Fiches 2KK - auditieve oefeningen PDF

Preview

Summary

auditieve oefeningen...

Description

2e Kleuterklas Auditieve Oefeningen Geselecteerd en bewerkt door: Els Peeters: Zelfstandig Logopedist en zorgcoördinator SBS Aalst Goedroen van Lunenburg: Taalcoach Basisonderwijs Aalst 2015-2016

Oefeningen op basis van DAS (auditieve Discriminatie – Analyse en Synthese) Werkmap TOK, Werkmap Fonemisch Bewustzijn en jufjanneke.nl Auditieve oefeningen kunnen in een thema zijn ingebed. Het is beter om dagelijks kort bezig (indicatie 10 minuten per dag) te zijn met deze auditieve oefeningen dan een maal per week iets langer. Probeer ook eens auditieve oefeningen als tussendoortje of kringafsluiting. Je kan hiervoor een hand-pop gebruiken.

Auditieve DISCRIMINATIE

Blanco fiche Tweede kleuterklas Auditieve Discriminatie Bewegen op woorden “Ik zeg allemaal woordjes. Als jij ‘is’ hoort, tik je op de tafel (varieer hier met bewegingen). Is : mis - dus – is – vis – is - vos – mos – lis –is – gis – zus” Het gaat om het onderscheiden van een bijvoeglijk naamwoord, werkwoord of voorzetsel in een reeks woorden: bv.: het woord ‘geel’ of ‘loop’ of ‘uit’ Doelstelling: De kleuter kan bijvoeglijke naamwoorden, werkwoorden of voorzetsels die qua klank op elkaar lijken van elkaar onderscheiden. DE BACKER, R., TALLOEN, M., VAN LAETHEM, J., Onderzoek naar de auditieve functies: discriminatie, analyse en synthese - D.A.S. Zottegem, R.C. Zottegem, 1991.

Blanco fiche Tweede kleuterklas Auditieve Discriminatie Hetzelfde woord Er worden 4 woorden gezegd en 2 ervan zijn hetzelfde. Dat woord moet herhaald worden door het kind. Bv. Koen – Piet – Koen - Jan of Lies – Lies – An - Leen. Doelstelling: De kleuter kan in een reeks van vier woorden (MKM, MK of KM) twee dezelfde woorden herkennen. DE BACKER, R., TALLOEN, M., VAN LAETHEM, J., Onderzoek naar de auditieve functies: discriminatie, analyse en synthese - D.A.S. Zottegem, R.C. Zottegem, 1991.

Blanco fiche Tweede kleuterklas Auditieve Discriminatie Hoe vaak hoor je het woord? (woorden die auditief op elkaar lijken) Laat de kinderen een beweging maken als ze het trefwoord horen. Laat ze eventueel een blokje neerleggen. Dan kunnen ze tellen hoe vaak ze het woord gehoord hebben. Bv.: (boom) boom – boor – boom – boot – boog – boom – boon – boos Doelstelling: De kleuter kan in een reeks van woorden een - op voorhand afgesprokentrefwoord herkennen

DE BACKER, R., TALLOEN, M., VAN LAETHEM, J., Onderzoek naar de auditieve functies: discriminatie, analyse en synthese - D.A.S. Zottegem, R.C. Zottegem, 1991.

Blanco fiche Tweede kleuterklas Auditieve Discriminatie Welk woord hoor je twee keer? Er worden 2 zinnen aangeboden en er is in beide zinnen slechts één woord gelijk, dat woord moet herhaald worden. Bv.: 1) Jan heeft een hond

2) Onze hond liep weg

Doelstelling: De kleuter kan in twee korte zinnen (maximaal 5 woorden) twee dezelfde woorden herkennen. DE BACKER, R., TALLOEN, M., VAN LAETHEM, J., Onderzoek naar de auditieve functies: discriminatie, analyse en synthese - D.A.S. Zottegem, R.C. Zottegem, 1991.

Blanco fiche Tweede kleuterklas Auditieve Discriminatie

Gelijk of niet gelijk? “Ik zeg ‘boek – huis’. Zijn deze twee woorden ‘gelijk’ (hetzelfde) of ‘niet gelijk’ (niet hetzelfde)?” Dezelfde werkwijze wordt gevolgd voor de twee andere voorbeelden: Bal – bal Kaas – vaas Doelstelling 1 : De kleuter kan aangeven of twee woorden verschillend of hetzelfde zijn

DE BACKER, R., TALLOEN, M., VAN LAETHEM, J., Onderzoek naar de auditieve functies: discriminatie, analyse en synthese - D.A.S. Zottegem, R.C. Zottegem, 1991.

Blanco fiche Tweede kleuterklas Auditieve Discriminatie Articulatiespel MEDEklinkers: Zeg de klank in eenlettergrepige woorden met de beoogde medeklinker vooraan. Zeg de klank in eenlettergrepige woorden met de beoogede medeklinkervooraan en met een dubbele medeklinker achteraan. Zeg dan de klank in tweelettergrepige woorden met de W vooraan en met een dubbele medelinker in het midden. Gebruik de beoogde woorden in een zin. VOORBEELD met de W hieronder. Probeer iedere week een andere medeklinker centraal te zetten. Let op dat je hierbij enkel de klankzuivere medeklinkers gebruikt, vermijd bijvoorbeeld klanken als Q (klinkt als K-U) en X (klinkt als K-S). Wie

wind

winden

Wat

wolk

wolken

Waar

want

webben

Doelstelling1: De kleuter kan eenlettergrepige woorden met de medeklinker … vooraan juist uitspreken. Doelstelling2: De kleuter kan eenlettergrepige woorden met de medeklinker … vooran en met een dubbele medeklinker achteraan juist uitspreken Doelstelling3: De kleuter kan tweelettergrepige woorden met de medeklinker … vooraan en met een dubbele medeklinker in het midden juist uitspreken. TOK! - Map 2e kleuterklas: De taalontwikkelingsmethode voor alle kleuters! ISBN-number: 9789031727667; Uitgiftedatum: 24/8/2009; Uitgever: NV Uitgeverij Altiora Averbode

Blanco fiche Tweede kleuterklas Auditieve Discriminatie Welke klank hoor je? Welke klank hoor je in ieder woordje? Dezelfde letter in een serie woorden probeer de woorden te verbinden aan je BC. Hieronder een voorbeeld van thema Herfst. Bos Beuk Boom Geel

boom slak doos groen

blad rook joost geen

bruin tak roos groot

beuk buik rook gat

Doelstelling: De kleuter kan in een reeks van 4 woorden zelfstandig ontdekken welke klank er steeds vooraan, in het midden of aan het einde gezegd wordt (de onderwijzer mag helpen door aan te geven dat het gaat om een klank in het kopje, buikje of staartje van het woord) Jufjanneke.nl

Blanco fiche Tweede kleuterklas Auditieve Discriminatie DEEL A

Tel de woorden in een zin Doel: De kleuters weten wat een woord is, herkennen (onderscheiden) auditief en visueel woorden in een zin en kunnen aangeven uit hoeveel woorden een zin bestaat. Materiaal: Zes blokjes, fiches of kralen per kleuter en een bord (eventueel digitaal) Voorbereiding: Bedenke een lijstje met eenvoudige zinnen van maximaal 6 woorden bij een praatplaat van je BC ofwel een grote prent uit een prentenboek van je BC. Let op: kies zinnen met eenlettergrepige woorden en zinnen waar ook tweelettergrepige woorden in staan. Inleiding: Vertel de kleuters dat zinnen uit een reeks van woorden bestaan. Tussen de woorden horen we een korte pauze. We kunnen de zin ook opschrijven. De woorden schrijven we naast elkaar. Schrijf een zin op het bord met een duidelijke tussenruimte tussen de woorden. Lees de korte zin voor: bijvoorbeeld IK GA NAAR SCHOOL. Laat ook zien dat er een punt achter de zin staat. Voor elk woord leggen we een blokje neer; dus vier blokjes. Oefen dit samen met de kleuters.

DEEL B

Kern: Geef elke kleuter de zes blokjes. Zeg een zin, heel langzaam, met duidelijke pauzes. De kleuters zeggen de zin na. En daarna leggen ze de blokjes neer. Probeer dat ze de blokjes in de leesrichting leggen. Schrijf de zin ook op het bord en tel samen de blokjes en de woorden, komt het overeen? Het gemakkelijkst is om steeds zinnen te kiezen met eenlettergrepige woorden. Indien je merkt dat het zeer gemakkelijk is kan je eens een zin proberen met tweelettergrepige woorden; het risico is dat ze één lettergreep als woord tellen. Dit kan je voorkomen door ook het visuele aan te bieden met de duidelijke spaties tussen de woorden. Afsluiting: Vraag de kleuters om te luisteren naar de volgende zinnen en op te staan als ze een zin horen met vier woorden. Variant: Zeg een zin, voor elk woord zetten de kinderen een stap. Hoeveel stappen zijn er gezet? Eventueel hoepels gebruiken om dit visueel duidelijk te maken. Doelstelling1: De kleuter kan in een korte zin eenlettergrepige woorden onderscheiden en tellen. Doelstelling2: De kleuter kan in een korte zin zowel een- als tweelettergrepige woorden onderscheiden en tellen (met visuele ondersteuning aangezien ze geen lettergrepen mogen tellen). Huijbregts, S., Förrer M., & de Wit, M. Werkmap Fonemisch Bewustzijn ISBN-number: 978-90-6508-598-6; Uitgiftedatum: 2011; Uitgever: CPS, Amersfoort Nederland

Blanco fiche Tweede kleuterklas Auditieve Discriminatie Rijmende raadsels De rijmregels: zelf te kiezen in functie van BC Inleiding: Vertel de kleuters dat we korte rijmpjes gaan afmaken. In de zin ontbreekt een woord. Kern: de moeten kleuters om de beurt een rijmregel afmaken door een rijmwoord in te vullen. Ze kunnen als het ware het rijmwoord voorspellen. Afsluiting: Ja of nee? Als de woorden in de vraag rijmen moeten de kleuters gaan staan en als ze niet rijmen moeten ze blijven zitten Doelstelling: De kleuter kan een zin afmaken met een rijmwoord (dit mag ook nonsensrijm zijn, het gaat erom of de kleuter kan rijmen). Huijbregts, S., Förrer M., & de Wit, M. Werkmap Fonemisch Bewustzijn ISBN-number: 978-90-6508-598-6; Uitgiftedatum: 2011; Uitgever: CPS, Amersfoort Nederland

Auditieve ANALYSE

Blanco fiche tweede kleuterklas Auditieve Analyse Herhaal het eerste of het laatste woord in een woordenreeks Er worden 3 woorden aangeboden en de kleuter moet het eerste of het laatste woord kunnen herhalen. kaas – brood – vlees

Wat was het laatste woord?

woorden die tot eenzelfde categorie behoren (bijvoorbeeld ‘dieren’), zijn makkelijker te onthouden dan woorden uit verschillende categorieën bij woorden die dan nog eens auditief op elkaar gaan lijken is het nog een stapje moeilijker om het gevraagde woord nadien te herhalen Doelstelling: De kleuter kan in een reeks van drie woorden (MKM, MK of KM) het laatste woord herhalen. DE BACKER, R., TALLOEN, M., VAN LAETHEM, J., Onderzoek naar de auditieve functies: discriminatie, analyse en synthese - D.A.S. Zottegem, R.C. Zottegem, 1991.

Blanco fiche tweede kleuterklas Auditieve Analyse Woorden klappen De kleuter mag de zin herhalen en bij ieder woord op de tafel tikken of in de handen klappen. Gebruik hiervoor enkel `eenlettergrepige´ woorden Mijn trui is vuil. Deze oefening kan in moeilijkheid oplopen door de lengte van de zinnen. Doelstelling: De kleuter kan bij ieder woord van een korte zin (maximaal 5 eenlettergrepige woorden) een keer op tafel tikken.

DE BACKER, R., TALLOEN, M., VAN LAETHEM, J., Onderzoek naar de auditieve functies: discriminatie, analyse en synthese - D.A.S. Zottegem, R.C. Zottegem, 1991.

Blanco fiche tweede kleuterklas Auditieve Analyse Herhaal het eerste of het laatste woord in een zin Er wordt een zin voorgezegd aan de kleuters en dan moeten ze enkel het eerste of het laatste woord van die zin herhalen. Bijvoorbeeld:

- Leen heeft een pop.  Wat is het 1ste woord?

- Ik kom met de bus.  Wat is het laatste woord. de moeilijkheidsgraad zou kunnen oplopen doordat het eerste of laatste woord geen eigennaam of zelfstandig naamwoord meer is. Bijvoorbeeld: Wie loopt daar?  Wat is het 1ste woord? Doelstelling1: De kleuter kan in een reeks van vier a vijf woorden (MKM, MK of KM) het eerste of het laatste zelfstandige naamwoord nazeggen. Doelstelling2: De kleuter kan in een reeks van vier a vijf woorden het laatste woord nazeggen, dit is geen eigen naam of zelfstandig naamwoord DE BACKER, R., TALLOEN, M., VAN LAETHEM, J., Onderzoek naar de auditieve functies: discriminatie, analyse en synthese - D.A.S. Zottegem, R.C. Zottegem, 1991.

Blanco fiche tweede kleuterklas Auditieve Analyse DEEL A

Korte en lange woorden “Ik zeg telkens twee woorden en jij vertelt mij wat het kortste woord is. Bijvoorbeeld ‘knuffelbeer – beer’. Wat is het kortste woord?” Telkens twee woorden duidelijk lezen waarna je vraagt wat het kortste woord is. Gebruik enkel woorden waarmee je een samenstelling kan maken. Het opsplitsen in betekenisloze lettergrepen mag achterwege gelaten worden.

VOORBEELD-ITEMS - Boekentas – boek - Pop – poppenhuis

DEEL B

- Hand – handschoen - Fiets – fietshelm - Helm – motorhelm - Agent – politieagent - Bril – brillenkoker Doelstelling: De kleuter kan aangeven wat het kortste woord is wanneer er twee woorden gezegd worden door de leerkracht (het lange woord is een samenstelling met het korte woord daarin besloten).

DE BACKER, R., TALLOEN, M., VAN LAETHEM, J., Onderzoek naar de auditieve functies: discriminatie, analyse en synthese - D.A.S. Zottegem, R.C. Zottegem, 1991.

Auditieve SYNTHESE

Blanco fiche tweede kleuterklas Auditieve Synthese Klanken plakken 1 Je voert deze oefening uit met prenten van de woorden. Ik zeg heel traag lettertjes en jij mag ze dan snel achter elkaar zeggen. Ik doe het eens voor. Ik zeg bijvoorbeeld ij - s. dan mag jij zeggen: ijs - aa – p - v – uu – r Doelstelling: De kleuter kan losse klanken op KM MK en MKM niveau als een woord uitspreken indien dit wordt ondersteund door prenten van het uit te spreken woord. DE BACKER, R., TALLOEN, M., VAN LAETHEM, J., Onderzoek naar de auditieve functies: discriminatie, analyse en synthese - D.A.S. Zottegem, R.C. Zottegem, 1991.

Auditief GEHEUGEN

Blanco fiche tweede kleuterklas Auditief geheugen Het ontbrekende woord Noem het ontbrekende woord zie hieronder een voorbeeld van het BC herfst. Probeer de woorden te kiezen in functie van je BC. Egel Egel

uil

slak slak

spin spin

Web Web

draadje draadje

vlieg

kapot kapot

Doelstelling: De kleuter kan zelfstandig ontdekken welk woord ontbreekt wanneer twee bijna dezelfde reeksen van woorden worden gezegd; in de tweede reeks laat de leerkracht een woord wegvallen.

Jufjanneke.nl

Blanco fiche tweede kleuterklas Auditief geheugen DEEL A

Fluister en luister

Doel: de kleuters luisteren aandachtig naar woorden (en zinnen) en zeggen ze vervolgens duidelijk en correct na.

De woorden: kiezen in functie van BC

Inleiding: Vraag de kinderen wat fluisteren is. Vraag wanneer en waarom je soms fluistert. Eerst zeg je een zin hard; kleuters zeggen na. Dan zeg je de zin normaal; kleuters zeggen na. Daarna al fluisterend; kleuters zeggen na.

Kern: De kleuters mogen zo om de beurt bij de KO komen. De KO fluistert een geheim

DEEL B

woord in het oor. Het kind moet het geheime woord hardop zeggen. Laat alle kleuters de ogen sluiten. De KO stapt langs de kleuters en fluistert bij drie kinderen een woord in het oor. Vraag welke kinderen een woord hebben gehoord en laat ze vertellen welk woord er is gefluisterd. Afwisseling; kleuters bij elkaar een woord laten fluisteren

Afsluiting: De KO geeft een aantal kleuters de beurt om een woord fluisterend te zeggen. De KO zegt een woord al fluisterend in het oor van het kind naast hem/haar. Daarna fluistert het kind het woord door. Bij het derde kind stoppen en vertellen welk woord. Zo doorgaan; gaat dit goed probeer dan 5 x door-fluisteren. Doelstelling1: de kleuters luisteren aandachtig naar woorden (en zinnen) Doelstelling2: de kleuters zeggen de woorden en zinnen vervolgens duidelijk en correct na. Huijbregts, S., Förrer M., & de Wit, M. Werkmap Fonemisch Bewustzijn ISBN-number: 978-90-6508-598-6; Uitgiftedatum: 2011; Uitgever: CPS, Amersfoort Nederland

Blanco fiche tweede kleuterklas Auditief Geheugen DEEL A

Wat hoor ik na elkaar? Doel: de kleuters onthouden woorden auditief in de juiste volgorde

Voorbereiding: zoek minimaal 5 plaatjes die met je thema te maken hebben. Dit mogen woordkaarten zijn, plaatjes van een memorie. Deze plaatjes moeten duidelijk zichtbaar zijn voor de kinderen wanneer ze in de kring zitten (dus zeker niet te klein).

Inleiding: Leg drie plaatjes in het midden van de kring. Laat de kleuter de plaatjes (afbeeldingen) benoemen. Vertel dat je de plaatjes door elkaar gaat opnoemen. De kleuters moeten de volgorde van wat je hebt gezegd onthouden en de plaatjes in de juiste volgorde (leesrichting) leggen (enkele kleuters als voorbeeld).

DEEL B

Kern: Speel dit spel in de kring met de kleuters. Maak het moeilijker door steeds meer plaatjes in het midden te leggen. Ze moeten vier tot vijf plaatjes onthouden. Geef zoveel mogelijk kleuters de beurt.

Afsluiting: Laat de kleuters om de beurt de rol van de KO overnemen. Ze mogen de plaatjes in de juiste volgorde leggen.

Variant: Leg vier plaatjes in het midden. Noem drie plaatjes; welk plaatje is niet genoemd? Doelstelling1: de kleuters leggen de volgorde van de woorden correct na met de afbeeldingen. Doelstelling variant: De kleuter kan zelfstandig ontdekken welk woord ontbreekt wanneer er vier plaatjes in de kring liggen en de leerkracht er slechts drie noemt. Huijbregts, S., Förrer M., & de Wit, M. Werkmap Fonemisch Bewustzijn ISBN-number: 978-90-6508-598-6; Uitgiftedatum: 2011; Uitgever: CPS, Amersfoort Nederland

Actieve LUISTERHOUDING

Blanco fiche tweede kleuterklas Actieve Luisterhouding DEEL A

Gebarentaal

Materiaal: prentenboek in functie van het BC.

Voorbereiding: Kies een verhaal/prentenboek waar bepaalde woorden vaak in voorkomen die binnen het thema passen. Eventueel het boek waar je reeds mee werkt binnen je thema. Kies de woorden uit het boek die vaak voorkomen.

DEEL B

Inleiding: De KO zegt: `We spreken samen een woord af. Dat is het woord …. Ik ga nu allerlei woorden opnoemen. Als jullie het woord …. Horen, klappen jullie in je handen.´ (Dit dient om te kijken of de kleuters de opdracht begrijpen). Kern: De KO legt uit dat er een verhaal verteld gaat worden. `Elke keer als ik het woord …. doen jullie ….(handen omhoog, handen op de knieën, gaan staan, gaan zitten, etc.).´ De KO oefent met de kleuters enkele zinnen. Lees het verhaal voor en stop na een paar alinea´s. Ter differentiatie: spreek nog extra woorden en gebaren af. Denk eraan ook woorden te nemen die niet zelfstandige naamwoorden zijn maar bijvoeglijke naamwoorden of werkwoorden. Afsluiting: De KO maakt de gebaren, weten de kleuters nog welke woorden erbij horen? Doelstelling: De kleuter kan in een kort verhaal reageren – met een afgesproken beweging - op een vooraf afgesproken woord. Huijbregts, S., Förrer M., & de Wit, M. Werkmap Fonemisch Bewustzijn ISBN-number: 978-90-6508-598-6; Uitgiftedatum: 2011; Uitgever: CPS, Amersfoort Nederland

Blanco fiche tweede kleuterklas Actieve Luisterhouding en auditieve discriminatie DEEL A

Spelen met taal Klankenspel Speel verschillende korte klankspelletjes met de kleuters. Gebruik verschillende klankzuivere klanken: Stel steeds twee op elkaar gelijkende klanken centraal: A-AA O-OO E-EE IJ-EE UI-EU AU-AA

DEEL B

I – IE U – UU

Enkele voorbeelden: Als je de IE klank hoort klap je in je handen (UI en IE zijn gelijkend en worden daarom gebruikt): Lief – pluis – piet – verliefd – verhuist – ruzie – plezier – muis Als je de UI klank hoort klap sta je recht: Lief – pluis – piet – verliefd – verhuist – ruzie – plezier – muis Variant: probeer meerdere bewegingen. Probeer de twee klanken tegelijk. Doelstelling: De kleuter kan het verschil horen tussen twee gelijkende klanken (korte klanken, lange klanken, tweeklanken). TOK! - Map 3e kleuterklas: De taalontwikkelingsmethode voor alle kleuters! ISBN-number: 9789031729906; Uitgiftedatum: 12/1/2010; Uitgever: NV Uitgeverij Altiora Averbode...