Wspolczesne nurty w pedagogice PDF

Preview

Summary

Wspolczesne nurty w pedagogice...

Description

Współczesne nurty w pedagogice 1. NEW AGE A) Źródła, przedstawiciele, główne tezy A. Bailey, M. Ferguson, F. Capra, C.H. Godefroy Źródła: -

zachodnia tradycja ezoteryczna różne formy religii przedchrześcijańskie – pogańskie nawiązanie do religii wschodu – buddyzm, hiduizm astrologia teozofia i antropozofia koncepcje psychologiczne Junga

Tezy: powszechny relatywizm i synkretyzm wyklucza istnienie jednej obiektywnej prawdy. Tak więc może zaistnieć tyle wykluczających się wzajemnie prawd ile tylko zechcemy i żadna z nich nie będzie tą prawdziwą. Skoro żadna nie będzie prawdziwą, wszystkie będą kłamstwem. Takie podejście wyklucza też istnienie obiektywnej wolności, która może istnieć tylko w prawdzie.

B) Wychowanie, wychowawca – wychowanek Wychowanie to wchodzenie na wyższy etap wtajemniczenia. Wychowanie w New Age jest autokreacją i uzależnieniem. Wychowawca – mistrz, guru. Wychowawca jest tym, który inicjuje w świat New Age’u, potem wychowanek już sam kroczy „drogą oświecenia” jednak ciągle towarzyszy mu jego mistrz po to, aby wprowadzać podopiecznego na wyższe etapy wtajemniczenia.

C) Wady i zalety

+plusy + Swoboda. +c z ł owi e kmoż ec z ućs i ę„ wi e l ki ” . + Ope r o wani ej ę z yki e m pot oc z nym. + Ne w Ageodkr ywaduc howoś ćc z ł o wi e ka . + At mos f e r ani e z wykł oś c i ,t a j e mni c z oś c i , pos z uki wa ni et e go,c oi r r a c j onal ne .

-minusy -

Osłabia proces wychowania- podważa realność, Usuwa się współczynnik moralny, Usuwa się pojęcie wychowawcy zastępuje się mistrzem, guru, Prowadzi do egocentryzmu- forma samorealizacji (mój rozwój jest najważniejszy), Absolutyzuje wolność, odrzuca rygory, Łatwo manipuluje poprzez mowę potoczną

2. NOWE WYCHOWANIE A) Źródła, przedstawiciele, główne tezy J óz e fMi r s ki ,He l e naRa dl i ńs ka , Ro wi d

To ruch społeczny narastający lawinowo głównie w Europie i Stanach Zjednoczonych jako spontaniczna, czasem skrajna krytyka tzw. szkoły tradycyjnej powstałej na podłożu pedagogiki Herbarta; oparcie nie na filozofii i etyce ale na psychologii różnic indywidualnych; Główne idee nowego wychowania: - pajdocentryzm - aktywizm - dychotomia  Naturalizm vs humanizm  Subiektywizm vs obiektywizm  Autonomia vs uwikłanie pedagogiczne  nurty składające się na rozwój nowego wychowania: o o o o

naturalizm – Rousseau, Tołstoj socjologizm – Comte, Durkheim kulturalizm – Kant, Dilthey refleksja teocentryczna

Źródła: Zjazd pedagogów w Hadze, Powstanie Międzynarodowej Ligi Nowego Wychowania Postulowano: 1. zmianę w nauczaniu i wychowaniu w oparciu o wiedzę psychologiczną: a. autonomię okresu dzieciństwa ( w XIX wieku dziecko było własnością rodziców, dzieci nie miały praw ) Okres ten był okresem przygotowania do dojrzałości. Dziecko miało być człowiekiem, a nie przedmiotem. b. Postulowano indywidualizację – każde dziecko postrzega oddzielnie. c. Rozwój uczuć, zainteresowań. d. Wyższość indywidualnego doświadczania nad poznaniem werbalnym.

B) Wychowanie, wychowawca – wychowanek Odrzucenie kar, koedukacja; redefinicja wszelkich pojęć pedagogicznych – nowe metody badawcze Wychowawca:           

Se l e kc j ekandyda t ów doza woduna uc z yc i e l a , Zi ndywi dua l i z owa ni enauc z a ni a , Wyr obi e ni ew na uc z yc i e l a c hs a modz i e l noś c i , Żywykont aktz eś r odowi s ki e ms poł e c z nym w ks z t ał c e ni una uc zyc i e l i , Aut or e fle ks j e ,poz na wani es i e bi e , s a moś wi a domoś ć , Uni kani ekont r ol o wa ni a Odwoł ywa ni es i ędoos obi s t e godoś wi a dc ze ni a , Na s t a wi e ni enas amodz i e l noś ćmyś l e ni a , Roz wi j a ni epe ł ne j os obowoś c ika ndyda t ów >c ona uc z yc i e lumi e ,ki mj e s t , j a ki es ąj e gopogl ą dy , Pos i a da ni ei de a ł u,wz or c ana uc z yc i e l a Pr z e ds t a wi a ni epr obl e mó w zr óż nyc h, na we ts pr z e c z nyc hpunkt ów wi dz e ni a

C) Wady i zalety

+plusy + zwrócenie uwagi na dziecko + indywidualizacja i konkretyzacja wychowania

-minusy -

indywidualizm do przesady niesamowite obciążenie nauczycieli podważenie celów wychowania utopijność i naiwność ( niebezpieczny utopizm )

3) SZKOŁY WALDORFSKIE A ) Przedstawiciele, źródła i gł. tezy Rudolf Steiner, źródła: antropozofia, myśli Goethego, Człowiek posiada w sobie pierwiastek boski i jest istotą niepowtarzalną, z gruntu dobrą i godną szacunku. Podstawą pedagogiki steinerowskiej jest szacunek do dziecka, jego indywidualności i wolności. Pedagogika ta stawia sobie za cel nadrzędny wychowanie człowieka pełnego w aspekcie duchowym, psychicznym i fizycznym ( holistyczne podejście ) Wielka waga rytmu, wprowadzenie dzieci w rytm wszechświata.

B ) wychowanie, wychowawca - wychowanek Pedagogika waldorfska to tak naprawdę wspieranie w rozwoju a nie wychowywanie. Każde dziecko musi się rozwijać na swój własny sposób, my mamy stworzyć tylko jak najlepsze warunki. To nie dziecko ma dostosować się do naszego myślenia tylko my musimy „wznieść się” do poziomu myślenia dziecka. Nauka głównie przez naśladownictwo. Racjonalnie stosowane w pracy szkoły wychowanie przez sztukę, działalność praktyczną i ruch, ma przekształcić ją w miejsce prawdziwego, autentycznego życia dzieci i młodzieży, zapewniając zdobycie konkretnych umiejętności. Wychowawca odwiedza każde dziecko w domu raz w roku. Duzy nacisk na prace nauczyciel -dzieckorodzina. Program przygotowywany indywidualnie. Jeden nauczyciel w klasach I – VI. Nauczanie i wychowanie w szkołach waldorfskich to przede wszystkim przekazanie osobowości nauczyciela. Rolą nauczyciela jest pomaganie uczniom w rozwoju wrodzonych możliwości i zdolności, a także w usuwaniu i pokonywaniu słabości i trudności. Silna integracja szkoły dająca poczucie przynależności.

C ) Wady i zalety

+ plusy + Interesujące metody dydaktyczne + obecność sztuki ( plastyka, muzyka, teatr ) + aktywność dzieci

- minusy

- koncepcja człowieka wg założeń antropozofii - inicjacje, okultyzm - wolność, samorozwój przy braku moralności - udawanie chrześcijaństwa

- brak podręczników = zupełne zdanie się na wiedze i autorytet nauczyciela - za chodzenie do szkoły trzeba płacić

4) Pragmatyzm A ) Źródła, przedstawiciele, główne tezy Dewey, Rorty, James, Źródła: dzieła filozoficzne Peirca i Jamesa Pragmatycy uważali, że żadna wiedza NIE JEST absolutna, niezmienna i odwieczna. Prawda jest to coś, co jest użyteczne i ma zastosowanie w praktyce. To, co uważamy za prawdziwe jest, jest prawdą w danej sytuacji, i ma charakter odwracalny. Żeby odkryć wiedzę i dotrzeć do rozwiązania (w danej sytuacji) jest potrzebne doświadczenie. Wiedzy i prawdy nie można posiąść. Wiedza jako sposób działania w danej sytuacji. Prawdziwość prawdy i wiedzy zależą od osoby, czasu( w którym się dzieje dana rzecz ), miejsca i okoliczności. Kryterium prawdy to jej użyteczność.

B ) Wychowanie, relacja wychowawca – wychowanek Edukacja jest procesem doświadczenia, ale nie ma końca, jest zmienny, dlatego proces nauczania jest ciągły. Indywidualizm pedagogiczny ( subiektywny – każde dziecko jest inne, obiektywny – każde dziecko wychowuje się w innym środowisku ). Wychowanie przez doświadczanie i działanie. Edukacja i demokracja – ściśle związane. Nauczyciel nie powinien przekazywać niezawodnej wiedzy, lecz powinien on być przewodnikiem w procesie edukacyjnym. Nauczyciel powinien niejako stać z boku i być tylko „nośnikiem” doświadczenia, nie wolno mu zakłócać wolności uczniów i wtrącać się pomiędzy nich a proces doświadczenia. Nauczyciele łączą uczniów z materiałem nauczania.

C ) wady i zalety

+ plusy + pokazanie związku między teorią a praktyką + filozofia służąca konkretnym potrzebom + uczenie się przez doświadczenie i działanie + zachęcanie uczniów i doprowadzanie do sytuacji, w której uczniowie będą czegoś doświadczali

- minusy - błędna koncepcja prawdy: o prawdziwe jest tylko to co prowadzi do efektywnych skutków, co sprawdza się w działaniu o człowiek jest twórcą prawdy - wymaganie ciągłej twórczości od nauczyciela – męczące - instrumentalizacja – utrwalanie postawy interesowności we wszystkim ( przez to pragmatyzm jest gorszy niż antropozofia, teozofia czy New age ) - oparcie na subiektywizmie - nie ma tu miejsca na doświadczenie bezinteresowności, przyjaźni, miłości.

5) PEDAGOGIKA KRYTYCZNA A) Źródła, przedstawiciele, główne tezy Szkudlarek, Freire, Groux, McLaren, Horkheimer, Adorno, Fromm, Habermas, Marcuse, Grosmann Nurt w pedagogice podważający założenia, działania i wyniki edukacji uważane za oczywiste w edukacji instytucjonalnej. Jest to radykalna krytyka szkoły; analiza naukowa + refleksja filozoficzna; krytyka świata; rozum instrumentalny ( służy obcym celom ) i praktyczny ( wyzwolenie; zespolone z życiem myślenie indywidualistyczne ) Edukacja jest ideologiczną przemocą – uczniowie mają walczyć ze szkołą. SZKOŁA FRANKFURDZKA - 1923 – 33 Uniwersytet we Frankfurcie - marksizm + psychologia społeczna + psychoanaliza + neoheglizm ( filozofia Hegla ) - krytyka współczesnej cywilizacji ( interdyscyplinaryzm ) - autorytaryzm -> kapitalizm, komunizm, sprowadzenie do masy - teoria krytyczna ( służy dogłębnemu zbadaniu i filtrowaniu społeczeństwa tak, aby ujrzeć jego wszystkie aspekty, zwłaszcza te starannie ukryte ) - marksizm nowoczesny ->  ciągłe podkreślanie potrzeby rewolucji, transformacji;  polityczne zaangażowanie się jest konieczne  myślenie i kultura – własność elit, trzeba więc wyzwalać środowiska uciemiężone, by mogły myśleć indywidualnie

B) Wychowanie, wychowawca – wychowanek Nauczyciel - "transformatywny intelektualista", a więc sprzymierzeńcem słabszych grup społecznych, a także tłumaczem między człowiekiem a złożonym światem społecznym. Powinien on pomagać w krytycznym rozumieniu świata, przede wszystkim wskazując nierówności w społeczeństwie. Zaangażowany politycznie.

C) Wady i zalety

+plusy ???

-minusy ???

6) Pedagogika antyautorytarna A) Źródła, przedstawiciele, gł. tezy

Adorno, Szkoła frankfurdzka o politycznym wydźwięku – Adorno (konieczność przeciwstawienia się totalitaryzmowi, poszukiwanie nowej koncepcji wychowania w tym duchu, koncepcja wolności, równości, sprawiedliwości )

B) Wychowanie, wychowawca – wychowanek Cel wychowania – wolny człowiek, istota w pełni szczęśliwa, żyjąca w harmonii ze wszystkimi; wychowanie wolne od przemocy i przymusu społecznego; wychowanie – rozwijanie i wspieranie zainteresowań dziecka Wychowawca stoi zupełnie obok, na równi z wychowankiem – partnerstwo; samostanowienie, samodzielność i autorytarność wychowanka.

C) Wady i zalety

+plusy + + + +

indywidualność samodzielność stosunki partnerskie między wychowankiem a wychowawcą są w pewnym sensie dobre zauważenie pewnej manipulacji w wychowaniu

-minusy - stosunki partnerskie, odpowiedzialność wychowanka samego za siebie; sam wybiera rozwiazanie konfliktu czy problemu, poszukiwanie az do skutku - rezygnacja z wymagań - wolność do oświecenia seksualnego - odrzucenie pouczeń religijnych i moralnych - szkoła ma się dostosować do uczniów – uczniowie rządzą szkołą - zarzut nazywania przez tą pedagogikę wychowania – manipulacją, nie można tak powiedzieć! ( bulwers :p)

6a) PEDAGOGIKA NIEAUTORYTARNA A) Źródła, przedstawiciele, główne tezy Gordon Przesłanie Pedagogiki Gordona – proponuje taka metodę radzenia sobie z nieuniknionymi konfliktami, aby żadna ze stron nie zwyciężyła i nie była w nich pokonana. Pośredni wpływ na dziecko, który sprzyja jego rozwojowi, pozwala na samodzielne, odpowiedzialne podejmowanie decyzji i ponoszenie konsekwencji własnych wyborów. W wychowaniu preferuje niestosowanie przymusu, okazywanie mu zaufania do jego zdolności samodzielnego radzenia sobie z trudnościami, podejmowanie z nimi współpracy oraz liczenie się z jego potrzebami. Zadaniem wychowania jest takie wspieranie rozwoju, by miało one pełne warunki do samorealizacji.

B) Wychowanie, wychowawca – wychowanek

Cele wychowania wprowadza ze sposobu postrzegania dziecka, uważając je za człowieka ze wszystkimi ludzkimi cechami, uczuciami i reakcjami, które dają możliwość bycia wolnym, samookreślającym się podmiotem własnego istnienia. Naczelnym celem wychowania jest szeroko rozumiany rozwój dziecka, który nie powinien być podporządkowany jakimś zewnętrznym wobec jego natury ideałom czy wzorom ale wynikać z własnego potencjału osobowego. Kolejnym celem jest umożliwienie dziecku polubienia i zaakceptowania siebie oraz zdobycia poczucia własnej wartości. Dzięki temu może rozwijać własne możliwości. Dziecko powinno wyrażać swoje uczucia jasno i bez skrępowania .Należy odstąpić od tych samych metod wychowania , które stosowały minione pokolenie rodziców i wychowawców. Wychowawca:  Zdobycie umiejętności słuchania, przekazywania akceptacji  Opanowanie umiejętności jasnego komunikowania swoich odczuć  Przyznanie wychowankom prawa do wyrażania wszystkich nawet negatywnych uczuć  Zmniejszenie ilości przekazywanych uwag krytycznych  Nabywanie umiejętności rozwiązywanie sytuacji trudnych bez przemocy  Coraz lepsze poznawanie potrzeb wychowanków  Rezygnacja z dawania rad  Rezygnacja z tradycyjnych form nagradzania i karania  Zwrócenie uwagi na zainteresowania dziecka  Nabycie umiejętności stanowienia granic

C) Wady i zalety Jak w pedagogice antyautorytarnej.

7) PEDAGOGIKA EMANCYPACYJNA A) Źródła, przedstawiciele, główne tezy Freire, Illich, Chomsky 4 kryteria rozpoznawania systemów niepersonalistycznych: 1.kwestia prawdy 2.sprawa człowieka 3.wychowanie i edukacja 4.rodzina i Kościół Podstawą pedagogiki wyzwolenia była propozycja zakładająca inne spojrzenie na jej wartość, której podstawą była by emancypacja, czyli wyzwolenie spod władzy dominacji społecznej i zależności (krytyka takich procesów i zjawisk jak despotyzm, represja, niesprawiedliwość w stosunkach społecznych czy irracjonalizm) w kierunku swobodnego wyrażania własnych, prawdziwych potrzeb, prawu do samostanowienia, równości szans, samoregulacji i wychowywania pozbawionego przemocy "ja".

B) Wychowanie, wychowawca – wychowanek Dwa aspekty w wychowaniu:  subiektywny- opanowanie umiejętności uczenia się poprzez dialog z nauczycielem  obiektywny- podjęcie walki politycznej przeciwko wszelkim formom zbytecznej dominacji Zadanie wychowanie: umożliwienie każdemu człowiekowi by wyzwolił się z narzuconej przez tradycje edukacyjna bankowej koncepcji uczenia się; szkoła wolności, chodzi o nauczenie się umiejętności opisywania i odczytywania

rzeczywistości by ja lepiej zrozumieć i zmieniać; bycie wolną osobą; wychowanie bez presji, bez lęku, swobodnego człowieka; uczenie się własnego ja, stawianie na podmiotowość ucznia, wychowanie bez autorytetu. Nauczyciel powinien: odkrywać problemy ucznia; umieć nawiązać porozumienie z wychowankiem, usytuować się po stronie podmiotu i przywracać mu wiarę we własne siły.

1. Kwestia prawdy- to zasada odrzucenia, że prawda jest obiektywna i jej poznanie jest kwestią głoszenia prawdy będąca oznaką przemocy. 2. Sprawa człowieka- człowiek jest przedstawiony w sposób zindywidualizowany ( oprócz szkoły frankfurckiej- mówi o warunkach społ.) Wolność jest absolutyzowana. 3. Wychowanie i edukacja- krytyka instytucji wychowawczych.  Istotą wychowania jest narzucenie woli wychowawcy ( manipulacja, przemoc wychowawcza)  Istotą wychowania jest ograniczenie wolności  Fałszywa otwartość i schlebianie wychowawcy bez stosownych wymagań  Nastawienie przeciw nauczycielom i rodzicom 4. Rodzina i Kościół:  Często występuje w sposób ukryty  Poważanie instytucji rodziny i Kościoła  Kościół i rodzina ostoją tradycji  Wyraźnie zaznaczona hierarchizacja  Element moralności i rozumienia prawdy są nie do podważenia

C) Wady i zalety

+plusy + + + + +

indywidualne podejście nastawienie na rozwój zainteresowań dążenie do autonomiczności każdej jednostki budowanie motywacji duża rola komunikacji

-minusy - nurt utopijno - ideologiczny, który cechuje nadmierny optymizm pedagogiczny; - zbyt duże zaufanie do tezy, że ludzi można raz na zawsze od czegoś wyzwolić; - wychowania nie wolno upolityczniać; - nadmierne bazowanie na etycznej przesłance, że każdy człowiek jest z natury dobry; - nieporozumieniem jest pozostawienie np. dzieci samym sobie, błędne kształcenie dzieci na bazie tylko tego co wynika z ich zainteresowań, co mogą wykonywać bez trudu i poświęceń.

8) ANTYPDAGOGIKA A) Źródła, przedstawiciele, główne tezy Schoenebeck, Neil, Kupffer

Neguje tradycyjną formę wychowania opierającą się na zasadzie "sterowania" życiem dziecka. Antypedagogika w założeniu oddaje wolność do samodecydowania o sobie dziecku, a rolę nauczyciela sprowadza do "przewodnika" w myśl zasady lepiej wspierać zamiast wychowywać. Podstawowym warunkiem tego wspierania jest jego dobrowolność. Daje dziecku prawo do wyboru opartym na zaufaniu, że wybierze ono dobrze, bo wychowanek wie lepiej niż wychowca, co jest dla niego dobre. Antypedagogika:

Walczy z pseudowyrokowaniem Odrzuca pewne funkcje wychowawcze- pewne metody kierujemy na osobę i oczekujemy rezultatów ( metoda intencjonalna)  Pozytywnie mówi się o towarzyszeniu, wspieraniu, pomaganiu

 

B) Wychowanie, wychowawca – wychowanek Antypedagogika upomniała się o takie wartości jak:  wolność  równość 

przyjaźń



samostanowienie;



odpowiedzialność każdego za siebie samego

Nowa Summerhill – Neil: 

wszystkie dzieci są źle wychowywane gdyż zabiera im się wolność



wychowanie i nauczanie to przemoc, zniewalanie, walka



natura człowieka jest dobra, trzeba się na nią zdać i nie modyfikować przez nauczanie

1. Dzieci powinny mieć prawo do podejmowania własnych decyzji. Jako takie anuluje ono władzę rodziców nad własnymi dziećmi. 2. Dzieci nie zależnie od wieku, powinny mieć prawo do życia tam, gdzie zechcą. 3. Dzieci niezależnie od wieku, powinny mieć prawo do głosu i udziału w podejmowaniu wszystkich decyzji mających wpływ na swe życie 4. Dzieci powinny mieć dostęp do wszystkich informacji w takim stopniu, w jakim mają go dorośli. Dotyczy to pornografii i obrazów ukazujących akty przemocy, a także zapisów w kartotekach medycznych i szkolnych. 5. Dzieciom wolno prowadzić, w pełnym zakresie, życie seksualne, jakie w ramach prawa dozwolone jest ich rodzicom. 6. Dzieci, bez względu na wiek, ponoszą pełną odpowiedzialność za swoje wykształcenie, wolno im opuścić szkołę lub uczęszczać do niej wtedy, gdy im to odpowiada. Nauczanie nie będzie obowiązkowe. 7. Dzieciom przysługuje środowisko dostosowane do ich wzrostu- nie wolno domagać się od nich, żeby dopasowały się do świata dorosłych ( gł. chodzi o meble ) 8. Nie wolno stosować kar cielesnych pod żadnym pozorem, tak w szkole, jak i w domu. 9. Dzieciom należy zagwarantować system wymiaru sprawiedliwości w takim zakresie, jaki przysługuje dorosłym. Wobec dziecka nie wolno podejmować żadnych działań o charakterze dyscyplinarnym, dopóki nie zostanie ono poinformowane o ciążących na nim zarzutach i skazane przez sąd. 10. Dzieciom, bez względu na wiek, należy zagwarantować dostęp do związków zawodowych, możność poszukiwania pracy, zapewnić równe płace za równą pracę, podpisywanie umów, dysponowanie własnymi pieniędzmi i materialną niezależnością.

C) Wady i zalety

+plusy + + + + +

poszukiwanie elementów zła, przemocy, zniszczenia, pogardy- bezpośrednia walka, która jest efektywna poszanowanie praw dziecka stawianie na indywidualny rozwój zainteresowań podkreślanie autorytarności dzieci partnerski stosunek wychowawca wychowanek w pewnym sensie jest dobry

-minusy -

w teorii generalizuje, nie ujmuje złożoności rzeczywistości slaba w teorii partnerski stosunek wychowawca – wychowanek rezygnacja z wymagań wolność do oświecenia seksualnego wyobrażenie o wyzwoleniu dzieci od wychowania jest iluzją

...