BSL TAAK 2 aanvangsbilan Simon PDF

Preview

Summary

notities pra...

Description

PRA 7 – casus Simon (10;8) – onderzoek bij een kind met stemproblemen – onderzoeksgegevens Wie is Simon?

Een jongen van 10 jaar en 8 maanden, die in het 5de leerjaar zit. Zit in de scouts. Doet aan notenleer en saxofoon en judo. Doorverwezen voor nko-arts omwille van stemplooinoduli. Zijn klacht is aanhoudende heesheid. Leerkracht notenleer heeft het opgemerkt. Het is een enthousiast en energiek kind. Bovendien is hij ook gemotiveerd. Hij fluistert, zingt, roept en praat veel. Hij praat ook luid. Hij imiteert ook stemmen, wat extra belastend is voor de stem. Discussiëren doet hij ook. Hij doet aan toneel binnen de lessen taal. Zijn mama is een ondersteunende factor, zie wijst hem vaak. Oma is slechthorend en dat is ook belemmerend. Hij drinkt ook weinig water. Hij is al bijna 2 jaar hees. Is hij zich bewust van zijn probleem? Hij ervaart na scoutskamp hinder maar voor de rest is hij zich er niet altijd van bewust.  Spreekt met de huig R, maar is schraperig (gespannen)  Kelige stemprojectie  Weinig kaakval GRBAS De GRBASI is een perceptuele beoordelingsschaal. Het scoren gebeurt met een vierpuntenschaal van 0 tot 3 (normaal, licht gestoord, matig gestoord en ernstig gestoord). -

G R

Grade Rough

-

B

Breathy

-

A S I

Asthenic Strained Instability

graad, mate, ernst van stemafwijking ruwheid, schorheid, onregelmatigheid van de stemplooitrilling, wilde lucht, hoeveelheid lekkage van lucht door de glottis gebrek aan kracht, krachteloosheid, zwakheid gespannenheid, instabiliteit van de stem.

De GRBASI – score van Simon wijst op een matige gestoorde stem tijdens lezen, spontaan spreken (G2 R1 B2 A0 S2 I1) en een ernstig gestoorde stem tijdens zingen (G3 R1 B2 A0 S3 I1). Tijdens het spreken en lezen vallen volgende componenten op: licht gestoorde ruwheid, matig gestoorde wilde lucht, matig gestoorde gespannenheid, lichte instabiliteit. Tijdens het zingen: licht gestoorde ruwheid, matig gestoorde wilde lucht, ernstig gestoorde gespannenheid, lichte instabiliteit. Proef van Lombard Tijdens de proef van Lombard is er een luidheidstoename zonder verandering van de stemkwaliteit. Dit wijst op een vermoeden van een organisch probleem.  Bij de lombardproef is het logisch dat de cliënt luider gaat spreken, we moeten kijken naar de stemkwaliteit. Wij kunnen enkel afleiden of het gaat om een vermoeden van een organisch of functioneel probleem, enkel de NKO-arts kan dit uitsluiten.

Aerodynamische metingen Vitale capaciteit (gesloten neusweg): 2100cc 2250cc 2150cc  Normen: gemiddelde voor 10-jarige jongens (grafiek uit boek) : 1976 cc  Simon heeft een vitale capaciteit van 2250 cc. De VC is hoger dan de gemiddelde waarde voor 10- jarige jongens.  Geen 95% I-waarde, kijken naar de grafieken  Enkel als er geen 95% PI waarde en gemiddelde aanwezig zijn, kijken naar de grafieken! s/z-ratio: [s]: 12 s – [z]: 8 s - s/z-ratio = 1.5  Normen: Voor 10-jarige jongens (tabel): gemiddelde: 0,89 +/- 0,04, 95%PI: 0.33-1.45  De s/z ratio ligt buiten het 95% PI. Dit is een afwijkende waarde. s/z ratio is te hoog. De stemloze variant kan langer aangehouden worden dan de stemhebbende. Maximale fonatietijd op [a]: 7 s 6s 9s  Normen: voor 10-jarige jongens (tabel) : gemiddelde: 16,0 +/- 0,7 s, 95%PI: 7,2 – 24,8 s  Deze waarde bevindt zich binnen het 95% PI. De MFT is laaggemiddeld voor 10- jarige jongens. Fonatiequotiënt (FQ) = 2250cc / 9 s = 250 cc/s  Normen: gemiddelde (grafiek): voor 8-jarige: 127 cc/s – voor 18-jarige: 235 cc/s  Het FQ van Simon bedraagt 250 cc/s en is hoger dan de gemiddelde waarde voor een 8-jarige én een 18-jarige jongen. Er is meer luchtverlies dan gemiddeld tijdens het foneren.  Wat betekent een hoog gemiddelde waarde? Dit is niet goed, er is meer luchtverlies dan we verwachten bij een 10-jarige jongen.  Fonatiequotiënt = hoeveel luchtverlies er is. Akoestische metingen Jitter (local): 0.932% (drempelwaarde = 1,04%) -

De jitterwaarde is kleiner dan 1,04%. Er is sprake van een normale jitter-waarde. De variatie qua duur van de opeenvolgende stemplooitrillingen is normaal. Simon slaagt er in om de opeenvolgende periodes een vrij constante duur te geven.

Shimmer (local, dB): 1.027 dB (drempelwaarde = 0,35 dB) -

De Shimmerwaarde (dB) is hoger dan de drempelwaarde. We kunnen spreken over een afwijkende shimmerwaarde. De variatie qua amplitude van de opeenvolgende cycli is afwijkend. Simon slaagt er niet in om de opeenvolgende periodes een vrij constante amplitude te geven.

Acoustic Voice Quality Index (AVQI): 4,39 -

(Criterium ≥2,95)

De AVQI is een index om de heesheid in aangehouden vocalen en doorlopende spraak te objectiveren. Simon behaalt een AVQI-score van 4,39, deze score is afwijkend en wijst op een slechte stemkwaliteit.

Smalbandspectrogram (Praat) -

De grondfrequentie is aanwezig. Er zijn weinig harmonischen, ze komen voor tot

ongeveer 1200 Hz. Hierboven zijn de harmonischen minder zichtbaar. -

De hogere harmonischen zijn niet gedurende het volledige stemstaal aanwezig. De harmonischen zijn niet stabiel.

-

Er is een ruiscomponent in het signaal aanwezig, dit kan wijzen op wilde lucht. De ruis overheerst op de hogere harmonischen. De ruis is niet stabiel aanwezig.

 Ruis domineert op de boventonen.  Hoe zie je dat ruis niet stabiel aanwezig is? je ziet dat er soms wat meer zwarting is, daar is minder ruis aanwezig (daar proberen de boventonen door te komen)

Fonetografie Normen frequentiebereik bij kinderen

Frequentiekarakteristieken: - Habituele spreektoonhoogte (Hz – toon): 220 Hz – a Normen: jongen van 10 jaar bedraagt 243 ±3,0 Hz, 95%PI: 213-285 Hz (tabel) De habituele spreektoonhoogte situeert zich binnen het 95% PI, dit is laaggemiddeld voor een 10- jarige jongen. - F0 low= minimale frequentie (Hz – toon): 165 Hz – e Normen: gemiddelde: 188 +/- 4 Hz – 95% PI: 139 – 238 Hz De minimale frequentie situeert zich binnen het 95% PI. Deze waarde is laaggemiddeld. - F0 high = maximale frequentie (Hz – toon): tussen 440 en 524 Hz – b (493,9 Hz) Normen: gemiddelde: 861 +/- 35 Hz – 95% PI: 455 – 1267 Hz De maximale frequentie situeert zich binnen het 95%PI. De waarde is laaggemiddeld. - Natuurlijke toonhoogte ( toon): g#-a De gemiddelde spreektoonhoogte van Simon is a (220 Hz). De natuurlijke spreektoonhoogte is g# of a De natuurlijke spreektoonhoogte komt overeen met de gemiddelde spreektoonhoogte.

- F0Rg tot = frequentiebereik (semitonen): 19 halve tonen Normen: gemiddelde: 27 +/- 0,9 st – 95% PI: 17 – 36,9 st Het frequentiebereik situeert zich binnen het 95% PI en is laaggemiddeld. Intensiteitskarakteristieken: - I soft = minimale intensiteit (dBA): 57 dB A - I loud = maximale intensiteit (dBA): 91 dB A

- I Rg = dynamisch bereik (dB): 34 dB Normen: gemiddelde: 52,1 +/- 0,9 dB – 95%PI: 41,3 – 62,8 dB Het dynamisch bereik valt buiten de grenzen van 95%PI. Deze parameter is afwijkend. Het dynamisch bereik is te klein.

- Dynamiekspan op habituele spreektoonhoogte (dB) : 24 dB op a Norm = 35 dB De dynamiekspan op de habituele spreektoonhoogte is kleiner dan normaal. De dynamiekspan is beperkt.

Besluit: Beperkt frequentiebereik, afwijkend dynamisch bereik en beperkte dynamische mogelijkheden rond de habituele spreektoonhoogte.

Zelfevaluatie aan de hand van P-VHI    

Functionele schaal bedraagt: Fysische schaal bedraagt: Emotionele schaal bedraagt: Totaalscore P-VHI=

15/28 26/36 11/28 52/92

Normen: Score ≥15: de ouders ervaren het stemprobleem als een handicap. (die 15, gaat over de totaalscore, NIET over de deelscores) Interpretatie: Volgends de ouders van Simon veroorzaakt zijn stem aanzienlijke beperkingen op verschillende vlakken. De fysische schaal weegt in verhouding het meeste door met een hoge score van 26/36. De uitspraken in deze schaal zijn voornamelijk ‘bijna altijd’ gescoord. Maar ook de functionele en emotionele schaal kennen een hoge waarde met scores variërend van ‘bijna nooit’, ‘soms’ en eenmalig ‘bijna altijd’. Verschillende spectrogrammen (vanaf dia 11) Eerste spectrogram - Geen ruis aanwezig - Veel boventonen tot bereik van 5000 Hz - Zwartingsgraad hoog, dus duidelijk zichtbaar - Goed spectrogram; geen ruis aanwezig en grondtoon en boventonen duidelijk aanwezig - Stem met draagkracht Tweede spectrogram - Niet alle boventonen aanwezig - Boventonen tot 2000 Hz - Vanaf 2000 Hz tot 5000 Hz: ruis - Ruis overheerst de boventonen

Verbanden

Verbanden tussen verschillende componenten - Hij is zich bewust van het stemprobleem (functies), dit zien we ook in de P-VHI (activiteiten) - P-VHI, mensen vragen wat er mis is met zijn stem, vragen om te herhalen, begrijpen hem niet (participatie) en dit zorgt ervoor dat hij zich schaamt en vindt het vervelend als er steeds gevraagd wordt om te herhalen. (persoonlijke factoren) - Hij is zich bewust van zijn stemprobleem (functies) en is daarom gemotiveerd om aan zijn stem te werken (persoonlijke factoren) - Ademtype (functies) en spreken op reservelucht (activiteit) - Zingen in de scouts (activiteit) en link met muziekschool, notenleer, saxofoon (participatie) - Simon speelt met zijn broer, praat luid (externe factor) heeft invloed op de stemkwaliteit (functies) - Leerkracht notenleer (externe factor) Waarom is leerkracht notenleer belemmerend? Omdat hij de hoge noten niet haalt, hij krijgt daar opmerkingen van en Simon ervaart deze als lastig en dit is momenteel niet ondersteunend, maar eerder belemmerend.

Verband binnen de verschillende componenten - Stemplooinoduli, afwijkende AVQI, GRBAS – G-score, heesheid (functies) - Aerodynamische metingen (luchtverbruik, s/z ratio is afwijkend) met de diagnose van de KNO-arts - Lokale hypertonie, link met ademtype - Lokale hypertonie linken aan het globusgevoel

Diagnose en besluit

Korte schets Een jongen van 10 jaar en 8 maanden die zich aanmeldde omwille van stemproblemen. Uit het onderzoek weerhouden we: Categorie laryngostroboscopie Stemplooinoduli Categorie auditief – perceptuele beoordeling Tijdens lezen, spontaan spreken (G2 R1 B2 A0 S2 I1) en een ernstig gestoorde stem tijdens zingen (G3 R1 B2 A0 S3 I1) Categorie objectieve metingen

Aerodynamische metingen  VC: hooggemiddeld, MFT: laaggemiddeld, geringe beersing thv glottis (FQ), s/z ratio is afwijkend. Akoestische metingen  smalbandspectrogram: beperkte aanwezigheid van boventonen en aanwezigheid van ruis, AVQI en shimmer: afwijkend en jitter: normaal. Fonetografie  laaggemiddeld frequentiebereik, afwijkend dynamisch….. Diagnose en besluit: We besluiten een dysfonie met stemplooinoduli. Door verkeerd stemgebruik en

stemmisbruik zijn er noduli ontstaan. In bijgevoegd ICG kunt u alle info terugvinden. Logopedie opstarten? Ja, maar bij kinderen groeit de larynx nog en de stem is nog niet gemuteerd, er zullen dus nog veel veranderingen plaatsvinden op vlak van stem. Terugbetaling? Ja, AVQI afwijkend, ook een afwijkend stroboscopisch onderzoek, G score is groter dan 1 en P VHI is groter dan 15....