De strijd van het ultramontanisme tegen liberalisme PDF

Preview

Summary

Samenvatting strijd van het ultramontanisme tegen liberalisme...

Description

De strijd van het ultramontanisme tegen het liberalisme Oriëntatiepunt: voortdurend gegroei van de moderne, geleïseerde, antiklerikale staat Katholieke variant van het antiliberale traditionalisme  Kerk had recht rechtsreeks in te grijpen in politiek leven  de mens begeleiden naar waarheid en heil  Kerk verheven boven de staat Porblemen  Onder De Decker en De Brouckère: weinig problemen met aanvaarding van parlementaire, constitutionele monarchie MAAR: het homogeen liberaal bewind van Rogier (vooral wet op onderwijs) = eerste waarschuwing  parlementaire regime kon voorrechten v/d kerk niet constant garanderen  Aanval kloosterwet + vestiging antiklerikaal bewind = kerk niet langer beschermd door staat - Seculariserende maatregelen ervaren als aanslagen traditionele rechten v/d kerk - Hardere ultramontaanse standpunten + afwijzing liberalisme met zijn politieke instellingen nadrukkelijker Kerk zoekt naar andere middelen om de band met bevolking te stabiliseren:





Episcopaat houdt zich bezig met organisatie v/h parochiale verenigingsleven, gesteund door actieve leken: - Verspreiden lezingen van Vincentius a Paulo - Activiteiten v/d vereniging van Franciscus Xaverius en andere congregaties (= kloostergemeenschappen) - Massaorganisatie en manifestaties: bedevaarten en processen  Kerk tracht zowel ‘wettelijke’ als ‘werkelijke’ land bij de kerk te houden: - Geloof wordt gemanifesteerd (= zichtbaar worden) - Liberale maatschappijopvatting wordt actief bestreden

Rol van de paus  Acties v/d kerk wordt doeltreffend geleidt vanuit Rome  Paus leverd harde strijd >< behoudt van zijn wereldlijke macht  doet beroep op katholieken van alle Europese landen  Vaticaan versterkt dogmatische en autoritaire houding d.m.v. - Dogma’s: pauselijke onfeilbaarheid en onbevlekte ontvangenis

CH

De strijd van het ultramontanisme tegen het liberalisme - Nieuwe mirakels - Nieuwe heiligenvieringen - Jubilea - Feestdagen  Begrijpelijk dat ultramontaanse stroming zich aansluit bij antiliberale instellingen van het Vaticaan Aspecten liberaal-katholieke parlementaire leiders  Streven naar autonoom optreden als katholike politici, los van episcopale controle en los van confessionele partij (= baseerd pilitieke doelstellingen op religie)  Levensbeschouwelijke neutraliteit respecteren  VOORWAARDE: genoeg bewegingsruimte kerk en welwillend behandeld  Burgerlijk-liberale opvattingen: over economisch en sociaal beleid + functioneren in parlementair stelsel behandeld  Optreden van een vooruitstrevende maar marginale ‘jonge rechterzijde’ in hun midden behandeld  Congressen in Mechelen: liberale stellingen openbaar gemaakt  aanvaarden openlijk de grondwettelijke vrijheden MAAR: Quanta cura: moderne vrijheden scherp veroordeeld  toch niet akkoord Organisatorisch vlak  Congressen werkten stimulerend  constitutionele en conservatieve kiesverenigingen worden samengebracht in een federale bond  wordt structuur van katholieke partij  Katholieke Kringen: groepeerde niet-politieke, katholieke verenigingen  toch bezighouden met politiek  smelten samen tot de Federatie van Katholieke Kringen en Conservatieve Verenigingen  Katholieke parlementsleden straks vasthouden aan autonomie  centrale leiding van de Federatie zwak  Tegenstelling tussen liberaal katholicisme en ultramontanisme  Katholieke liberal steun van gezaghebbende persorganen 1870 = katholieke liberalen aan de macht DOEL: via het parlement en de regering voorwaarden creeëren waardoor katholicisme makkelijker in het maatschappelijke leven kon doordringen, zonder dat de staat dwang uitoefend op niet-katholieken of hun vrijheden  Prioriteit: economisch-liberale doelstellingen  Gematigde ideeën over verhouding kerk-staat  Op gebied van geloofskwestie: gehoorzamen aan geestelijke gezag  Op gebied van politiek: gedragen als individualistisch ingestelde burgers  Schaffen laïciseringswetten niet af

CH

De strijd van het ultramontanisme tegen het liberalisme 

Kerlhovenkwestie: compromisoplossing

KORTOM: katholiek compromis-politiek  Deze vorm van liberaal-katholieke verzoeningsgezindheid bestempelen ultramontanen als verraad en lafheid  samen met het antipapisme (=antikatholicisme)  reactie op machtsvertoon v/d kerk

 Ultramontanen ontplooien enorme activiteit  veroorzaakt verkiezingsoverwinning antiklerikalen

Vormen ultramontaans verzet  Eerste vormen eigenlijk veel eerder maar jaren 70 intens  WIE? - Bisschoppen: steun van nieuwe generatie - Grootgrondbezittende adel: verschillende actieve ultramontaanse figuren  wou geen samenleving waar liberale burger het voor het zeggen had - Eerste generatie welgestelde brugers  vrees voor opkomen socialisme, zagen kerk als instrument van sociale beheersing - Middenklasse leverde ook militanten  Terugkeer naar de door adel en kerk geleide ancienrégimemaatschappij = ideaal  Hun achterban (= mensen die een politieke partij steunen): gevormd door sociaal lagere groepen  hadden katholieke congregaties, conferenties, bonden en schoolverenigingen  Kruistocht tegen liberalisme op gang

CH

De strijd van het ultramontanisme tegen het liberalisme 

Betogingen van gelovigen: waren katholiek-politieke manifestaties OPVOLGING van antiklerkalen tegenbetogingen brachten conflict op straat

Welke alternatieve staatsvorm?  Verweten liberae katholicisme dat grondslagen van de katholieke leer niet gerespecteerd werden  Meest radicalen: christelijke gemeenschap herstellen door een gehaal katholieke staat - op politiek blak direct onderworpen aan pauselijk gezag - een strijdende confessionele partij geleid door bisschoppen - politieke militante kerk die hulp kon roepen van conservatieve ancien-régimevorst - zagen sociaal en politiek ideaal in middelleeuws standenstructuur: wanneer parlement vervangen door standenvertegenwoordiger  concretisering mogelijk - traditionalistische, corporatistische opvatting aan basis politieke filosofie  Meer gematigde ultramontanen - Vormen meerderheid + bisschoppen - Niet helemaal breken met bestaande politieke regime: binnen grondwettelijk kader een confessionele politiek voeren  kerkelijke suprematie (= oppergezag) - Onaanvaardbare grondwetsartikelen  herzien Sociaal vlak  weken niet veel af van kerkelijke leer  ook door katholieke liberalisme gebruikt  arbeidsverzet voorkomen  volksbasis verstevigen  organiseren van patronale welddadigheid  Bond der Belgische Katholieke Werkmanskringen = bundeling katholieke werken van naasteliefde voor arbeidsklasse  m.b.h. proberen conservatief corporatisme vestige via oprichten van gilden  Hiërarchische standenordening: sterke damp tegen liberale individualisme en elke poging arbeiders tot klassengroepering  Corparatisme= bevoogdend  hogere stand leiding v/d samenleving  sociale elite verantwoordelijkheid materiële en morele welzijn arbeidsklasse Aanvallen v/d ultramontanisten  Pius IX (uiterst conservatief) + de nuntii (= diplomatieke vertegenwoordiger paus) + bisschoppen  steunen openlijk ultramontaanse ideoloog, Leuvense hoogleraar Ch.Périn 

CH

De strijd van het ultramontanisme tegen het liberalisme In geschriften onverenigbaarheid liberalisme en katholicisme + herstel katholieke staat + paternalistische corporatisme bewezen Katholiek liberalen als overwinnaar  Paus Pius XIII spoorde Belgische katholieken aan de grondwet te erkennen  ultramontaanse fractie verloor betekenis HOEWEL veel sporen nagelaten in politiek  MAAR schooloorlog (>< wet op lager onderwijs): ultramontanisme stempel drukken op liberale staat  voortaan aanvaard door alle katholieken als enige middel ter realisatie van katholieke samenleving

CH...