Zso 4 Het toedienen van geneesmiddelen PDF

Preview

Summary

verpleegkunde praktijk fund 1...

Description

Instructies Zelftoets A.

Algemeen

1. Als verpleegkundige wordt van je verwacht dat je onderstaande begrippen kent en begrijpt. Ga op zoek in het ‘Zakwoordenboek der Geneeskunde’ naar de betekenis van onderstaande begrippen:

           

Oraal: via de mond Sublinguaal: onder de tong Rectaal: via de anus Vaginaal: via de vagina Transdermaal: door de huid (pleister morfine, nicotine, pads voltaren) Enteraal: via maag darm stelsel (mond of endeldarm)pillen, lavement, siroop Parenteraal: buiten het darmstelsel (huid of injectie) Inhaleren: door ademen in je longen laten komen Lokaal effect: plaatselijk effect Systemisch effect: over het hele lichaam Antagonistische werking: tegenovergestelde werking( spieren,zenuwen) Causaal effect: oorzaak aangeeft

2. Welke zijn de verschillen tussen “lokale” en “systemische” toediening van geneesmiddelen? Moet het geneesmiddel in het lichaam zijn werking uitoefenen, dan spreken we van een systemische toediening (systeem betekent hier lichaam). Kan het geneesmiddel rechtstreeks worden aangebracht op de plek waar het werkzaam moet zijn, dan spreken we van een lokale toediening. Voor de systemische toediening bestaan bijvoorbeeld dranken, tabletten en capsules, maar ook injecties en narcosegassen. Lokale toediening kan met neusdruppels, oog- en oordruppels, zalven en crèmes, maar ook per inhalatie

3. Medicijnen kunnen op basis van hun werking worden ingedeeld in verschillende groepen. Je dient de werking en aandachtspuntenvan de volgende medicijngroepen te kennen. In de cursustekst vind je een overzicht van de praktische aandachtspunten van deze medicatiegroepen. ZIE CURSUS P.51 TVV fundament 1

        

Analgeticum (mv. analgetica): pijnstiller Anticoagulantium (mv. anticoagulantia): bloedverdunner Antihistaminicum (mv. antihistaminica): Antibioticum (mv. antibiotica): Antidotum (mv. antidota): Chemotherapeuticum (mv. chemotherapeutica): Diureticum (mv. diuretica): vochtbalans, genoeg drinkt tov wat je urineert Cytostaticum (mv. cytostatica) Sedativum (mv. sedativa)

Spasmoliticum (mv. spasmolitica) Corticosteroïden Anti-emeticum (mv. anti-emetica)

  

Het toedienen van medicatie dient met de nodige aandacht te gebeuren. Naast het principe veiligheid, dien je als verpleegkundige ook rekening te houden met het principe beleving. Daarom is het o.a. belangrijk om de zorgvrager, in de mate van het mogelijke, te betrekken in deze handeling. Dit kan door hem of haar te informeren over geneesmiddelengebruik.

4. Waarom is voorlichting een belangrijk onderdeel van deze handeling? Patiënt informeren over het geneesmiddel dat wordt toegediend. Deze informatie moet duidelijk en begrijpbaar zijn zodat de patiënt weet - hoe het geneesmiddel moet ingenomen worden het tijdstip de indicatie mogelijke bijwerkingen 5. Welke informatie dient aan bod te komen tijdens de voorlichting van de zorgvrager? Bij het toedienen van medicijnen moet je een aantal hoofdpunten controleren. Dit wordt de ‘regel van 7’ (7 rights of medication) genoemd. Deze omvat:

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 

Juiste patiënt Juiste medicatie Controle vervaldatum Juiste concentratie Juiste dosis Juiste toedieningswijze Juiste tijdstip 6. Wat denk je dat het belang is van de regel van 7? Om kwaliteitsindicatoren te gebruiken voor het beoordelen van zorg op het gebied van medicijnvoorbereiding en -administratie, moeten we eerst goede kwaliteit en veilige zorg definiëren. Om een veilige medicijnvoorbereiding en toediening te verzekeren, worden verpleegkundigen getraind om de "7 rechten" van medicatiebeheer uit te oefenen: juiste patiënt, juiste medicatie, juiste dosis, juiste tijd, juiste route, juiste reden en juiste documentatie 7. Pas de regel van 7 toe op volgend voorbeeld: Meneer Jansen heeft vochtophoping in de voeten en voelt zich niet goed. De arts schrijft voor dat hij om 8u 1amp Lasix® (20mg/2ml – EXP 3/2021) IM mag krijgen. Dit ga je nu uitvoeren. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Vraag de naam aan de patiënt en controleer zijn polsband Controleer het dossier, controleer medicatie 1amp lasix (20mg/2ml) Controleer vervaldatum 3/2021 20mg/2ml/amp 2ml Intra Musculair 8u00

B. Het toedienen van medicijnen in neus, in oor, in oog, vaginaal en transdermaal Voor het toedienen van medicijnen in neus, oor en oog zijn er een aantal lokale toedieningsvormen. Dit betekent dat men het medicijn op de plaats waar het werkzaam moet zijn aanbrengt. Dit kan door het druppelen van vloeistof of door het aanbrengen van zalf. Bij het toedienen van medicijnen in neus, oor en oog is het erg belangrijk dat de medicijnen op een correcte manier wordt aangebracht. Zodat er een optimale werking wordt gegarandeerd. Het lijkt wellicht eenvoudig om medicijnen in het oor, oog of in de neus toe te dienen. Toch gebeuren hier vaak fouten bij de toediening, waardoor niet het juiste effect beoogd wordt. Je dient als verpleegkundige de volgende vaardigheden correct uit te voeren: 

het toedienen van neusdruppels / neusspray P 52 protocol toedienen van neusdruppels



het toedienen van druppels in de gehoorgang P55 protocol toedienen van oordruppels



het toedienen van oogdruppels en oogzalf P 58 protocol toedienen van oogdruppels Ook het vaginaal toedienen van medicijnen komt in deze zelfstudieopdracht aanbod. Deze handeling kan door de zorgvrager zelf gebeuren na het verstrekken van goede instructies. Een bijkomend aandachtspunt is de aandacht voor het schaamtegevoel. Tot slot wordt in deze ZSO stil gestaan bij het transdermaal ( door de huid) toedienen van medicijnen. Je dient als verpleegkundige de volgende vaardigheid correct uit te voeren:



het vaginaal toedienen van medicijnen P63 protocol vaginaal toedienen van geneesmiddel



het transdermaal toedienen van medicijnen P 66 de transdermale pleister Toedienen van medicijnen in de neus

 

Bestudeer de inhoudsanalyse: het toedienen van neusdruppels (zie cursus).



Tracht onderstaande vragen op te lossen:



Wat is een nebulisator? Een vernevelaar is een apparaat dat vloeibaar medicijn levert in de vorm van een fijne mist (aerosol), neusspray



Wat is het verschil tussen het toedienen van neusdruppels met behulp van een druppelflesje en nebulisator (glazen flesje of plastiek flesje)? Neusdruppels is niet accuraat

Toedienen van medicijnen in het oor  

Bestudeer de inhoudsanalyse: het toedienen van druppels in de gehoorgang (zie cursus). Tracht de volgende vragen op te lossen:





Hoe dient het indruppelen te gebeuren bij een volwassene en bij een kind? Volwassene: oorschelp naar achter en omhoog trekken= gehoorgang recht Baby’s < 2,5 jaar: oorschelp naar achter en omlaag trekken Waarop dien je te letten bij het gebruik van een pipet?



o Pipet niet ondersteboven houden o Pipet op +/- 2 cm van het oor houden



Waarom is het belangrijk oordruppels (en oogdruppels) op lichaamstemperatuur toe te dienen? ter preventie duizeligheid/misselijkheid

Toedienen van medicijnen in het oog Ga naar de website ‘http://www.oogartsen.nl’ - het oog - instructies druppelen, zalf,

o verband o

Bestudeer de inhoudsanalyse: het toedienen van oogdruppels en het aanbrengen van oogzalf (zie cursus).

o

Wat is het verschil tussen het toedienen van oogdruppels m.b.v. een druppelflesje en m.b.v. oogzalf? De techniek is iets anders p72/73 Waarom is het belangrijk om oor- en oogdruppels op lichaamstemperatuur toe

o te dienen?

Anders verschiet patiënt zich en kan hij zich verplaatsen, wat gevaarlijke situaties kan geven. Pipet/tube in oog/oor.

Vaginaal toedienen van medicijnen 

Bestudeer de inhoudsanalyse: het vaginaal toedienen van medicijnen (zie cursus).



Geef de aandachtspunten bij deze toedieningswijze. Vertel de cliënt dat de handeling als onprettig kan worden ervaren. Liggen op bed in rugligging met opgetrokken benen Geef info: doel en wijze + tijdstip van toediening

Transdermaal toedienen van medicijnen Bestudeer de inhoudsanalyse: het transdermaal toedienen van medicijnen (zie

 cursus).

Tracht onderstaande vragen op te lossen, hanteer hiervoor de tekst: de transdermale

 pleister.



Welke zijn de voor- en nadelen van deze toedieningswijze? Voordelen: lange werkzaamheid, medicatie wordt met constante snelheid afgegeven, braken en diarree hebben geen effect van afgifte, non-invasieve (niet hoeft binnen te dringen.)manier van toedienen. Nadelen: net alle geneesmiddelen kunnen de huidbarrière passeren



Geef de aandachtspunten bij het toedienen van een geneesmiddel via transdermale pleister. o Pleister moet op gezonde niet behaarde huid geplakt worden o Plaats op huid met alcohol droog en vetvrij maken o Voorkom contact met jouw vingers (medicatie aanwezig) o Druk pleister 10 – 15 seconden op huid o Eenmaal op huid niet meer lostrekken o Pleister blijft 24 uur zitten, hangt van medicatie af o Was voor en na aanbrengen altijd uw handen o Plaatsen nieuwe pleister, best op ander plaats om irritaties te voorkomen o Aanbrengen op een egale, vlakke huid (niet op huidplooien of waar kledij over schuurt) o Patiënt kan met pleister douchen.

Doelstellingen Instructies



De student kan de gehanteerde begrippen i.v.m. medicatie, werking van medicatie en medicijntoediening omschrijven. Het toedienen van medicatie dient met de nodige aandacht te gebeuren. Naast het principe veiligheid, dien je als verpleegkundige ook rekening te houden met het principe beleving. Daarom is het o.a. belangrijk om de zorgvrager, in de mate van het mogelijke, te betrekken in deze handeling. Dit kan door hem of haar te informeren over geneesmiddelengebruik.



De student kan vertellen welke de taken en verantwoordelijkheden zijn van de verpleegkundige, de arts en de apotheker m.b.t. medicijntoediening. Verpleegkundige: de geneesmiddelen worden klaargezet en uitgedeeld door dezelfde verpleegkundige. De verantwoordelijkheid berust dan ook op één en dezelfde persoon. Arts: de arts stelt het voorschrift op na onderzoek patiënt. En is verantwoordelijk voor het voorgeschreven product Apotheker: apotheek plaats medicatie in een speciale kast (vanas kast) die enkel kan geopend worden door verpleegkundige of arts na identificatie. Magistraat wordt voorbereid door apotheker.



De student kan de ‘regel van 7’ uitleggen en toepassen. Dit zijn regels om juist en accuraat te kunnen handelen voor de juiste toediening van medicatie. 1. Is dit het juiste geneesmiddel? 2. Is dit de juiste hoeveelheid 3. Is het de juiste concentratie 4. Is dit de juiste patiënt 5. Is dit de juiste toedieningswijze 6. Is het de juiste toedieningstijd 7. Is het geneesmiddel nog niet vervallen



De student kan verantwoorden waarover en hoe je de zorgvrager over medicijnen en medicijntoediening informeert en instrueert. Geef info over doel en wijze waarop de medicatie wordt gegeven. Leg uit hoe patiënt zelf de volgende keer kan inname/aanbrengen



De student kan verantwoorden hoe de observatie en de rapportage rondom geneesmiddelentoediening moet plaatsvinden. Het geneesmiddel dat toegediend wordt dient vermeld te worden in het verpleegdossier en aangeduid, zodat de volgende zorgverlener weet dat het gegeven werd. Elke geneesmiddel is lichaamsvreemd en kan dus reacties veroorzaken bij een patiënt. Elke geneesmiddel heeft ook nevenwerkingen. Dus is controle na inname noodzakelijk.



De student kan uitleggen op welke wijze oogdruppels en oogzalf conform de regels toegediend moeten worden. Druppels: handschoenen aandoen achter patiënt gaan staan, hoofd van de patiënt in retroflexie onderste ooglid naar beneden trekken info patiënt: omhoog kijken niet op de cornea druppelen pipet op +/- 2 cm van het oog houden ooglid even vasthouden, +/- 3 seconden Nadien met gesloten ogen: oogbal bewegen + traankanaaltje dichtduwen Zalf: handschoenen aandoen

-

patiënt naar boven kijken streepje zalf aanbrengen van binnen naar buiten met tube oog niet raken



De student kan motiveren op welke wijze oordruppels aan een zorgvrager toegediend moeten worden. oorschelp vastnemen volwassene: oorschelp naar achter en omhoog trekken baby’s < 2,5 jaar: oorschelp naar achter en omlaag trekken pipet niet ondersteboven houden pipet op +/- 2 cm van het oor houden oorschelp blijven vasthouden eventueel watje aanbrengen



De student kan een instructieplan maken voor een zorgvrager die oordruppels moet leren toedienen. Op de zij liggen met hoofd op bed of zittend aan tafel met in te druppelen oor naar boven. Na indruppelen 3 minuten blijven liggen.



De student kan toelichten welke problemen en aandachtspunten zich bij het toedienen van medicijnen in oog, oor en neus kunnen voordoen en hoe je daarmee om moet gaan. Bij het toedienen let men op de volgende punten: vaste vormen worden op de tong gelegd en met de nodige hoeveelheid water doorgeslikt. Bij patiënten die moeilijk slikken worden de geneesmiddelen geplet, opgelost in water en vervolgens toegediend. siropen, suspensies en emulsies: eerst schudden voor ze toegediend worden druppels: eerst water in het geneesmiddelenpotje gieten, en dan de druppels erbij aftellen met de druppelteller toedienen van placebo: als gewone geneesmiddelen het toedienen van geneesmiddelen aan kinderen of verwarde patiënten vraagt veel geduld en begrip van de verpleegkundige. Of het geneesmiddel vermengd wordt met vruchtensap, confituur, pudding of een stukje boterham (indien dit kan en mag) controleer of de patiënt het geneesmiddel wel inneemt elke geneesmiddel dat toegediend wordt dient vermeld te worden in het verpleegdossier en aangeduid, zodat de volgende zorgverlener weet dat het gegeven werd.



De student kan verschillende toedieningsvormen bij vaginale applicatie van medicijnen noemen. Zetpil crème



De student kan de kritieke punten toelichten bij het toedienen van medicijnen via transdermale toediening.          

Pleister moet op gezonde niet behaarde huid geplakt worden Plaats op huid met alcohol droog en vetvrij maken Voorkom contact met jouw vingers (medicatie aanwezig) Druk pleister 10 – 15 seconden op huid Eenmaal op huid niet meer lostrekken Pleister blijft 24 uur zitten, hangt van medicatie af Was voor en na aanbrengen altijd uw handen Plaatsen nieuwe pleister, best op ander plaats om irritaties te voorkomen Aanbrengen op een egale, vlakke huid (niet op huidplooien of waar kledij over schuurt) Patiënt kan met pleister douchen.

Zelftoets O&O-lijst (oefen- en observatielijsten)



Overloop het toedienen van een geneesmiddel (zelf te bepalen welk) volgens de 8 principes van M. Grypdonck. 1. hygiëne: handhygiëne toepassen 2. veiligheid: controleer volgens de regel van 7 3. beleving: geef uitleg wat je gaat doen, waarvoor en waarom, privacy 4. zelfzorg en inspraak: zelf laten uitvoeren, zelf laten beslissen. Keuze ligt bij patiënt 5. comfort: geef patiënt de juiste houding, zorg voor juiste kamertemperatuur (medicatie), etc 6. ergonomie: bedhoogte 7. economie: 8 ecologie: sorteren, naald in container



Ga op zoek wat je kan vinden over de houdbaarheid van neus- en oogdruppels (aan de hand van een bijsluiter).



Meneer Menten heeft een ooginfectie. De arts schrijft voor dat hij 4x per dag (8u – 12u – 16u – 20u) één druppel (in elke oog) Chloramphenicol Erfa® (5 mg/ml - EXP. 2/2021) dient te krijgen. Dit ga je nu uitvoeren, wat kijk je na vooraleer je het geneesmiddel toedient. Regel van 7: wie, wat, vervaldatum, concentratie, dosis, waar, wanneer



Een medicijn dat causaal werkt, bestrijdt de symptomen. Waar of niet waar. Juist



Als bij het neusdruppelen, de druppels in de keel vallen is dit een goed teken. Waar of niet waar.

Bij het indruppelen in de neus moet het hoofd achterover gehouden worden. Wanneer de druppels in het neusgat zitten, moet het hoofd direct naar voren gebracht worden waarbij de neusdruppels worden opgesnoven. Dit voorkomt dat de druppels de keel inlopen. Druppels die in de keel zitten, worden makkelijk ingeslikt. 

Bij het oogdruppelen moeten de druppels in het midden van het oog vallen. Waar of niet waar. Niet waar. Onderlid oog



Bij een volwassene trekt men tijdens het oordruppelen de oorlel naar achteren. Waar of niet waar. Niet waar. Oorschelp naar achter



Transdermale toediening van medicijnen beoogt een systemisch effect. Waar of niet waar. Waar Oefening op de regel van 7

Casus: Dhr. Grammen Koen (°23/3/1963) is opgenomen op de dienst geneeskunde met oedeem van de onderste ledematen. Hij heeft ten gevolge van veneuze insufficiëntie een grote wonde op zijn rechter enkel en kan zich hierdoor moeilijk zelfstandig verplaatsen. De arts schrijft voor dat hij 4x per dag 500 mg Venoruton® PO dient te krijgen. In de geneesmiddelenkast van je afdeling vind je een comprime van 500 mg (Compr. Forte) terug en een poeder (zakjes van 1 g) terug. Wat dien je toe?

Vul onderstaande tabel aan volgens bovenstaande casus:

1 2

REGEL VAN 7

VOORBEELD

Het juiste geneesmiddel

Comprime van 500mg

De juiste

4x 1comprime van 500mg

hoeveelheid 3 4 5 6 7

De juiste concentratie

(forte)

De juiste patiënt Grammen koen (23/03/1963) De juiste wijze van toediening

Per os (mond)

Het juiste tijdstip 8u, 12u, 16u, 20u Vervaldatum

Zie doos...