Samenv COL de vogel PDF

Preview

Summary

Deel vogel...

Description

Orgaananatomie – De vogel Algemeen We hebben het nu niet meer over de zoogdieren. Vogels zijn minder sterk ontwikkeld. Zo hebben ze bijvoorbeeld geen echte oorschelp meer, dit komt door de stop tijdens de embryonale ontwikkeling. Ze hebben wel een uitwindige oor-opening, bedekt met veertjes. Vogels hebben ook geen tanden, maar wel een snavel die ze gebruiken om het voedsel kleiner te maken. Het spijsverteringsstelsel ziet er ook anders uit. Vogels gaan grint opnemen, dit zijn kleine steentjes die terecht komen in de maag, de maag van vogels bestaat uit 2 delen, de kliermaag en de spiermaag. Het grint gaat dienen als een soort betonmolen waardoor het voedsel verkleint wordt. Vogels hebben geen echte zweetklieren maar kunnen hun warmte afgeven door vleeskammen (thermoregulatie) want deze zijn sterk doorbloedt. We gebruiken de kip als model voor ‘de vogel’. Zo’n vleeskam is het lelletje wat een kip heeft hangen onder de kin. Het oog Het oog hebben we bij de andere klassieke huisdieren niet besproken, maar bij de vogels doen we dit wel. Vogels, namelijk vooral de roofvogels, hebben iets speciaals: het pecten oculi (14). Dit is een kamvormige structuur die sterk doorbloedt is. Hierdoor kan een roofdier vanop een grote afstand (hoogte) een prooi op de grond zien. Roofdieren hebben dus een sterk sterktezicht. Ook het glaslichaam of corpus vitreum (17) speelt een belangrijke rol. T.h.v. de retina zijn er veel fotoreceptoren, bij (16) is er nog een hogere concentratie aan fotoreceptoren dan op de andere plaatsen op het retina. Vogels hebben ook een derde ooglid, het knipvlies. Dit heeft de mens niet. Dit is het half doorzichtige knipvlies = membrana nictitans De andere delen vh oog zijn niet belangrijk. Zie ook practicumnota’s.

De vleugels De voorste ledenmaten bij vogels zijn natuurlijk helemaal anders dan bij andere dieren. Deze zijn omgevormd tot vleugels. We gaan hier niet dieper op ingaan. Vlieghuid = patagium De verschillende botstructuren zijn versmolten met elkaar (regressie). De achterpoten zijn dan weer net heel lang. Het skelet Vogels hebben een sclerale ring rond het oog, dit zijn allemaal kleine botjes. Het borstbeen bij vogels is veel groter dan bij de zoogdieren. Verder gaan we niet op het skelet ingaan, kijk wel naar de practicumnota’s voor borstbeen, schouder, sleutelbeen (wat genoemd wordt tijdens het practicum).

Het sternum / borstbeen Dit is heel groot bij vogels en bevat ook meer structuren dan onze klassieke huisdieren en de mens. De onderkant lijkt op een schip dat in het water ligt, het is bootvormig en daarom de naam carina. Het is voor belang van de patavan de spieren. Kijkt ook weer naar practicumnota’s! De schedel De ogen neemt een groot stuk in vd schedel waardoor en minder plaats overblijft voor de hersenen. Revolutionair gezien lijken de hersenen van vogels meer op die van reptielen dan op die van zoogdieren. Onderpoot Een vogel heeft 4 tenen: 3 naar voren gericht en 1 naar achter. De poten van een vogel hebben schubben, ze lijken dus weer op reptielen. Er is een bijkomende structuur t.h.v. metatarsus (dit is een bot), deze structuur komt overeen met het middenvoetsbeen = calcar metatarsale (4), dit wordt ook het spoor genoemd. Dit gebruiken de haantjes tijdens hanenegevecht (soms ook puntige dingen erop geplaatst). De spieren Er zijn eigenlijk maar 2 spieren die we moeten kennen, de rest zien we volgend jaar. Deze 2 spieren zijn de borstspieren: (1) Musculus pectoralis: dit is de bovenste borstspier, deze is het dikst en zit vast aan de top (dus onderkant) vd carina. Als deze spier verkort, trekken de vleugels naar beneden. (2) Musculus supracoracoïdeus: dit is de onderste borstspier, deze is het dunst en zit vast aan de bovenkant vd carina. Als deze spier samentrekt gaan de vleugels naar boven.

Bovenste is een dwarse doorsnede en onderste is ventraal zicht De kop Vogels hebben een hele korte tong en een open gehemelte door een choanenspleet (verbinding met de neus), daardoor kan een vogel geen onderdruk creëren en dus niet zuigen, vogels zijn daarom geen zoogdieren. Om te drinken doen ze hun kop naar achter zodat het drinken letterlijk in hun bek valt. Vogels hebben ook een infundibulairspleet (verbinding met de buizen van Eustachius, dus het oor denk ik) Ze hebben geen echte epiglottis (strottenklep) maar een glottis.

Abdomen met luchtzakken Dit is sterk verschillend bij vogels, ze bezitten lucht houdende ruimtes in hun botstructuren waardoor hun gewicht verlaagd wordt en ze dus makkelijker kunnen vliegen. Dit zijn de luchtzakken (saccus). Vogels hebben er 8 (staat in de PDF), ik weet er maar 6: (1) (2) (3) (4) (5)

Saccus cervicalis = halsluchtzak, is bilateraal (dubbel) Saccus clavicularis, deze gaat naar het sleutelbeen Saccus thoracicus cranialis Saccus thoracicus caudalis Saccus abdominalis, dit is een grote zak

Deze zijn allemaal verbonden met de longen (6) zodat er lucht in kan komen. Het hart is hetzelfde als bij de vorige dieren. Je ziet op het plaatsje geen diafragma dit is omdat vogels een rudimentair (=niet volledig ontwikkelt) diafragma hebben maar 2 membranen (geen spierachtig diafragma). De borstholte is dus niet (volledig) afgescheiden met de borstholte, maar dit is niet nodig dankzij de luchtzakken.

De stuit Aan de dorsale zijde van de staart ligt de papilla van de stuitklier (uropygiale klier). Bij (water)vogels, deze klier gaat secreet afscheiden waardoor de vogel bij het schoonmaken van het pluimenpak dit secreet over zijn pluimen kan smeren, waardoor die waterafstotend is. De krop Verwijding in het achterste gedeelte vd slokdarm. Melkkrop: eiwitrijke brij die moederduif aan haar jongen geeft. (geen echte melk maar wordt wel ‘duivenmelk’ genoemd ), krop bevat veel epitheelcellen. Mannetjes gaan balsen: een zwelling vertonen aan de kin – dilatatie (=uitbreiding) van lucht, ze maken zich groter om de vrouwtjes te imponeren.

De maag De maag bestaat zoals eerder vermeldt uit 2 delen: (zie plaatje abdomen) - kliermaag (eerste smalle deel) = proventriculus = voormaag - spiermaag (dikke tweede deel) = de echte maag Spieren in spiermaag zorgen ervoor dat de maag samentrekt. Het voedsel dat wordt opgenomen wordt vermengt met maagvocht – vemenging – brij wordt verkleint. Achterste deel kliermaag: overgang kliermaag – spiermaag = isthmus: bevat kenmerken van beide magendelen Spiermaag bevat 2 musuli crassi (enkelvoud: musculus crassus) dit zijn uitstulpingen. Maag-darm tractus Een overblijfsel van bij de geboorte is het diverticulum van Meckel = diverticulum vitellinum verbinding tss darmen en buitenwereld, dit is de rest van de embryonale dooierzak (i.p.v. de navel bij de mens) 2 caecums  caeca: 2 worstvormige structuren Lever: sommige vogelsoorten hebben een galblaas maar andere dan weer niet zoals de duif Niet echt een colon, een hele korte maar, het is eigenlijk gewoon direct van rectum naar cloaca.

De syrinx Dit is het stemvormingsorgaan bij vogels i.p.v. de stembanden bij de mens, is dus specifiek voor vogels (zangvogels). Vogels hebben ook gewoon nog een larynx = strottenhoofd. Daarna komt de trachea die in 2 hoofdbronchi splitst, ze bevatten beide syrinxringen. Hiertussen ligt de syrinx. Pessulus (klank) = splitsing van trachea naar hoofdbronchi Tympanum vragen aan prof

Urogenitaal stelsel Haan Het geslachtstelsel is enkel aan de linkerkant van de vogel te vinden. Testis liggen heel dicht bij de longen. Ducti deferens en urether monden allemaal uit in cloaca. Er is geen urethra en ook GEEN urineblaas!

Hen Het geslachtstelsel is enkel aan de linkerkant van de vogel te vinden. Eileider (is erg lang) mondt rechtstreeks uit in de cloaca. Infundibulum = trechter Geen ampulla aanwezig, wel een magnum (dit betekent groot) Isthmus: deel eileider Uterus (baarmoeder) kun je moeilijk onderscheiden van oviduct (eileider) Schaalklier (in verbinding met eileider) zorgt voor de harde structuur van het ei (calcium). De cloaca Cloaca van het mannetje wordt tijdens de paring naar buitengeduwd. Je kan het verschil tss een vrouwelijk en mannelijk kuiken moeilijk zien. De cloaca wordt in verschillende delen verdeelt door slijmvliesplooien. 11: gaatjes hieronder zijn de openingen waar de urine binnenkomt in de cloaca 15: bursa Fabricci

Van binnen  buiten gezien:

cloaca

colon slijmvliesplooi 1) COPRODEUM slijmvliesplooi 2) URODEUM - kleinste deel - urogenitale buizen monden hier uit (eileider en ureter): ureters monden uit op een kleine papil slijmvliesplooi (niet zo duidelijk) 3) PROCTODEUM - bevat bursa Fabricci (“Fabriccius”) (bursa cloacalis is hetzelfde): hier rijpen de Baaaaaa lymfocyten kringspier...