Konspekt 2 do 8 - Wady budowy koni, wady chodów koni PDF

Preview

Summary

Wady budowy koni, wady chodów koni...

Description

CZĘŚCI CIAŁA KONIA – TERMINOLOGIA ZOOTECHNICZNA

WADY POSTAWY U KONI

PODSTAWOWE CHODY KONI Stęp Jest najwolniejszym z chodów konia, czterotaktowym chodem kroczącym bez fazy zawieszenia. Kolejność stawiania kończyn: 1 – pr. przednia, 2 – l. tylna, 3 – l. przednia, 4 – pr. tylna. Stęp powinien być wydatny, swobodny, energiczny, regularny o długim wykroku (długość wykroku obrazuje w stępie przekraczanie śladów kończyn przednich przez tylne), powinien również charakteryzować się elastycznością i impulsem (dużą energią ruchu). Kończyny powinny być unoszone na jednakową wysokość oraz poruszać się w płaszczyznach równoległych względem siebie i kręgosłupa. Kłus Jest chodem dwutaktowym z momentem zawieszenia ( w kłusie zebranym nie ma fazy lotu). Kolejność stawiania kończyn: 1 – pr. przednia i l. tylna, 2 – l. przednia i pr. tylna. Stawianie i unoszenie kończyn powinno odbywać się w równych odstępach czasu. W kłusie skróconym jedna z przekątnych par kończyn opiera się zawsze na podłożu, w wyciągniętym dwa takty rozdzielone są fazą zawieszenia. Kłus powinien być rytmiczny, swobodny, lekki, elastyczny, posuwisty o regularnym wykroku i wyraźnej fazie zawieszenia. Koń powinien wyraźnie zginać kończyny w nadgarstkach i stawach skokowych oraz pokrywać dużo terenu w płynnym rytmie. Galop Jest chodem trzytaktowym, którego głównym elementem jest faza lotu. Kolejność stawiania kończyn: 1 – l. tylna, 2 – pr. tylna i l. przednia, 3 – pr. przednia (tzw. noga prowadząca). Galop powinien charakteryzować się lekkimi i regularnymi krokami oraz wyraźną fazą zawieszenia. Ruch w galopie powinien być sprężysty, swobodny, płynny i obszerny a kończyny tylne powinny sięgać w ruchu daleko pod tułów konia.

WADY RUCHU U KONI Ocena chodów Prawidłowość ruchu konia ocenia się z boku, z tyłu i przodu, najpierw w stępie a następnie w kłusie. Ocenia się: takt, rytm (regularność kroków w poszczególnych chodach), długość wykroku, częstotliwość stawiania kroków, wysokość podnoszenia kończyn, równomierność wykroku, siłę pchającą kończyn tylnych (impuls), posuwistość, sprężystość, elastyczność, równowagę, swobodę ruchów. Łuki, jakie zataczają kopyta w powietrzu w fazie ich unoszenia i opuszczania na podłoże, powinny być jednakowe zarówno w lewej, jak i prawej kończynie. Obie pary kończyn powinny być energicznie unoszone na jednakową wysokość. Obarczone kopyto powinno dotykać podłoża całą płaszczyzną podeszwy lub najpierw jej tylną częścią. Kończyny tylne powinny sięgać w ruchu daleko do przodu, pod tułów konia. Kończyny powinny poruszać się w płaszczyznach równoległych względem siebie i kręgosłupa. Ważniejsze wady ruchu: – chód niski (kopyta unoszone są nisko nad ziemią, czego skutkiem może być potykanie się konia); – chód wysoki (efektem silnego zginania kończyn w stawach jest ich wysokie unoszenie podczas ruchu; taki chód jest krótki, o dużej częstotliwości kroków, mało posuwisty i mało efektywny, choć efektowny); – chód wąski (często towarzyszy mu strychowanie); – chód szeroki (powoduje chwiejny, powolny ruch); – krótki wykrok (ujemnie wpływa na szybkość i wydajność ruchu a także jest niewygodny dla jeźdźca); – bilardowanie (tor ruchu kończyny odchylony jest na zewnątrz); – strychowanie (polega na uderzaniu jedną kończyną na kończynę sąsiednią z pary); – ściganie się (polega na uderzaniu kończyn tylnych o przednie); – skrócenie wykroku. PRZYCZYNY NIEPRAWIDŁOWOŚCI W RUCHU U KONI krótka szyja: spowolnienie chodów i słaba zwrotność, krótki wykrok i zakłócona mechanika ruchu; jelenia szyja: trudności w prowadzeniu, potykanie się; grzbiet karpiowaty: sztywne chody, krótki wykrok, ściganie się w szybszych chodach; krótki tułów, podsiebna postawa: ściganie się; wąska, zbieżna, francuska, iksowata, beczkowata postawa: wąski chód, strychowanie; szeroka, rozbieżna postawa: kołysanie na boki, powolny ruch; zbieżna, szpotawa postawa: bilardowanie, utrata energii ruchu; szablasta postawa: skrócenie wykroku; Błędy w stępie Skrócone, pośpieszne kroki: poganianie konia do pośpiesznego stępa, błędne pomoce (jednoczesne przytrzymywanie konia rękami i pchanie nogami). Tasowanie: błąd przewidywania przed przejściem ze stępa do galopu lub przed piruetami w stępie. Wraz z przewidywaniem przejścia w koniu narasta napięcie co prowadzi do skróconych, szybszych i mniej uniesionych kroków. Inochód: może wystąpić w stępie, kłusie i cofaniu na skutek błędów w szkoleniu (jeździec popycha konia zbyt szybko do przodu, jednocześnie blokując ruch – łydki powodują zbyt wczesne odrywanie się przednich kończyn a ręka spowalnia ruch tylnych kończyn).

Błędy w kłusie Ściganie: często spotykane u koni krótkich, koni z przeciążonym przodem (szczególnie tych z obszernym ruchem), koni bez zaangażowanego zadu. Inochód: występuje u koni z naturalnymi skłonnościami lub koni z zaburzeniami w budowie mięśni. Rozstawianie tylnych kończyn: występuje u koni z krótkim grzbietem i długimi kończynami oraz w przypadku utraty przez konia równowagi. Szłap: koń przodem kłusuje a tyłem galopuje albo na odwrót. Błędy w galopie Krzyżowanie: w lążowniku spowodowane jest utratą równowagi i/lub motywacji, pod jeźdźcem spowodowane jest usztywnieniem szyi i utratą równowagi. Skrzywienie w galopie: naturalne ustawienie zadem do wewnątrz, niesymetryczność ciała. Galop czterotaktowy: spowolnienie konia bez jednoczesnej prośby o impuls, słabo rozwinięte mięśnie zadu i grzbietu i kłusaków. Płaski galop: spowolnienie bez zaangażowania zadu. Chód koguci: w ruchu albo w spoczynku koń podrywa gwałtownie jedną a czasem na przemian obie tylne kończyny. TYPY KONSTYTUCJI U KONI – CHARAKTERYSTYKA Konstytucja (łac. constitutio układ, struktura) – stan organizmu zwierzęcia uwarunkowany jakością tkanek, czynnością narządów wewnętrznych i regulacyjną działalnością gruczołów dokrewnych. Konstytucja kształtuje się pod wpływem, z jednej strony – właściwości odziedziczonych po przodkach, z drugiej – oddziaływania środowiska i warunków bytowania. Konstytucja przejawia się w wyglądzie zewnętrznym zwierzęcia i w sposobie jego reagowania na otoczenie. Jest ona miarą jego energii życiowej uwarunkowanej działaniem gruczołów wydzielania wewnętrznego. Klasyfikacja Duersta: 1. Typ oddechowy: znaczne rozwinięcie klatki piersiowej na długość, duża zdolność utleniania krwi, mała rozbudowa układu trawiennego, stosunkowo szczupły tułów, długie kończyny. 2. Typ trawienny: stosunkowo krótkie kończyny, krótka lecz szeroka klatka piersiowa, silnie rozwinięty układ pokarmowy, skłonność do tycia. 3. Typ mięśniowy: proporcjonalna budowa i atletyczny rozwój mięśni. 4. Typ mózgowy: silnie rozwinięta partia mózgowa czaszki, niedostatecznie rozwinięty tułów oraz słabo wykształcone kończyny. Przykłady: typ oddechowy - wszystkie rasy szybko biegające, typ trawienny – rasy ciężkie pociągowe, typ mieszany mózgowo/oddechowy – araby, typ mieszany oddechowo/mięśniowy – folbluty. Klasyfikacja Kuleszowa: 1. Konstytucja pospolita (ordynarna): ciężka, ordynarna głowa, masywny nieco kanciasty kościec, dość mocno rozwinięte umięśnienie, słabo przeplecione tkanką łączną i tłuszczową, skóra gruba nieelastyczna, owłosienie obfite, włos gruby i ordynarny, mała wydajność pracy przy dużych potrzebach pokarmowych. 2. Konstytucja delikatna: głowa mała, lekka, ruchliwa osadzona na cienkiej szyi, kościec drobny, kończyny cienkie, skóra cienka, delikatna łatwo dająca się odciągnąć od ciała, owłosienie rzadkie, delikatne z połyskiem, umięśnienie skąpe ze słabo rozwiniętą tkanką łączną i

tłuszczową, kopyta małe, duża pobudliwość nerwowa, żywy temperament, intensywna przemiana materii, bardzo duża produkcyjność, zmniejszona żywotność. Konie o takiej konstytucji łatwo przeradzają się w przerasowane co jest w hodowli dużym niebezpieczeństwem. 3. Konstytucja zwarta (sucha): skóra i mięśnie nie przerośnięte tkanką łączną i tłuszczem, stawy, mięśnie i ścięgna wyraźnie zarysowane pod skórą, tkanki jędrne, mięśnie silne, skóra zbita, elastyczna, dobrze naciągnięta, dobre trawienie, wysokie wykorzystanie paszy, duża odporność na choroby i wysiłek, pobudliwy system nerwowy, szybka reakcja na bodźce, zrównoważony charakter, bardzo intensywna przemiana materii. 4. Konstytucja luźna (limfatyczna): znaczny rozwój tkanki łącznej i tłuszczowej, umięśnienie obfite lecz „ciastowate”, na ciele łatwo powstają obrzęki, na stawach i przy ścięgnach opoje, skóra gruba, luźna, kości gąbczaste, kopyta duże o miękkim rogu, tkanki limfatyczne, temperament flegmatyczny, powolne reagowanie na bodźce, mała odporność organizmu, skłonność do tuczenia się. 5. Konstytucja mocna: zwartość i suchość tkanek, duża moc, odporność na choroby i ciężkie warunki bytowania, wytrzymałość, dobra przemiana materii, dobre wykorzystanie paszy, dobra płodność. Typy konstytucyjne rzadko występują w czystej formie, najczęściej spotykamy konie o konstytucji mieszanej z przewagą jakiegoś typu. W każdej rasie jest przewaga jakiegoś określonego typu konstytucji, jednak można znaleźć osobniki znacznie odbiegające od przeciętnej, praktycznie w każdym z typów konstytucyjnych. TYPY KONDYCJI KONI – CHARAKTERYSTYKA Przez kondycję konia rozumiemy stan fizyczny, w jakim się on w danej chwili znajduje. Kondycja jest stanem okresowym, który może się zmienić w zależności od żywienia, pielęgnowania i użytkowania konia. W prawidłowym szacunku kondycji ciała konia pomaga nam metoda BCS (Body Condition Scoring – Ocena Kondycji Ciała), która została opracowana 30 lat temu przez dr Dona Henneke na podstawie prowadzonych przez niego badań. Doktor Henneke bardzo ułatwił nam zadanie, ponieważ ocenę opieramy na wrażeniach wzrokowych i dotykowych. Innymi słowy może ją wykonać każdy! Wyznaczone zostały miejsca, w których najczęściej gromadzone są depozyty tłuszczu, a elementy kośćca możemy zobaczyć lub wyczuć palcami rąk. Są to: grzebień szyi – otłuszczenie na całej długości szyi pod grzywą kłąb – czy występuje otłuszczenie wokół kłębu grzbiet – depozyty tłuszczu wzdłuż grzbietu, widoczność i wyczuwalność kręgosłupa nasada ogona – otłuszczenie wokół nasady ogona łopatka – miejsce tuż za łopatką ukazujące połączenie łopatki z ciałem żebra – depozyty tłuszczu na żebrach, widoczność i wyczuwalność żeber. Kondycja hodowlana (rozpłodowa): dobry stan odżywienia, wszystkie tkanki i narządy zawierają pewien zapas substancji odżywczych, pod skórą nagromadzone są pewne ilości tłuszczu. Kondycja robocza: średni stan odżywienia, pozwalający wytrzymać koniowi bez szkody przez pewien czas większy wysiłek w pracy, który nie może być pokryty w całości ze zwykłych dawek pokarmowych. Kondycja wystawowa: kondycja sztuczna, w której chodzi o wywołanie dobrego wrażenia, konie mają okrągłe, gładkie kształty oraz krótką lśniącą sierść (trzymane są w derkach w ciepłych stajniach). Kondycja wyścigowa: ciało pozbawione zbędnego tłuszczu i wody, szczupła sylwetka z podkasanym brzuchem i silnie zarysowanymi mięśniami, całkowity brak podskórnej tkanki tłuszczowej, możliwe widoczne żebra.

Kondycja opasowa: bardzo dobry stan odżywienia, znaczne ilości tłuszczu pod skórą. Kondycja głodowa: stan niedożywienia, całkowity brak tkanki tłuszczowej, znaczne zmniejszenie masy mięśniowej, praktycznie pod skórą widoczny szkielet....