezoekers lokt. In de jaren zestig was de streek nog een aaneenschakeling van bossen en mangrovewouden, met hier en daar kleine indianendorpen. Nu leven er 700.000 mensen in Cancun en omgeving, terwijl de kuststreek elk jaar nog eens twee tot drie miljoen toeristen ontvangt. Koralen Sommige duikers stellen vast dat de koraalriffen voor de kust van Quintana Roo al duidelijk achteruitgaan, zegt David Placencia van het CEA, een ngo die de riffen voor Akumal in het oog houdt. Akumal ligt honderd kilometer ten zuiden van Cancun. Volgens het CEA komt de Montastraea annularis, een koraalsoort die een belangrijke bijdrage levert aan de vorming van riffen, nu in de buurt van Akumal vijf keer minder vaak voor dan twaalf jaar geleden. Ook overmatige algengroei, een gevolg van de lozing van fosfaatrijk afvalwater, doet de riffen geen goed. Filters Volgens Metcalfe en andere experts moet er dringend werk worden gemaakt van zuiveringsinstallaties die al het afvalwater in de regio kunnen verwerken. Onder golfterreinen en plantsoenen zou een ondoordringbare laag moeten komen zodat meststoffen en pesticiden niet in het grondwater kunnen doorsijpelen. Oude riolen moeten vervangen worden. De overheid zou ook veel beter moeten nagaan of bedrijven en burgers zich aan de milieuwetgeving houden. Dat moet onder meer de verdere vernietiging van mangrovewouden verhinderen. Die wouden filteren een deel van de vervuiling uit het water.

3

1. 2. 3. 4. Opgave : Maak nu van deze tekst een bouwplan

De maatregelstructuur THEMA = een maatregel; een actie of voorstel tot actie Teksten die gaan over een maatregel zijn meestal opgebouwd rond vier vaste hoofdvragen. Lees de tekst over de standaardfactuur voor elektriciteit en gas en bepaal deze hoofdvragen. Opgave : Lees de onderstaande tekst en bepaal welke die vier vaste hoofdvragen zijn.

Groen! en Ecolo vragen standaardfactuur voor elektriciteit en gas Groen! en Ecolo gaan in de Kamer een aangepast wetsvoorstel indienen ter invoering van een standaardfactuur voor elektriciteit en gas. Samen met een jaarlijkse verplichting voor de leveranciers om hun gunstigste tariefplan aan te duiden, moet dat de consumenten meer zicht geven op de onderlinge prijsverschillen en zo de concurrentie op de energiemarkt vergroten. Concreet bepaalt het groene wetsvoorstel een hele reeks gegevens die verplicht op de energiefactuur zouden moeten verschijnen. Naast prijs en verbruik gaat het onder meer om de contactgegevens van de ombudsdienst Energie, de evolutie van het verbruik, een vergelijking met het gemiddelde verbruik en de weerslag op het milieu in termen van CO2emissies. "Een eerlijkere marktwerking en mondigere consumenten zullen het resultaat zijn", hoopt Groen! -Kamerlid Kristof Calvo.

4

1. Wat is de maatregel? o Standaardfactuur voor gas en elektriciteit samen. Jaarlijkse verplichting voor leveranciers om hun gunstigste tariefplan aan te duiden. 2. Waarom is de maatregel nodig? o Om consumenten meer zicht te geven op de onderlinge prijsverschillen en zo de concurrentie op de energiemarkt te vergroten. 3. Hoe wordt de maatregel uitgevoerd? o Een hele reeks gegevens moet verplicht op de energiefactuur staan o Prijs o Verbruik o Contactgegevens ombuddienst Energie o Vergelijking met het gemiddelde verbruik o Weerslag op het milieu in termen van CO2-emissies 4. Wat is het effect van de maatregel? o Eerlijke marktwending en mondigere consumenten Opgave : Maak nu van deze tekst een bouwplan

De evaluatiestructuur THEMA = dat wat geëvalueerd of beoordeeld wordt Teksten die iets evalueren zijn vaak opgebouwd rond vier of vijf vaste hoofdvragen. Lees de tekst over het elektrische flosapparaat en bepaal deze vragen.

ELEKTRISCH FLOSAPPARAAT NOG NIET UITONTWIKKELD De Braun Oral-B Interclean is een elektrisch flosapparaat. Voor Є 140 zou dit product gewone flos (tandzijde) en tandenstokers moeten vervangen. Het gaat daarbij om de ruimten tussen tanden en kiezen waar u met een tandenborstel niet kunt komen. Hier hopen zich tandplak en etensresten op, die gebitsziekten in de hand kunnen werken; om dit te voorkomen dienen deze ruimten elke dag gereinigd te worden. Dat is geen leuk karwei. Wellicht dat een

5

elektrisch apparaat deze taak vergemakkelijkt; nog afgezien van de doeltreffendheid is iets beter dan niets. Ons panel heeft de Braun Oral-B Interclean getest. Daarbij is op vier punten gelet. Ten eerste is natuurlijk gekeken naar de effectiviteit: hoe goed doet de Oral-B zijn werk? Verder is natuurlijk de prijs een belangrijk beoordelingscriterium, waarin behalve de aanschafprijs ook de kosten van het gebruik zijn meegenomen. Verder kunnen we niet om het criterium milieuvriendelijkheid heen. Tot slot heeft het panel het gebruiksgemak beoordeeld. Nog niet uitontwikkeld Een panel van tien leden heeft het apparaat in de praktijk beoordeeld en was niet echt enthousiast. Hoewel de Braun op een aantal aspecten aan de eisen voldoet, voldoet hij niet aan de hoofdeis, zo constateerde ons panel. De Braun maakt de ruimten tussen de tanden niet geheel schoon. Bij het tandvlees krijgt hij de zaak goed schoon, maar verder niet. Bovendien neemt hij niet al het vuil mee: zo blijven vleesdraadjes gewoon zitten. Na het elektrisch flossen troffen panelleden bij het gebruik van een ouderwetse flosdraad nog steeds vuil aan. Kortom, het apparaat is nog niet uitontwikkeld, zoals dat heet. Klein chemisch afval Ook uit de nog schaarse onderzoeksliteratuur valt op te maken dat de Braun verder ontwikkeld moet worden; het nut zal dan wellicht groter worden. Ook lazen we dat het product in combinatie met een tandenborstel even effectief is als het flosdraadje. Bij het apparaat krijgt u onder andere vijftig ‘reinigingstips’ en twee FlexiTip tandvleesmasseerders ‘voor extra verzorging op moeilijk bereikbare plaatsen’. Per poetsbeurt bent u één à twee tips kwijt. Net als gewone flos wordt de draad (filament) in de tip vies. Zijn ze op, dan schaft u voor Є 14.95 een doosje aan met 25 schone tips (en een masseerder). Zou u elke dag flossen- zoals Braun in de gebruiksaanwijzing aanraadt- dan kost u dat tussen de Є100 en Є 200 per jaar aan tips. Het apparaat zelf bestaat uit een oplader en een houder waar de reinigingstip ingestoken moet worden. In de oplader zit een oplaadbare nikkel-cadmiumbatterij (accu). Is die aan zijn eind, dan is meteen de hele Braun waardeloos geworden, want het is niet mogelijk een nieuwe oplaadbare batterij te plaatsen. Wel is het mogelijk de oude batterij eruit te halen: de

6

Braun voldoet daarmee aan het Besluit verwijdering batterijen. De batterij (of het hele apparaat als u de batterij laat zitten) moet vervolgens ingeleverd worden bij Braun of bij het klein chemisch afval. Gebruiksgemak De handleidingen die u bij Braun ontvangt, zijn goed. U krijgt een korte beschrijving, een uitgebreide en een foldertje over het wegdoen van de accu. Het gebruiksgemak is redelijk tot goed. Het aanbrengen van de tips gaat gemakkelijk en het apparaatje ligt prettig in de hand, is niet te zwaar en gemakkelijk te hanteren. In de mond is het eerst even wennen. Hoe verder achterin, des te moeilijker het wordt om de Braun op de goede plaats en in de juiste stand te houden (maar dat geldt ook voor gewone flosdraad). Het trillen wordt als minder prettig ervaren. Het geluid is niet storend, maar doet sommige gebruikers wel aan de tandarts denken. Een van onze panelleden vond het irritant. Wat milieu en kosten betreft is deze Braun geen aanrader. Wat te denken van de berg tips die in een jaar wordt versleten? Of het energiegebruik? 7

1. 2. 3. 4. 5.

Opgave: Maak nu van deze tekst een bouwplan.

De onderzoekstructuur THEMA = dat wat onderzocht wordt

Teksten die iets onderzoeken zijn vaak opgebouwd rond vijf vaste hoofdvragen. Lees de tekst over het onderzoek naar ivermectine en bepaal deze hoofdvragen.

DIERGENEESMIDDEL IVERMECTINE De Britse biologen Wall en Les Strong van de universiteit van Bristol maken zich zorgen over een antiwormenmiddel, ivermectine, dat steeds meer in de veehouderij wordt gebruikt. Ze hebben daarom de voor- en nadelen van het gebruik van dit middel onderzocht. Het vervelende met diergeneesmiddelen is immers dat ze vaak uit voorzorg worden toegediend. Dat gebeurt dan op grote schaal zonder dat men eerst alle consequenties heeft onderzocht. Wall en Les Strong richtten in hun onderzoek niet zo zeer de aandacht op het genezingsproces van de runderen, maar ze gingen na wat er met ivermectine gebeurt nadat het is toegediend. Daartoe werden 100 kalveren die met het antiwormenmiddel werden behandeld en 100 die het middel niet kregen toegediend in hun natuurlijke omgeving gevolgd. Uit het onderzoek is gebleken dat ivermectine niet in het lichaam wordt afgebroken maar via mest in het milieu terechtkomt en schade aanricht aan allerlei organismen. Koeienmest wordt op het land door insecten en wormen verspreid en in de grond gewerkt. Maar mest met ivermectine blijft onaangetast liggen, doordat de opruimers door het middel worden gedood. Wall en Les Strong merkten bij hun onderzoek op dat mest van kalveren die met ivermectine waren behandeld na 100 dagen nog net zo op het land lag, terwijl mest van nietbehandelde dieren vrijwel was opgeruimd. Er zijn dus minstens twee redenen die ervoor pleiten voorzichtig te zijn met de toediening van ivermectine. Ten eerste vervullen regenwormen een belangrijke taak. Zij woelen de grond om, zodat lucht en water erin kunnen doordringen. Ook zorgen zij voor de verspreiding van kostbare voedingsstoffen in de bovenste bodemlagen en dat werkt weer bevorderend voor de plantengroei.

8

Ten tweede moet mest zo snel mogelijk worden weggewerkt, omdat koeien in een wijde boog om de plakken heen grazen. Blijven de plakken lang liggen, dan betekent dat verlies aan weidegrond.

1. Wat wordt er precies onderzocht? a. Antiwormenmiddel 2. Waarom wordt het onderzocht? a. Men weet niet wat de consequenties zijn 3. Hoe wordt het onderzocht? a. 100 kalveren kregen het medicijn wel en 100 niet 4. Wat zijn de resultaten van dit onderzoek? a. Ivermectine wordt niet afgebroken in het lichaam, maar komt via de mest in het milieu terecht en richt zo schade aan aan allerlei organismen (insecten en wormen die de mest opruimen of inwerken in de bodem) 5. Wat zijn de conclusies van dit onderzoek? a. Ivermectine niet te snel toedienen; voorzichtigheid is geboden b. Mest besmet met Ivermectine moet zo snel mogelijk worden verwijderd (om wormen te vrijwaren en geen verlies te hebbe, aan weidegrond)

Opgave: Maak nu van deze tekst een bouwplan.

De handelingsstructuur THEMA = een bepaalde handeling die uitgevoerd kan of moet worden (bv. het bedienen van een apparaat, het uitvoeren van een wiskundige bewerking,, het oplossen van een probleem, ...) Teksten met een handelingsstructuur zijn vaak opgebouwd rond vijf vaste hoofdvragen.

9

Lees de volgende tekst en bepaal deze hoofdvragen.

BETALEN MET UW CREDITCARD, ZO GAAT DAT Waarom gebruikmaken van een creditcard? U kunt grote bedragen eenvoudig betalen, zonder met grote bedragen op zak te lopen. Bovendien worden de bedragen die u uitgeeft pas aan het eind van de maand van uw rekening afgeschreven. Een van de voordelen van creditcards is dat ze bijna overal ter wereld geaccepteerd worden. Hotelovernachtingen, vliegtickets en huurauto’s kunt u niet overal met een gewone bankkaart betalen. Een creditcard is dus met name in het buitenland van toegevoegde waarde. Naast betaalmiddel komt een creditcard in het buitenland vooral als borg goed van pas. Een hotel of autoverhuurder heeft aan uw creditcard gegevens genoeg. Mocht de creditcardhouder de borg ongelukkigerwijs niet terug krijgen, dan wordt deze via de creditcard afgeschreven. Als dat niet nodig is, bespaart het u een voorschot in cash. Door het gebruiksgemak van deze constructie kunt u uw borg bij veel bedrijven alleen nog maar met een creditcard terecht. Een groot voordeel van de creditcard dat bij andere betaalmiddelen ontbreekt is de bijbehorende verzekering. Creditcardmaatschappijen bieden de creditcard allerlei vormen van verzekering. Zo krijgt u het geld van een niet geleverde bestelling bijvoorbeeld heel snel en eenvoudig terug. Uw bagage wordt soms direct bij het boeken van een vlucht al verzekerd. Hoe u via uw creditcard precies verzekerd bent, verschilt per maatschappij en type kaart. Het is dus raadzaam goed uit te zoeken welk verzekeringspakket het beste bij uw behoeftes past. Voorwaarde voor het gebruik van de creditcard is dat u in het afgelopen jaar minimaal één keer per maand een positief saldo op uw rekening heeft gehad. Voorheen volstond bij offline betalen een handtekening vaak om met een creditcard af te rekenen. Om fraude tegen te gaan werken de meeste creditcards tegenwoordig met een pincode. Daardoor werkt betalen met een creditcard in de praktijk nu hetzelfde als betalen met uw gewone bankkaart.

10

U kunt op drie manieren betalen met een kredietkaart: Een eerste manier is die met uw handtekening. Dit doet u als u in een winkel of restaurant wilt betalen. U overhandigt dan aan de bediende uw kaart. Hij geeft vervolgens een bon waarop u uw handtekening moet zetten. Betalen per handtekening zal in de toekomst steeds meer verdwijnen, vanwege de invoering van de chip op de kredietkaart. U zult dan met een persoonlijke code moeten betalen. In sommige Europese landen, zoals het Verenigd Koninkrijk, is het gebruik van de geheimcode al verplicht. U kunt ook betalen met uw creditcard door uw kredietkaartnummer te overhandigen. Dit gebeurt als u wilt betalen op internet. Er wordt dan gevraagd naar uw kredietkaartnummer, plus de naam en vervaldatum die op de voorkant van de kredietkaart staan aangegeven. Tegenwoordig wordt er ook steeds vaker naar de CVC-code gevraagd (creditcardverificatiecode). Andere benamingen hiervoor zijn: CVV, CVV2, CVC2 of Cardmember ID. Bij Mastercard en Visa kunt u deze code vinden op de achterkant van uw kredietkaart. Het is het laatste aangegeven getal van 3 cijfers. Bij American Express vindt u de code op de voorkant van uw kredietkaart (4 cijfers). Met de pincode (geheime code) betalen is een derde en laatste methode om te betalen met uw creditcard. Dit vindt steeds meer plaats in winkels en is in enkele landen verplicht. De betaalautomaat leest de magneetstrip op uw creditcard en stuurt vervolgens een bevestigingsverzoek naar uw creditcardmaatschappij. Blijft u met de betaling binnen de overeengekomen limiet dan gaat deze akkoord en wordt de transactie voltooid. Doordat de code niet wordt overhandigd is dit de meest veilige manier van betalen. Rekeningoverzicht Aan het begin van de maand ontvangt u thuis het rekeningoverzicht van de maand ervoor. Op dit overzicht vindt u al uw uitgaven keurig gespecificeerd onder elkaar. De uitgaven zijn weergegeven in euro’s en u vindt bovendien- waar van toepassing- het aankoopbedrag in lokale valuta en de omrekenkoers vermeld. Met de kopie van de transactiebon kunt u controleren of uw uitgave correct verwerkt is.

11

1. 2. 3. 4. 5.

Opgave: maak nu van deze tekst een bouwplan.

De ontwerpstructuur THEMA = een ontwerp, iets wat door iemand bedacht en/of gemaakt is (bv. een technisch apparaat, een computerprogramma, een bepaald beleid voor een organisatie, een onderwijsprogramma, …) Teksten die een ontwerpstructuur vertonen, zijn vaak opgebouwd rond vijf vaste hoofdvragen. Lees de volgende tekst en bepaal deze hoofdvragen.

CURSUS VERKOOPTECHNIEKEN Voor de training voor juniormedewerkers werd een speciale cursus verkooptechnieken ontwikkeld. De cursus diende de cursisten te attenderen op de belangrijkste problemen bij het presenteren van de producten en het verkopen ervan. Bovendien zouden ze natuurlijk moeten leren hoe die problemen opgelost kunnen worden. Men achtte het van bijzonder belang dat de cursus zeer praktijkgericht was en dat de inhoud goed zou aansluiten bij de andere onderdelen van de training. Besloten werd daarom dat de nadruk sterk gericht zou worden op de eigen activiteiten van de cursisten. De meeste

12

aandacht zou niet uitgaan naar de theoretische aspecten van verkoop en marketing, maar naar de praktische problemen waar de cursisten zelf mee te maken hebben. De cursus begon met een korte oriënterende inleiding over problemen in de public relations, voortbouwend op de stof van het trainingsonderdeel ‘omgaan met mensen’ dat de vorige dag was gegeven. Daarna werden de problemen behandeld die zich kunnen voordoen in verkoopsituaties, vooral die welke de cursisten in de praktijk het meest tegenkomen: schriftelijke bestellingen, presentaties op locatie en, uiteraard, offertes. Vooral werd ingegaan op de communicatieve aspecten van zulke situaties, waarmee aan de hand van opdrachten werd geoefend. In het middagprogramma werden de maatschappelijke en juridische aspecten van het verkopen behandeld. Ook nu waren er oefeningen, waarbij vooral gelet werd op een correcte toepassing van de betreffende wetgeving en de vaardigheid in het interpreteren daarvan. De cursisten kregen in groepsverband enkele cases op te lossen. Uit de evaluatie bleek dat de cursisten de cursus zeer op prijs hadden gesteld en als nuttig hadden ervaren...