Filozofia ćwiczenia - Konwersatoria z filozofii z dr Iwanickim PDF

Preview

Summary

Konwersatoria z filozofii z dr Iwanickim...

Description

Filozofia Iwanicki Juliusz Literatura W.Tatakiewicz „historia filozofii”1-3 G . Reale „historia filozofii starożytnej”1-2 G.Gutek „filozofia dla pedagogiki” Kupisiewicz „z dziejów teorii i praktyki wychowania” Murzyn „współczesna historia edukacji”

FILOZOFIA –umiłowanie mądrości(etymologia),sztuka poprawnego mylenia , poznawania istoty rzeczy , dociekanie przyczyn istnienia *filozofia-pro nauka (matka nauk) *rozum(gr.logos) jako funkcja filozofii (ważna cześć) *narodziny Grecji METAFIZYKA-„teoria bytu” Byt-istnienie. Filozofia teoretyczna . Przykładowe pytania (Czy bóg istnieje ,jakie są rodzaje bytów, jakim bytem jest człowiek. EPISTEMOLOGIA-teoria prawdy. Zajmuje się obszarami wiedzy i granicami poznania ludzkiego. (czym jest prawda, czy prawdy sa uniwersalne czy względne, czy istnieje granica postępu nauki Etyka- (GR Ethos)-Teoria dobra , nauka o moralności , bada moralność i zasady moralne ludzi . To filozofia praktyczna, Analizuje pojęcia np. . dobro a zło , szczęście , cnoty , sumienie , powinność. Są etyki kodeksu i realistyczne . Etyki autorytetu i indywidualne . Religijne i świeckie. Etyki zawodowe (lekarska , nauczycielska) (Jak dobrze żyć, czym jest piękno , co autor chce przekazać) FILOZOFIE SZCZEGOLNE- inne subdyscypliny zajmujące się wybranymi obszarami badawczymi np. filozofia sztuki , edukacji ,człowieka

Heraklit Początki filozofii

„Wszystko płynie, nie można wejść 2 razy do tej samej rzeki”

VII-XI p.n.e.-kolonie greckie , na terenie zachodniego wybrzeża dzisiejszej

Sokrates

Turcji, Przejście od myślenia mitycznego (mythos) do rozumnego (logos) . Szukacie pierwszej przyczyny(Arche)rzeczywistości ,żywioły, warianty,

„Wiem, że nic nie wiem”

odpowiedzi

Platon

Pierwsi filozofowie i ich żywioły – Tales z Miletu (woda), Anaksymenes

„Myśleć to co prawdziwe , czuć co piękne i kochać co dobre. W tym cel

(powietrze), Herkalit Efezu (ogień), Ksenofanes->myslenie antropogeniczne

rozumnego życia”

(ziemia) ->nie trzeba pamiętać żywiołów

Arystoteles

*Sceptycyzm –ważny w filozofii

„Zdziwienie jest przyczyną, dla której niegdyś zaczęli ludzie filozofować”

Demokryt-arche(przyczyna) – atomy i próżnia

Epikur

Pitagoras – Liczba. Liczby są zasadą świata. Numerologia, Wiara w wędrówkę

„Wszelka przyjemność jest dobra , nie każda jest godna wyboru

dusz Marek Aureliusz Parmenides- „ Byt jest a niebytu nie ma , jest to co jest , nie ma tego co nie ma”. Byt nie ma początku , jest wieczny , jeden , stały. -podważanie zdrowego rozsądku -paradoksy logiczne -strzały, kłamcy, łysiny (tautologie).Zmysły nas zwodzą

„Nie żyj tak , jakbyś miał żyć dziesięć tysięcy lat” Św. Tomasz z Akwinu „Człowiek nie jest duszą używająca ciała , lecz kompozycja duszy i ciała” Św. Augustyn

CYTATY

„Kochaj i rób co chcesz”

Bacon *****

e) Dociekliwie pytał, pobudzając ucznia do definiowania podstawowych pojęć , następnie podważał ich propozycje i pomagał sformułować

„wiedza to potęga

poprawniejsze i pewniejsze definicje

Leibnietz

2.Platon

„Żyjemy na najlepszym z możliwych światów”

a) Podzielił ludzi na 3 kasty *filozofów, elity intelektualne rządzące

„UCZTA” PLATON S21-53

państwem * wojowników, na których barkach spoczywała ochrona państwa * rzemieślników, wytwarzali dobra niezbędne do istnienia

ZAJĘCIA 2

państwa 1.Sprawa Sokratesa

b) Analogia do organizmu człowieka- umysł- kierujący ,pomocnicy-ręce

a) Koncepcja nauczyciela jako mentora, ucznia i podopiecznego z

i nogi , rzemieślnicy –żołądek,. Przynależność do klasy zależała od

którym mistrz dzieli się swoja wiedza. Tak właśnie wyglądała relacja Sokrates=mentor, Platon=uczeń b) Sokrates(469-399p.n.e)- przenikliwy intelekt, krytyk społeczny, skupił wokół siebie grono uczniów, c) Oskarżony o wprowadzenie nowych bóstw, demoralizacje młodzieży

inteligencji c) Twórca Utopii (more skorzystał) d) Chłopcy i dziewczęta =wspólna nauka e) Do 10 roku życia należy kształtować harmonie miedzy ciałem a duszą (PAIDEIA) a nauka czytania i pisania po 10

na procesie ateńskim d) Nie godził się z materialiscyzmem relatywizmem moralnym sofistów. Rozpoczął poszukiwania uniwersalnych zasad prawdy, sprawiedliwości , piękna

f) 10-18 –kształcenie literackie , nie wolno zmuszać g) 18-20 –intensywne ćwiczenia fizyczne, w tym zawodowe sporty h) Selekcja po 20- studia, wojsko czy zawód i)

Chciał cenzury sztuki

*Sztuka-literatura, dramat, malarstwo, rzeźba – świeci tryumfy , jeśli daje szersze perspektywy i harmonie . Z punktu widzenia estetyki; osobowość jest jak sztuka harmoniczna i zrównoważona. Podczas edukacji estetycznej uczeń

1 .Platon - „uczta” 

”prywatka” „impreza”

powinien poznawać wiele dziel sztuk , szukając w nich ponadczasowości; * Poglądy metafizyczne -uczenie jest procesem angażującym intelekt-> polega na przypominaniu sobie idei oraz pracy z nimi. Kształcenie powinno



Akcja utworu 415 r.p.n.e w Atenach



Większość postaci jest autentycznych (Sokrates, Arystofanes, Alkibiades, Agaton)

koncentrować się na pojęciach i ideach *Idee - doskonale formy, niewidzialne, wieczne i absolutne((liczny, figury),





* EPISTEMIOLOGIA – teoria poznania, opierała się na koncepcji

Był to 2 dzień imprezy , wiec w ramach relaksu porozmawiali o miłości

idee bytów. Podstawą idealizmu jest twierdzenie ze rzeczywistość ma charakter duchowy.

Kontekst fabularny utworu – typowa „uczta” (biesiada) , współcześnie

Kontekst KULTUROWY Tekstu ; seksualność Greków-> w mowie Alkibiadesa

przypominania czyli AMAMNEZY. Człowiek przywołuje do pamięci prawdy, które spoczywają w jego umyśle w postaci uśpionej. Dusza ludzka przed narodzinami istniała w doskonałym świecie form i idei. Podczas porodu została zepchnięta w nieświadomość

CO O MILOSCI MOWIĄ a) Fajdros –uczucia wstydu i podziwu w miłości, podział ról na miłośnika(zdobywca) i oblubieńca (adorowanego). Czyja miłości jest bardziej wartościowa ? -> miłośnika ->przykre

ZAJECIA 3

max

*Przeczytać 27-28 Solilokwia Św.Augstyna –iwanicki.edu.pl *pytania do tekstu; jak św. Augustyn rozumie pojęcie „BOGA”, „duszy” i „prawdy”

b) Pauzaniasz (sofista)- dzielność i mądrość w miłości. Kiedy miłość oblubieńca jest najbardziej wartościowa

NA ZALICZENIE MOŻE BYĆ PYTANIE Z TEKSTU 

EROS –dożęnie do wszelkiego dobra i szczęścia (której nie zawsze posiadamy)

c) Eryksimachos (lekarz)-przeciwieństwa w miłości .Popęd w przyrodzie. Dlaczego ważna cecha w miłości są



Rozwój erosa ( miłości) – najpierw kochamy piękno jednego ciała, potem innych ciał, następie wznosimy się

„przeciwieństwa w harmonii) ?

wyżej i dostrzegamy poziom duchowy piękna w licznych ludziach , nieliczni dochodzą do samej idei czystej miłości d) Arystofanes (komediopisarz) – mit o pierwotnej jedności par i

.

następnie ich podziale na części. Kiedyś były zrośnięte

2. ARYTOTELES (384-322 R.p.n.e)

obojnaki , potem ich rozdzielono i teraz ich celem życia jest szukanie siebie e) Sokrates - technika dialogu (odpytuje Agatona, odwołuje się do swojej rozmowy z kobietą->kobieta brana jako najmądrzejsza osoba). Opowiada o mitycznym spotkaniu z



“przyjacielem mi Platon, lecz większa przyjaciółka prawda”



Pierwszy naukowiec



Poglądy etyczne

kapłanką .Eros ma rodziców bogactwo i bieda. Jest neutralny .

*szczęście jest celem samym w sobie , dobrem najwyższym, Ze szczęściem

Skoro nie jest piękny i dobry , nie jest więc szczęśliwy. Nie

wiąże się aktywność rozumie. Szczęście jest każdemu dostępne

jest idealny, wiec nie może być Bogiem. Jeśli się kocha , to

* Należy trzymać się zasady bezpiecznego środka, aby zachować harmonie.

dlatego , że czegoś brakuje .

Ćwiczenie sprawności moralnych (cnót) mp tchórzostwo-MĘSTWO-brawura ,

*Miłość platońska- miłość czysta, piękna . Idea miłości istnieje na prawdę .

skąpstwo-SZCZODROŚĆ-rozrzutność. 

Poglądy metafizyczne

*istnieją byty konkretne, nie idealne

*byt składa się z formy i materii



strukturą (panteizm)

*forma i materia nie mogą istnieć oddzielnie *istnieje Pierwszy Poruszyciel , który jest czysta forma (wyjątek)



 Poglądy społeczne

kontrole 

demokracja-politeja (rządy motłochu) *Człowiek to zwierzę polityczne , stworzony do zycia społecznego *poglądy wsteczne; niewolnictwo jest potrzebne , mężczyźni sa lepsi od kobiet

Etyka; istnieją dobra wewnętrzne (dusza, sumienie, umysl , cnota) i zewnętrzne (majątek sława, zdrowie ciało). Tylko nad tymi 1 mamy

*Nie ma idealnego ustroju. Każdy system może zamienić się w deformację społeczna. monarchia-tyrania., Arystokracja-oligarchia (rzady egoistów),

Teoria wiecznego powrotu- świat na przemian odradza się i umiera niczym ogień

*istnieją 4 rodzaje przyczyn ; materialna, formalna, sprawcza i celowa 

Metafizyka; świat wypełnia boskie tchnienie (pneuma) i jest jednolita

Trzeba ćwiczyć beznamiętność, dystans do dóbr zewnętrznych i losy. Należy mieć taki sam stan umysłu , niezależnie od sytuacji



Etyka społeczna – teoria jedności ludzkości w kręgach (rodzina, przyjaciele społeczeństwo, naród , świat)

(szowinizm), a Grecy sa lepsi od barbarzyńców (nacjonalizm) 4. EPUKUREIZM 3. STOICYZM 

Nazwa ”Stoa” od bramy szkoły



CARPE DIEM



Sentencja „spiesz się powoli”



Przedstawiciele Epikur , Lukrecjiusz



Prekursor; Diogenes Cynik



Metafizyka; armenistyczny materializm



Przedstawiciele; Marek Aureliusz (cesarz_, Seneka (wychowawca),



Rozumny hedonizm, kult zycia ( przyjemność)

Epiktet (były niewolnik)



Szczęście to brak cierpienia. Przyjemności dzielą się na fizyczny i duchowe. Te drugie sa ważniejsze (np. przyjaźń)



Warto ćwiczyć cnoty bo dają szczęście



Najwięcej przyjemności ma ten który ma małe oczekiwania.



Istnieją 4 podstawowe leki ludzkie ; przed niemożnością osiągniecia szczęści, cierpieniem, bogami, śmiercią



chrześcijańska. Związana z osobami Ojców Kościoła. Dzielimy ich na łacińskich(zachodnich, Św. Augustyn) i greckich (wschodnich) 

Patrystyka wiązała się z apologetyką-próbą obrony wiary metodami rozumowymi z dogmatyką

Istnieją 4 lekarstwa ; ćwiczenie radości, świadomość ze cierpienie ma przerwy, bogowie nie interesują się ludźmi



6. Patrystyka (patres-ojcowie)- wczesna założycielska myśl



Istniały dwie grupy w ramach patrystyki a) Profilozoficzna (Orygenes, Klemens, Aleksandryjski)

,oczekiwanie śmierci a nie sama śmierć wzbudza lek

b)

*Wygrała 1 opcja.

5. SCEPTYCYZM 

Pirron, Sekstus Empiryk



„nie ma prawdy”



Każda prawdę można podważyć, każda teza ma przeciwieństwo



Ludzie maja różne postrzeżenia , zdolności poznawcze , zmysłowe,

*Filozofia otrzymała status służebnicy teologii

7. Relacje miedzy wiarą a rozumem 





Rozum posiada wspólny obszar z wiarą, ale istnieją kwestie osobne dla obu obszarów.- Św. Tomasz z Akwin

Szczęście to zawieszenie sady, wyrzeczenie się dogmatyzmu , dystans d prawy.

Rozum w syntezie z wiarą - Św. Anzelm „Wierze aby zrozumieć”, systemy filozoficzne pozaeuropejskie (hinduizm , buddyzm)

wrażenia . Sa także rożnie wychowani i uwarunkowani społeczne. Nie można rozstrzygnąć kto jest bliżej prawy

Antyfilozoficzna (Tertulian)



Rozum jest w konflikcie z wiarą – Tertulian, Woter



Rozum i wiara to odrębne obszary i inne prawdy – Awerroes



Rozwój metod alegorycznych czytania pisma świętego

9. Św. Anzelm i Święty Augustyn – filozofia

8. Gnostycyzm 

Zespól poglądów filozoficzno-religijnym , powstałych w I-IIIw.n.e



Św.Anzelm z Canterbury (1033-1109)



Gnosis (poznanie) –rodzaj wyższego poznania, wtajemniczenia



Dowód ontologiczny; istnienie Boga można wydedukować z instenia



Odkrycie archeologiczne z Nag Hammadi ( Egipt 1945)



Różne wspólnoty i sekty – asseńczycy (Św. Jan Chrzciciel),

samego pojęcia „Bóg” 

pojęcia „Bóg” jest absolutna doskonałość. Jeśli zaś owo słowo

zoroastrianie (Zaratustra), manichejczycy (Mani) 

oznacza byt doskonały, to temu bytowi nie może niczego brakować. W

Apokryfy – t4eksty niekanoniczne, które nie weszły w skład Pisma

szczególności zaś nie może brakować mu przymiotu istnienia. Musi

Świętego. Teksty te nie sa pewne historycznie i często niezgodne z

więc on istnieć

oficjalna doktryną Kościoła. Np. Ewangelia Judasza czy Marii Magdaleny 

Treść dowodu; Istnieje w języku pojęcia „Bóg”. Cechą desygnatu



Krytyka dowodu przez mnicha Gaunilona ( argument z wyspy )

Wiara w system eonów (emanacje w formie mitycznej) - kosmiczne siły, które formowały świat



Radykalny dualizm. W niektórych wersjach istnieje dwóch Bogów – dobry i ukryty, rządzący światem oraz zły i radzącym światem materii. Świat materialny jest zły



Ludzie dzielą się na pneumatyków(ludzi ducha) i psychików (duszy,”Srodka”) i hylików (materii)

10. Święty Augustyn (354-430) 

Były gnostyk, nawrócił się na chrześcijaństwo. Biskup afrykański, „doktor łaski”



Sentencje „ We wnętrzu człowieka mieszka prawda” „Niespokojne jest serce moje, dopóki nie spocznie w Tobie”



Najważniejsze dla człowieka jest poznanie swojej duszy oraz Boga.

Jaki jest jego stosunek w kaategori rozumu

Metoda introspekcji (wnikanie we własne wnętrze-rozmowa z sobą) 

Bóg –najwyższy byt, przyczyna dobra, źródło szczęścia. Teocentryzm



Boga można poznać przez iluminację- nadprzyrodzone światło rozumu, osiągalnym przez życie duchowe



Człowiek jest wolny, ale sam z siebie jest zdolny do czynienia zła.

1. Lew szewstow - * tekst do czytania, zrob notatke 

Filozof egzystencji



Bunt przeciwko tradycyjnemu, racjonalnemu rozumowi



Ateny jako miejsce racjonalne i Jerozolima miasto wiary -> Szewstow jest za Jerozolimą , bo niektórych rzeczy nie da się wyjaśnić

Potrzebuje łaski Boga, aby czynić dobro i móc być zbawionym (spór z mnichem Pelagiuszem)



Predestynacja – Bóg posiada przedwiedzę o tym kto będzie zbawiony a kto potępiony. Wie o tym „z góry”, znając już przyszłość. Ludzie



Wszystko jest na gruncie rozumu , ale swojego rozumowania



Trzeba szukać swojej prawdy



Szewstow krytykuje zachowanie Platona



Zycie określane za pomocą metafor



FILOZOFIA WIARY

dzielą się na zbawionych i potępionych 

Dusza jest ważniejsza niż ciało (początek ascezy)



Wola jest ważniejsza niż intelekt



Augustynizm to chrześcijański platonizm



Teodycea – próba usprawiedliwienia zła. Dlaczego istnieje

2. Tekst publicystyczny -> dlaczego uczyć dzieci filozofii 

Uczy wyrażać siebie, swoją opinie

cierpienie ? Argumenty z wolnej woli człowieka, z harmonii świata



Jest kilka spojrzeń na dana kwestie

(metafora mozaiki) i z niebytu (promieni słońca).



Zaczynamy myśleć o innych ludziach



Uczy krytykować poglądy a nie ludzi którzy je wygłaszają

Zajęcia 5



Konformizm (?) do pewnego etapu może coś dać



„Drabina bytu” ; Jednia (cos doskonale zjednoczonego) ->duch (swiat idei)-> dusza (swiat psychiczny) -> materia

3. Metafizyki emanacji 

Filon z Aleksandrii (10 r.p.n.e-40 r.p.n.e) –filozof żydowski



Tworzy syntezę filozofii greckiej i żydowskiej



Zadaniem Filozofii jest poznanie Boga. Bóg to transcendentny i



Dusza powinna się wyzwolić i nawrocic, podazac drogą w górę bytu. Może się wznosić poprzez ekstazę(poznanie), estetykę (sztuke) i etyke (zycie moralne)

5. Orygenes ( 185-254)

nieograniczony absolut(filozofia). Jest wszakże również osobowym bogiem, dobrym i wszechpotężnym (religia) 

Idee to myśli Boże



„Drabina bytu” Bóg -> Logos(pośrednik, anioł) -> Świat materii



Celem zycia powinno być złączenie z Bogiem

4. Plotyn (203-269 r.n.e)\



Jeden z ostatnich filozofow greckich pogańskich. Łączył Platonizm z



członkowie kościoła oswietlani swiatlem Chrystusa, który wlewa w nich madrosc boza 

Teoria emanacji. Z bytu emanują nowe postacie , w przypadku zmniejszającej się doskonalosci. Niższe postacie bytu z hipostazy

Bog jest nieskończony, niepojęty i ponad wszystkim . Jest jednak także bogiem dobra i milosci



„Drabina „bytu ; Bóg->Logos (Chrystus)-> swiat materialny



Chrystus jest „hipostaza” , a „drugim” Bogiem



Dusze preegzystują (platonizm)



Apokatastaza – wszystkie odlaczone byty powroca w końcu do czasów Boga

magią i astrologią 

Zwolennik chrzesnijanskiej gnozy-istnieja zwykli wierni oraz



Poglądy Orygenesa zostały częściowo potepione w Soborze Kontantynopolitanskim w VIw.n.e

- istnienie Boga nie jest kwestią oczywistą 6.SCHOLASTYKA I ARTES LIBERALES - scholastyka – filozofia szkolna; próba syntezy racjonalistycznej filozofii z doktryną chrześcijańską w ramach struktur uniwersyteckich, powstały od XI wieku - Artes Liberales (sztuki wyzwolone) – siedem sztuk wyzwolonych. Obowiązkowy fakultet filozoficzny na każdym uniwersytecie średniowiecznym. W jego skład wchodziło: *trivium: gramatyka, retoryka, dialektyka *quadrivium: geometria, arytmetyka, astronomia, muzyka

- 5 dróg („dowodów”) na istnienie Boga: * z istnienia ruchu – jeśli istnieje ruch, to istnieje Pierwszy Poruszyciel * z niesamowitości świata – jeśli każda rzecz ma swoją przyczynę, istnieje pierwsza przyczyna sprawcza – Bóg * z przypadkowości rzeczy – jeśli byty przygodne nie istnieją w sposób konieczny (pojawiają się na świecie i przemijają) musi istnieć byt konieczny – Bóg * z ...