Stalin - Historia ZSRR PDF

Preview

Summary

Historia ZSRR...

Description

Temat: Stalin i procesy w ZSRR (Iosif Dżugaszwili) 1. Teorie dotyczące daty urodzenia Stalina i dotyczące jego ojca - Wg sowieckiej biografii urodził się w 1879 r., w rzeczywistości jednak rok wcześniej. Stalin wiedział kiedy i gdzie się urodził – Gori w Gruzji. - Parafialne księgi metrykalne kościoła (stanowiące część osobistego archiwum Stalina) podają dokładną datę urodzenia 6 grudnia 1878 r., datę tę odnajdujemy także w innych dokumentach: świadectwo ukończenia Szkoły Teologicznej w Gori, w formularzu z 1920, jako data urodzenia figuruje rok 1878. - W dokumentach wypełnianych przez jego pomocników zaczyna pojawiać się rok 1879, ta data podawana jest także we wszystkich encyklopediach i materiałach porównawczych. - 21 grudnia 1929 r. zorganizowano obchody 50 urodzin Stalina. - Pojawiają się teorie co do dnia urodzenia, 9 grudnia (wg kalendarza juliańskiego) zamiast 6 grudnia – nieścisłość tę zauważono w 1990 r. - Pewnie jest że w latach 20 XX w. Stalin postanowił stać się o rok młodszy. - Jeśli chodzi o jego ojca to był on szewcem i alkoholikiem, Besarion Wissarion Dżugaszwili, są teorie mówiące, że Stalin uchodzi za nieślubnego syna zamożnego kupca, właściciela fabryki, księcia czy nawet cara Aleksandra III, którym podczas wizyty w Tyflisie miała rzekomo zajmować się matka Stalina, Jekaterina (Katarzyna, Keke) Geladze, córka chłopa pańszczyźnianego, ur. w 1856 r. Wedle opinii wielu współczesnych historyków, jego ojcem miał być zrusyfikowany Polak, gen. Nikołaj Przewalski. - W 1864 r., po zniesieniu pańszczyzny, jej rodzina przeprowadziła się do Gori, gdzie w wieku 18 lat wydana została za Dżugaszwilego. „Jak co roku, 21 grudnia, cały Związek Radziecki z zapartym tchem śledził uroczyste obchody kolejnej rocznicy urodzin wodza. Zapewne niewielu było takich, którzy zdawali sobie sprawę z tego, że data ta nie tylko wiąże się z przedziwną symboliką, ale i jest mocno kombinowana. Biografowie Józefa Stalina do dziś sprzeczają się, kiedy tak naprawdę urodził się radziecki dyktator. Dość prawdopodobna wydaje się być wersja, jakoby przyszedł on na świat 18 grudnia 1878 roku w Gori. Dopiero z czasem, prawdopodobnie od 1922 roku, oficjalnie uznaną datą urodzin Stalina stał się 21 grudnia, co z kolei przełożyło się w późniejszym czasie na termin uroczystych obchodów. "Nowa data" wiązała się z

arcyciekawą historią, do której po latach dotarli historycy. W starożytnej Persji z dniem 21 grudnia wiązano pewne specyficzne święto. Swój dzień miał wtedy okrutny bóg Amaymon, a przesądni Persowie zwykli zabijać dzieci urodzone 21 grudnia jako naznaczone piętnem zła. Także w mitologii rzymskiej odnajdujemy nawiązania do 21 grudnia, który w Wiecznym Mieście czczony był jako święto Mitry urodzonego w najciemniejszą z wszystkich nocy. Coś w tym musiało być, a Stalin szybko doczekał się porównań z samym diabłem. W maju 1939 roku niemiecki generał Bodenschatz stwierdził, iż Hitler nie zawaha połączyć się z diabłem, jeśli to będzie sprzyjać jego polityce. Cóż, miał rację, niemiecki dyktator sięgnął po pomoc człowieka, który był najpełniejszym odbiciem zła na ziemi”

2. Dzieciństwo - Brak wielu źródeł na temat jego dzieciństwa, panuje powszechne przekonanie, że Stalin miał ciężkie dzieciństwo. - Ojciec alkoholik, znęcał się nad rodziną, bił syna oraz swoją żonę, przez jego alkoholizm rodzina żyła w biedzie, ponieważ Besarion straci zakład szewski. - Powyższe czynniki miały uczynić ze Stalina osobę zgorzkniałą, bezlitosną, mściwą. - Wg Khlevniuka istnieje wiele dowodów na to, że sytuacja wyglądała zupełnie inaczej, wiele wskazuje że dzieciństwo Stalina przebiegało dość komfortowo – istnieje kilka przekazów, poświadczających fakt, że jego ojciec był utalentowanym rzemieślnikiem, umiał czytać po gruzińsku i rozmawiać w kilku językach, w tym po rosyjsku. Matka Stalina odebrała domową edukację i także umiała czytać i pisać po gruzińsku. - We wczesnych latach życia Stalina, Besarion, odnosił całkiem spore sukcesy w swoim zawodzie i jego rodzina miała zapewniony godny byt, później jak zaczął pić, porzucił żonę i dziecko, wtedy cała odpowiedzialność za wychowanie Stalina spoczęła na barkach Jekateriny. - Była ona kobietą pracowitą o silnym charakterze, pracowała początkowo dorywczo, później udało się jej wyuczyć zawodu krawcowej. Stalin jako jedynak nie musiał pracować i mógł chodzić do szkoły – list przyjaciela z dzieciństwa do Stalina z 1950 r. - Jekaterina marzyła, aby jej syn wspiął się najwyżej po szczeblach drabiny społecznej i został księdzem.

- Nie ma pewności też, czy w rodzinie Dżugaszwilich nadużywano przemocy, typowej dla środowiska Stalina w tamtych czasach. Prawdopodobnie był bity przez oboje rodziców, aczkolwiek w późniejszych latach stwierdzał, że rodzice nie traktowali go źle – mógł kłamać. - Problemy finansowe rodziny, które pojawiły się, gdy chodził on do szkoły, zostały złagodzone dzięki pomocy przyjaciół i krewnych. Dodatkowo w czasie nauki w miejscowej szkole teologicznej, później w seminarium w Tyflisie, Stalin uzyskał wsparcie rządu (stypendium) i korzystał ze wstawiennictwa współczujących mu opiekunów. - Stalin czuł prawdziwe przywiązanie do matki, do ojca nie (zmarł młodo, prawdopodobnie w trakcie bójki pijackiej) - Pisał do niej listy, ale nie przybył na jej pogrzeb w 1937 r. – ze względu na okres wielkiego terroru nie ruszał się z Moskwy. - Stalin zawdzięczał matce wychowanie, umożliwienie nauki, pielęgnowała go w czasie chorób, m.in. ospy, po której zostały mu na twarzy ślady do końca życia. - W dzieciństwie przeżył także wypadek, jego lewa ręka została dotknięta ciężką niepełnosprawnością, do końca życia cierpiał na niedowład ręki, która nie funkcjonowała prawidłowo. - Jedna z jego wad fizycznych była wrodzona – dwa palce jego lewej stopy były ze sobą zrośnięte, ale to nie wpłynęło na jego pozycję w społeczeństwie, brał udział w zabawach z rówieśnikami, miał doskonałą pamięć, dzięki której wzbudzał szacunek.

3. Stalin a seminarium duchowne - Gdy nadszedł czas by wysłać syna do szkoły, Jekaterina zabiegała o pomoc. Tymi życzliwymi osobami byli członkowie rodziny księdza Christofora Czarkwiani, w których domu wynajmowała pokój rodzina Dżugaszwilich. - Dzieci z rodziny Czarkwianich pomogły młodemu soso nauczyć się rosyjskiego, który był w Szkole Teologicznej w Gori, językiem wykładowym. - Lekcje języka pozwoliły Stalinowi wstąpić do najstarszej klasy przygotowawczej. - W szkole teologicznej spędził 6 lat, 1888-1894, był to czas dramatycznych zmian w rodzinie Dżugaszwilich. Dzięki dobrym wynikom, jego matce udało się znaleźć pomoc, dodatkowo był wzorowym uczniem, za co przyznano mu stypendium.

- Wyróżniał się swoją starannością i rzetelnością, matka dbała o niego w sposób staranny. Ładnie czytał modlitwy, śpiewał w chórze, miał dobre stosunki z nauczycielami. - Nauczyciel języka rosyjskiego „żandarm”, zrobił z niego swojego asystenta odpowiedzialnego za rozdawanie książek – prawdopodobnie w 1949 r. inny nauczyciel S.W. Malinowski napisał list do Stalina. - Iosef zakończył szkołę w maju 1894 r., dzięki doskonałym wynikom dostał rekomendację do seminarium duchownego. - Soso zdobył w szkole w Gori wiele umiejętności i wiedzy: rozwinął pasje do czytania, opanował język rosyjski, ukazały się tu jego ambicje przywódcze. - We wrześniu 1894 r. po pomyślnym zdaniu egzaminów wstępnych, młody Dżugaszwili wstąpił do seminarium w Tyflisie, jego zdolności wraz ze wstawiennictwem jego krewnych pozwoliło mu zdobyć bezpłatny pokój i wyżywienie w stołówce, płacił jedynie za naukę i odzież. - W seminarium spędził 4,5 r., do 1899 r. - Niewiadomy jest dokładny moment , w którym porzucił on drogę przestrzegania zasad, jednakże w wywiadzie z 1931 r., którego udzielił Emilowi Ludwigowi, zdradził co go pchnęło do buntu: śledzenie, ciągłe inwigilacje, przeszukiwania, donosy i kary, ponadto reżim jezuicki, ograniczenie życia intelektualnego przez dogmatyzm. - „Ojcobójca” Aleksandra Kazbegi – koba - Będąc na trzecim roku seminarium dołączył do nielegalnej grupy dyskusyjnej tworzonej przez seminarzystów, stał się jej przywódcą. Książki tam czytane były legalne, lecz nielegalne w seminarium, w dzienniku obserwacji zachowania zachowały się zapisy o naruszeniu przez Stalina przepisów dot. czytania zakazanych książek. - Oceny soso znacznie się pogorszyły, coraz częściej przyłapywano go na łamaniu przepisów. Stawał się coraz bardziej radykalny. - Przestał pisać wiersze, zaczął interesować się polityką, pragnął zaangażować się w coś „prawdziwego”, to doprowadziło go do socjaldemokratów, zainteresowania marksizmem i uczestnictwa w nielegalnych spotkaniach pracowników kolei. - W sierpniu 1898 r. wstępuje do organizacji socjaldemokratów, rozpoczyna działalność propagandową w małych grupach robotników.

- Zachowanie Stalina w ostatnim roku akademickim, gdy coraz mocniej angażował się w ruch socjaldemokratyczny, wskazuje na zamiar zerwania z przeszłością: we wrześniu przyłapano go na czytaniu swoim towarzyszom urywków z zakazanych książek, w październiku trzy razy zamykany w karcerze za nieobecność na modlitwie. - W styczniu 1899 r. konflikt z władzami seminarium doprowadził do tego, że otrzymał zakaz opuszczania seminarium przez miesiąc. - Ostatecznie został wydalony w maju 1899 r., oficjalną przyczyną była nieobecność na egzaminach z nieznanych powodów: jest kilka teorii na temat jego odejścia, Stalin sam mówił że został wykopany za szerzenie marksistowskiej propagandy, jego matka twierdziła, iż zabrała syna z seminarium ze względu na jego słabe zdrowie. - Stalin otrzymał świadectwo ukończenia 4 lat seminarium.

4. Zawody - Pod koniec 1899 r. z pomocą przyjaciół, został zatrudniony w stacji meteorologicznej, gdzie rejestrował odczyty urządzeń. - W dalszym ciągu pracował z grupami rewolucjonistów, po związaniu się z radykalnym skrzydłem tyfliskiej organizacji socjaldemokratów i fali strajków w latach 1900-1901 musiał odejść ze stacji i uciec do podziemia, w obawie przed aresztowaniami, został więc zawodowym rewolucjonistą. - polityk, aktywista, potem dyktator. - poeta

5. Stalin a Syberia – kwestia zsyłek - Przez pewien czas Stalinowi udawało się uniknąć aresztu, w tym celu przeprowadził się z Tyflisu do Batumi, ważnego centrum przemysłu naftowego. - Zorganizował tam kampanię propagandy zorganizowana przez niego i jego towarzyszy odniosła pożądany skutek: robotnicy z Batumi zorganizowali falę strajków i demonstracji, 9 marca 1902 r., gdy robotnicy szturmowali więzienie wojska otworzyły ogień. - Zginęło 13 osób, a dziesiątki zostało rannych. Wieści o przemocy w Batumi rozniosły się, Dżugaszwili, który był jednym z organizatorów demonstracji, został aresztowany.

- Dżugaszwili starając się unikną kary, nie przyznał się do winy wysłał listy do rodziny, do matki, którzy mieli zapewnić mu alibi, jeden z listów trafił w ręce policji. Policja w Batumi nie była w stanie udowodnić że był on bezpośrednio zaangażowany w organizację szturmu więzienia, badając jednak jego przeszłość, ujawniła jego działalność w Tyflisie. - Proces był powolny, kwitnąc w więzieniu, skierował kilka próśb do biura naczelnego zarządcy Kaukazu, by zwolnić go z więzienia pod dozorem policji, ze względu na chorobę i schorowaną matkę, jego matka także skierowała kilka próśb, co nie zostało wysłuchane. - Jesienią 1903 r., półtora roku po aresztowaniu, został zesłany na Syberię Wschodnią, niedługo potem na pocz. 1904 r. uciekł ze swojego miejsca zesłania. Tego typu ucieczki, ze względu na słabą ochronę, były możliwe, wymagały one gruntowego przygotowania, odwagi, wytrzymałości fizycznej. - 1905-1907 – rewolucja, w strukturach organizacyjnych socjaldemokratów przewagę zyskują mieńszewicy, rząd stara się walczyć z rewolucją, z podziemiem i wprowadzać stary porządek przedrewolucyjny. Ofiarą tych represji został Dżugaszwili. - W marcu 1908 r. został aresztowany, tak jak wcześniej zaprzeczył zarzutom, twierdząc, że nie przynależał do żadnej partii rewolucyjnej i spędził dużo czasu za granicą. Sztuczki te nie zadziałały. Po 7 miesiącach w więzieniu, został zesłany do guberni wołogodzkiej, w której spędził 4 miesiące, i zbiegł, w lecie 1909 r. powrócił do Baku. - Wiosną 1910 r. został ponownie aresztowany i tym razem groziła mu poważna kara. Policja zażądała aby zesłać go na 5 lat na Sybir, uciekł się do wypróbowanej metody próśb o złagodzenie kary, powołując się na matkę i zły stan zdrowia, brak obciążających go dowodów. - Próbując wykazać dobre intencje, poprosił, aby pozwolono mu poślubić kobietę, którą spotkał na wygnaniu i z którą mieszkał. W październiku 1910 r., zamiast pięcioletniej kary zesłania na Syberię, Dżugaszwili został wysłany z powrotem do guberni wołogodzkiej, by odsiedzieć poprzedni wyrok, skończył się on w lipcu 1911 r. - W 1912 r. stał się członkiem Komitetu Centralnego partii Lenina, angażował się w pracę podziemia, pisał artykuły do bolszewickich gazet, opracowywał strategię działania wraz z przedstawicielami bolszewików do Dumy.

- W 1913 r. w lutym, w Petersburgu, aresztowano Stalina, został zdradzony przez ulubieńca Lenina i w tykę policji, Romana Malinowskiego. - W czerwcu 1913 r., Stalin, został skazany na 4 lata zesłania na Syberię do Kraju Turuchańskiego, był to wyjątkowo niegościnny region, w listach Stalina, było pełno próśb o pomoc i skargi na brak pieniędzy i zły poziom zdrowia. Ze względu na chorobę miejscowi chłopi nadali mu pseudonim „Ospowaty Józek”, przebywał wówczas we wsi Monastrykoje. - W trakcie pobytu na wygnaniu w Monastrykoje miał więcej możliwości spędzania wolnego czasu – polował i jeździł na nartach (w trakcie jednej z takich podróży omal nie zginął w wyniku zamarznięcia). - Była nadzieja, kierownictwo partii podjęło decyzję o zorganizowaniu ucieczki dla Stalina i Swierdłowa, to wymagało pieniędzy, ale ich wysyłka się opóźniała. Ponadto Malinowski poinformował policję o planach ucieczki. - W marcu 1914 r. na rozkaz z Petersburga, zostali oni wysłani do bardziej oddalonej wsi Kuriejki, w której zostali umieszczeni pod nadzorem osobistego strażnika. - Różnice w podejściu do higieny, to poróżniło Stalina ze Swierdłowem, niedługo potem Stalin przeprowadził się do domu rodziny Pieriepryginów, gdzie zaczął utrzymywać intymne stosunki z 14-letnią Lidią, to wywołało kłótnie ze strażnikiem, która przerodziła się w walkę na pięści, za Stalinem stanęła policja. - Stalin otrzymał po tym wszystkim nowego strażnika, który był dla niego łagodny i przymykał oko. Wykorzystując to udało się mu zorganizować przyjemne życie na Arktyce, chodziły plotki że z Lidią Stalin miał dziecko. - Stalin miał ogromną ilośc wolnego czasu, który poświęcał na łowienie ryb, polowanie, odwiedzanie innych zesłańców w sąsiednich osadach, przyjmowanie gości i branie udziału w miejscowych zabawach, jego sytuacja finansowa ustabilizowała się, wystarczyło mu na skromne utrzymanie. - Przyzwyczaił się do warunków fizycznych ale i psychicznych: brak odpowiednich partnerów do rozmowy, znosił ten fakt ze spokojem, był zdolny do życia bez rewolucji, nie odczuwał potrzeby ćwiczenia swego intelektu. - Przez pierwszy rok zesłania próbował pracować, napisał artykuł o problemach narodowości i wysłał go do czasopisma, prosił towarzyszy by wysłali mu książki, czasopisma i gazety, pracownikiem policji.

bolesną wiadomością było to, że Malinowski był

- Pojawiły się także inne sprawy: artykuł Stalina nie został opublikowany, jego towarzysze nie wysłali mu nowych wydań, nie miał pieniędzy na prenumeratę. - Komunikacja Stalina będącego na wygnaniu, z partią coraz bardziej słabła – Lenin prosił o przypomnienie jego nazwiska. - Wieści o rewolucji lutowej w 1917 r. powoli dochodziły także i do Stalina przebywającego na zesłaniu, w Aczyńsku, gdzie przebywał odbyło się zebranie, na którym się nie stawił, był na nim jego bliski towarzysz Lew Kamieniew, który po wydarzeniach z 1923, 1924, 1925 r. stanie po przeciwnej stronie barykady. - W trakcie wojny, w 1916 roku Stalin (w przeciwieństwie do Swierdłowa) dostał wezwanie do służby w armii. Komisja lekarska orzekła jednak, że nie nadaje się do służby w armii z powodu problemów z lewą ręką. - 20 lutego 1917 roku władze pozwoliły mu na wyjazd do Aczińska, gdzie przebywał Lew Kamieniew. Wraz z nim, na wieść o rewolucji lutowej, opuścił miejsce zesłania i udał się do Petersburga.

6. Stalin a kobiety – kwestie rodzinne i los jego dzieci - Miał dwie żony. Pierwszą - Gruzinkę Jekaterinę Swanidze - poślubił w 1906 r. Co ciekawe, ceremonia, na wyraźną prośbę panny młodej, odbyła się w cerkwi. Małżeństwo nie potrwało jednak długo - Jekaterina zaledwie 18 miesięcy później zmarła na tyfus. - Stalin był niepocieszony. "Ona zmiękczała moje serce. Wraz z jej odejściem wygasły we mnie wszystkie ciepłe uczucia, jakie żywiłem wobec ludzkości" - miał powiedzieć. - Drugą żoną sowieckiego dyktatora była Nadieżda Alliłujewa, córka znanego działacza rewolucyjnego. Nadieżda najpierw była sekretarką Stalina. Gdy w 1919 r. wzięli ślub, miała zaledwie 18 lat i była o blisko ćwierć wieku od niego młodsza. Związek był nieudany. Impulsywna Nadieżda była przerażona tym, co robi Stalin, urządzała mu awantury i sceny zazdrości. W efekcie pożycie rozpadło się, spali w osobnych łóżkach. - Nadieżda strzeliła sobie w głowę (z pistoletu męża) w nocy z 8 na 9 listopada 1932 r. W Moskwie został wówczas urządzony bankiet z okazji 15. rocznicy rewolucji październikowej. Stalin najprawdopodobniej wypił zbyt dużo i zaczął publicznie upokarzać żonę (dyktator rzucał w żonę kulkami z chleba i skórkami od

pomarańczy, wg inne teorii demonstracyjnie odebrał telefon od jakiejś kobiety, wstał od stołu i do niej pojechał) - W miejscowości Kurejka blisko koła polarnego, w jednej z nędznych chat gnieździło się ośmioro sierot z rodziny Perepryginów. To właśnie najmłodszą z nich - Lidię - wziął na cel gruziński rewolucjonista – sprawa ze strażnikiem. Prawdopodobnie się z nią zaręczył, a ona urodziła dziecko, które szybko zmarło, potem Stalin spłodził jej prawdopodobnie kolejne i uciekł, Lidia urodziła synka i nadała mu imię Aleksander. - Bardzo często zwodził on kobiety obietnicą małżeństwa, aby w ostatnim momencie się wycofać. Znane są co najmniej trzy takie przypadki. Jednym z nich była Maria Kuzakowa, wdowa, u której zamieszkał podczas przymusowego pobytu w Solwyczegodzku. Stalin zapłodnił ją w 1910 r., a następnie - tak jak to było w przypadku Lidii - ulotnił się. Już po jego wyjeździe Maria urodziła syna Konstantego. - Już w czasach rewolucyjnej walki z caratem Stalin potrafił mieć po kilka kochanek jednocześnie. Jego wybrankami były proste chłopki, sfanatyzowane rewolucjonistki, a nawet wyzwolone arystokratki. - Niewykluczone, że obietnicą małżeństwa przyszły sowiecki tyran uwiódł również 16-letnią uczennicę Polię. Historia ta rozegrała się podczas zesłania w mieście Wołoga. Związek był bardzo gorący, o czym może świadczyć zachowana do dziś kartka pocztowa, jaką Stalin wysłał dziewczynie. - Najwięcej kochanek Stalin miał jednak nie w swoim okresie młodzieńczym, ale jako dojrzały mężczyzna, gdy przejął pełnię władzy w Związku Sowieckim. A więc w latach 30. i 40. A nawet na początku lat 50., bo - jeśli wierzyć relacjom z epoki dyktator pozostał aktywny seksualnie niemal do końca życia. - Kochanki Stalina wywodziły się głównie z dwóch grup. Były to żony i córki czołowych kremlowskich dygnitarzy. A w późniejszych latach śpiewaczki i tancerki Teatru Bolszoj. Tym ostatnim załatwiał luksusowe mieszkania (sam mieszkał bardzo skromnie), role w teatrze i samochody z szoferami. Do jego daczy w podmoskiewskim Kuncewie przywozili je pod osłoną nocy specjalnie do tego wybrani goryle. - Jedną z kochanek Stalina była Żydówka Dora Chazan, żona ważnego bolszewika Andrieja Andriejewa i przyjaciółka Nadieżdy Alliłujewej. To, że przeszła przez łóżko dyktatora, nie uchroniło jej przed czystkami. Została aresztowana w 1949 r. i

zginęła w łagrze. Inna kremlowska legenda głosi, że seks ze Stalinem uprawiały młodsza siostra i 16-letnia córka Łazara Kaganowicza. A także jego szwagierka Jewgienija Alliłujewa. - Spośród artystek Stalin największymi względami obdarzył Wierę Dawydową. Seks ze Stalinem uprawiała ona przez 19 lat. Oczywiście z przerwami. Stalin zobaczył ją, gdy śpiewała w "Carmen", i z miejsca zaprosił do swojej loży. Dostała najlepsze role w Teatrze Bolszoj i trzypokojowe mieszkanie w Moskwie. - Ważną postacią w życiu ...