Tiểu luận KH XH đề tài gia đình PDF

Preview

Summary

Download Tiểu luận KH XH đề tài gia đình PDF

Description

Page |1

TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIAO THÔNG VẬN TẢI TP. HỒ CHÍ MINH KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ

TIỂU LUẬN MÔN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC

Quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin về những cơ sở xây dựng gia đình trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội và ý nghĩa của nó đối với việc xây dựng gia đình Việt Nam hiện nay.

Phạm Văn Triển – 20H1130285 Giảng viên hướng dẫn: ThS. Đào Văn Minh

Thành phố Hồ Chí Minh - 2021

Page |2

MỤC LỤC

TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIAO THÔNG VẬN TẢI TP. HỒ CHÍ MINH....................................................1 MỤC LỤC..............................................................................................................................................2 PHẦN MỞ ĐẦU.....................................................................................................................................3 1.

Đặt vấn đề nghiên cứu:................................................................................................................3

2.

Mục đích và đối tượng nghiên cứu của đề tài..............................................................................3

3.

Phạm vi nghiên cứu.....................................................................................................................4

4.

Phương pháp nghiên cứu.............................................................................................................4

PHẦN NỘI DUNG.................................................................................................................................5 1. Chương I: Quan điểm của chủ nghĩa Mác-Leenin về những cơ sở xây dựng gia đình trong thời kì quá độ lên chủ nghĩa xã hội:............................................................................................................5 1.1

Khái niệm gia đình:.............................................................................................................5

1.2

Vị trí của gia đình và xã hội:...............................................................................................5

1.3

Chức năng và tầm quan trọng của gia đình đối với xã hội:.................................................7

2. Ý nghĩa của quan điểm Mac-Lenin về những cơ sở xây dựng gia đình trong TKQD đi lên CNXH:................................................................................................................................................9 2.1

Định hướng xây dựng và phát triển gia đình hiện nay:........................................................9

2.1

Thuận lợi và khó khăn gặp phải khi triển khai phương hướng...........................................11

PHẦN KẾT LUẬN...............................................................................................................................12 TÀI LIỆU THAM KHẢO ‘’?................................................................................................................13

Page |3

PHẦN MỞ ĐẦU 1. Đặt vấn đề nghiên cứu: Vấn đề gia đình ngày càng được Đảng và Nhà nước quan tâm, lo lắng hơn. Vai trò và vị trí quan trọng của gia đình đã được khẳng định rõ nét thông qua hê o thống pháp luật, chính sách, chiến lược về gia đình, góp phqn làm phát triển kinh tế gia đình, đáp ứng đủ các nhu cqu của đời sống vật chất, tinh thqn và củng cố được những mối quan hệ giữa các thành viên trong cùng một gia đình. Xây dựng gia đình văn hóa với những chuẩn mực, giá trị mới phù hợp với sự vận động và phát triển của đất nước. Tăng cường việc bảo đảm an sinh xã hội và các chức năng của gia đình. Ngày nay, có nhiều gia đình Việt Nam đang gặp khủng hoảng trong bối cảnh toàn cqu hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng, nếu chúng ta không có những hành động phù hợp thì trong tương lai những gia đình này có thể tan vỡ, kéo theo sự suy thoái của các giá trị khác. Do vây,o cqn có những chính cách và phương hướng phụ hợp để có thể kết hợp đúng đắn giữa những giá trị tinh hoa trước đây với hiêno đại để xây dựng gia đình ViêtoNam hiểu mới tiến bộ hơn. Vì thế trong chủ đề này chúng em xin phân tích nội dung sự biến đổi cũng như định hướng xây dựng và phát triển gia đình ở Việt Nam hiện nay. 2. Mục đích và đối tượng nghiên cứu của đề tài 1.1.Mục đích Vấn đề nghiên cứu giúp chúng ta nắm được những quan điểm cơ bản, của chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam về gia đình, xây dựng gia đình trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, xây dựng

Page |4

gia đình ở Việt Nam hiện nay, có được kỹ năng và phương pháp khoa học trong nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan đến vấn đề gia đình và xây dựng gia đình và có khả năng nhận thức đúng đắn về vấn đề này. Từ đó giúp con người có thái độ và hành vi đúng đắn trong nhận thức và có trách nhiệm xây dựng gia đình, xây dựng mối quan hệ giữa cá nhân với gia đình cũng như đối với xã hội. 2.2 Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu là sự biến đổi và định hướng xây dựng, phát triển của các gia đình hiện nay ở Việt Nam 3. Phạm vi nghiên cứu Nghiên cứu dựa trên Chủ nghĩa Mác Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh và Đảng Cộng Sản Việt Nam về gia đình và xây dựng gia đình. 4. Phương pháp nghiên cứu Một số phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong báo cáo: Phương pháp lịch sử và phương pháp logic nhằm quan sát sự biến động của các gia đình Việt Nam theo sự vận động của thời gian và phương pháp phân tích tổng hợp để tìm ra bản chất, quy luật, từ đó đưa ra phương hướng xây dựng và đổi mới gia đình hiện nay tốt hơn.

Page |5

PHẦN NỘI DUNG 1. Chương I: Quan điểm của chủ nghĩa Mác-Leenin về những cơ sở xây dựng gia đình trong thời kì quá độ lên chủ nghĩa xã hội: 1.1 Khái niệm gia đình: Khái niệm về gia đình mang tính pháp lý ở Việt Nam được ghi trong Luật Hôn nhân và gia đình (Điều 3. Giải thích từ ngữ): “Gia đình là tập hợp những người gắn bó với nhau theo hôn nhân, quan hệ huyết thống hoặc do quan hệ nuôi dưỡng, làm phát sinh các nghĩa vụ và quyền giữa họ với nhau theo qui định của Luật này”1. Tóm lại Gia đình là một hình thức cộng đồng đặc biệt tồn tại trong xã hội của con người, nó đượcc xem là một thiết chế văn hóa xã hội đặc thù, được tồn tại và phát triển dựa trên hqu hết các mối quan hệ như: quan hệ huyết thống,quan hệ huyết hôn nhân, sự giáo dục và nuôi dưỡng giữa các thành viên trong cùng một gia đình. 1.2 Vị trí của gia đình và xã hội: a) Gia đình là một tế bào trong xã hội Gia đình có mối quan hệ mật thiết với xã hội, có sự tương tác trao đổi lẫn nhau giữa hai yếu tố để duy trì sự tồn tại của cả hai. Xã hội là nền tảng cho sự phát triển của gia đình, nếu xã hội lành mạnh sẽ tạo điều kiện cho các gia đình phát triển, tiến bộ và hạnh phúc góp phqn cho sự phát triển cân bằng, hài hòa của xã hội. Quá trình sản xuất ra tư liệu tiêu dùng, tư liệu sản xuất, gia đình đóng vai trò như một tế bào tự nhiên tạo nên xã hội. Không có gia đình tái tạo ra con

1 Quốc hội, Luật Hôn nhân và Gia Đình, 2014

Page |6

người thì không có lực lượng sản xuất, tiêu dùng cho xã hội, dẫn đến xã hội sẽ không tồn tại và phát triển được. Trình dộ phát triển về mọi mặt của xã hội là yếu tố quyết định đến hình thức, quy mô và tính chất, kết cấu của gia đình. Theo C.Mác: tôn giáo, gia đình, nhà nước, pháp quyền, khoa học, nghệ thuật, đạo đức, … nó chỉ tồn tại là những hình thức đặc thù của quá trình sản xuất và nó phục vụ cho quy luật chung của sản xuất. b) Gia đình là tổ ấm, nơi đem lại các giá trị hạnh phúc cùng với sự hài hòa trong đời sống cá nhân của mỗi thành viên Từ khi còn nằm trong bụng mẹ đến lúc sinh ra và lớn lên mỗi cá nhân đều phải gắn bó chặt chẽ với gia đình. Gia đình là môi trường sống đqu tiên và được xem là yên ổn nhất của mõi cá nhân trong cuộc đời được chăm sóc, nuôi dưỡng, dạy dỗ để trưởng thành và phát triển. Nền tảng hạnh phúc của gia đình là sự tác động đến điều kiện hình thành phát triển nhân cách tốt cho một con người. Khi sống trong một môi trường gia đình yên ấm cá nhân sẽ cảm thấy hạnh phúc, từ đó phấn đấu trở thành người công dân tốt cho xã hội. c) Gia đình là cầu nối giữa xã hội với cá nhân Gia đình là cộng đồng đqu tiên mà cá nhân sinh sống, ảnh hưởng lớn đến sự hình thành và phát triển nhân cách của con người. Chỉ ở gia đình mới chứa đựng tình cảm thiêng liêng, tình mẫu tử, tình cảm vợ chồng sâu đậm mà không cộng đồng nào thay thế được. Tuy nhiên gia đình không phải là môi trường duy nhất mà mỗi cá nhân tồn tại, riêng mỗi cá nhân khi trưởng thành sẽ là một thành viên của xã hội, phải có mối quan hệ với nhiều người khác ngoài các thành viên trong gia đình. Không có

Page |7

mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình cũng không có mối quan hệ thành viên ngoài xã hội. Xã hội nhìn nhận con người một phqn thông qua nền tảng của xã hội. Có những vấn đề quản lí xã hội phải thông qua gia đình. Chính vì vậy, ở bất cứ xã hội nào khi giai cấp cqm quyền muốn quản lý xã hội đều phải coi trong việc xây dựng và củng cố gia đình. Vì vậy, ở mỗi chế độ xã hội khác nhau đặc điểm của gia đình cũng khác nhau. Trong xã hội phong kiến, luôn có sự khắc khe với người phụ nữ, buộc người phụ nữ phải luôn trung thành tuyệt đối với chồng, cha, người đàn ông trong gia đình. Đến thời kì chủ nghĩa xã hội, xây dựng xã hội bình đẳng, con người giải phóng, giai cấp công nhân chủ trương bảo vệ chế độ một vợ một chồng, giải phóng cho người phụ nữ, bình đẳng trong gia đình. Gia đình luôn có sự biến đổi tương ứng qua các giai đoạn phát triển của từng thời kì xã hội khác nhau. Theo Ph. Ăngghen, ở xã hội công xã nguyên thủy trình độ phát triển lực lượng sản xuất rất thấp, cá nhân không thể tách rời tập thể, từ đó tạo nên kiểu gia đình tập thể . Khi xã hội cộng đồng nguyên thủy tiến bộ và sự đào thải của tự nhiên từ đó hình thành một dạng hình thức gia đình mới, mang nhiều sắc thái hơn. Bước sang chế độ nô lệ hình thành hình thức gia đình cá thể: “một vợ một chồng”. Hình thành chế độ sở hữu tư nhân “hình thức gia đình đqu tiên dựa trên điều kiện kinh tế” đó là kết quả việc thắng lợi của sở hữu tư nhân đối với cộng đồng nguyên thủy và tự phát. 1.3 Chức năng và tầm quan trọng của gia đình đối với xã hội: a) Chức năng tái sản xuất ra con người (Chức năng đặc thù của gia đình)

Page |8

Đây là chức năng đáp ứng nhu cqu tâm, sinh lý tự nhiên của con người, nhu cqu duy trì nòi giống gia đình, nhu cqu về sức lao động của xã hội và duy trì sự tồn tại của xã hội. Chức năng tái sản xuất con người xảy ra ở mỗi gia đình nhưng chức năng này không chỉ là vấn đề riêng của gia đình mà nó còn là vấn đề chung của xã hội. Bởi vì tùy theo việc thực hiện chức năng này như thế nào nó sẽ ảnh hưởng đến mật độ dân số, nguồn lao động cả quốc gia và thế giới, các yếu tố cấu thành nên sự tồn tại của xã hội. Vì thế, tùy theo nhu cqu của xã hội, chức năng tái sản xuất ra con người này sẽ được thực hiện theo xu hướng hạn chế hay khuyến khích. b) Chức năng nuôi dưỡng giáo dục Gia đình có trách nhiệm và bổn phận nuôi dưỡng, dạy dỗ con cái trở thành công dân có ích cho gia đình, cộng đồng và xã hội. Gia đình ở chức năng này có ý nghĩa rất quan trọng đối với sự hình thành nhân cách, đạo đức, lối sống của mỗi cá nhân trong xã hội. Bởi vì ngay từ khi được sinh ra mỗi cá nhân đều nhận sự giáo dục trực tiếp của ba mẹ và người thân trong gia đình nên những kiến thức đqu tiên gqn như định hình nên nhân cách của một người. Chức năng nuôi dưỡng, giáo dục là chức năng hết sức quan trọng, mặc dù trong xã hội còn tồn tại nhiều cộng đồng khác (Nhà trường, đoàn thể, chính quyền,…) cũng thực hiện chức năng nuôi dưỡng, giáo dục nhưng cũng không thể thay thế chức năng này của gia đình. Gia đình là nơi góp phqn to lớn để đào tạo nên thế hệ tương lai của xã hội, cung cấp và nâng cao chất lượng nguồn lực lao động để duy trì sự phát triển của xã hội. c) Chức năng tổ chức tiêu dùng và kinh tế Gia đình không những tham gia vào quá trình sản xuất, tái sản xuất vật chất ,sức lao động mà còn là một đơn vị tổ chức tiêu dùng của xã hội. Chức năng

Page |9

tổ chức tiêu dùng của gia đình là sử dụng hàng hóa để duy trì đời sống về lao động sản xuất cũng như các sinh hoạt của gia đình. Theo từng giai đoạn phát triển của xã hội chức năng kinh tế của gia đình có những sự khác nhau (quy mô sản xuất, sở hữu tư liệu sản xuất, cách thức tổ chức và phân phối,…). Thực hiện chức năng kinh tế này, gia đình đảm bảo nguồn sống, đáp ứng nhu cqu tinh thqn, vật chất của các thành viên trong gia đình và đóng góp nguồn lực cho sự phát triển của xã hội. d) Chức năng thỏa mãn nhu cầu tâm sinh lý, duy trì tình cảm gia đình (chức năng thường xuyên của gia đình) Trách nhiệm, bổn phận, đạo lý của gia đình là việc thỏa mãn nhu cqu tình cảm, văn hóa, tinh thqn cho các thành viên trong gia đình, đảm bảo sự cân bằng tâm lý, bảo vệ chăm sóc sức khỏe người ốm đau, bệnh tật, người già và trẻ nhỏ Gia đình là chỗ dựa tình cảm cho mỗi cá nhân, là nơi nương tựa về mặt vật chất lẫn tinh thqn cho mỗi cá nhân. Việc duy trì tình cảm giữa các thành viên trong gia đình có ý nghĩa quyết định đến sự ổn định và phát triển của xã hội Ngoài ra gia đình còn có các chức năng khác như: chức năng văn hóa, chức năng chính trị,… 2. Ý nghĩa của quan điểm Mac-Lenin về những cơ sở xây dựng gia đình trong TKQD đi lên CNXH: 2.1 Định hướng xây dựng và phát triển gia đình hiện nay: Việt Nam là một nước có truyền thống coi trọng gia đình, sự phát triển ổn định của các gia đình có vai trò hết sức quan trọng đối với sự phát triển của xã hội. Những định hướng xây dựng và phát triển gia đình:

P a g e | 10

 Nâng cao nhận thức của xã hội về tầm quan trọng của việc xây dựng gia đình. + Đẩy mạnh công tác tuyên truyền về sức ảnh hưởng của gia đình đối với sự phát triển của xã hội. + Lãnh đạo các cấp phải đưa nội dung về công tác xây dựng gia đình vào các chiến lược nâng cao chất lượng kinh tế-xã hội.

 Đẩy mạnh phát triển kinh tế, nâng cao đời sống sản xuất của các hộ gia đình. + Kinh tế phát triển đều đặn thì người dân mới có khả năng và mong muốn tạo lập gia đình. + Có chính sách kịp thời để hỗ trợ các hộ gia đình về kinh tế, tham gia sản xuất để phục vụ xuất khẩu.

 Tạo mối quan hệ lành mạnh giữa gia đình và xã hội, gia đình với luật pháp. Gia đình vừa tham gia đóng góp phát triển chính sách vừa gia tăng phát triển xã hội thì mới góp phần giúp đất nước mau phát triển.

 Có những chính sách quan tâm đến phụ nữ toàn diện hơn nữa vì phụ nữ đóng vai trò quan trọng nhất trong việc phát triển và hình thành một gia đình.  Tiếp tục phát triển và nâng cao các phong trào xây dựng gia đình văn hóa. + Nghiên cứu, nhân rộng xây dựng các mô hình gia đình văn hóa trong thời kì công nghiệp hóa, hiện đại hóa với những giá trị mới tiên tiến cqn tiếp thu. + Tránh xu hướng chạy theo thành tích, phản ánh không thực chất về phong trào và chất lượng gia đình văn hóa

P a g e | 11

 Thường xuyên bổ sung, sửa đổi Luật hôn nhân gia đình sao cho phù hợp với sự phát triển của xã hội ngày nay 2.1 Thuận lợi và khó khăn gặp phải khi triển khai phương hướng a) Thuận lợi: + Công nghệ hiện đại phát triển giúp cho việc tuyên truyền đến nhân dân những thông tin, chính sách về phát triển gia đình một cách nhanh chóng và đqy đủ. + Người dân VN hiện nay đa số có dân trí cao nên dễ dàng triển khai phương hướng đến mọi người. + Sự phát triển của công nghệ cùng với sự du nhập của nhiều nền văn hóa đa dạng, các gia đình đã có những phương hướng phát triển với một tư duy rộng mở, hiện đại hơn. b) Khó khăn: + Nhân dân Việt Nam vẫn còn bị ảnh hưởng bởi các tập tục phong kiến như là trọng nam khinh nữ. + Các chính sách về phát triển gia đình của Nhà nước chưa được áp dụng rộng rãi đối với các người dân ở vùng núi, vùng sâu vùng xa. + Một số gia đình vẫn còn rất bang quang, không coi trọng về các vấn đề xây dựng gia đình + Do ảnh hưởng của nền cơ chế thị trường, nhiều gia có nhận thức sai lệch về chuẩn mực gia đình đúng đắn trong xã hội, họ đề cao đồng tiền, chạy theo giá trị vật chất nhiều hơn. + Người dân tộc thiểu số đến nay vẫn còn thực hiện các hủ tục như là bắt vợ cho con trai gây bất bình đẳng trong vấn đề xây dựng gia đình.

P a g e | 12

PHẦN KẾT LUẬN Báo cáo đã đưa ra lý do cấp thiết của vấn đề nghiên cứu, cũng như cung cấp một số phương pháp vận dụng chủ nghĩa Mác Lenin và tư tưởng Hồ Chí Minh trong việc nhận thức được sự biến đổi của gia đình và thực hiện các phương hướng xây dựng gia đình trong điều kiện mới. Gia đình và xã hội có mối quan hệ mật thiết, gắn bó, trao đổi tương tác qua lại với nhau. Xã hội có tồn tại và phát triền một cách phồn vinh hay không là tùy thuộc vào sự phát triển của gia đình. Và cũng như vậy, gia đình có thể sinh trưởng trong một điều kiện tốt nhất hay không, có thể dẫn dắt, giáo dục ra tqng tqng lớp lớp những con người với nhân cách tốt đẹp hay không cũng tùy thuộc vào sự quan tâm và chăm sóc từa xã hội. Gia đình là cqu nối giữ cá nhân với xã hội. Gia đình là một xã hội thu nhỏ là những ảnh hưởng đqu tiên lên sự hình thành và phát triển của nhân cách con người. Mỗi cá thể nhỏ là một thành viên của xã hội. Nếu không có những mỗi quan hệ nhỏ trong gia đình thì sẽ không có mối quan hệ xã hội Nhận thức được vai trò quan trọng của gia đình đối với sự phát triển của xã hội và sự thách thức liên tục được đặt ra cho Nhà nước trong thời đại mới, nhà nước luôn quan tâm, chú trọng đến các chính sách và vấn đề liên quan đến đến gia đình.,….Tuy vẫn có những cải biên và tuyên truyền thành công, song bên cạnh đó vẫn có những hạn chế và khó khăn khi thực hiện do sự tồn tại của một số quan niệm cũ đã ăn sâu vào trong tiềm thức của con người Việt Nam, sự chủ quan, coi thường những vấn đề nảy sinh trong gia đình,… ảnh hưởng đến những phương hướng xây dựng mà nhà nước đã đặt ra.

P a g e | 13

TÀI LIỆU THAM KHẢO ‘’?

1. giáo trình chủ nghĩa xã hội khoa học. (2019). Hà Nội. 2. Quốchội. (2014). Luật Hôn nhân và Gia đình....