ćw 11 - Test Rysunek rodziny jak przykład rysunkowej techniki projekcyjnej używanej w diagnozie stosunków rodzinnych (projekcyjna metoda badania stosunków rodzinnych) PDF

Preview

Summary

Test Rysunek rodziny jak przykład rysunkowej techniki projekcyjnej używanej w diagnozie stosunków rodzinnych (projekcyjna metoda badania stosunków rodzinnych)...

Description

30.05.2019 Test „Rysunek rodziny” jako przykład rysunkowej techniki projekcyjnej używanej w diagnozie stosunków rodzinnych

Rysunkowy test projekcyjny 



Jest najefektywniejszą formą badania dzieci od 5 do 11 roku życia (dzieci młodsze: nie potrafią oddać prawdy, „głowonogi”; dzieci starsze: projekcja jest przykrywana przez zbyt dużą świadomość i chęć odzwierciedlania rzeczywistych szczegółów) Rysunek:  Uzewnętrznia to, czego dziecko nie potrafi wypowiedzieć za pomocą słów  Pozwala dziecku tworzyć własną „życzeniową” rzeczywistość, odzwierciedlającą motywy jego działania, pragnienia i obawy (taką jaką chciałyby mieć, a nie taką, jaką mają)  Jest użytecznym narzędziem diagnozy tych dzieci, u których nie można zastosować kwestionariuszy czy tradycyjnych testów (nie znają języka pisanego, są z innej kultury)  Skutecznie prowokuje dziecko do „wypowiedzi” (np. o własnej rodzinie) w sposób psychologicznie niezagrażający (jeżeli dziecko nie chce się wyrażać werbalnie)

Test Rysunek Rodziny A. Frydrychowicz      

Test służy do badania stosunków rodzinnych Został opracowany dla dzieci w wieku od 6 do 11 lat (badanie dzieci bez myślenia formalnego/abstrakcyjnego, myśli ono konkretnie) Przeznaczony do badań indywidualnych Przeciętny czas badania wynosi ok. 35 min, a analiza rysunku i interpretacja wyników ok. 30 minut Pomoce do testu: kartka z bloku rysunkowego o formacie A-4, kredki, ołówek Badanie dziecka składa się z dwóch części:  Rysunki rodziny wykonywanego przez dziecko  Wywiadu z dzieckiem przeprowadzonego w oparciu o wykonany przez nie rysunek  UWAGA!  Badanie dziecka powinno być poprzedzone wywiadem z rodzicami na temat sytuacji rodzinnej

Procedura badania dziecka     

 

Nawiązanie dobrego kontaktu z dzieckiem (swobodna rozmowa, zabawa; należy unikać pytań o rodzinę) Po nawiązaniu kontaktu, kładziemy przed dzieckiem kartkę, ołówek i kredki Podajemy instrukcję: „narysuj rodzinę jaką chcesz” Podczas rysowania dyskretnie obserwujemy dziecko. Notujemy jego reakcje emocjonalne, wypowiedzi związane z rysunkiem, itp. (nastrój badanego, stosunek do badania) Podczas wykonywania przez dziecko rysunku zaznaczamy na arkuszu zapisu cyframi kolejność rysowania poszczególnych postaci w takim układzie przestrzennym jak na rysunku. Po zakończeniu rysowania ustalamy, która postać kogo przedstawia (pytamy dziecko, co to za rodzina i ustalamy kto jest kim, pytając je; kto w tej rodzinie jest najbardziej miły, dobry, dlaczego i przeciwieństwa; komu jest najlepiej, najbardziej szczęśliwy i przeciwieństwa) W czasie rysowania nie wypowiadamy żadnych uwag Po zakończeniu rysunku chwalimy je i przystępujemy do wywiadu z dzieckiem

1

Interpretacja wyników    



W interpretacji bierzemy pod uwagę zachowanie i wszystkie reakcje emocjonalne dziecka podczas badania Wywiad z dzieckiem ma nie mniejszą wartość diagnostyczna niż sam rysunek Interpretujemy: rysunek + dane z wywiadu Zaczynamy od określenia stopnia projekcji. Im bardziej rodzina różni się od rzeczywistej, tym projekcja jest silniejsza. Należy więc zawsze porównać rodzinę z rysunku z prawdziwą, niezależnie czy dziecko rysowało rodzinę swoją, czy „inną”  NIE MOŻNA STOPNIA PROJEKCJI OCENIAĆ NA ZASADZIE DEKLARACJI DZIECKA, CZY NARYSOWAŁO RODZINĘ SWOJĄ CZY NIE; nie jest wskaźnikiem projekcji, czy dziecko narysowało rodzinę swoją, czy cudzą Analizy treści rysunku dokonuje się na podstawie następujących kryteriów:  Kolejność rysowania postaci  Relatywna wielkość rysowanych postaci  Ozdobienie postaci  Usytuowanie postaci względem siebie  Pominięcie postaci  Duży, dominujący na rysunku dom, rozdzielający rodzica  Niemowlę w wózku lub postać małego dziecka, faktycznie nie istniejące w rodzinie

Kolejność rysowania postaci: 

    

W pierwszej kolejności najczęściej rysowana jest osoba oceniana przez dziecko jako najważniejsza, posiadająca władzę w rodzinie. Nie musi być ona, tą z która dziecko jest najbardziej związane emocjonalne, a które jest najważniejsze w rodzinie, dominuje Jeżeli rysowana jako pierwsza postać jest tej samej płci co rysujący, wtedy najczęściej można mówić o identyfikacji Rysowanie w pierwszej kolejności kogoś z rodzeństwa może oznaczać, że w ocenie rysującego zajmuje on szczególnie uprzywilejowaną pozycję w rodzinie W rodzinach konfliktowych, skłóconych często na pierwszej pozycji zostaje umieszczana np. babcia, a matka jest postacią drugoplanową (sytuacja anormalna) Dziecko umieszczające własną postać na pierwszym planie mają często tendencję do dominacji, koncentracji na sobie W ostatniej kolejności rysowane są osoby uważane za najmniej ważne w rodzinie. Może być to wyraz chęci dewaloryzacji danej postaci. Rysowanie na końcu własnej postaci może oznaczać, że dziecko nie czuje się akceptowane w rodzinie (należy sprawdzić jednak czy nie wynika to z chęci przedstawienia rodziny w pewnym porządku, np. wg. Wieku – wtedy nie mamy projekcji i nie bierzemy pod uwagę dewaloryzacji)

Relatywna wielkość postaci:  

Wyraźnie powiększone są postaci uważane za znaczące, dominujące w rodzinie. Najczęściej powiększona jest postać matki Wyraźne zmniejszenie postaci oznacza jej dewaloryzację, chęć obniżenia jej wartości

Ozdobienie postaci:

2



Znaczenie postaci w rodzinie może być podkreślone poprzez: ozdobienie kolorystyczne lub ozdobienie dodatkowymi elementami np. kokardą, kapeluszem itp.

Usytuowanie postaci względem siebie:    

Wskazuje na więź emocjonalną między poszczególnymi członkami rodziny. Brane jest tu pod uwagę umieszczenie postaci obok siebie, odsunięcie postaci, połączenie ich rękami. Rysujący zazwyczaj umieszcza swoją postać w pobliżu tej osoby z rodziny, którą uważa za ważną, lub z którą jest najbardziej związany emocjonalnie. Połączenie postaci rękami oznacza silną więź emocjonalną między nimi lub pragnienie takiej więzi Odsunięcie postaci oznacza zaburzenie więzi emocjonalnej pomiędzy nią a rysującym, dystansu pomiędzy nimi przy jednoczesnym pragnieniu zbliżenia (jeżeli nie pragnie zbliżenia najczęściej pomija daną osobę na rysunku). Odsunięcie może być zaznaczone poprzez narysowanie naturalnej przeszkody np. drzewa. Odsunięcie własnej postaci może oznaczać zakłócenie więzi z rodziną. Należy tu zachować ostrożność w interpretacji – dziecko może np. przedstawić członków rodziny przy różnych zajęciach.

Pominięcie postaci:     

(Dla dziecka w tym wieku najważniejsi są rodzice i ono same) Jest wyrazem negacji nieakceptowanej rzeczywistości. Pomijane są postacie będące źródłem lęku lub odrzucane przez dziecko Pominięcie własnej postaci świadczy o zaburzeniu emocjonalnych więzi dziecka z rodziną, o nieakceptowaniu przez nie sytuacji istniejącej w rodzinie Najczęściej pomijane jest rodzeństwo, najrzadziej postać matki. Pominięcie matki zawsze analizujemy szczególnie wnikliwie. Pominięcie np. babci jest częste i nie wskazuje na zaburzenia.

(KPR-Roc, SPR, SOR do interpretacji na kolosie) Duży dom, część postać w nim, a część poza nim: 

Rodzina niedająca poczucia bezpieczeństwa. Konflikt między rodzicami odbierany przez dziecko jako zagrażający istnieniu rodziny.

Niemowlę w wózku, małe dziecko nie istniejące w rodzinie:   

Regresja, ucieczka w okres wczesnego dzieciństwa. Pragnienie posiadania uprzywilejowanego statusu najmłodszego dziecka w rodzinie. Dziecko wyraża w ten sposób chęć powrotu do okresu, który ocenia jako szczęśliwszy od obecnego. Chęć posiadania rodzeństwa (głownie u jedynaków).

Rozległość i siła linii:

3

 

Linia słaba, cienka, niewyraźna, przerwana  lękliwość, niepewność, tłumienie uczuć Linia gruba, zdecydowana, długa  pewność siebie, żywe, otwarte reakcje emocjonalne

Wielkość postaci w stosunku do kartki:  

Postacie małe, umieszczone na brzegu kartki  introwersja, zahamowanie, lękliwość, niska samoocena Postacie duże, zajmujące większą część kartki, a także nie mieszczące się na niej  ekstrawersja, ekspansywność, agresja

4...