ZSO 4 abdominale bloedvaten en poortadersysteem PDF

Preview

Summary

abdominale bloedvaten en poortadersysteem...

Description

ZSO 4: Abdominale bloedvaten en poortadersysteem Het maagdarmstelsel wordt van arterieel bloed voorzien door de splanchnische vaten, drie onpare takken die de aorta abdominalis verlaten langs de ventrale zijde. Deze vaten vormen onderling talrijke verbindingen, anastomosen, waardoor bij obstructie van een arteriële tak de bevloeiing tot op zekere hoogte kan worden gecompenseerd door deze anastomosen. Zij zijn gekenmerkt door talrijke variaties op het normale vertakkingspatroon. De veneuze drainage van deze vaten gebeurt via de vena portae of poortader naar de lever, en vanuit de lever naar de vena cava inferior.

De aorta abdominalis voert bloed aan naar alle organen en structuren in de buik- en bekkenholte. Ongepaarde takken aan de aorta abdominalis: -

truncus coeliacus: bloed naar lever (a. hepatica), gal, maag (a. gastrica) en milt (a. lienalis)

-

a. mesenterica superior: bloed naar pancreas, dunne darm en het grootse deel van de dikke darm

-

a. mesenterica inferior: bloed naar laatste deel van dikke darm en rectum.

De veneuze drainage wordt omwille van het klinisch belang iets breder uitgesponnen. Onder de titel ‘het leverpoortadersysteem’. Het bloed vanuit de truncus coeliacus, de a. mesenterica superior en inferior via het poortadersysteem naar de lever vervoerd wordt. Dit bloed bevat immers veel voedingsstoffen en vervoert ze via de poortader naar de lever. In de lever worden de voedingsstoffen opgeslagen, omgezet of uitgescheiden. De lever regelt m.a.w. de concentratie van voedingsstoffen in het bloed. Vanuit de lever komt het bloed via de vv. hepatica terecht in de vena cava inferior voordat het terug naar het hart keert.

Tussen de venen van de portale circulatie (poortadersysteem) en de venen van de systemische circulatie kunnen verbindingen zijn (anastomosen). Dit noemen we de porta-cava anastomosen of shunts. Vb. de anastomosen ter hoogte van de oesofagus en ter hoogte van het rectum. Oesofagus De onderste deel van de oesofagus een veneuze afvoer heeft via venen die aansluiten op de v. azygos, die dan zelf aansluit op de v. cava superior. Maar dat er via de v. gastrica wordt aangesloten op het poortadersysteem = v. portae. Tussen deze venen bestaan verbindingen (anatomosen) vandaar de naam porta- cava anastomosen. Indien de bloedstroom naar de lever door de v.portae gestremd is (bv. bij levercirrose), dan stijgt de bloeddruk in het poortadersysteem. Dit noemen we portale hiepertensie. Het bloed wordt in de anastomoserende venen geduwd van het porta-cava anastomose systeem. Hierdoor verhoogt de druk in deze venen waardoor ze kunnen verslappen en spataders optreden.

De oorzaak van slokdarmspataders is altijd een verhoogde druk in de poortader (portale hypertensie). De poortader is een heel belangrijke ader. Hij voert bloed uit de milt, de alvleesklier, de galblaas en een groot deel van het spijsverteringskanaal naar de lever. Bij een te hoge druk in de poortader gaat het bloed op zoek naar sluipwegen om buiten de poortader en de lever om, via andere vaten, het hart te bereiken. Zulke sluipwegen zijn bijvoorbeeld de aders in de slokdarm. Maar deze dunne aders zijn niet gemaakt om zo’n grote hoeveelheid bloed te verwerken. Ze rekken uit waardoor er spataders ontstaan. Oorzaken van een verhoogde druk in de poortader: door een stolsel dat de ader verstopt; door leverproblemen.(chronische hepatitis, levercirrose (verschrompeling) … overmatig alcoholgebruik; …

Doelstellingen: 1. Je kan in grote lijnen het arteriële bevloeiingspatroon van de organen van het maagdarmstelsel weergeven en hun veneuze afvoer; je kan de vorming van de v.portae schematisch beschrijven.

2. Je bent op de hoogte van het bestaan van porta-cava anastomosen of shunts. Tussen de venen van de portale circulatie (poortadersysteem) en de venen van de systemische circulatie kunnen verbindingen zijn (anastomosen).

Zelftoets: 1. Bespreek in grote lijnen de bevloeiing van het colon Het opstijgende deel, het colon ascendens, en het colon transversum, het horizontale deel van de dikke darm, worden voorzien door de arteria mesenterica superior. De rest van de dikke darm wordt door de arteria mesenterica inferior van bloed voorzien: -

De colon descendens, het dalende deel van de dikke darm inclusief de flexura lienalis (linker colonflexuur).

-

Het colon sigmoideum, het S-vormige deel van de dikke darm vlak voor het rectum.

-

Een groot deel van het rectum, de endeldarm.

2. Bespreek in grote lijnen de bevloeiing van de organen in de bovenbuik.

3. Wat zijn de porta-cava anastomosen? Voorbeeld Tussen de venen van de portale circulatie (poortadersysteem) en de venen van de systemische circulatie kunnen verbindingen zijn (anastomosen). Dit noemen we de porta-cava anastomosen of shunts. Vb. de anastomosen ter hoogte van de oesofagus en ter hoogte van het rectum. Oesofagus De onderste deel van de oesofagus een veneuze afvoer heeft via venen die aansluiten op de v. azygos, die dan zelf aansluit op de v. cava superior. Maar dat er via de v. gastrica wordt aangesloten op het poortadersysteem = v. portae. Tussen deze venen bestaan verbindingen (anatomosen) vandaar de naam porta- cava anastomosen....