Opracowanie na egzamin rysunek techniczny PDF

Preview

Summary

Download Opracowanie na egzamin rysunek techniczny PDF

Description

Zakres materiału z przedmiotu Grafika Inżynierska (Rysunek Techniczny) 1. Nazwy rysunków -

rysunek wykonawczy – na ogół opracowywany na podstawie danych projektowych, zawierający wszystkie informacje potrzebne do wykonania części. rysunek złożeniowy – przestawiający wzajemne usytuowanie i/lub kształt zespołu na wyższym poziomie strukturalnym zestawianych części. rysunek zestawieniowy – przedstawiający wymiary, sposób wyróżniania oraz zawierający dane dotyczące wykonania zestawu elementów danego rodzaju. szkic – jest to rysunek wykonany na ogół odręcznie i niekoniecznie w podziałce. rysunek – jest to informacja podana na nośniku informacji, przestawiona graficznie zgodnie z przyjętymi zasadami i zwyczajami w podziałce.

2. Podziałki rysunkowe -

rodzaje podziałek – zwiększające, naturalna, zmniejszające definicje podziałki – podziałka jest ilorazem wielkości liniowych przedstawionych na oryginale rysunku i odpowiednich rzeczywistych wielkości liniowych.

3. Formaty arkuszy -

-

definicja formatu – to standardowe rozmiary arkusza papieru stosowane powszechnie w drukarniach i rysunku technicznym. formaty zasadnicze – formatem zasadniczym jest format A4 o wymiarach 210x297 mm. Formaty A3, A2, A1 i A0 powstają przez zwielokrotnienie formatu A4. Formaty od A4 do A0 to formaty podstawowe. formaty pochodne – powstają poprzez zwielokrotnienie krótszych boków formatów podstawowych.

4. Linie rysunkowe -

rodzaje i odmiany linii rysunkowych: rodzaje: - ciągła - kreskowa - punktowa - dwupunktowa - zygzakowa odmiany: - falista - zygzakowa - spiralna - odręczna

-

zastosowanie linii rysunkowych w budowie maszyn:  ciągłej – linie wymiarowe, kreskowanie, widoczne krawędzie i zarysy itd.  ciągłej odręcznej – zakończenie cząstkowego lub przerywanego widoku, przekroju, kładu.  ciągłej zygzakowatej – takie same jak przy linii odręcznej, tyle, że stosuję się ją w rysowaniu maszynowym ( np. ploterem ).  kreskowej – krawędzie i zarysy niewidoczne.  z długą kreską i kropką (punktowej) – linie symetrii, okrąg podziałowy otworów i kół zębatych.  z długą kreską i dwiema kropkami (dwupunktowej) – skrajne położenia części ruchomych oraz zarysy pierwotne – przed kształtowaniem.

5. Odwzorowanie przedmiotu na płaszczyźnie rysunku W zależności od sposobu odwzorowania rozróżniamy: - rysunek perspektywiczny – podstawą sporządzenia jest jedna, wybrana z wielu, zasada rzutowania perspektywicznego. - rysunek aksonometryczny – przedstawia obiekt w jednej, wybranej z różnych rodzajów metod, metody rzutowania aksonometrycznego. - rysunek rzutowy – przedstawia obiekty trójwymiarowe w rzutach prostokątnych.

6. Rzutowanie prostokątne -

kryteria rzutowania (kryteria wyboru rzutu głównego) – rzut główny musi być rzutem, który zawiera najwięcej informacji o przedstawianym obiekcie. nazwy i rozmieszczenie rzutów wg metody europejskiej (metody pierwszego kąta) –

E D

A

C

F

B A – rzut z przodu; rzut główny B – rzut z góry C – rzut od lewej strony D – rzut od prawej strony E – rzut z dołu F – rzut z tyłu

-

rzutowanie wg metody trzeciego kąta -

B F A – rzut z przodu; rzut główny B – rzut z góry C – rzut od lewej strony D – rzut od prawej strony E – rzut z dołu F – rzut z tyłu

C

A E

D

7. Widoki -

-

-

widoki całkowite – przedstawiają widoczną część przedmiotu w całości. widoki cząstkowe – obrazują tylko część przedmiotu, fragment, i są wykorzystywane w różnych sytuacjach rysunkowego przedstawienia jako:  widoki cząstkowe części przedmiotu – obrazują tylko wybrany fragment przedmiotu; miejsce urwania na tych widokach należy ograniczać linią cienką odręczną lub zygzakową.  widoki cząstkowe przedmiotów symetrycznych – w przypadku dużych obiektów symetrycznych można przedstawiać tylko ich połowę lub jedną czwartą ( w celu zaoszczędzenia miejsca na powierzchni rysunku ).  widoki cząstkowe w zwiększonej podziałce – są to rzuty obrazujące drobne szczegóły przedmiotu, których nie można zwymiarować w przyjętej podziałce rysunku. widoki rozwinięte – to rzuty przedmiotu wygiętego ( np. blachy ), przedstawionego przed zagięciem. widoki specjalnie położone (ukośne, pomocnicze) – widoki leżące w płaszczyźnie nierównoległej do rzutni należy rzutować zgodnie z kierunkiem rzutowania, który oznacza się strzałką identyfikującą z wielką literą powtórzoną nad widokiem. Takim widokom można nadać specjalne położenie, przesuwając je i obracając w odpowiedni kąt. widoki cząstkowe rzutowane metodą trzeciego kąta – stosuje się do przedstawiania drobnych szczegółów przedmiotu i tylko wówczas, gdy nie zachodzi obawa fałszywej interpretacji rysunku.

8. Przekroje -

-

-

-

podziałka kreskowania – odległość między sąsiednimi kreskami zależy od wielkości kreskowanego pola i może wynosić od 0,5 mm dla bardzo małych pól do 5 mm dla pól dużych. kierunek kreskowania – linie kreskowania muszą być względem siebie równoległe i nachylone w lewo lub prawo do charakterystycznych krawędzi przedmiotu oraz linii symetrii jego przekrojów lub kładów. kąt nachylenia kreskowania – zalecanym przez PN kątem linii kreskowania jest 45o. zaznaczenie śladów płaszczyzny przekroju – powierzchnie przekrojów i kładów części, które się stykają należy kreskować na przemian lub zmieniać odległości między liniami kreskowania. Przekroje i kłady, których szerokość na rysunku jest niewielka, można zaczerniać, a jeśli się stykają – należy zostawić między nimi prześwit. Powierzchnie przekrojów i kładów bardzo dużych powierzchni można ograniczyć do obszaru w pobliżu zarysu tej powierzchni, dopuszcza się również cieniowanie za powierzchni za pomocą kropek lub całkowite jej zabarwienie. oznaczenie graficzne rodzajów materiałów –

9. Rodzaje przekrojów: -

-

-

-

przekroje całkowite – to rzuty przedstawiające przedmiot w jednym lub w kilku przekrojach przekroje cząstkowe – przedstawiają tylko fragmenty przedmiotów w przekrojach i mogą występować jako przekroje cząstkowe:  części przedmiotu (urwane)  przekroje cząstkowe przedmiotów symetrycznych – podobnie do widoków przekroje te należy tak samo identyfikować na osiach symetrii.  przekroje w zwiększonej podziałce – są to rzuty o podobnym sposobie przedstawiania, zastosowania oraz identyfikowania, jak odpowiadające im widoki. przekroje specjalnie położone – to rzuty leżące w płaszczyźnie nierównoległej do płaszczyzny rzutu. przekroje rozwinięte – to rzuty przedstawiające wewnętrzne zarysy przedmiotów wygiętych; rysuje się je w stanie wyprostowanym ( rozwiniętym ), bez zniekształcania przedmiotu. przekroje części symetrycznych – służą do przedstawiania części symetrycznych przynajmniej względem jednej osi ( płaszczyzny ) symetrii. przekroje miejscowe (cząstkowe, wyrwania) – rysuje się na tle widoków, w miejscach występowania szczegółów budowy wewnętrznej. Przekroje miejscowe należy ograniczać linią cienką odręczną lub zygzakową. przekroje dwiema płaszczyznami równoległymi (stopniowe, schodkowe) – są rzutami obrazującymi szczegóły budowy przedmiotu, które nie leżą w jednej płaszczyźnie. Dwie równoległe płaszczyzny odsłaniają budowę wewnętrzną przedmiotu. przekroje dwiema płaszczyznami przecinającymi się (łamane) – są rzutami prostokątnymi, w których jedna płaszczyzna przekroju zostaje obrócona do płaszczyzny rzutowania. przekroje trzema płaszczyznami przecinającymi się – są rzutami prostokątnymi, w których płaszczyzny przekroju tworzą linię łamaną o kątach rozwartych.

Oznaczanie przekrojów Położenie płaszczyzny przekroju zaznacza się na prostopadłym do niej rzucie dwiema krótkimi, grubymi kreskami, nie przecinającymi zewnętrznego zarysu przedmiotu, oraz strzałkami wskazującymi kierunek rzutowania przekroju. Strzałki umieszczamy w odległości 2 - 3 mm od zewnętrznych końców grubych kresek. Płaszczyznę przekroju oznacza się dwiema jednakowymi wielkimi literami, które pisze się obok strzałek, a nad rzutem przekroju powtarza się te litery, rozdzielając je poziomą kreską. Kiedy możemy z tego zrezygnować? - kiedy jest tylko jedna płaszczyzna przekroju rezygnujemy z oznaczeń literowych - kiedy kierunek rzutowania jest zgodny z rzutowaniem wg metody europejskiej rezygnujemy z grotów wskazujących kierunek rzutowania (patrzenia) - kiedy jest dla wszystkich oczywiste, że płaszczyzna przekroju przebiega w tym, a nie innym miejscu rezygnujemy z linii grubej

10.Kłady -

kłady obrócone na widoku (miejscowe) – zarys figury płaskiej leżącej w płaszczyźnie poprzecznego przekroju przedmiotu, obrócony wraz z tą płaszczyzną o 90o i położony na widoku przedmiotu.

-

-

11.

kłady przesunięte względem widoku (przesunięte) - zarys figury płaskiej leżącej w płaszczyźnie poprzecznego przekroju przedmiotu, obrócony wraz z tą płaszczyzną o 90o i położony poza jego zarysem. różnica pomiędzy kładem a przekrojem polega na tym, że w przypadku kładu rysujemy tylko te krawędzie które leżą na płaszczyźnie kładu, pomijając wszystkie inne znajdujące się za płaszczyzną tnącą.

Ograniczenie w stosowaniu przekrojów – jeżeli w obiekcie lub jego fragmencie nie występują zarysy wewnętrzne, to nie należy go przedstawiać w przekroju ( nity, śruby, kołki, wkręty, kliny, wpusty itd. ).

12.

Zaznaczanie miejsc płaskich na rysunkach – powstałe w wyniku obróbki walców lub stożków powierzchnie płaskie zaznacza się używając do tego celu cienkich linii ciągłych; łącza one przeciwległe kąty otrzymanych odpowiednio prostokątów lub trapezów, tworząc ich przekątne. W podobny sposób oznaczą się na rzutach otwory kwadratowe lub prostokątne.

13.Uwagi techniczne – zawsze podczas oznaczania wszystkich rodzajów widoków lub przekrojów za pomocą liter, należy je wpisywać nad ich rzutami, zachowując kierunek poziomy. Wybór liter do kolejnych oznaczeń powinien następować w kolejności alfabetycznej, przy czym niedopuszczalne jest stosowanie liter: I, O, R, Q oraz X. Strzałki służące do oznaczania kierunku rzutowania powinny być konstruowane w sposób pokazany na rysunku po lewej, natomiast znaki graficzne obrotu oraz rozwinięcia zgodnie z rysunkiem po prawej.

14.Wymiarowanie -

-

wymiar rysunkowy – wielkość liniowa lub kątowa wyrażona w określonych jednostkach miary, której formą graficzną na rysunku jest zespół linii, znaków i liczb. wymiar pomocniczy – wymiar podany tylko w celach informacyjnych ( w nawiasach ), nie jest tolerowany. elementy wymiaru rysunkowego:

-

kierunki umieszczania liczb wymiarowych wymiarów liniowych i kątowych –

-

-

jednostki miar, jednostki miar inne niż „mm” – jeżeli konieczne jest podanie wymiaru w innych jednostkach, to za liczbą wymiarową należy umieścić oznaczenie miary.

15.Wymiarowanie elementów geometrycznych -

-

-

-

wymiarowanie podstaw graniastosłupów foremnych – polega na podawaniu odległości między dwiema równoległymi płaszczyznami graniastosłupa z odpowiednim znakiem wymiarowym. W praktyce jest to wymiar klucza maszynowego. W zależności od ustawienia graniastosłupa wymiar podaje się nad linią wymiarową lub na linii odniesienia. Zastosowanie znaków wymiarowych umożliwia ograniczenie liczby rzutów. wymiarowanie powierzchni walcowych i krzywizny powierzchni kulistych – powierzchnie kołowe, walcowe i kuliste wymiaruje się prawie zawsze, podając średnicę tych elementów geometrycznych z zastosowaniem znaków wymiarowych: , SR, S . wymiarowanie promieni i długości łuków – krzywiznę łuku wymiaruje się podając jego promień wraz ze znakiem R. W tym przypadku linię wymiarową wyprowadza się ze środka luku, doprowadza do wymiarowanego łuku i tam ogranicza się grotem po wewnętrznej lub zewnętrznej stronie łuku. Wymiarowanie długości łuku charakteryzuje się narysowaniem linii wymiarowej współśrodkowo z wymiarowanym łukiem, liczba wymiarowa określa długość łuku ( świadczy o tym znak wymiarowy nad tą liczbą ). wymiarowanie stożków ściętych – stożki można wymiarować, podając ich trzy charakterystyczne wymiary (rys. 8.25a, b) lub dwa z nich oraz zbieżność (rys. 8.25c).

16.Uproszczenia wymiarowe -

-

wymiarowanie szeregu powtarzających się jednakowych elementów – szereg powtarzających się jednakowych elementów można wymiarować w uproszczeniu, podając wymiar pierwszego elementu, odległość między pierwszym i drugim elementem oraz odległość między elementami skrajnymi ( tę wartość podajemy w nawiasach ) jako iloczyn liczby powtarzających się elementów i odległości między sąsiednimi elementami. wymiarowanie ścięć krawędzi i nawierceń stożkowych –

Fazowanie (załamywanie krawędzi) – wykonywanie faz poprzez usunięcie materiału na krawędzi detalu (przedmiotu), najczęściej poprzez obróbkę skrawaniem za pomocą wierteł, noży tokarskich, pilników oraz specjalnych urządzeń elektryczno-gazowych. Wymiar fazy określa się przez podanie kąta i długości, na której ma być wykonana faza, np. 1x45°. Najczęściej fazuje się wałki i otwory, ułatwia to późniejszy montaż oraz poprawia estetykę.

Porządkowe zasady wymiarowania

-

-

-

-

-

zasada niepowtarzania wymiarów – nie należy podawać tego samego wymiaru przedmiotu więcej niż jeden raz, bez względu na liczbę rzutów arkuszy rysunkowych, na których przedmiot jest przedstawiony. zasada pomijania wymiarów oczywistych – na wymiarowanych rzutach przedmiotów należy pomijać wymiary oczywiste, do których zalicza się: a) wymiary kątowe wynoszące 0o między liniami równoległymi i 90o między liniami prostopadłymi, podziałkę elementów równomiernie rozmieszczonych na okręgu, b) jeśli jest podana liczba tych elementów, c) promień półokręgu łączącego linie równoległe, d) zakończenia stożkowe po wiertłach w otworach nieprzelotowych. zasada grupowania wymiarów – wymiary dotyczące tego samego szczegółu konstrukcyjnego przedmiotu, np. rowka, występu, zewnętrznych i wewnętrznych powierzchni, pogłębień otworów, powinny być zgrupowane, najlepiej na jednym rzucie. zasada otwartych łańcuchów wymiarowych, łańcuch wymiarowy – w łańcuchu wymiarowym przedmiotu należy pomijać jeden z wymiarów przyjętych jako wypadkowy. Łańcuch wymiarowy przedmiotu to zespół wymiarów określających wzajemne położenie elementów geometrycznych przedmiotu, tworzących wraz z wymiarem wypadkowym obwód zamknięty. Łańcuchy mogą tworzyć wymiary długościowe równoległe i nierównoległe oraz wymiary kątowe. zasada wymiarowania od baz wymiarowych – wymiary różnych elementów geometrycznych przedmiotu należy podawać od przyjętych baz wymiarowych. Baza wymiarowa to element geometryczny przedmiotu, względem którego określa się położenie innych elementów geometrycznych przedmiotu.

17.Uproszczone wymiarowanie otworów okrągłych -

-

kiedy stosujemy uproszczony zapis wymiarowania – a) otwory w przyjętej podziałce rysunku są małe i trudno je rysować, b) otwory są przedstawione w sposób umowny, c) wymiarowanie otworów według ogólnych zasad wymiarowania utrudnia czytanie rysunku. przykłady –

18.Geometryczna struktura powierzchni - GSP -

profil nierówności powierzchni  chropowatość  falistość  błąd kształtu

19.Symbole graficzne geometrycznej struktury powierzchni (GSP) -

zapis GSP oraz jego interpretacja –

-

położenie symbolu graficznego GSP względem powierzchni przedmiotu – symbol GSP należy zapisać wg następujących zasad: a) tak, aby był czytelny od dołu lub z prawej strony rysunku, b) powinien stykać się z linią przedstawiającą powierzchnię lub z jej przedłużeniem od zewnętrznej strony materiału oznaczonej części, c) może być narysowany na linii odniesienia, d) nie może być przecięty żadną linią rysunkową.

-

oznaczenie GSP dla większości powierzchni o jednakowych wymaganiach - dwa sposoby oznaczenia –

20.Zapis parametrów obróbki cieplnej -

zapis obróbki cieplnej dotyczącej całego detalu – zapisy te należy umieszczać nad tabliczką rysunkową. zapis obróbki cieplnej dotyczącej wymienionych powierzchni – powierzchnie te należy zaznaczyć linią punktową grubą.

21.Tolerancje wymiarów liniowych -

-

klasy dokładności wykonania – klasy tolerancji, jest ich 20, od 01; 0; 1; 2; …. 18 w kierunku malejącej dokładności. tolerancja – wartość tolerancji zależy od klasy tolerancji, dla określonego przedziału wymiarów nominalnych o wyższej liczbowo klasie tolerancji odpowiada większa wartość tolerancji normalnej. wymiar nominalny – a) wymiar, z którego wynikają wymiary graniczne przez podanie odchyłki górnej i dolnej, b) wymiar, względem którego określa się odchyłki graniczne. górny wymiar graniczny – największy dopuszczalny wymiar elementu. dolny wymiar graniczny – najmniejszy dopuszczalny wymiar elementu. wymiar zewnętrzny (wałek) – odległość elementów powierzchni, między którymi bezpośrednie ich otoczenie jest wypełnione materiałem ( wymiar wałka ). wymiar wewnętrzny (otwór) – odległość elementów powierzchni, na zewnątrz których bezpośrednie ich otoczenie jest wypełnione materiałem ( wymiar otworu ). układ tolerancji – znormalizowany układ tolerancji i odchyłek.

-

rozkład odchyłek podstawowych –

-

-

-

zapis wymiaru tolerowanego -

-

tolerowanie normalne – jest to tolerowanie wymiarów przez dobranie odpowiednich odchyłek z norm. tolerowanie swobodne – tolerowanie swobodne jest to tolerowanie wymiarów przez dobranie wartości odchyłek wg uznania konstruktora, tolerowanie swobodne zawsze jest tolerowaniem liczbowym.

-

22.Pasowanie w budowie maszyn -

Pasowanie – wzajemne relacje między wymiarami dwóch elementów ( otworu i wałka ) przed ich połączeniem. wymiar nominalny pasowania – jest to wspólny wymiar nominalny dla otworu i wałka, tworzących polaczenie.

-

-

luz i wcisk – kojarzone części – otwór i wałek – mają wspólny wymiar nominalny, ale niekoniecznie wspólny wymiar zaobserwowany (zmierzony). Jeżeli wymiar kojarzonego otworu jest większy od wymiaru wałka, to różnica ich wymiarów tworzy luz. Gdy wymiar otworu jest mniejszy od wymiaru wałka, to w połączeniu nastąpi wcisk. pasowanie luźne – to takie, w którym jest zawsze zapewniony luz. pasowanie ciasne – to takie, w którym jest zawsze zapewniony wcisk. pasowanie mieszane – to takie, w którym, w zależności od wymiarów zaobserwowanych otworu i wałka, może wystąpić luz, jak i wcisk.

Pasowanie na zasadzie stałego otworu – gdzie wymiar wałka (zewnętrzny) jest dopasowywany do wymiaru otworu (wewnętrznego). W tym wypadku średnicę otworu toleruje się zawsze w głąb materiału, a więc EI=0 (położenie pola tolerancji H), a żądane pasowanie uzyskuje się poprzez dobranie odchyłek dla wałka. np.: 20H7/f6 – pasowanie luźne, 20H7/p6 – pasowanie ciasne. Zasada ta jest najczęściej stosowana ze względu na łatwiejszą obróbkę powierzchni zewnętrznych (wałków) niż otworów, co umożliwia zmniejszenie ilości użytych narzędzi i sprawdzianów do pomiaru otworów. Pasowanie na zasadzie stałego wałka – gdzie wymiar otworu (wewnętrzny) jest dopasowywany do wymiaru wałka (zewnętrznego). W tym wypadku średnicę wałka toleruje się zawsze w głąb materiału, es=0 (położenie pola tolerancji h), a żądane pasowanie uzyskuje się poprzez dobranie odchyłek dla otworu. np.: 20F7/h6 – pasowanie luźne, 20S7/h6 – pasowanie ciasne. Zasadę tą stosuje się np. w przypadku potrzeby osadzenia wielu elementów na jednej średnicy wałka.

-

zapis pasowania na rysunku –

23.Przedstawianie i wymiarowanie gwintów -

nazwy i określenia elementów gwintu –

-

zasady rysowania gwintów -

-

rodzaje gwintów i ich wymiarowanie –

24.Połączenia gwintowe
...