Stereotypie i narowy u koni PDF

Preview

Summary

Download Stereotypie i narowy u koni PDF

Description

Stereotypie i narowy u koni SLAJD 2 Stereotypie,  

zaburzenie zachowania – zachowanie w istotny i ciągły sposób odbiegające od normalnego pod względem modalności, natężenia lub częstotliwości Opisywane jako niezmienne, powtarzalne wzory zachowania, nie mające widocznego celu ani funkcji

Narów 

Odbiegające od normy zachowania u konia – za które odpowiedzialny jest człowiek – stworzone przez niego warunki utrzymania i sposób, w jaki obchodzi się z tym zwierzęciem



powstały wskutek niekorzystnych i zewnętrznych uwarunkowań środowiskowych (takich jak np. błędy wychowawcze lub wypadki), w wyniku których następuje wytworzenie się określonych reakcji warunkowych, stanowiących często zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi, a także zwierząt. Cecha ta jest niepożądana w optyce przyjętych celów procesu układania zwierzęcia i może w istotny sposób obniżyć jego wartość użytkową.

SLAJD 3 Klasyfikacja stereotypii A. Zachowania pokarmowe • Łykawość • Zabawa językiem • Lizanie przedmiotów • Nadmierne obgryzanie drewna • Szorowanie zębami po kratach, gryzienie krat - heblowanie B. Zachowania ruchowe • Tkanie • „powtarzalne chodzenie” • Nadmierne grzebanie kończyną • Kopanie w ściany boksu C. Zachowania społeczne • samookaleczanie D. Zachowania komfortowe • Wycieranie ogona • Potrząsanie głową

SLAJD 4 Przyczyny stereotypii:  konflikt motywacyjny pomiędzy unikaniem a dążeniem - Sytuacje, w których zwierzę jest motywowane do określonego zachowania, ale nie może dosięgnąć fazy spełnienia, są frustrujące. Efektem tej frustracji jest występowanie zachowań zastępczych lub stereotypii  sytuacje stresu lub strachu niemożliwego do uniknięcia  środowisko z ograniczoną stymulacją lub jej brakiem, kiedy w otoczeniu zwierzęcia brak jest bodźców pozwalających na utrzymanie optimum pobudzenia  zmiana w otoczeniu zwierzęcia  niekiedy jest to związane z doświadczeniem, jakiego zwierzę doznawało na wczesnym etapie rozwoju, które mogło wpłynąć na rozwój centralnego układu nerwowego  niemożność ucieczki od nieprzyjaznego bodźca Powstanie stereotypii tłumaczy się również chronicznym pobudzeniem, które ma miejsce, kiedy zwierzę jest motywowane do specyficznego gatunkowo zachowania, a jest ono udaremniane Po osiągnięciu krytycznego poziomu motywacji, anormalne zachowanie jest próbą zmniejszenia napięcia

SLAJD 5 Przyczyny narowów:  negatywne doświadczenia z przeszłości związane ze złą obsługą lub też postępowaniem jeźdźca (świadome lub nieświadome) sprawiającym zwierzęciu dyskomfort, a nawet ból • Błędny sposób użytkowania w siodle i zaprzęgu • Niewłaściwe stosowanie pomocy • Niedopasowany lub uszkodzony sprzęt • Niejasna hierarchia – odczucie braku ochrony ze strony osobnika wyższego rangą, względnie „przewodnika stada” jakim jest człowiek • Zachowania wyuczone • Duża reaktywność niektórych osobników na określone bodźce, • Problemy zdrowotne i wynikająca z tego chęć uniknięcia bólu • *strach i ból* Predyspozycje: • Nieodpowiednie warunki utrzymania • Wady eksterieru • Indywidualne cechy charakteru

SLAJD 6 Heblowanie  Opieranie się przednimi zębami o twardy przedmiot i poruszanie głową na boki Przyczyny:  Wysoka motywacja pozbawiona odpowiedniej czynności końcowej (pobudzenie i stres)  Krytyczne wydarzenia o negatywnym charakterze („pierwotna trauma”)  (jako narów) zachowanie wyuczone, mające na celu zwrócenie na siebie uwagi Skutki:  Zmiany w uzębieniu, utrata zębów

SLAJD 7 Nadmierne obgryzanie drewna  Nadmierne obgryzanie drewnianych elementów otoczenia Przyczyny:  Brak zaspokojenia potrzeb pobierania pokarmu (niedobory paszy podstawowej)  Deficyty żywieniowe (minerały, witaminy itp.)  Choroba  Wysoka motywacja przy braku możliwości wykonania adekwatnej czynności końcowej (podniecenie i stres)  Krytyczne wydarzenia o negatywnym charakterze („pierwotna trauma”)

SLAJD 8: Nawykowe chodzenie  Szczególnie często u koni arabskich  Pojawia się przede wszystkim wtedy, gdy zwierzęta są trzymane pojedynczo na pozbawionych roślinności wybiegach, w sytuacji, gdy nie mogą się zająć ani poszukiwaniem pożywienia, ani nawiązywaniem kontaktu z innymi końmi Skutki:  Przemęczenia mięśni  Usztywnienia w rejonie grzbietu i szyi  Utrata wagi KRĄŻENIE PO BOKSIE

krążenie w boksie może powodować utratę wagi i poważnie obciążać kręgosłup

SLAJD 9 Nadmierne grzebanie kończyną Nadmierne grzebanie występuje prawie wyłącznie w chowie pojedynczym W skrajnej postaci prowadzi do silnego ścierania rogu bosych kopyt, co może skutkować nieprawidłową postawą kończyn i zmianami ortopedycznymi Skutki:  Urazy przednich i tylnych konczyn

SLAJD 10 Autoagresja (samookaleczanie)  Gryzienie własnego ciała. Koń gryzie się w pierś, łopatki, boki i inne miejsca, do których jest w stanie dosięgnąć zębami. Zachowaniu temu mogą towarzyszyć inne, jak rżenie, pokwikiwanie i kopanie  Najczęściej u ogierów Przyczyny:  Zwierzęta łatwiej znoszą ból niż ciągły stan frustracji i deprywacji

SLAJD 11 

podczas zachowań stereotypowych wydzielana jest dopamina – neuroprzekaźnik, który pozwala kontrolować ośrodek zadowolenia w mózgu. Konie, u których stwierdzono zachowania stereotypowe, mają często więcej receptorów w tym ośrodku, a jeśli nie są w stanie zaspokoić swoich potrzeb np. przez swobodny ruch, szukają innych sposobów, takich jak stereotypie właśnie. W takich przypadkach pozbycie się zachowań stereotypowych jest bardzo trudne, przypomina bowiem ludzką walkę z nałogami.

Terapia i profilaktyka zaburzeń zachowania odbywa się poprzez: •

• • •

Zgodny z potrzebami gatunku sposób chowu, z zapewnieniem kontaktów socjalnych, dostatecznej ilości ruchu, dopływu różnorodnych bodźców ze środowiska (zabawki), zróżnicowanych warunków pogodowych, oraz możliwości zabawy, z uwzględnieniem zachowań komfortowych, związanych z wypoczynkiem oraz – w razie potrzeby – rozrodczych Zgodny z potrzebami gatunku sposób żywienia z uwzględnieniem długich czasów karmienia Przyjazne koniowi postępowanie bez sytuacji konfliktowych, bez stawiania zbyt wysokich lub niedostatecznych wymagań fizycznych i psychicznych Wykluczenie z hodowli koni o genetycznej predyspozycji do zaburzeń zachowania

SLAJD 12 – PRZYKŁADY NAROWÓW • Odsadzanie się • Agresja • Brykanie • Wspinanie się • Ponoszenie • przyciskanie do bandy, • obrona przed nakładaniem ogłowia czy siodła • Płochliwość • Rozsypywanie obroku

SLAJD 13 Stawanie dęba Przyczyny:  zbyt mocno działająca ręka jeźdźca przy zbyt małym użyciu pomocy popędzających.  ból grzbietu bądź pyska (źle dopasowany sprzęt jeździecki).  U ogierów wspinanie się to raczej objaw ekscytacji i podniecenia, chęcią zaimponowania innym koniom.  Zwierzęta, które często się wspinają np. na zawodach przed wejściem na parkour, zazwyczaj objawiają tak swoją niechęć do startu, oddawania skoków, przemęczenia i przeciążenia treningami. Winę za taki stan rzeczy ponosi wyłącznie człowiek - jeździec oraz trener.  Strach  Nieustalona hierarchia  Brak ruchu Profilaktyka:  Konsekwentne, stanowcze postępowanie z koniem od wieku źrebięcego  Szkolenie podstawowe (praca z ziemi) przyjazne dla konia  Dobry styl jazdy  Sprzęt przyjazny dla konia  Regularna kontrola stanu zdrowia  System chowu i żywienia zgodny z potrzebami gatunku SLAJD 14 Baranie skoki  nadmiar energii, spowodowany zbyt małą ilością ruchu i zbyt dużą paszy wysokoenergetycznej,  czasem jest to objaw zwyczajnej radości konia (szczególnie po oddanym skoku).  Problemy zdrowotne  Strach - . Ruszają do ucieczki, a następnie usiłują pozbyć się balastu, który tę ucieczkę utrudnia. Kiedy akcja się powiedzie i jeździec zostanie wysadzony z siodła, koń nabiera przekonania o własnej sile i przebiegłości.  Nieustalona hierarchia  Celowe pozbycie się jeźdźca – tutaj utrwala się to jako reakcja odruchowa

SLAJD 15 AGRESJA  Konie z natury nie są agresywne  Najczęściej wtedy, gdy brak mu możliwości ucieczki, gdy został zapędzony w tak zwany „kozi róg” (np. w boksie, narożniku pastwiska czy ujeżdżalni). Jest to zawsze spowodowany strachem, a nie złośliwością zwierzęcia.  sposób na wymuszenie ustępstw (np. by uniknąć treningu) – kiedy raz ulegniemy woli zwierzęcia, pokazując mu jednocześnie, że boimy się jego "straszenia". Ten zaś, zacznie to wykorzystywać systematycznie. Co więc zrobić w takiej sytuacji? Po pierwsze: nie powinniśmy odwdzięczać się koniowi agresją - to nie prowadzi do niczego dobrego. Jeśli zdarza się to pierwszy raz, warto od razu skarcić konia głosem, mówiąc głośno stanowcze "nie" bądź "nie wolno". – nieustalona hierarchia  Gdy pojawia się bodziec kojarzący się im z czymś nieprzyjemnym od razu reagują strachem, ucieczką, a nierzadko również niepohamowaną agresją. – np. ból

SLAJD 16: Odsadzanie się  dla koni strach przed nowościami jest naturalny  potęgowane przez agresywne reagowanie na strach:  Młody koń bojący się przerażającego bodźca, zwykle coś widzialnego lub słyszanego, jest zwykle poddawany biczowi i ostrodze. Kiedy koń się boi, co on mówi? Mówi: „Widzę coś podejrzanego! Obawiam się, że to mnie skrzywdzi!” Więc co robimy? Ranimy konia! To potwierdza jego strach. Wzmacnia chęć ucieczki.  odsadzanie u młodych koni można przezwyciężyć: o Krok pierwszy: Po prostu zatrzymuję się i pozwalam źrebakowi badać przerażające rzeczy. Czekam, aż się do tego przyzwyczai Jego napięcie znika. Jego głowa opuszcza się. Odwraca wzrok od przerażającego źródła. o Krok drugi: Teraz proszę konia, aby zbliżył się do źródła strachu. Jeśli ponownie okaże chęć ucieczki, powtórzę krok pierwszy. Ten proces jest kontynuowany, bez względu na to, ile czasu zajmie mu znalezienie się na tyle blisko miejsca, aby faktycznie się z nim skontaktować. Jeśli można to zrobić, zostaje nagrodzony resztą kilku minut. Jeśli jego strach uniemożliwia osiągnięcie tego celu, wstaję i idę do miejsca, trzymając cały czas linę. Następnie cierpliwie proszę uspokojonego konia, aby zbliżył się do mnie krok po kroku

SLAJD 17 Profilaktyka zachowań nieporządanych: • Metoda chowu zgodna z potrzebami gatunkowymi oraz postępowanie uwzględniające naturalne zachowanie • Konsekwentne wychowanie począwszy od wieku źrebięcego, w połączeniu z jednoznacznym ustaleniem hierarchii oraz działaniami mającymi na celu pozyskanie zaufania konia Terapia: • Ból  leczenie kliniczne, zlikwidowanie deficytów (wyposażenie, sposób jazdy), zmiana sposobu użytkowania • Strach  działania mające na celu pozyskanie zaufania konia, terapia uczenia się • Problemy z hierarchią i agresja  ćwiczenie posłuszeństwa, terapia uczenia się • Zachowania wyuczone oraz mające na celu zwrócenie na siebie uwagi  terapia uczenia się stosowana w zależności od przyczyny (strach, problemy z ustaleniem hierarchii) • Ogólnie  optymalizacja warunków chowu i metod postępowania z koniem...