Zaburzenia osobowości – klasyfikacja ICD-10 vs DSM V PDF

Preview

Summary

klasyfikacja ICD-10 vs DSM V...

Description

Zaburzenia osobowości – klasyfikacja ICD-10 vs DSM V

DSM V - Paranoiczne zaburzenie osobowości

ICD 10 – Osobowość paranoiczna

(4 kryteria) 1) uporczywe, bezpodstawne podejrzenia, że jest się oszukiwanym lub wykorzystywanym przez innych 2) wątpliwości wobec bliskich, podważanie ich lojalności i wiarygodności 3) niechęć do zwierzeń, związana z obawą przed wykorzystaniem tych informacji przeciwko danej osobie 4) doszukiwanie się(bezpodstawne)gróźb lub przejawów poniżania 5) pamiętliwość i brak przebaczenia 6) interpretacja zachowań innych ludzi w kategoriach ataku i skłonność do reagowania kontratakiem 7) stałe podejrzenia dotyczące wierności partnera seksualnego

(4 kryteria) 1) nadmierna wrażliwość na niepowodzenia i odrzucenie 2) tendencja do długotrwałego przeżywania przykrości np. niewybaczania krzywd, niesprawiedliwości czy lekceważenia 3) podejrzliwość i stała tendencja do zniekształcania codziennych doświadczeń poprzez błędne ujmowanie obojętnych lub przyjaznych działań otoczenia jako wrogich czy pogardliwych 4) prowokujące do walki, sztywne poczucie własnych praw, niewspółmierne do aktualnej sytuacji 5) nawracające, nieuzasadnione podejrzenia dotyczące wierności współmałżonka lub partnera 6) tendencja do przeceniania własnego znaczenia, wyrażająca się utrwaloną postawą ksobną 7) pochłonięcie nie potwierdzonymi “spiskowymi” wyjaśnieniami wydarzeń dotyczących zarówno pacjenta jak i reszty świata.

DSM V – Schizoidalne zaburzenie osobowości

ICD 10 – Osobowość schizoidalna

(4 kryteria) 1) brak pragnienia i przyjemności z kontaktów i bliskich relacji z innymi 2) samotna aktywność w różnych sferach życia 3) brak lub niewielkie zainteresowanie kontaktami seksualnymi

(4 kryteria) 1) brak lub znikome działania służące przyjemności 2) chłód emocjonalny, wycofanie się lub spłycenie uczuciowości 3) ograniczona zdolność wyrażania przyjaznych, ciepłych uczuć lub gniewu

4) czerpanie przyjemności z niewielu obszarów życia 5) brak bliskich osób (poza krewnymi) 6) okazywanie obojętności na pochwały i krytykę 7) chłód emocjonalny

DSM V - Schizotypowe zaburzenie osobowości (5 kryteriów) 1) idee odniesienia (myśli ksobne) 2) dziwaczne przekonania lub magiczne myślenie, niezgodne z normami społecznymi 3) niezwykłe doświadczenia percepcyjne 4) dziwaczne myślenie lub sposób mówienia (np. manieryzm) 5) podejrzliwość lub idee paranoiczne 6) nieadekwatny, zawężony afekt 7) zachowania lub wygląd ekscentryczny lub dziwaczny 8) brak osób zaufanych i przyjaciół 9) silny niepokój w sytuacjach społecznych, który nie zmniejsza się wraz z trwaniem znajomości

DSM V - Antyspołeczne zaburzenie osobowości

wobec innych 4) niezainteresowanie zarówno pochwałami jak i krytyką 5) słabe zainteresowanie doświadczeniami seksualnymi z innymi osobami (z uwzględnieniem wieku) 6) prawie stała preferencja do samotnictwa 7) silne pochłonięcie fantazjowaniem i introspekcją 8) brak bliskich przyjaciół lub zaufanych związków (lub co najwyżej – pojedyncze) i brak potrzeby takowych 9) wyraźna niewrażliwość wobec norm i konwencji społecznych, lekceważenie takich norm nie jest zamierzone ICD 10 - Zaburzenie schizotypowe (Typu schizofrenii) (4 kryteria) 1) niedostsowany i ograniczony afekt (osoba wydaje się chłodna i oddalona) 2) dziwne, ekscentryczne zachowanie lub wygląd 3) słaby kontakt z innymi i skłonność do społecznego wycofania 4) dziwne przekonania i magiczne myślenie wpływające na zachowanie i niespójne z normami subkulturowymi 5) podejrzliwość i nastawienia paranoidalne 6) natrętne ruminacje bez wewnętrznego oporu, często o treści dysmorfofobicznej, seksualnej lub agresywnej 7) niezwykłe doświadczenia percepcyjne z włączeniem iluzji somatosensorycznych, depersonalizacja i derealizacja 8) puste, rozwlekłe, metaforyczne, nadmiernie wypracowane lub stereotypowe myślenie, przejawiające się dziwacznymi wypowiedziami lub w inny sposób, bez większego rozkojarzenia 9) niekiedy przemijające epizody quasi-psychotyczne z nasilonymi iluzjami, omamami oraz myślami podobnymi do urojeń, zwykle występujące bez udziału czynników zewnętrznych ICD 10 - Osobowość dyssocjalna

(3 kryteria) 1) nieprzestrzeganie norm społecznych 2) mataczenie – okłamywanie, podawanie się za kogoś innego, podpuszczanie innych – dla własnego interesu lub przyjemności 3) impulsywność lub brak powodzenia w planowaniu 4) drażliwość i agresywność – ponawianie bójek lub napaści 5) lekkomyślne lekceważenie bezpieczeństwa (swojego lub innych) 6) stała nieodpowiedzialność w sferze zawodowej / finansowej 7) brak żalu (obojętność, racjonalizacja) w przypadku działania na szkodę innej osoby  kryteria występują od wieku 15 lat  przed 15 r.ż. – zaburzenia zachowania (agresja, niszczenie, kradzieże, poważne naruszenie norm)  obecnie osoba ma > 18 lat DSM V - Narcystyczne zaburzenie osobowości

(3 kryteria) 1) bezwzględne nie liczenie się z uczuciami innych 2) silna i utrwalona postawa nie odpowiedzialności i lekceważenia norm, reguł i zobowiązań społecznych 3) niemożność utrzymania trwałych związków z innymi, chociaż nie ma trudności w ich nawiązywaniu 4) bardzo niska tolerancja frustracji i niski próg wyzwalania agresji, w tym zachowań gwałtownych 5) niezdolność przeżywania winy i korzystania z doświadczeń, a w szczególności z doświadczanych kar 6) wyraźna skłonność do obwiniania innych lub wysuwania pozornie możliwych do uznania racjonalizacji zachowań, które są źródłem konfliktów z otoczeniem

(5 kryteriów) 1) wyolbrzymianie swoich osiągnięć w stosunku do dokonań 2) fantazjowanie o doskonałości, powodzeniu, urodzie 3) przekonanie o własnej szczególności i niepowtarzalności 4) wymaganie skrajnego podziwu dla własnej osoby 5) poczucie posiadania specjalnych praw 6) wykorzystywanie lub instrumentalne traktowanie innych 7) brak empatii, niechęć do rozpatrywania i uwzględniania potrzeb innych 8) zazdrość wobec innych lub przekonanie, że jest się obiektem zazdrości 9) arogancja i wyniosłość

(5 kryteriów) 1) wyższościowe poczucie własnej ważności (np. wyolbrzymianie swoich osiągnięć i talentów, oczekiwanie lepszego oceniania) 2) pochłonięcie przez wyobrażenia o nieograniczonym powodzeniu, mocy, wspaniałości, piękności, idealnej miłości 3) przekonanie o byciu kimś “specjalnym” czy niepowtarzalnym oraz o możliwości bycia zrozumianym tylko przez inne “specjalne” osoby (instytucje) o wysokiej pozycji, oraz obracania się tylko w takim towarzystwie 4) potrzeba nadmiernego podziwu 5) poczucie uprzywilejowania, nieuzasadnione nadzieje szczególnie korzystnego traktowania lub automatycznego respektowania własnych oczekiwań przez innych

ICD 10 - Osobowość narcystyczna

6) wyzyskiwanie związków z ludźmi, wykorzystywanie innych dla własnych celów 7) brak empatii, niechęć do liczenia się z potrzebami innych 8) często zawiść wobec innych i przekonanie, że to oni są zawistni 9) aroganckie, bezceremonialne zachowania i postawy DSM V - Histrioniczne zaburzenie osobowości

ICD 10 - Osobowość histrioniczna

(5 kryteriów) 1) poczucie dyskomfortu w sytuacji znajdowania się poza centrum uwagi 2) prowokacyjne, uwodzące i zabarwione seksualnie zachowania w kontaktach z innymi 3) nagłe zmiany przezywania emocji i płytkość ich ekspresji 4) podporządkowanie wyglądu zewnętrznego celom zwrócenia na siebie uwagi 5) impresyjny styl mówienia 6) dramatyzowanie i teatralność 7) uleganie wpływowi innych ludzi 8) postrzeganie związków jako bardziej intymnych niż są w rzeczywistości DSM V - Zaburzenie osobowości typu borderline

(4 kryteria) 1) dramatyzowanie siebie, teatralność, przesadny wyraz emocjonalny 2) sugestywność, łatwość ulegania wpływowi innych osób lub okoliczności 3) płytka i chwiejna uczuciowość 4) stałe poszukiwanie podniet, docenienia przez innych i działań, dzięki którym osoba staje się centrum uwagi 5) niestosowna uwodzicielskość w wyglądzie lub zachowaniu 6) nadmierna koncentracja na atrakcyjności fizycznej

(5 kryteriów) 1) ryzykowne wysiłki w celu uniknięcia wyobrażonego porzucenia 2) intensywne, ale niestabilne związki interpersonalne (idealizacja lub dewaluacja) 3) zakłócenia tożsamości, niestabilny obraz siebie lub niestabilne poczucie Ja 4) impulsywność w co najmniej dwóch sferach życia, związana z samo-

Typ impulsywny (3 kryteria) 1) wyraźna skłonność do działań impulsywnych bez uwzględniania ich konsekwencji 2) wyraźna skłonnność do kłótliwości i do konfliktów z innymi 3) częste wybuchy gwałtownych i zagrażajacych zachowań, niezdolność do panowania nad nimi

ICD 10 - Osobowość chwiejna emocjonalnie

zagrożeniem 5) nawracające zachowania samobójcze lub samookaleczania 6) niestabilność i nadreaktywność afektywna 7) przewlekłe poczucie pustki 8) nadmierny, nieadekwatny gniew i problemy w jego kontroli 9) objawy dysocjacyjne lub paranoidalne jako reakcja na stres

DSM V - Unikające zaburzenie osobowości (4 kryteria) 1) unikanie działalności zawodowej wymagającej kontaktów z innymi ludźmi – z obawy przed krytyką, dezaprobatą lub odrzuceniem 2) nieangażowanie się w relacje, dopóki osoba nie jest pewna ich akceptacji i życzliwości 3) powściągliwość w kontaktach intymnych z powodu obawy przed zawstydzeniem 4) uporczywe myślenie o krytyce lub odrzuceniu ze strony innych 5) zahamowanie w sytuacjach społecznych z powodu poczucia własnej nieadekwatności 6) obraz siebie jako osoby nieatrakcyjnej społecznie, o niskich kompetencjach społecznych 7) unikanie podejmowania nowych aktywności z powodu obawy przed zawstydzeniem DSM V - Zależne zaburzenie osobowości

4) trudność podtrzymywania działań, które nie wiążą się z natychmiastową gratyfikacją 5) nastrój niestabilny i kapryśny Typ borderline (2 kryteria + 3 kryteria typ impulsywny) 1) niestabilność emocjonalna niejasny i zaburzony obraz samego siebie, własnych celów i preferencji (również seksualnych) 2) skłonność do wchodzenia w intensywne i niestabilne związki 3) usilne próby uniknięcia odrzucenia 4) powtarzające się groźby lub działania samouszkodzające 5) stałe uczucie pustki wewnętrznej ICD 10 - Osobowość lękliwa (unikająca) (4 kryteria) 1) uporczywe i wszechogarniające uczucie napięcia lub niepokoju 2) poczucie społecznego nieprzystawania, indywidualnej nieatrakcyjności lub niższości w stosunku do innych osób 3) nadmierna koncentracja na byciu krytykowanym lub odrzucanym w sytuacjach społecznych 4) niechęć do wchodzenia w bliższe związki z ludźmi, o ile nie zapewniają akceptacji 5) ograniczony styl życia z powodu potrzeby zapewnienia sobie fizycznego bezpieczeństwa 6) unikanie kontaktów społecznych i zawodowych, które wiążą się istotnie z kontaktem z innymi ludźmi, z powodu obawy przed krytyką, nieakceptacją lub odrzuceniem ICD 10 - Osobowość zależna

(5 kryteriów) 1) trudności w samodzielnym podejmowaniu decyzji 2) potrzeba posiadania osób, które czują się odpowiedzialne za różne sfery życia 3) trudności w wyrażaniu sprzeciwu wobec innych, z obawy przed ich dezaprobatą 4) trudności w inicjowaniu czegoś lub wykonywaniu samodzielnie 5) robienie z własnej woli rzeczy nieprzyjemnych w celu zyskania miłości, troski i wsparcia ze strony innych 6) złe znoszenie samotności z powodu bezradności 7) nawiązywanie stale kolejnych relacji z lęku przed byciem samym 8) lęki związane z byciem samotnym i koniecznością zadbania o siebie samemu DSM V - Obsesyjno-kompulsywne zaburzenie osobowości

(4 kryteria) 1) zachęcanie innych lub dozwalanie im na przejęcie odpowiedzialności za swoje ważne decyzje życiowe 2) podporządkowanie własnych potrzeb potrzebom innych, od których jest się zależnym oraz nadmierne uleganie ich życzeniom 3) niechęć do stawiania nawet racjonalnych wymagań osobom, od których jest się zależnym 4) poczucie niewygody i bezradności w sytuacji osamotnienia z powodu nadmiernej obawy przed niezdolnością do zatroszczenia się o siebie 5) nadmierna obawa przed opuszczeniem przez osobę pozostającą w bliskim związku i osamotnieniem, wobec konieczności zajęcia się swoimi sprawami 6) ograniczona zdolność podejmowania codziennych decyzji bez zbędnego radzenia się innych osób i upewniania przez nie ICD 10 - Osobowość anakastyczna

(4 kryteria) 1) pochłonięcie porządkowaniem, planowaniem i ustalaniem szczegółów 2) perfekcjonizm upośledzający efektywność działania 3) nadmierne poświęcenie się pracy, wyrzeczenie się rozrywek i przyjemności 4) nadmierna sumienność, skrupulatność i sztywność w kwestii zasad czy moralności 5) trudności z pozbyciem się starych, nieprzydatnych przedmiotów 6) niechętne zlecanie zadań innym 7) skąpstwo 8) sztywność i upór

(4 kryteria) 1) nadmierne przeżywanie wątpliwości i nadmierna ostrożność 2) koncentracja na szczegółach, regulaminach, inwentaryzacji, porządkowaniu, organizowaniu lub schematach działania 3) perfekcjonizm przeszkadzający w wypełnianiu zadań 4) nadmierna sumienność i skrupulatność 5) nadmierna koncentracja na produktywności wykluczająca przyjemność i związki międzyludzkie 6) nadmierna pedanteria i uległość wobec konwencji społecznych 7) sztywność i upór 8) nieracjonalne przypuszczanie, że inni dokładnie podporządkują swą aktywność sposobom działania danej osoby albo irracjonalna niechęć do przyzwalania innym na działanie...