Brochure 2021-22 Schrijven van juridische teksten PDF

Preview

Summary

brochure met richtlijnen omtrent de verplichte opdrachten...

Description

SCHRIJVEN VAN JURIDISCHE TEKSTEN – Academiejaar 2021-22 Coördinator Nicole Plets M.m.v. Chris De Roy, Wouter D’herde, Ann Smets, Kim Swerts, Daily Wuyts

ALGEMENE INFORMATIE Dit opleidingsonderdeel omvat drie schrijfopdrachten: - verhandeling - brief aan een leek - persbericht Uitgangspunt: Franstalig vonnis of arrest. De ontplooiing van de schriftelijke vaardigheden is daarbij één van de belangrijkste doelstellingen. Ook aan de mondelinge vaardigheden zal aandacht worden besteed: elke student presenteert zijn verhandeling mondeling aan de hand van een powerpointpresentatie. Op de juridische verhandeling zelf zijn 40 punten te verdienen. De brief aan een leek staat op 10 punten. Het persbericht staat ook op 10 punten. Op elk onderdeel dient in de eerste zittijd minstens de helft behaald te worden om een credit voor het vak te behalen. Onderdelen waarvoor een student in eerste zittijd niet geslaagd is, worden in tweede zittijd hernomen (ook wanneer voor de andere onderdelen wel reeds een voldoende werd behaald). Concreet wil dat zeggen dat u voor het gehele opleidingsonderdeel max. 9/20 kan behalen wanneer u voor één (of meer) onderdelen niet de helft van de punten behaalde. De deelpunten zullen na de deliberatie zichtbaar zijn op Blackboard (tabblad Mijn Cijfers). Het totaalpunt wordt bekendgemaakt op de wijze die geldt voor de andere opleidingsonderdelen. Wie geen voldoende heeft op alle onderdelen na de tweede zittijd, moet het volledige opleidingsonderdeel opnieuw opnemen (zelfs wanneer de student op één of twee onderdelen slaagde). De studenten worden in verschillende groepen ingedeeld bij verschillende praktijkassistenten (begeleiders). De indeling wordt via Blackboard bekendgemaakt (zie tabblad Studiemateriaal, map Groepsindeling). Elke student wordt voor de drie opdrachten begeleid door dezelfde praktijkassistent. Bij overmachtssituaties (bijv. ziekte van een begeleider) is het mogelijk dat in vervanging door een andere begeleider moet worden voorzien in de loop van het academiejaar.

1

Een eerste verplichte algemene inleidende bijeenkomst vindt onder code groen voor de Universiteit Antwerpen, plaats op de Stadscampus op 6 oktober 2021 van 17.00 u tot 18.00 u voor alle studenten gezamenlijk (dagstudenten en werkstudenten) a.d.h.v. een powerpointpresentatie. Hierbij worden de belangrijkste punten van de brochure samengevat. Het is van belang de volledige brochure aansluitend grondig te lezen. De brochure en de powerpointpresentaties kunnen het gehele academiejaar worden geraadpleegd op Blackboard onder Studiemateriaal. De begeleiders geven in de week van 18 oktober 2021 een inleidend college over de verschillende opdrachten (bij code groen op de Stadscampus, zo niet online via Blackboard Collaborate). De aanwezigheid is verplicht. De precieze data worden via Blackboard bekendgemaakt. Iedere begeleider organiseert spreekuren voor de studenten. Het is de bedoeling dat deze zoveel mogelijk worden gerespecteerd. Bij dringende vragen of ingeval van afwezigheid van de begeleider, kunnen er vragen per e-mail worden gesteld. Dit blijft echter de uitzondering. Let op: u mag enkel uw e-mailadres van Universiteit Antwerpen gebruiken (geen hotmail, gmail of andere e-mailadressen). De begeleiders maken hun spreekuren via Blackboard bekend. De begeleiders kunnen u vragen dat u daartoe op voorhand een afspraak per e-mail maakt. U wordt sterk aanbevolen gebruik te maken van deze spreekuren. Het is de eerste keer dat u een juridische verhandeling, een brief aan een leek en een persnota moet schrijven, zodat u niet moet aarzelen om vragen/problemen hierbij voor te leggen aan uw begeleider. Evenwel dienen deze spreekuren niet om reeds een voorlopige versie voor te leggen aan uw begeleider om zo een tussentijdse beoordeling te krijgen. Deze spreekuren verlopen in samenspraak met de begeleider op de Stadscampus en/of online via Blackboard Collaborate. Per begeleider is hiervoor op Blackboard Collaborate een sessie aangemaakt die permanent beschikbaar is. Alle aankondigingen door de begeleiders en de coördinator gebeuren via Blackboard, zo nodig ook via e-mail. Uiteraard wordt ook informatie verstrekt tijdens de spreekuren en de verplicht bij te wonen feedbacksessies. Hieronder vindt u meer uitgebreide informatie terug over elke opdracht.

2

OPDRACHT 1: VERHANDELING I.

ALGEMENE DOELSTELLING

De doelstelling omvat het opstellen van een juridische verhandeling over een rechtsprobleem aan de hand van een vonnis of arrest. Belangrijke criteria in het juridische luik zijn de heldere en correcte verwoording van het rechtsprobleem, de persoonlijke analyse, het correct verwerken van het bronnenmateriaal alsook het juist en precies verwijzen naar de gebruikte bronnen, wat een correcte citeerwijze veronderstelt. De lessen rechtsmethodiek vormden hierop een belangrijke voorbereiding en moeten steeds in het achterhoofd worden gehouden. Het spreekt voor zich dat daarnaast ook aandacht moet worden besteed aan een correct taalgebruik. Daarmee zal rekening worden gehouden in de beoordeling van de verhandeling. De lessen Rechtstaalbeheersing vormen daarop een voorbereiding. Twee elementen zijn in dit verband doorslaggevend. Enerzijds moet u uiteraard correct Nederlands gebruiken. Anderzijds moet u aandacht besteden aan uw schrijfstijl, waarbij korte, vlotte zinnen de voorkeur hebben. Verwijzingen worden aangebracht volgens de citeerwijze bepaald in ‘Juridische verwijzingen en afkortingen’ (afgekort V&A). Het V&A-boekje, waarvan de laatste editie uitgegeven door Kluwer dateert uit 2015, is vanaf dit academiejaar vervangen door een open access webversie die toegankelijk is via www.vena.be of www.verwijzingen-en-afkortingen.be. De webversie geeft per type rechtsbron de regels en voorbeelden overzichtelijk naast elkaar weer. Zij bevat slechts enkele kleine wijzigingen: kapitalen voor auteursnamen; vermelding van de ECLI en weglating van de verwijzing naar juridat en juportal; de afkorting “oud BW” en afkortingen voor recentere wetten en rechtscolleges. Een pdf-versie kan worden opgeslagen voor offline gebruik. De beoordeling van de verhandeling gebeurt in functie van de criterialijst die u in deel IV van deze toelichting vindt.

3

II.

STRUCTUUR VAN DE VERHANDELING

In de verhandeling worden de volgende onderdelen onderscheiden:

1. INLEIDING In de inleiding worden de feitelijke omstandigheden uiteengezet die aan de oorsprong liggen van het voorliggende geschil. Het feitenmateriaal wordt uit het vonnis of het arrest gehaald. Het is mogelijk dat de feiten in het vonnis of arrest slechts summier worden weergegeven. In een dergelijk geval kunnen deze, uiteraard steunend op de gegevens die terug te vinden zijn in het vonnis of arrest, in beperkte mate worden aangevuld. In de inleiding wordt niet verwezen naar bronnenmateriaal en wordt niet ingegaan op de juridische vertaling van de feiten.

2. ARGUMENTEN VAN DE PROCESPARTIJEN In dit deel worden de standpunten van de partijen zo nauwkeurig mogelijk verwoord in zoverre deze terug te vinden zijn in de rechterlijke uitspraak (wat bij een strafzaak niet steeds het geval zal zijn). Ingeval u een arrest als opgave kreeg, hoeft u enkel het arrest op te zoeken. U hoeft in dat geval niet op zoek te gaan naar de uitspraak in eerste aanleg, omdat deze meestal niet zal gepubliceerd zijn. Niettemin kan men uit de uitspraak in hoger beroep meestal ook de standpunten van de partijen in eerste aanleg achterhalen. De argumenten worden niet letterlijk overgenomen. Zinnen startend met ‘overwegende dat…’ mogen aldus niet worden overgenomen. Het is de bedoeling dat de argumenten op een vlotte wijze worden weergegeven.

3. ANALYSE VAN HET RECHTSPROBLEEM AAN DE HAND VAN DE RECHTSBRONNEN EN SYNTHESE Dit onderdeel vormt zonder twijfel de kern van de verhandeling aangezien u hier het rechtsprobleem grondig onderzoekt. De beoogde omvang van dit deel is minimum 12 en maximum 15 pagina’s. Richtlijn voor de omvang van de volledige verhandeling is een 15-tal pag. zonder de bijlagen.

4

Een verdere opsplitsing in functie van het rechtsprobleem zal noodzakelijk zijn. Hiertoe worden subtitels aangebracht, waarbij een kernachtige formulering de voorkeur verdient. Het is de bedoeling dat u voldoende subtitels aanbrengt omdat een heldere structuur de leesbaarheid van de verhandeling bevordert. De analyse gebeurt op grond van drie rechtsbronnen: de wetgeving, de rechtsleer en de rechtspraak. De verwerking van deze drie rechtsbronnen zal uit de bronvermelding in de voetnoten blijken. Raadpleeg steeds de primaire - lees oorspronkelijke - bron! Bijv. bij wetgeving, het desbetreffende artikel zelf raadplegen en niet overnemen uit rechtsleer. Deze rechtsleer kan immers al enige tijd geleden geschreven zijn op basis van ondertussen gewijzigde wetgeving. Hetzelfde geldt voor rechtspraak: zelf de vonnissen en arresten lezen en verwerken. Bij het gebruik van wetgeving moet aandacht worden besteed aan mogelijke wetswijzigingen en de doelstellingen daarvan. Daartoe kunnen onder meer de voorbereidende werken worden geraadpleegd. Voorts kan het zijn dat het gebruik van wetgeving beperkt is tot enkele wetsartikelen. Een letterlijke overname van de volledige tekst van een wetsartikel wordt als bladvulling beschouwd en moet bijgevolg worden vermeden. Het onderzoek van de rechtsleer is zeer belangrijk en moet in ieder geval zeer grondig worden uitgevoerd. Een studie van een aantal tijdschriftartikelen is niet voldoende, evenmin als het uitsluitend steunen op een cursus/handboek gebruikt tijdens de colleges voor de verschillende opleidingsonderdelen Zowel relevante handboeken, monografieën, encyclopedische werken, tijdschriftartikelen, overzichten van rechtspraak en noten moeten worden onderzocht. Hierbij moet voornamelijk aandacht worden besteed aan de diverse standpunten die in de rechtsleer worden verdedigd. Het is echter niet de bedoeling dat de standpunten van de verschillende auteurs letterlijk worden overgenomen. U behoort zelf de verschillende strekkingen in de rechtsleer weer te geven. Ook de studie van de rechtspraak is belangrijk en omvat in de eerste plaats een onderzoek naar de evolutie in de rechtspraak van het Hof van Cassatie of van andere hoge rechtscolleges, zoals het Grondwettelijk Hof en de Raad van State. Uiteraard moet ook de rechtspraak van de lagere rechtscolleges aan bod komen. De voorkeur gaat daarbij uit naar recente rechtspraak. In een aantal materies zal trouwens weinig of geen cassatierechtspraak terug te vinden zijn. Als het een onderwerp betreft waarover zeer veel rechtspraak is gepubliceerd, zal een keuze moeten worden gemaakt. In functie van de casus, de vergelijkbaarheid daarmee en het juridisch belang van de uitspraak, moet een selectie worden gemaakt. Voor een aantal uitspraken zal een verwijzing in voetnoot voldoende zijn, terwijl andere uitspraken meer toelichting zullen vereisen in de tekst zelf.

5

Wetgeving, rechtspraak en rechtsleer worden niet afzonderlijk weergegeven in de tekst. Het is belangrijk dat het geheel een vloeiende, vlotte tekst vormt waarbij zeker een persoonlijke analyse niet mag ontbreken. Alle rechtsbronnen moeten aldus door elkaar worden gebruikt en verwerkt. In ieder geval is plagiaat uit den boze! Het is m.a.w. niet de bedoeling dat stukken tekst letterlijk worden overgenomen en aaneen worden geplakt. Plagiaat zal altijd streng worden gesanctioneerd en leidt in de regel tot de toepassing van de fraudeprocedure die opgenomen is in het Onderwijs- en Examenreglement van de Universiteit Antwerpen. Ook het vergeten van bronvermelding zal worden gesanctioneerd. Ook het raadplegen en verwerken van Franstalige rechtsbronnen is noodzakelijk! U mag zich dus niet beperken tot een analyse op grond van de Nederlandstalige rechtsleer en rechtspraak. Het juiste gebruik van het bronnenmateriaal weegt door in de uiteindelijke beoordeling. Een consequente vermelding van iedere geraadpleegde bron in voetnoot is bijgevolg noodzakelijk. Daartoe moet de citeerwijze worden gebruikt, zoals geleerd in eerste bachelor tijdens de colleges rechtsmethodiek (conform de V&A-richtlijnen, zie hiervoor).

4. DE UITSPRAAK VAN DE RECHTER Voor dit onderdeel wordt teruggekeerd naar de tekst van het vonnis of arrest. Het betreft de vraag op welke wijze de rechter de juridische argumenten van de procespartijen beantwoordt.

5. DE TOETSING In dit onderdeel wordt de vraag beslecht hoe de beslissing van de rechter zich verhoudt tot de standpunten, zoals geformuleerd onder 3. Beantwoordt het vonnis of het arrest aan de gevestigde zienswijze of niet? Zo neen, welke factoren kunnen een rol hebben gespeeld bij de visie van de rechter? Om de plaats van het besproken vonnis of arrest in het geheel van de relevante uitspraken te situeren, kan het aangewezen zijn om hier dieper in te gaan op de achtergronden van vergelijkbare gevallen uit de rechtspraak, die reeds werden besproken in deel 3. In dat geval geldt opnieuw de regel dat zorg moet worden gedragen voor de citeerwijze.

6

6. BESLUIT In het besluit van de verhandeling wordt een persoonlijke visie gegeven over de algemene problematiek en het kader waarbinnen het geding zich voordeed. Dit besluit kan op verschillende manieren worden ingevuld. De eerste mogelijkheid is dat men de klemtoon legt op het rechterlijk gewijsde. Hoe beoordeelt men de beslissing van de rechter in deze casus? Heeft de rechter op adequate wijze rekening gehouden met alle omstandigheden? Is de beslissing goed gemotiveerd? Zijn er elementen op grond waarvan hoger beroep of eventueel een cassatievoorziening mogelijk is? Voortbouwen op de toetsing in deel 5 is een tweede mogelijkheid. In dat geval kan een persoonlijke mening worden gegeven over de wijze waarop het vonnis of het arrest zich verhoudt tot de in de rechtsleer en rechtspraak geldende theorieën. Een derde mogelijkheid is de beoordeling van de stand van het recht in het onderzocht domein. Wanneer dat voor kritiek vatbaar is, kunnen er voorstellen de lege ferenda worden geformuleerd. Een combinatie van voorgaande is uiteraard ook mogelijk.

BIJLAGE 1: BIBLIOGRAFIE Het betreft een alfabetische lijst van alle geconsulteerde rechtsleer, die achteraan het werk wordt bijgevoegd als een eerste bijlage. Het gaat om enkel om de rechtsleer die daadwerkelijk werd gebruikt. De verwijzingen gebeuren volgens de V&A-richtlijnen. BIJLAGE 2: LIJST VAN RECHTSPRAAK In een tweede bijlage wordt een overzicht gegeven van de gebruikte rechtspraak. De verwijzingen gebeuren volgens de V&A-richtlijnen. BIJLAGE 3: KOPIE VAN HET VONNIS OF HET ARREST

7

III.

PRAKTISCHE RICHTLIJNEN EN ORGANISATIE

* Uiterlijk op 29 november 2021 voor 12 u ‘s middags dient u volgende documenten in: - een bibliografie - een voorlopig schema, waarbij u de indeling overneemt zoals hoger uiteengezet. U geeft reeds een overzicht van de indeling die u zal maken in het derde deel van uw verhandeling (de subtitels) - een tekst van 1 pagina waarin u het rechtsprobleem kort schetst. Opgelet: op de correcte weergave van de rechtsvraag staan punten! Deze documenten worden ingediend via e-mail aan de begeleider en een papieren versie in de doos op naam van de begeleider bij de postbakjes (gelijkvloers Venusstraat 23). De data voor de individuele bespreking van deze documenten worden via Blackboard bekendgemaakt. De bespreking gaat in elk geval door voor de kerstvakantie en uw aanwezigheid daarop is verplicht. Bij afwezigheid – behoudens overmacht – wordt de student bijgevolg doorverwezen naar de tweede zittijd. Verwittig dus tijdig uw begeleider met de coördinator in cc ([email protected]) bij een overmachtsituatie, zodat een ander feedbackmoment kan worden ingepland. Het belang van deze bespreking mag niet worden onderschat. De begeleider zal op dit moment kunnen nagaan of u op de juiste weg bent inzake uw juridische analyse en kan u desgevallend nog bijsturen. Gelieve dus uw documenten en een pen mee te brengen om de opmerkingen van de begeleider zelf te kunnen noteren. Indien de schets van het rechtsprobleem onvoldoende is, zal u een tweede versie moeten indienen. De data daarvoor worden meegedeeld door uw begeleider. Deze feedback vindt o.v.v. gewijzigde Covid-19 maatregelen plaats op de Stadscampus. Het is zeer belangrijk dat u het juridische probleem goed begrijpt omdat de rechterlijke uitspraak die u werd toebedeeld, ook de basis vormt voor de twee andere opdrachten, nl. de brief aan een leek en de persnota. * Op 7 maart 2022 voor 12 u ‘s middags zal u een eerste AFGEWERKTE VERSIE, DUS VOLLEDIGE VERSIE van uw verhandeling moeten indienen bij uw begeleider, eveneens via e-mail en een papieren versie in de doos bij de postbakjes. U krijgt feedback op deze eerste versie (ten laatste) in de week voor de paasvakantie. Deze bespreking duurt ongeveer een 10-tal min. De data worden bekendgemaakt via Blackboard. In functie van de opmerkingen behoort u uw verhandeling te herwerken. Het is evenwel niet de bedoeling dat de herwerking nog fundamenteel is. De eerste versie behoort reeds een afgewerkte versie te zijn, die mee in rekening zal worden gebracht bij de uiteindelijke beoordeling. Een onvolledige eerste versie geeft aanleiding tot een tekort voor de verhandeling.

8

* In het tweede semester (eerste week na de paasvakantie, zie lesrooster in SisA) wordt a.d.h.v. een powerpointpresentatie een hoorcollege gegeven over de mondelinge presentatie van de verhandeling. De powerpointpresentatie zal beschikbaar worden gesteld via Blackboard onder Studiemateriaal. Hier kan u ook een aantal nuttige tips van de CIKO vinden over presenteren. * Op 29 april 2022 voor 12 u ‘s middags dient u de definitieve versie van de verhandeling in bij uw begeleider. De verhandeling wordt in één exemplaar afgegeven aan de begeleider (o.v.v. Coronamaatregelen), alsook elektronisch gepost op Blackboard via tabblad Indienen jaarverhandeling. Via e-mail bezorgt u aan de begeleider ook een versie met de wijzigingen (met ‘wijzigingen bijhouden’; met ‘track changes’) en een versie zonder vermelding van de wijzigingen t.o.v. de eerste versie. Let op: u moet uiteraard ook zelf een (elektronische en uitgeprint) exemplaar bijhouden met het oog op de mondelinge bespreking. * U hoeft uw bronnenmateriaal niet in te dienen bij de begeleider, die evenwel het recht heeft om dit ten allen tijde op te vragen en u hierover toelichting te vragen. * Elke begeleider organiseert in de tweede, derde en vierde week van mei 2022 een individuele, mondelinge verdediging, o.v.v. de Coronamaatregelen fysiek op de campus, zo niet online via Blackboard Collaborate. U geeft eerst een korte powerpointpresentatie over uw verhandeling (ong. 10 minuten), waarna uw begeleider u eventueel enkele vragen zal stellen over de verhandeling en u ook een korte feedback over de sterke en de zwakke punten van uw definitieve verhandeling krijgt, alsook over uw mondelinge presentatie. In totaal wordt een 15-tal min. per student voorzien. Afhankelijk van de vragen en opmerkingen kan dit mogelijk uitlopen. Punten worden niet meegedeeld. Elke student wordt verondersteld zich grondig voor te bereiden op de mondelinge bespreking. U brengt uw verhandeling mee naar de bespreking en wordt verondersteld de kritische vragen te kunnen beantwoorden. De bespreking telt mee in de evaluatie. Gelieve uw powerpointpresentatie twee werkdagen voorafgaand aan de mondelinge toelichting aan uw begeleider te bezorgen. Als u niet aanwezig bent op de mondelinge bespreking, kan u geen punten krijgen voor de verhandeling. M.a.w., uw afwezigheid heeft tot gevolg dat op de puntenlijst “afwezig” zal worden vermeld. * Voor een eventuele tweede zittijd: U behoort in de regel uw verhandeling te herwerken en opnieuw mondeling te verdedigen in de tweede zittijd. Afhankelijk van de tekortkomingen kan de begeleider ook een individueel aangepaste opgave geven aan de student.

9

Let er op dat u, ingeval van tweede zit voor de verhandeling, onmiddellijk na de deliberatie zelf contact opneemt met uw begeleider om nogmaals uw verhandeling te bespreken. Deze tweede bespreking kan u helpen om de tekorten van uw verhandeli...