Zwangerschap (hormonen) PDF

Preview

Summary

Inhoud van de lessen over zwangerschapshormonen....

Description

Samenvatting Medische biochemie

Lisa Jennen

Hoofdstuk: Hormonen

Zwangerschap Biochemische veranderingen van de moeder Human chorion gonadotropine (HCG) HCG wordt door de trofoblast geproduceerd om de zwangerschap in stand te houden en het is ook dit hormoon dat getest wordt om te bepalen of iemand zwanger is. Het hormoon kan in de urine of in het bloed bepaald worden. In het begin van de zwangerschap verdubbelt de HCG-concentratie om de 2 dagen. Door HCG te meten bepaalt men of iemand zwanger is, maar ook om te zien of de zwangerschap goed verloopt (door de ‘juiste stijging te zien’). Wanneer er te weinig HCG gemeten wordt, kan de zwangerschap buiten-baarmoederlijk zijn, waardoor de HCG-waarden minder snel toenemen. Dit controleert men d.m.v. een echografie, waarna de foetus door operatie wordt weggenomen. Verder kan dat ook wijzen op een nakende abortus bij slechts ontwikkeling van de vrucht. Bij hogere waarden dan normaal kan dit wijzen op meerlingzwangerschap of op een blaasvorming, niet-levensvatbaar embryo. Ook dit kan gecontroleerd worden d.m.v. echografie.

Oestrogenen Bij zwangere vrouwen kan in het bloed ook oestriol opgespoord worden. Het oestriol wordt gevormd omdat in de foetale bijnier een extra enzym aanwezig is waardoor een extra hydroxylase gebeurt.

Schildklier Onder invloed van de zwangerschap vermindert de concentratie van vrij schildklierhormoon, waardoor de schildklier meer hormonen moet aanmaken om dit gehalte in evenwicht te houden.

Serum lipiden Bij een zwangerschap ontwikkelt zich een verhoogde concentratie aan lipiden onder invloed van hormonale veranderingen.

SerumEW’n en leverfunctie Heel wat EW’n die in de lever gemaakt worden, veranderen in concentratie tijdens de zwangerschap.

Glucosurie Tijdens de zwangerschap worden de glucose-spiegels gemeten, want diabetes zal verergeren en iemand die geen diabetes heeft, kan dit ontwikkelen. Zwangerschap is dus potentieel diabetogeen: een subklinische zwangerschap kan klinisch worden. Glucose in de urine wordt gemeten om te zien of het nodig is het dieet aan te passen of mogelijk zelfs insuline te nemen.

Biochemische veranderingen van de foetus Leverfunctie Het α-foetoproteïne wordt vaak gemeten, wat eerst door de dooierzak en later door de foetale lever geproduceerd wordt. Door dit EW te volgen, kan men mogelijke spina bifida of andere neuraalbuisdeffecten opsporen. 1

Samenvatting Medische biochemie

Lisa Jennen

Hoofdstuk: Hormonen

Nierfunctie De nierfunctie gaat zich normaal ontwikkelen.

Longen Op een bepaald moment gaat de ademhaling van vloeistof over naar lucht. Het kan zijn dat er bij de geboorte te weinig surfactant aangemaakt is, waardoor ze hogere alveolaire oppervlaktespanning hebben en de longfunctie gestabiliseerd moet worden. Er wordt surfactant toegediend via de trachea.

Hemoglobine Embryonaal hemoglobine wordt vervangen door foetaal hemoglobine (HbF) en uiteindelijk door adult hemoglobine (HbA).

Bilirubine Bij kinderen waar afbraak is van RBC’n, wordt er bilirubine aangemaakt, wat opslaat in de lever. Deze kinderen hebben geelzucht. Wanneer de foetale lever onvoldoende ontwikkeld is, kan bilirubine minder goed afgevoerd worden en zal het afbraakproduct van hemoglobine in de lever blijven.

Pathologie Placentale afwijkingen Het humaan placenta lactogen kan men volgen en geeft iets weer over de normale groei van de foetus. Dit wordt nog maar weinig bepaald, men gebruikt nu meer een echografie.

Longimmaturiteit Dit komt voor bij een tekort aan surfactant, waarbij men een synthetische vorm en cortisol toedient. Dit laatste geeft een versnelling van de groei van alveolaire cellen.

Foetale hemolytische aandoeningen  Zie les over RBC’n (EXAMEN!)

Zwangerschapsdiabetes  Zie les over diabetes

Toxemie – zwangerschapshypertensie Bij een zwangere vrouw moet ook de bloeddruk gecontroleerd worden, want er kunnen implantatieproblemen van de foetus optreden. De zwangere vrouw moet dan rusten en haar zoutinname te beperken om de hypertensie te onderdrukken. De hypertensie zal echter pas echt opgelost worden wanneer de bevalling plaatsvindt.

Spina bifida en anencefalie Spina bifida is een onvoldoende sluiting van de ruggengraat.

Down syndroom (mongolisme) Down syndroom, ofwel trisomie 21 of mongolisme is het 3 keer optreden van chromosoom 21. De grootste risicofactor hiervoor is de leeftijd van de zwangere vrouw: hoe ouder de vrouw, hoe meer kans op trisomie 21.

2

Samenvatting Medische biochemie

Lisa Jennen

Hoofdstuk: Hormonen Hiervoor werd vroeger tussen week 16 en 18 de “triple”-test gedaan: het αfoetoproteïne, HCG en oestiol werden hierbij bepaald, waaruit het risico op trisomie 21 werd bepaald. Bij een verhoogd risico werd een cariotypering van het vruchtwater uitgevoerd om te zien of het chromosoom werkelijk in 3-voud voorkomt. Deze test is niet zonder risico’s, nu zijn er echter alternatieven zoals de NIPT. Bij NIPT 1, een meer gedetailleerde test, spoort men circulerend DNA op in de bloedbaan. Men sequenceerd het DNA om trisomie (en mogelijk ook andere aandoeningen) vast te stellen.

Buitenbaarmoederlijke zwangerschap De foetus groeit buiten de baarmoeder, meestal in de eierstokken. Dit is een levensbedreigende aandoening die bij de moeder buikpijn en vaginale bloedingen veroorzaakt. Er wordt ook minder HCG geproduceerd dan bij een normale zwangerschap.

Biochemische bepalingen -

HCG Estriol α-Foetoproteïne Bilirubine Glucose Nierfunctietesten Magnesium

Hielprik Bij pasgeborenen wordt vaak een hielprik gedaan om bepaalde aandoeningen op te zoeken. Dit doet men door veneus bloed te testen; de resultaten worden snel verkregen. Enkele aandoeningen die men zo opspoort zijn primaire aangeboren hypothyroïdie, fenylketonurie…

1 Niet Invasieve Prenatale Test

3...