Comte PDF

Preview

Summary

fil współ...

Description

Auguste Comte (właściwie Izydor Maria August Franciszek Ksawery Comte) urodził się 17 lutego 1798 na południu Francji, w Montpellier, w rodzinie urzędniczej - zmarł 5 września 1857 w Paryżu. Francuski filozof i pozytywista, twórca socjologii.

Życie i dzieło Po skończeniu szkoły średniej w rodzinnym Montpellier studiował na Politechnice Paryskiej (École Polytechnique). Był pierwszym w dziejach filozofem, który przeszedł studia techniczne. Po ich ukończeniu mieszkał w Paryżu i utrzymywał się z lekcji matematyki. Od 1832 r. był na Politechnice repetytorem analizy i mechaniki , a od 1837 r. egzaminatorem. Mimo starania nie uzyskał poważniejszej pozycji akademickiej, a później utracił i tamto skromne stanowisko. Przekonanie, że nauka wymaga całkowitej reformy i że on jest powołany , by ją przeprowadzić, poróżniło go z urzędowymi przedstawicielami nauki. Później żył już tylko ze składek zbieranych wśród jego przyjaciół i uczniów. Był przekonany o swojej misji dokonania reformy nauki, a jego plany reformatorskie objęły także stosunki społeczne oraz religię. Jego głównym dziełem było sześciotomowe Cours de philosophie positive - Kurs filozofii pozytywnej (1830-1842), a plany reform społecznych i religijnych zawarł w Systeme de politique positive (1851-1854). Zainicjował, poprzez syntezę całej dotychczasowej wiedzy, nową dyscyplinę nauki – socjologię. Comte był przekonany, że jego "Kurs" oznaczał całkowity i wszechstronny przewrót we wszystkich naukach, w całym światopoglądzie. Filozofię pozytywną uważał nie za jeden z kierunków myśli filozoficznej, lecz za nową erę w historii ludzkości. Rzecz charakterystyczna, że w okresie pisania "Kursu" Comte nie czytał żadnych książek na podobne tematy, żeby żadne obce wtręty nie znąciły "jasności" jego systemu. W ostatnich latach życia, w imię tejże "higieny umysłowej", przestał czytać nawet czasopisma i gazety. Nic więc dziwnego, że setki stron jego "Kursu" są pełne jałowych, abstrakcyjnych rozważań i ciężkich konstrukcji.

Poglądy Comte tak określał wiedzę pozytywną: to wiedza realna w przeciwieństwie do urojonej, użyteczna w przeciwieństwie do jałowej, pewna i ścisła w przeciwieństwie do chwiejnej i mglistej, organizująca w przeciwieństwie do burzącej, działającej destruktywnie. Filozofia pozytywna jest "rozszerzeniem pospolitego porządku na wszystkie dziedziny dostępne badaniu". Comte nakreślił podstawy filozofii pozytywistycznej (był twórcą pojęcia pozytywizm). Wyróżniał trzy stadia ludzkiego umysłu/rozwoju: teologiczną, metafizyczną i wreszcie pozytywną. Twierdził, że w dojrzałych naukach może występować tylko ta ostatnia. ·

faza teologiczna - gdy w wyjaśnieniach zjawisk ludzie odwoływali się do sił nadprzyrodzonych czy istoty boskiej i ich myśleniem rządziły uczucia;

·

faza metafizyczna - współczesna: gdy ludzie wyjaśniają zjawiska poprzez abstrakcyjne pojęcia i rozumową kontemplację a ich myśleniem rządzi intelekt (który wszelako również tworzy fikcje);

·

faza pozytywna - rozpoczynająca się: gdy formułują twierdzenia oparte na faktach i zależnościach współistnienia lub następstwami między faktami. W tej fazie ludzie mogą ustalać i przewidywać nieznane dotąd fakty. Zadaniem filozofii pozytywnej miało być stworzenie metody dla tej fazy rozwoju.

Comte określił zakres filozofii pozytywnej, ograniczając ją do realnie istniejących przedmiotów, o których można uzyskać wiedzę pewną i ścisłą: czyli do faktów zewnętrznych dotyczących przedmiotów fizycznych. O faktach psychicznych takiej wiedzy, zdaniem Comte'a, nie można uzyskać - więc psychologia nie jest przedmiotem rzetelnej wiedzy - podobnie jak metafizyka. Pozytywizm odrzucał dociekania co do istnienia materii albo Boga jako niepewne, znajdujące się poza rzetelnym doświadczeniem. Comte stworzył nową klasyfikację nauk, rozróżniając nauki abstrakcyjne (zajmujące się prawami łączącymi fakty przyrody) oraz nauki konkretne (opisujące fakty, np. mineralogia). Za nauki abstrakcyjne uważał matematykę, astronomię, fizykę, chemię, biologię i socjologię. Comte ukuł (1837/38) nazwę socjologia dla odróżnienia od używanego przez jego rywali intelektualnych terminu "fizyka społeczna". Nakreślił również jej program: badanie metodą przyrodniczą i historyczną ludzkich społeczeństw, panującego w nich porządku i warunków postępu. W systemie Comte'a nauka pozytywna była tylko częścią doskonałego ustroju społecznego, który postulował. Idealnym celem społeczeństwa miało być doskonalenie natury ludzkiej. Jednak jego postulaty w tym zakresie okazały się dziwaczne: postulował ustanowienie kultu Ludzkości, Postępu i Ładu, której kapłani mieliby monopol na nauczanie i medycynę oraz sprawowaliby cenzurę; ustrój miałby być dyktatorski, a urzędy - dziedziczne. Dewizą tego ładu miałoby być hasło Comte'a: L'amour pour principe; l'ordre pour base; le progrès pour but ("Miłość jako zasada, porządek jako podstawa, a postęp jako cel").

Oddziaływanie Filozofia Comte'a składa się z dwóch części - wcześniejszej, która stała się istotą tego, co później nazywano pozytywizmem oraz późniejszej - doktrynerskiej, totalitarnej i dziwacznej. Pierwsza część oddziaływała szeroko: we Francji dzięki Emilowi Littre, jednemu z najwybitniejszych uczonych francuskich, który odrzucił późniejsze prace Comte'a, ale był entuzjastą idei zawartych we wcześniejszych; w Anglii dzięki inspiracji, jaką się stała dla Johna Stuarta Milla. Druga część oddziaływała na sektę zwolenników, skupionych wokół Paula Laffite'a. Kośćiół pozytywistyczny, głoszący nauczanie Comte'a, rozpowszechnił się w wielu krajach świata i istnieje do dziś....