10. Pacjenta Z CukrzycĄ PDF

Preview

Summary

Małgorzata Dudek...

Description

PIELĘGNOWANIE PACJENTA Z CUKRZYCĄ Cukrzyca jest to grupa chorób metabolicznych charakteryzująca się hiperglikemią wynikającą z defektu wydzielania i/lub działania insuliny. Przewlekła hiperglikemia wiąże się z uszkodzeniem, zaburzeniem czynności i niewydolnością różnych narządów, zwłaszcza oczu, nerek, nerwów, serca i naczyń krwionośnych. Insulina jest hormonem stymulującym procesy życiowe komórek i organizmów wszystkich gatunków kręgowców ü Pobudza rozwój i wzrost komórek ü Nasila procesy anaboliczne i wytworzenie energii zużywanej przez komórki ü W sposób bezpośredni lub pośredni wpływa na wszystkie ogniwa metabolizmu wewnątrzkomórkowego Insulina produkowana jest przez komórki β wysp trzustki (Langerhansa). Najważniejszym bodźcem do produkcji insuliny jest poposiłkowe zwiększenie stężenia glukozy we krwi. Glukoza służy komórkom, jako źródło energii podtrzymujące procesy życiowe. Podział cukrzycy wg WHO I. Cukrzyca typu 1 – polega na destrukcji komórek β, zwykle prowadzącej do bezwzględnego niedoboru insuliny: a) Wywołana procesem immunologicznym (przeciwciała przeciwko antygenom wysp Langerhansa) związanym z istnieniem genetycznej predyspozycji oraz działaniem czynników środowiskowych. b) idiopatyczna II. Cukrzyca typu 2 – rozwija się od dominującej insulino oporności ze względnym niedoborem insuliny do dominującego defektu wydzielania z insulino opornością III. Inne określone typy cukrzycy a) defekty genetyczne czynności komórki β b) defekty genetyczne działania insuliny c) choroby zewnątrzwydzielniczej części trzustki ( Zapalenie trzustki, Urazy trzustki, Nowotwór, Mukowiscydoza, Hemochromatoza, Pancreatectomia) d) endokrynopatie ( Akromegalia, Zespół Cushinga, Glukagonoma, Guz chromochłonny, Nadczynność tarczycy, Somatostatinoma )

e) cukrzyca wywołana przez leki lub inne substancje chemiczne (Glikokortykoidy Kwas nikotynowy, Hormony tarczycy, alfa i β agoniści adrenergiczni, Tiazydy, Pentamidyna, Fenytoina, Vacor, Interferon alfa11221 f) zakażenia ( wrodzona różyczka, zakażenie wirusem cytomegalii ) g) rzadkie postacie wywołane procesem immunologicznym h) inne zespoły genetyczne czasem związane z cukrzycą ( Zespół Downa, Porfiria, Zespół Tumera, Zespół Wolframa, Zespół Lawrence- Moon-Biedl ) IV. Cukrzyca ciężarnych

OBJAWY KLINICZNE WSKAZUJĄCE NA MOŻLIWOŚĆ WYSTĄPIENIA CUKRZYCY. · Wielomocz (poliuria) · Wzmożone pragnienie (polidypsja) · Osłabienie i senność spowodowana odwodnieniem ( diureza osmotyczna wskutek glikozurii) · Utrata masy ciała · Zaburzenia widzenia · Zakażenia tkanek miękkich · Peptyd C zmniejszony lub nieobecny w cukrzycy typ1, zwiększony w początkowej fazie cukrzycy typu 2 · Ciała ketonowe w moczu lub ich zwiększone stężenie w surowicy krwi GŁÓWNE KLINICZNE I BIOCHEMICZNE CECHY CUKRZYCY TYPU 1 ü Choroba autoimmunologiczna ü Dotyczy głównie dzieci i młodzieży ü Okres utajony – bezobjawowy (5-7lat) - obserwuje się obecność przeciwciał tj. · ICA-przeciwwyspowe · IAA-przeciwinsulinowe · Anty-GAD-przeciw dekarboksylazie kwasu glutaminowego · Any-IA-2- przeciw fosfatazom tyrozyny ü Destrukcja komórek β trzustki początkowo w 80%(gwałtowne wyczerpanie rezerw wydzielniczych komórek β ) ü Nagłe wystąpienie objawów klinicznych ü Ketoza

ü Zależność od egzogennej insuliny w celu utrzymania przy życiu ü Brak powikłań narządowych w chwili rozpoznania cukrzycy Szczyt występowania choroby obejmuje okres między 11 a 13rokiem życia, aczkolwiek cukrzyca typu 1 może dotyczyć każdej grupy wiekowej, nawet osób w podeszłym wieku. Ta postać choroby nazwana została utajoną autoimmunologiczną cukrzycą dorosłych LADA. Objawy cukrzycy typu 1 u osób dorosłych narastają wolno, czasem przez kilka miesięcy. Choroba na ogół nie rozpoczyna się śpiączką kwasiczą, (choć pojawiają się objawy kwasicy ketonowej). Wieloletni przebieg pozornie łagodnej hiperglikemii w cukrzycy LADA, sprzyja podstępnemu rozwojowi przewlekłych powikłań. Przewidywania Przeciętne ryzyko rozwinięcia się choroby u krewnych chorych na cukrzycę typu1 jest następujące: · Rodzeństwo ogólne ryzyko 10% · Chora matka 2-5% · Chory ojciec 5-10% · Chorzy oboje rodzice 30% · Bliźnięta jednojajowe 30-50% (jeżeli jedno z nich jest chore) · Bliźnięta dwujajowe GŁÓWNE KLINICZNE I METABOLICZNE CECHY CUKRZYCY TYPU 2 Stanowi ok.90% wszystkich przypadków cukrzycy · Objawy zwykle występują w średnim wieku lub później · Objawy łagodne, nierozpoznawalne lub brak objawów(ponad połowa przypadków występuje bezobjawowo) · Raczej względny niż całkowity niedobór insuliny · Często insulino oporność · Niewystępowanie ketozy · Nasilenie się zaburzeń nawet przy leczeniu przeciwcukrzycowym · Choroba postępuje wymaga modyfikacji leczenia · Insulinoterapia często wymagana do utrzymania długotrwałego wyrównania metabolicznego · U 85% chorych występuje otyłość głównie typu brzusznego, nadciśnienie tętnicze i zaburzenia lipidowe · Duże ryzyko makroangiopatii – główna przyczyna przedwczesnej umieralności · W chwili rozpoznania często występują powikłania narządowe. Przewidywania Zidentyfikowane czynniki ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2

· · · · · · · · · · · ·

Chorzy krewni pierwszego stopnia – rodzice lub rodzeństwo Pochodzenie etniczne – populacje dużego ryzyka Średni lub podeszły wiek Nieprawidłowa tolerancja cukrzycy Otyłość zwłaszcza trzewna Niektóre endokrynopatie Stosowanie leków diabetogennych Spoczynkowy tryb życia Palenie papierosów Cukrzyca ciężarnych w wywiadzie Inne cechy zespołu insulinooporności Mała masa urodzeniowa

Epidemiologia cukrzycy Według International Diabetes Federation (IDF) w Polsce zapadalność na cukrzycę w populacji między 20 a 79 r.ż. wynosi 9,1% natomiast na świecie 5,1% Dziś częstość występowania cukrzycy najszybciej rośnie w krajach rozwijających się, zwłaszcza w Indiach. Cukrzyca typu 1 W populacji światowej cukrzycę typu 1 rocznie rozpoznaje się u 19 na 100 000 osób. Najwyższą zapadalnością w Stanach Zjednoczonych cechują się osoby rasy kaukaskiej. Różnice w zapadalności na cukrzycę typu 1: ü Najniższą notuje się w Chinach i Wenezueli, gdzie nie przekracza 0,1 na 100 tys. osób ü Zapadalność 20 r.ż. U 35, 4% osób = lub >60 r.ż. ·

Na świecie upośledzoną tolerancję glukozy stwierdza się u 8, 2% między 20 a 79 r. ż.

Cukrzyca ciążowa W Polsce cukrzycę ciążową stwierdza się u ok. 3,4% kobiet w ciąży. Do czynników ryzyka cukrzycy ciążowej zalicza się: · Starszy wiek · Nadwagę · Otyłość · Dodatni wywiad rodzinny w kierunku cukrzycy · Dodatni wywiad w kierunku zaburzeń gospodarki węglowodanowej ( np. cukrzyca ciążowa w poprzednich ciążach ) · Pochodzenie afrykańskie, azjatyckie, latynoskie, indiańskie Większa aktywność fizyczna przed zajściem w ciąże zmniejsza ryzyko cukrzycy ciążowej. Cukrzyca ciążowa jest istotnym czynnikiem ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2. Zasady prowadzenia badań w kierunku cukrzycy. ü Badanie przesiewowe należy przeprowadzić u wszystkich osób w wieku >45 roku życia raz w ciągu 3 lat ü Niezależnie od wieku, badanie należy wykonać, co roku u osób z następujących grup ryzyka: · Z nadwagą lub otyłością (BMI ≥ 25kg/m2 i/lub obwód tali >80cm (kobiety); >94cm(mężczyźni); · Z cukrzycą występującą w rodzinie (rodzice bądź rodzeństwo); · Mało aktywnych fizycznie; · Z grupy środowiskowej lub etnicznej częściej narażonej na cukrzyce; · U kobiet z przebytą cukrzycą ciążową; · U kobiet, które urodziły dziecko o masie.4 kg; · Z nadciśnieniem tętniczym (≥ 140/90 mmHg); · Z hiperlipidemią ( frakcja HDL 150mg/dl); · U kobiet z zespołem policystycznych jajników; · Z chorobą układu sercowo-naczyniowego;

Kryteria rozpoznawania cukrzycy Diagnozę cukrzycy można postawić posługując się równorzędnymi kryteriami: 1. Glikemia przygodna oznaczona o dowolnej porze, niezależnie od posiłku, wynosząca co najmniej 200mg/dl (11,1mmol/l), przy równoczesnej obecności typowych objawów cukrzycy, jak wzmożone pragnienie,

wielomocz, osłabienie lub zmniejszenie masy ciała; 2. glikemia na czczo oznaczona w próbce krwi pobranej po upływie 8-14 godzin od ostatniego posiłku – dwukrotnie stwierdzenie wartości wynoszącej co najmniej 126mg/dl (7,0mmol) upoważnia do rozpoznawania cukrzycy; 3. glikemia w 120 minucie doustnego testu tolerancji glukozy- stwierdzenie wartości równej lub przekraczającej 200mg/dl(11,1mmol) upoważnia do rozpoznania cukrzycy;

Zasady rozpoznawania zaburzeń gospodarki węglowodanowej wg PTD Glikemia przygodna- oznaczona w próbce krwi pobranej o dowolnej porze dnia, niezależnie od pory ostatnio spożytego posiłku: ≥ 200 mg/dl (11,1 mmol/l +objawy cukrzycy tj. wzmożone pragnienie, wielomocz, osłabienie - cukrzyca Glikemia na czczo- oznaczona w próbce krwi pobranej 8-14 godzin od ostatniego posiłku: Stężenie glukozy w osoczu krwi żylnej 70-99 mg/dl (3,3-3,5 mmol/l) – prawidłowa glikemia na czczo (NTG) 100-125 mg/dl (5,6-6,9 mmol/l) – nieprawidłowa glikemia na czczo (IFG) ≥126 mg/dl (7.0 mmol/l) - cukrzyca Glikemia w 120. minucie doustnego testu tolerancji glukozy (OGTT) wg WH < 140 mg/dl (7,8 mmol/l) – prawidłowa tolerancja glukozy (NTG) 140-199 mg/dl (7,8-11,1 mmol/l)- nieprawidłowa tolerancja glukozy (IGT) ≥ 200 mg/dl (11,1 mmol/l)- cukrzyca Nazewnictwo stanów hiperglikemicznych · prawidłowa glikemia na czczo: 70–99 mg/dl (3,4– –5,5 mmol/l); · nieprawidłowa glikemia na czczo (IFG, impaired fasting glucose): 100–125 mg/dl (5,6–6,9 mmol/l); ·

nieprawidłowa tolerancja glukozy (IGT, impaired

glucose tolerance): w 120. minucie doustnego testutolerancji glukozy (OGTT, oral glucose tolerancetest) według Światowej Organizacji Zdrowia(WHO, World Health Organization) glikemia 140––199 mg/dl (7,8–11 mmol/l); ·

stan przedcukrzycowy — nieprawidłowa glikemia na czczo i/lub nieprawidłowa tolerancja glukozy;

· cukrzyca — jedno z następujących kryteriów: 1. objawy hiperglikemii i glikemia przygodna≥ 200 mg/dl (≥ 11,1 mmol/l); 2. 2-krotnie glikemia na czczo ≥ 126 mg/dl (≥ 7,0mmol/l); 3. glikemia w 2. godzinie doustnego testu tolerancji glukozy według WHO ≥ 200 mg/dl (≥ 11,1 mmol/l).

UDZIAŁ PIELĘGNIARKI W BADANIACH DIAGNOSTYCZNYCH BADANIE PODMIOTOWE Badanie podmiotowe jest najważniejszą częścią procesu diagnostycznego. U osób z cukrzycą szczegółowy wywiad od pacjenta i jego rodziny znacznie przybliża zarówno prawidłowe rozpoznanie choroby, jaki i wdrożenie właściwego, przewlekłego leczenia. Wywiad należy prowadzić w warunkach jak najmniej krępujących dla pacjenta, z poszanowaniem godności i intymności. Cukrzyca jest chorobą przewlekłą, która dotyka nie tylko pacjenta, ale także jego rodzinę. Dlatego w badaniu podmiotowym należy również uwzględnić informacje od najbliższych ( głębokie zaburzenia metaboliczne powodują zaburzenia świadomości i uniemożliwiają kontakt logiczny z chorym). ELEMENTY BADANIA PODMIOTOWEGO U każdego pacjenta z cukrzycą należy przeprowadzić całościowe badanie podmiotowe, uwzględniając: · skargę główną; · aktualne i wcześniejsze leczenie cukrzycy; · dolegliwości ze strony poszczególnych układów i narządów; · choroby towarzyszące;

· · · · ·

rodzinne występowanie cukrzycy; warunki socjoekonomiczne; nałogi; uczulenia: stosowane leki;

Duże znaczenie ma skrupulatne zbadanie pacjenta za pomocą wzroku, powonienia, dotyku i słuchu. ELEMENTY OCENY STANU OGÓLNEGO Ocena świadomości Badanie stanu świadomości oraz kontaktu logicznego ( u chorych na cukrzycę do zaburzeń świadomości dochodzi najczęściej w przebiegu śpiączki hipoglikemicznej i śpiączki hiperglikemicznej). W różnicowaniu zaburzeń świadomości u chorych na cukrzycę musimy brać pod uwagę: · choroby mózgu; · choroby układu krążenia; · choroby metaboliczne (np. niewydolność wątroby, zaburzenia czynności nerek); · zatrucia; Ocena stanu odżywienia · ocena nawyków żywieniowych; · systematyczna kontrola masy ciała, wzrostu, obwodu talii i bioder; · określenie wskaźnika BMI i WHR; Inne elementy oceny stanu ogólnego · ·

·

pomiar ciśnienia krwi na każdej wizycie lekarskiej; ocena skóry i jej przydatków w celu określenia stanu wyrównania metabolicznego (dyslipidemia, kępki żółte), rozpoznania cech insulino oporności ( np. rogowacenie ciemne), zmian skórnych spowodowanych zmianami naczyniowymi( rumieniec cukrzycowy, plamica cukrzycowa, cukrzycowa twardzina obrzękowa), neuropatią (świąd, przeczulica skóry, zaburzenia potliwości) oraz infekcją (czyraki,czyraki gromadne, róża, wyprzenia bakteryjne); ocena miejsc iniekcji insuliny (odczyn zapalny, lipodystrofia)

· · · · ·

·

· · ·

- wyróżniamy dwa rodzaje lipodystrofii (zaburzenie struktury tkanki tłuszczowej) lipoatrofia – zanik tkanki tłuszczowej lipohipertrofia – przerost tkanki tłuszczowej; poszukiwanie utajonych ognisk zapalenia ( ocena stanu uzębienia, przyzębia, migdałków podniebiennych); ocena radzenia sobie ze stresem; ocena aktywności fizycznej; badanie tętna na kończynach dolnych (tętnice grzbietowe stóp piszczelowe tylne, podkolanowe, udowe) podczas każdej wizyty; badanie czucia w obrębie stóp (ucisku za pomocą monofilamentu Semmensa- Weinsteina, czucia wibracji za pomocą kamertonu 128 Hz, czucia dotyku wacikiem, bólu- igłą, temperatury- zimne i ciepłe powierzchnie); Ocena wiedzy pacjenta na temat przyczyn choroby, badań diagnostycznych, następstw oraz metod leczenia, sposobu postępowania w przypadku hipoglikemii i hiperglikemii, regulacji dawek insuliny, technik wstrzykiwania insuliny i glukagonu; Ocena stopnia przestrzegania zaleceń dotyczących leczenia farmakologicznego i niefarmakologicznego oraz prowadzenia samokontroli; Określenie problemów pielęgnacyjnych pacjenta; Określenie zakresu edukacji i reedukacji.

DIAGNOSTYKA Oznaczenie glikemii u chorych na cukrzycę W diagnostyce zaburzeń gospodarki węglowodanowej wykonuje się oznaczenie glikemii; · ·

Na czczo- w próbce pobranej 8-14 godzin od czasu ostatnio spożytego posiłku; Przygodnej - w próbce pobranej o dowolnej porze dnia niezależnie od czasu ostatnio spożytego posiłku;

·

W 120minucie doustnego testu tolerancji glukozy; Przelicznik mmol/mg% 1mmol= 18mg% 2, 78 mmol-=50mg% 5, 56 mmol=100mg% 6, 67 mmol=120mg% 10 mmol=180mg% 11, 11 mmol=200mg%

I.Oznaczenie glikemii w celu rozpoznania cukrzycy, upośledzonej tolerancji glukozy (IGT) i nieprawidłowej glikemii na czczo(IFG). 1. Oznaczenie glikemii w celu rozpoznania cukrzycy, upośledzonej tolerancji glukozy (IGT) i nieprawidłowej glikemii na czczo (IFG) powinno wykonywać się w osoczu krwi żylnej w akredytowanym laboratorium za pomocą analizatora biochemicznego. 2. Próbkę krwi należy w możliwie krótkim czasie dostarczyć do laboratorium. Krwinki należy oddzielić od osocza w czasie do 60minut po pobraniu materiału. Jeśli nie jest to możliwe, to do pobranej krwi należy dodać substancje hamujące glikolizę (np. jodooctan sodu ze szczawianem). 3. W celach diagnostycznych nie można stosować oznaczeń stężenia glukozy w pełnej krwi żylnej lub włośniczkowej wykonywanych za pomocą metod laboratoryjnych lub gleukometrów. II. Oznaczenie glikemii w celu monitorowanie glikemii. 1. Oznaczenie przygodne – najczęściej na czczo 2. Profil glikemii- najpełniejsza ocena przebiegu glikemii w ciągu doby umożliwia jej oznaczenie · rano, na czczo · przed każdym głównym posiłkiem · 120 min po każdym głównym posiłku · przed snem · o godz.24.00 · o godz. 3.30 3. Półprofil glikemii – 4 oznaczenia glikemii; · na czczo · po 3 głównych posiłkach 4. Poziom glikemii należy oznaczyć dodatkowo:

· · · · ·

gdy istnieje podejrzenie hipoglikemii przy nudnościach i wymiotach podczas choroby przy nieplanowanym wysiłku fizycznym na zlecenie lekarza Zalecana częstość samokontroli glikemii

Sposób leczenia cukrzycy

Częstość pomiarów glikemii przy prowadzeniu samokontroli

Wielokrotne wstrzykiwanie insuliny Intensywna funkcjonalna insulinoterapia, niezależnie od typu cukrzycy Chorzy leczeni wyłącznie dietą

Wielokrotne pomiary w ciągu doby według ustalonych zasad leczenia oraz potrzeb pacjenta

Chorzy stosujący doustne leki przeciwcukrzycowe i/lub analogi GLP Chorzy na cukrzycę typu 2 leczeni stałymi dawkami insuliny

Raz w miesiącu skrócony profil glikemii ( na czczo i po głównych posiłkach) oraz raz w tygodniu o różnych porach dnia Raz w tygodniu skrócony profil glikemii ( na czczo i po głównych posiłkach), codziennie 1 badanie o różnych porach dnia Codziennie1-2 pomiary glikemii, dodatkowo raz w tygodniu skrócony profil glikemii (na czczo i po głównych posiłkach) oraz raz w miesiącu pełen profil glikemii

ZALEZENIA KLINICZNEDOTYCZĄCE POSTĘPOWANIA U CHORYCH NA CUKRZYCĘ 2012 Zaleca się korzystanie z glukometrów podających, jako wynik badania stężenie glukozy w osoczu krwi. Jeżeli glukometr wykazuje stężenie glukozy w pełnej krwi, można je przeliczyć na stężenie w osoczu, mnożąc uzyskany wynik przez 1,11 III.

Hemoglobina glikowana (HbA1c) 1. Odsetek HbA1c odzwierciedla średnie stężenie glukozy we krwi, w okresie około 3 miesięcy poprzedzających oznaczenie, przy czym

2. 3. 4.

5.

6. 7. 8.

około 60% obecnej we krwi HbA1c powstaje w ciągu ostatniego miesiąca przed wykonaniem oznaczeń. HbA1cpowstaje w wyniku przyłączenia glukozy do wolnej grupy aminowej jednej lub obu N- końcowych cząsteczek waliny łańcucha β hemoglobiny. Oznaczenie HbA1c należy wykonywać raz w roku u pacjentów ze stabilnym przebiegiem choroby, osiągających cele leczenia. U pacjentów nie osiągających celów leczenia lub tych , u których dokonano zmiany sposobu leczenia, należy wykonywać oznaczenie HbA1c co najmniej raz na kwartał. Materiałem do oznaczania jest pełna krew żylna pobierana na EDTA lub heparynę lub krew włośniczkowa pobierana do specjalnych heparynizowanych kapilar i probówek zawierających zwykle odczynnik hemolizujący. Oznaczenia powinny być wykonywane metodami analitycznymi certyfikowanymi przez NGSP. Możliwe jest wykonanie oznaczeń HbA1c poza laboratorium, w trybie POCT, pod warunkiem używania metody i analizatora certyfikowanych w NGSP. Czynniki zakłócające oznaczenie HbA1c: · Skrócenie okresu życia erytrocytów (niedokrwistość hemolityczna, niewydolności nerek i inne;) · Wydłużenie życia erytrocytów (policytemia, usunięcie śledziony;) · Hemoglobinopatie; · Warianty hemoglobiny powstające pod wpływem leków, alkoholu lub w przebiegu mocznicy; · Hipertriglicerydemia, hiperbilirubinemia;

Związek między odsetkami HbA1ca średnim stężeniem glukozy w osoczu. HbA1c(%)

5 6 7 8 9

Średnie stężenie glukozy w osoczu mg/dl

mmol/l

97(76-120) 126(100-152) 154(123-185) 183(147-217) 212(170-249)

5,4(4,2-6,7) 7,0(5,5-8,5) 8,6(6,8-10,3) 10,2(8,1—12,1) 11,8(9,4-13,9)

10 11 12

240(193-282) 269(217-314) 298(240-347)

13,4(10,7-15,7) 14,9(12,0-17,5) 16,5(13,3-19,3)

wg. Diabetes Care2008; 31: 1473-1478)

IV.Peptyd C Peptyd C jest odłączony od cząsteczki pro insuliny podczas jej przekształcania w insulinę. Jego stężenie w surowicy odpowiada stężeniu endogennej insuliny. Okres biologicznego półtrwania peptydu C jest dłuższy niż insuliny i wynosi około 30 minut. 1. Wskazania do przeprowadzenia badania: · Świeżo rozpoznana cukrzyca, szczególnie w razie wątpliwości co do typu cukrzycy; · Monitorowanie cukrzycy typu 1 w okresie remisji; · Ocena resztkowej funkcji komórek β trzustki u osób z długo trwającą cukrzycą; · Diagnostyka hipoglikemii (równoczesne oznaczenie stężenia we krwi glukozy, insuliny i peptydu C); 2. Zasady postępowania: · Po rozpoznaniu cukrzycy krew do badania należy pobrać przed rozpoczęciem leczenia hipoglikemizującego; · W trakcie leczenia należy pamiętać, że przy glikemii około 90mg/dl zahamowana zostaje sekrecja endogennej insuliny; · Do oceny funkcji resztkowej komórek β trzustki zaleca się oznaczenie stężenia peptydu C w 90 min po posiłku mieszanym; 3. Interpretacja wyników: · Wartości prawidłowe przy glikemii 90mg/dl – 0,2-0,6 nmol/l Po wstrzyknięciu 1 mg glukagonu i.v.- 1-4 nmol/l · Wysokie stężenie peptydu C z wysokim stężeniem insuliny we krwi pobranej w trakcie hipoglikemii, wskazuje na nadmierne wydzielanie insuliny endogennej, czyli na

wyspiaka wydzielającego insulinę (insulinoma); · Hipoglikemia z wysokim...