Ergonomia - projekt fryzjer PDF

Preview

Summary

Projekt z ergonomii. Zawód fryzjer....

Description

POLITECHNIKA POZNAŃSKA

Ergonomia - projekt Wykonali:

Miłosz Boguszyński Kewin Kudliński Szymon Pawlak

Zawód fryzjer

Wydział Budowy Maszyn i Zarządzania Zarządzanie i Inżyniera Produkcji Semestr 4 rok II Data oddania: 6.06.2019r.

Prowadzący:

dr Małgorzata Wojsznis

Ocena:

Spis treści 1. Opis zawodu fryzjera 1.1 Stanowisko pracy fryzjera 1.1.1 Prezentacja omawianego stanowiska 1.2 Czas pracy 1.3 Zagrożenia 2. Ocena uciążliwości wysiłku fizycznego 2.1 metoda Lehmana 2.2 Obciążenie statyczne (metoda szacunkowa) 2.3 Monotypowość ruchów 2.4 Ocena obciążenia psychicznego 2.4.1 Obciążenie informacjami 2.4.2 Obciążenie monotonią 2.4.3 Ocena całkowitego obciążenia psychicznego 2.5 Wnioski dotyczące obciążeń oraz wysiłku fizycznego 3. Środowisko pracy 3.1.1 Oświetlenie 3.1.2 Ocena oświetlenia stanowiska 3.2.1 Mikroklimat 3.2.2 Ocena mikroklimatu na stanowisku pracy 3.3. Przestrzeń pracy w postawie stojącej 4.1 Wyznaczanie czasu trwania przerw w pracy. 4.1.1 Metoda L. Pago 4.2 Analiza i ocena ryzyka zawodowego 4.2.1 Metoda oceny ryzyka przy pomocy wskaźnika ryzyka RISC SCORE 4.2.2 Metoda oceny ryzyka przy pomocy analizy bezpieczeństwa pracy – metoda JSA 5. Plan poprawy warunków bezpieczeństwa ochrony i zdrowia oraz podsumowanie 6. Bibliografia

1. Opis zawodu fryzjera.

Zawód ten należy do dziedziny usług w której na życzenie klienta fryzjer wykonuje szereg różnorakich zabiegów m.in.: golenie i strzyżenie włosów i zarostu, czesanie, stylizacja, mycie i pielęgnowanie włosów, a także rozjaśnianie i farbowanie włosów, przy użyciu narzędzi i materiałów fryzjerskich. Podstawowym kryterium możliwości pracy w zawodzie jest uzyskanie tytułu czeladnika bądź tytułu technika fryzjerstwa. Dodatkowo większość fachowców bierze udział w kursach w celu doskonalenia swoich zdolności i wiedzy, poznania nowoczesnych tajników pracy a także podążania za ówczesną modą 1.1 Stanowisko pracy fryzjera. Miejscem pracy fryzjera jest zamknięte pomieszczenie z dostępem do energii elektrycznej, bieżącej wody, ogrzewania, klimatyzacji oraz oświetlenia, sztucznego bądź naturalnego. Na potrzeby projektu omawiane stanowisko zostało podzielone na 3 strefy, aby w lepszym stopniu dokonać analizy całego stanowiska. Omawianymi strefami są: • strefa strzyżenia, stylizacji i koloryzacji – w tym miejscu pracownik spędza najwięcej czasu, jest to jego główne miejsce pracy, jest to miejsce najciekawsze z punktu widzenia ergonomii, ponieważ dochodzi tu do największych wydatków energetycznych, występuje tu największa liczba zagrożeń oraz obciążeń, • strefa mycia i masażu głowy - DOK. • kasa fiskalna – nie jest to miejsce głównych czynności fryzjera, dochodzi tu jedynie do płatności za usługę, nie ma ona większego znaczenia ergonomicznego 1.1.1



Prezentacja omawianego stanowiska.

Strefa strzyżenia, stylizacji i koloryzacji o Do głównego wyposażenia stanowiska należy: lustro, fotek, stolik oraz wózek fryzjerski, o Zastosowanie wózka fryzjerskiego ułatwia fryzjerowi dostęp do najpotrzebniejszych narzędzi takich jak: Spryskiwacz, nożyczki , suszarka, maszynka do włosów klipsy, degażówki, grzebień. Ogranicza on udział tak zwanej pozycji wymuszonej podczas usługi, ponieważ są one zawsze dostępne pod ręką.

Narzędzia na stanowisku

1.2



Strefa



Kasa fiskalna

mycia i masażu głowy

Czas pracy. Czas pracy fryzjera jest elastyczny i uzależniony w dużej mierze od klientów i zamówionych przez nich zabiegów oraz od pory roku ponieważ występują miesiące gdzie zapotrzebowanie na usługi fryzjerskie zdecydowanie wzrasta (karnawał, sylwester, okres komunijny) tzn. wzrasta również intensywność jak i czas pracy. Aby dokonać poprawnych pomiarów ergonomicznych, czas pracy został znormalizowany do 8 godzin od poniedziałku do piątku oraz 5 godzin w soboty. Z czego każda godzina pracy podzielona jest na 30 minutowe jednostki, z których jedna przeznaczona jest na przerwę. W zależności od wykonywanej operacji bądź szeregu zabiegów czas pracy z klientem może trwać od jednej do kilku jednostek. Każdorazowe przyjęcie klienta wiąże się z przejściem przez określone etapy, rozróżnia się je na: • Zabezpieczenie ciała i ubrań klienta oraz założenie rękawiczek ochronnych (lateksowych), • wysłuchanie życzeń klienta, • wybór odpowiednich narzędzi oraz wykonanie operacji zgodnych z życzeniem klienta,

• • 1.3 •

• • • • • • • •

sprzątanie stanowiska pracy, dezynfekcja narzędzi przed kolejnym klientem. Zagrożenia Pożar, wynika on z korzystania z elektronarzędzi wydzielających ciepło takich jak np. lokówka prostownica czy suszarka do włosów jak i również z samej instalacji elektrycznej w pomieszczeniu roboczym, gdzie może dojść do spięcia. Porażenie prądem, przyczyną tego typu zagrożenia jest wykorzystywanie takich urządzeń jak maszynka elektryczna, która przez to że jest narzędziem tnącym może przez nieuwagę fryzjera przeciąć kabel elektryczny, Poślizgnięcie, może dojść do niego gdy na podłodze dojdzie do rozlania np. wody, płynu do mycia włosów, farby do włosów jak i również przez same włosy, Uderzenie przez elementy ruchome oraz nieruchome Przeciążenie układu ruchu, ze względu na charakter pracy fryzjera jest on zmuszony do utrzymania ciągłej pozycji stojącej Kontakt z ostrymi oraz gorącymi przedmiotami, takimi jak : nożyce, maszynka elektryczna lokówka, prostownica, suszarka itp. Kontakt z substancjami drażniącymi, alergizującymi, parzącymi, takimi jak: szampon, farba do włosów, lakier, guma do włosów itp. Choroby przenoszone drogą kropelkową, dochodzi do tego gdy dochodzi do zranienia klienta Choroby przenoszone przez bezpośredni kontakt z osobą chorą, dochodzi do tego bardzo często jak wynika z wywiadu środowiskowego klienci przychodzą do salonu mimo przeciwwskazań zdrowotnych.

2. Ocena uciążliwości wysiłku fizycznego. Ocena ta zostanie zrealizowana przez wykorzystanie metody Lehmana oraz metody szacunkowej, ale również przez analizę monotypowości ruchów, obciążeń psychicznych, obciążeń informacjami oraz obciążeń monotonią. Celem dokonania tej oceny jest ustalenie grupy wiekowej, dla której praca ta będzie szczególnie ciężka oraz do określenia wymagań, które powinna spełniać osoba ubiegająca się o pracę jak fryzjer.

2.1 metoda Lehmana Aby dokonać analizy wydatku energetycznego tą metodą, należy skorzystać z gotowych tabel w których określony jest wydatek energetyczny dla określonych czynności. Istotą tej metody jest jak najlepsze określenie rodzaju czynności wykonywanej przez pracownika oraz ile czasu poświęca na nią.

Dla określenia wydatku energetycznego fryzjera przyjęte zostały dwie postawy, które mają największy udział podczas dnia pracy na tym stanowisku. Pierwszą z nich jest pozycja stojąca pochylona wraz z pracą obu ramion, dochodzi do niej podczas wykonywania docelowej usługi. Podczas dnia fryzjer pozostaje w niej na czas, który trwa średnio 300 min. 300 [min] * (3,3 [kJ/min] + 9 [kJ/min] = 3765 [kJ]

Drugą pozycja jest chodzenie wraz z pracą mięśni, kończyn i tułowia, ponieważ fryzjer często zmienia stanowiska, np. przechodząc ze strefy mycia głowy do strefy strzyżenia. Jest to czynność na tyle częsta, aby umieścić ją w obliczeniach. Przyjmuje się że pracownik poświęca na to działanie 150 min.

150 [min] * (7,1 [kJ/min] + 9 [kJ/min]) = 2565 [kJ]

Tak więc z obliczeń wynika że sumaryczny wydatek energetyczny fryzjera wynosi 6330 kJ co określone jest jako prace lekka.

2.2 Obciążenie statyczne (metoda szacunkowa) Określenie stopnia obciążenia statycznego dokonane zostało przez porównanie obciążeń wynikających z pracy fryzjera do obciążeń wynikających z piaskowania lub obsługi obrabiarek. Porównywalność tych prac wynika z utrzymywanych przez osoby na tych stanowiskach jednakowych pozycji np. od pracownika piaskarni wymaga się utrzymywania rąk uniesionych, tak samo jak od fryzjera podczas strzyżenia.

Obciążenie statyczne

2.3 Monotypowość ruchów Ocena stopnia monotypowości ruchów została określona wg H. Kirschnera. Liczba powtarzalności operacji nie przekracza 1300, a siła nie przekracza 100 N co określa się oceną średnią wynika to z tego, że praca fryzjera nie jest związana z koniecznością obciążania mięśni.

2.4 Ocena obciążenia psychicznego Do dokonania oceny obciążenia psychicznego należy przeanalizować wszystkie obciążenia składowe takie jak: - Obciążenie informacjami - Obciążenie monotonią Po ich analizie można ocenić całkowite obciążenie psychiczne.

2.4.1 Obciążenie informacjami Aby dokonać oceny obciążenia informacjami wykonana została tabela, w której dokonuje się oceny przez przyznanie punktów od 0 (najniższa) 20 (najwyższa). W poszczególnych kolumnach wyróżnione zostały kolejne etapy procesu pracy. W wierszach ustalone zostały czynniki, które podlegają zmianie w zależności od etapu pracy.

2.4.2 Obciążenie monotonią

Obciążenie informacjami

Wynika z takich cech procesu jak: - jednostajność procesu - jednostajność otoczenia - konieczność stałego napięcia uwagi - łatwość pracy, nieangażowanie intelektu Oceny dokonuje się przez stwierdzenie czy dana cecha jest prawdziwa dla omawianego stanowiska. Wynik opracowany został w tabeli poniżej.

Z tabeli wynika że obciążenie monotonią w pracy fryzjera jest małe.

Obciążenie monotonią

2.4.3 Ocena całkowitego obciążenia psychicznego. Z przeprowadzonej analizy wynika że obciążenie monotonią nie jest na wysokim poziomie w przypadku omawianego stanowiska, jednak wysiłek psychiczny jest na tyle duży, aby określić jako duże całkowite obciążenie psychiczne.

2.5 Wnioski dotyczące obciążeń oraz wysiłku fizycznego •

Ciężkość pracy fryzjera została określona jako ciężka, jednak dla osób powyżej 50. roku życia jako bardzo ciężka

•

Znaczącym czynnikiem w przeprowadzonej ocenie było wzięcie pod uwagę maksymalnego wykorzystania czasu pracy fryzjera. Jednakże, nie każdy dzień w pracy niesie za sobą tak ogromny wysiłek. Często w wyniku braku rezerwacji pracownicy mają wmuszoną przerwę.

•

Mimo wszystko zawód ten wymaga sporego wysiłku fizycznego, a szerokie grono osób pracujących cierpi na dolegliwości związane z układem ruchu

•

Obciążenia psychiczne w dużej mierze związane są z wymagającymi klientami oraz radzeniem sobie z krytyką

3. Środowisko pracy Środowisko pracy zwane otoczeniem pracy, to zbiór czynników, z jakimi styka się pracownik w trakcie wykonywania swoich obowiązków zawodowych. 3.1.1 Oświetlenie Oświetlenie stanowi bardzo ważny aspekt pracy fryzjera. Jego głównym zadaniem jest zapewnienie widoczności na stanowisku, a co za tym idzie pozwala wykonać zabiegi w sposób bezpieczny. Źle dobrane, bądź źle ustawione oświetlenie ma niekorzystny wpływ na prace fryzjera. Powodować może nadmierne zmęczenie, dyskomfort, a także wady wzorku. Zapewnienie dobrego oświetlenia odznacza się dużą efektywnością wykonywanych czynności oraz dobrym samopoczuciem fryzjera. Zastosowane w salonie fryzjerskim oświetlenie można podzielić na: -

Światło sztuczne w postaci lamp sufitowych typu led, znajdujących się bezpośrednio nad strefami pracy.

-

Oświetlenie naturalne będącymi oknami w ścianach wraz z roletami chroniącymi od nadmiaru światła.

Oświetlenie naturalne

Oświetlenie sztuczne

3.1.2 Ocena oświetlenia stanowiska Zastosowanie tego typu rozwiązań zapewnia bezpieczeństwo wszystkim osobą znajdującym się wewnątrz budynku, nie tylko doświetla stanowisko pracy ale również sprawia, że w pomieszczeniu widoczne są wszystkie niebezpieczne przedmioty oraz drogi ewakuacyjne. System zastosowany w salonie umożliwia stworzenie odpowiednich warunków do wykonywania zadań wzrokowych, w których obecność światła jest niezbędna.

Grzejnik ogrzewania centralnego

Wentylacja grawitacyjna oraz klimatyzator

3.2.1 Mikroklimat Mikroklimat to zespół czynników wpływający na poczucie komfortu pracownika w środowisku pracy. Podstawowymi parametrami są temperatura powietrza, wilgotność oraz prędkość przepływu powietrza, a także urządzenia mające na celu utrzymać je na określonym, przyjemnym poziomie. Głównym sprzętem pozwalającym na otrzymanie dogodnych warunków pracy jest zastosowany w budynku system ogrzewania centralnego oraz klimatyzator. Urządzenia te odpowiednio zwiększają i zmniejszają temperaturę panującą w pomieszczeniu w zależności od pory roku bądź pogody. Kolejnym stosowanym systemem jest grawitacyjny wyciąg pozwalający na wymianę powietrza między wnętrzem budynku, a środowiskiem zewnętrznym.

3.2.2 Ocena mikroklimatu na stanowisku pracy

Ocena mikroklimatu

Temperatura powietrza wewnątrz budynku wynosi około 20 °C i jest utrzymywana na stałym poziomie poprzez ogrzewanie centralne oraz klimatyzator. Taka wartość ciepła mieści się w normach oraz zapewnia poczucie komfortu pracownikom i klientom. Wilgotność powietrza utrzymuje się w normie jednak osiąga spore wartości ze względu na użycie wody i innych płynów do wykonywania operacji. Prędkość przepływu powietrza jest stała przez cały rok. Regulowana przez klimatyzator lub wentylację osiąga maksymalną granice w porze zimnej oraz plasuje się w środku normy w porze ciepłej.

3.3. Przestrzeń pracy w postawie stojącej Postawa stojącą jest wykorzystywana do prac, w których potrzebna jest duża mobilność pracownika, potrzeba przemieszczania się, a także zmiana używanych narzędzi oraz wygoda ich obsługi. Swoboda ruchów pozwala zwiększyć efektywność pracy. Jednakże taka postawa niesie za sobą szereg niekorzystnych wpływów. Obciążenie grzbietu, kończyn, układu krążenia może mieć negatywne skutki zdrowotne. Długoletnia praca w takiej pozycji powoduje choroby układu ruchu oraz żylaki.

Wymiary człowieka w postawie stojącej

Możliwość regulacji wysokości na której znajduje się klient oraz zastosowanie wózka na którym znajduję się sprzęt fryzjerski zmniejsza ilość zbędnych i niepożądanych ruchów.

Strefa pracy rąk i nóg

Pozycja głowy

Obszar pracy mieści się przed fryzjerem, na wysokości ramion oraz po jego bokach w zależności od potrzeby sięgania dodatkowego sprzętu. Centralna linia widzenia jest odchylona od poziomu oczu o 30°, a zakres pola widzenia mieści się w polu o kącie wierzchołkowym 15°. Fryzjer skupia swój wzrok na bardzo wąskim zakresie. Spowodowane jest to dokładnością wykonywanych czynności.

4.1 Wyznaczanie czasu trwania przerw w pracy. 4.1.1 Metoda L. Pago Wyznaczając czas trwania przerw pracy metodą L. Pago bierzemy pod uwagę procentową wartość ogólnego czasu pracy fryzjera. Współczynnikiem podstawowym jest wartość 3, do której dokładane są dodatki za poszczególne pozycje, czynności lub warunki. I idąc tym tokiem za pozycję stojącą wybraliśmy dodatek o wartości 2.5, czyli najwyższej, ze względu na to że fryzjer prawie cały czas spędza na nogach. W dodatkach za uwagę uznaliśmy że uwaga wzrokowa i słuchowa również musi być cały czas maksymalnie skupiona, przyznaliśmy za to 1 punkt. Do tego oszacowaliśmy że konieczność przebywania przy urządzeniu, konieczność utrzymywania ręki na urządzeniu, manipulowanie urządzeniem, manipulowanie i ryzyko powstania dużej szkody w razie braku uwagi, manipulowanie i ryzyko wypadku (zranienia) w razie braku uwagi, mieszczą się w przedziale od 40 do 59 procent czasu fryzjera. Pierwsze trzy dodatki związane są bezpośrednio z obsługą klienta, czwarty dodatek natomiast uwzględnia możliwość upuszczenia jakiegoś drogiego sprzętu fryzjerskiego, w razie braku uwagi. Ostatni, piąty dodatek uwzględnia skaleczenie siebie lub osoby obsługiwanej, przez nieuwagę. Za te pięć dodatków za uwagę przyznaliśmy 0,5+1+1,5+2+2,5=7,5 punktów. Kolejnym kryterium wyznaczania czasu trwania przerwy w pracy są dodatki za złe warunki pracy. Warunki złe oceniliśmy na 20-39% co daje nam 0,5 punktu. Do warunków złych zaliczyliśmy hałas, oraz ciepłe powietrze, które są nieodłącznym elementem pracy fryzjera. Warunki bardzo złe oceniliśmy na 0-19% czasu pracy, ponieważ bardzo rzadko fryzjer jest narażony na gorące powietrze lub bardzo duży hałas. Za te dwa dodatki dodaliśmy po 0,5 punktów.

Sumując wszystkie otrzymane punkty wychodzi nam 3+2,5+1+0,5+1+1,5+2+2,5+0,5+0,5+0,5= 15% Zatem całkowity czas przerwy wynosi 0,15*8*60=72 minuty.

Diagram czasu pracy stworzyliśmy do zaokrąglonych 75 minut.

4.2 Analiza i ocena ryzyka zawodowego 4.2.1 Metoda oceny ryzyka przy pomocy wskaźnika ryzyka RISC SCORE Zgodnie z tą metodą poziom ryzyka określa się jako iloczyn trzech parametrów: S – możliwych skutków (następstw) zagrożenia E – ekspozycji (narażenia) na zagrożenia P – prawdopodobieństwa wystąpienia zdarzenia Używając tej metody zmierzyliśmy ryzyko trzech najważniejszych czynników: - zranienia (skaleczenia) - zakażenia (zarażenia się chorobą od klienta) - upadku (przez śliską podłogę lub jakiś przedmiot) Dla zranienia przyjęliśmy parametry podane w tabelach.

Wartości te przyjęliśmy z tego powodu że fryzjer jest narażony ciągle na wystąpienie takiego skaleczenia, ale wszystko zależy tak naprawdę od jego uwagi i umiejętności. Korzystając ze wzoru wychodzi 1*10*3=30 Zgodnie z tabelą ryzyko to ocenia się jako małe, ponieważ wartość jest mniejsza niż 70, ale wskazana jest kontrola. Dla zakażenia przyjęliśmy parametry podane w tabelach

Wartości te przyjęliśmy ze względu na dość często spotykany brak instynktu samozachowawczego klientów, którzy przychodzą na wykonanie usługi chorzy. Korzystając ze wzoru wychodzi 3*3*6= 42 Zgodnie z tabelą ryzyko to ocenia się jako małe, ponieważ wartość jest mniejsza niż 70, ale wskazana jest kontrola.

Dla upadku przyjęliśmy parametry podane w tabelach

Wartości te przyjęliśmy ze względu na stałe zagrożenie potknięcia się o stojący wózek fryzjerski, kabel lub poślizgnięcie się na mokrej podłodze. Korzystając ze wzoru wychodzi 1*10*3=30 Zgodnie z tabelą ryzyko to ocenia się jako małe, ponieważ wartość jest mniejsza niż 70, ale wskazana jest kontrola. 4.2.2 Metoda oceny ryzyka przy pomocy analizy bezpieczeństwa pracy – metoda JSA Zgodnie z tą metodą poziom ryzyka określa się jako funkcję dwóch parametrów: konsekwencji (skutku) zdarzenia i prawdopodobieństwa konsekwencji zdarzenia. Prawdopodobieństwo konsekwencji zdarzenia określa się natomiast jako sumę trzech parametrów: F – częstotliwość występowania zagrożenia O – prawdopodobieństwa wystąpienia zdarzenia A – możliwość uniknięcia lub zmniejszenia skutków zdarzenia Używając tej metody również zmierzyliśmy ryzyko trzech najważniejszych czynników: - zranienia (skaleczenia) - zakażenia (zarażenia się chorobą od klienta) - upadku (przez śliską podłogę lub jakiś przedmiot)

Dla zranienia przyjęliśmy parametry podane w tabelach

Sumując te wartości wychodzi nam 5+3+2 = 10 Klasę ze względu na konsekwencję wybraliśmy c1, co oznacza że skutki są nieznaczne. Zgodnie z tabelą wartości dla klasy c1 i wartości 10 ryzyko jest akceptowalne. Dla zakażenia przyjęliśmy parametry podane w tabelach

Sumując te wartości wychodzi nam 4+3+3 = 12 Klasę ze względu na konsekwencje wybraliśmy c2, co oznacza że skutki są marginalne, powodujące krótką niezdolność do pracy. Zgodnie z tabelą dla klasy c2 i wartości 12 ryzyko zakażenia jest akceptowalne. Dla poślizgnięcia z przyjęliśmy parametry podane w tabelach

Sumując te wartości wychodzi nam 5+3+2 = 10 Klasę ze względu na konsekwencję wybraliśmy c1, co oznacza że skutki są nieznaczne. Zgodnie z tabelą wartości dla klasy c1 i wartości 10 ryzyko jest akceptowalne, dokładnie tak samo jak w zranieniu. 5. Plan poprawy warunków bezpieczeństwa ochrony i zdrowia oraz podsumowanie Elementem najbardziej obciążającym fryzjera jest jego postawa stojąca, w celu zniwelowania uciążliwości należałoby wyposażyć zakład w taboret fryzjerski, który umożliwiłby fryzjerowi zmianę pozycji na siedzącą, dostosowaną do jego potrzeb. Co prawda nie zawsze fryzj...