Financiële analyse cursus 2019 2020 BM Student PDF

Preview

Summary

Download Financiële analyse cursus 2019 2020 BM Student PDF

Description

23/08/2019

Bedrijfsbeheer BM Deel 2: Financiële analyse (voor FVE/LOM/M AR)

Filip Aerts Merel Bergen Peter Cornelissen Leen De Brabander Anja Defrancq Liesbet Geerits Sabine Huylenbroeck Mieke Kimpe Anne-Charlotte Peeters Nicholas Van der Veken Jeyran Zarkesh Ford

1

Inhoudstafel en lessenplan Deel2‐FinanciëleAnalyse Praktischeinformatie Inleidingtotfinanciëleanalyse Dejaarrekeningalsuitgangspunt EnkelevragenoverdejaarrekeningvanNaessensnv Debalans Deresultatenrekening Enkelebegrippen IV VoorbeeldondernemingAlfa V Horizontaleanalyse VI Verticaleanalyse VII Ratioanalyse Inleiding Vergelijkingmetsectorgegevens Liquiditeit

I II III

Les7

Les8

Nettobedrijfskapitaal Liquiditeitsratio's

VIII

Solvabiliteit Rendabiliteit Toegevoegdewaarde Algemeneopmerkingen BijlagenFinanciëleanalyse

Les9

2

2

1

23/08/2019

I. Praktische informatie

3

3

Praktische informatie

Zie ook deel 1! Een deel van de theorie wordt toegelicht aan de hand van de jaarrekening van Naessens Industriebouw nv, ondernemingsnummer BE 0418.972.989. De analysetechnieken worden behandeld aan de hand van een herwerkte balans en resultatenrekening van een voorbeeldonderneming (Alfa)

4

4

2

23/08/2019

Praktische informatie

Zie ook deel 1! Tijdens de oefeningensessie gaan we op dezelfde manier tewerk: • We gebruiken de jaarrekening van Duvel Moortgat, ondernemingsnummer BE 0400.764.903 • We hanteren vereenvoudigde balansen en resultatenrekeningen voor de analysetechnieken.

5

5

Praktische informatie

Studiemateriaal De cursus is een bundel van de dia’s, gebruikt in de les.

• Deze worden aangevuld met persoonlijke nota’s en oplossingen. • Er worden geen oplossingen gepubliceerd op Canvas. Niet verplicht, wel sterk aanbevolen

• Financiële analyse van de jaarrekening toegepast, Carine Coppens en Mieke Kimpe, 5e editie, Intersentia • https://www.nbb.be/nl/balanscentrale

6

6

3

23/08/2019

II. Inleiding tot financiële analyse

7

7

Inleiding

Wat? Financiële analyse is de cijfermatige doorlichting van de onderneming met als doel inzicht te verwerven in de financiële gezondheidstoestand van de onderneming. De financiële analyse legt dus de financiële toestand van een onderneming in het verleden zo nauwkeurig mogelijk vast om zo goed mogelijk vooruitzichten af te leiden voor de toekomstige financiële situatie.

8

8

4

23/08/2019

Inleiding

Voor wie en waarom? Het management, aangesteld door de aandeelhouders om de strategische doelstellingen te realiseren, is verantwoordelijk voor een gezonde financiële structuur en winst van de onderneming. Periodiek zal het management • de cijfers van de onderneming analyseren • de financiële positie van de onderneming vergelijken met andere ondernemingen en de sector (bron: NBB)

9

9

Inleiding

Voor wie en waarom? Ook vele andere partijen hebben financiële belangen in de onderneming: • Leveranciers - willen zicht krijgen op de financiële draagkracht van potentiële klanten alvorens de betalingscondities te bepalen. • Potentiële klanten - …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………….

10

10

5

23/08/2019

Inleiding

Voor wie en waarom? • Werknemers …….…………………………………………………………………………….... ……………………………………………………………………………………….

…..……………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… • Financiële instellingen - geven enkel krediet als ze ervan overtuigd zijn dat de onderneming de capaciteit heeft om de kredieten stipt af te lossen. • Beleggers en financiële analisten - zien de huidige financiële structuur als een indicatie voor de mate van duurzame gezondheid. 11

11

Inleiding

Voor wie en waarom? • Overheid: vennootschapsbelasting, BTW, algemene reguliering ……………………………………………………………………………… Neergelegde jaarrekening als basis voor statistieken ……………………………………………………….……………………. • Wat is voor jou, als toekomstige professionele bachelor, de relevantie van “financiële analyse”? ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………

12

12

6

23/08/2019

Inleiding

Bron en technieken van analyse Belangrijke bron van informatie voor het uitvoeren van de financiële analyse is ………………………………………………………………. • Opmerking: het spreekt voor zich dat het management zich daarnaast ook kan beroepen op interne informatie (analytische boekhouding, interne rapporteringen, naast de statutaire boekhouding die de basis is voor de jaarrekening) 13

13

Inleiding

Bron en technieken van analyse De jaarrekening omvat: • Balans, met passiva en activa • Resultatenrekening en Resultaatverwerking • Toelichting - Details van bepaalde onderdelen van balans/resultatenrekening, maar ook over niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen • Sociale balans - Staat van de tewerkgestelde personen (werknemers, uitzendkrachten, ter beschikking gestelde personen) - Tabel van de personeelsbewegingen tijdens het boekjaar (ingetreden/uitgetreden) -… 14

14

7

23/08/2019

Inleiding

Bron en technieken van analyse • Jaarverslag - Verslag van het management inzake het gevoerde beleid: belangrijke ontwikkelingen, commentaar bij de cijfers, voorstel tot winstverdeling… • Verslag van de Commissaris-Revisor - Verslag van een onafhankelijke externe expert die zich moet uitspreken over de getrouwheid van de jaarrekening en de continuïteit van de onderneming. - Types van verslagen: o De goedkeurende verklaring

o

»

Zonder voorbehoud (‘unqualified audit report’)

»

Met voorbehoud (‘qualified audit report’)

De niet-goedkeurende verklaring »

Afkeurende verklaring (‘adverse audit opinion’)

»

Onthoudende verklaring (‘disclaimer of opinion’) 15

15

Inleiding

Bron en technieken van analyse • Voor een grondige analyse kan ook gekeken worden naar niet boekhoudkundige gegevens zoals: - Aandelenprijzen - Sectorgegevens - Persartikelen - Interne documenten zoals contracten, budgetten, standaarden, - Jaaroverzichten -Lotus bakeries: http://www.lotusbakeries.com/_webdata/doclist/JV_201 5_NL_Deel_1_2.pdf -Proximus: https://www.proximus.com/nl/Annualreport2016 16

16

8

23/08/2019

Inleiding

Bron en technieken van analyse Twee bedenkingen i.v.m. de jaarrekening: • De balans en resultatenrekening bevat historische gegevens. Uiteraard zijn we meer geïnteresseerd in de toekomstige financiële toestand maar dat is interne informatie waarover we niet kunnen beschikken. Bovendien geeft de huidige financiële structuur een goede indicatie van de toekomst. • De cijfers van de balans en resultatenrekening kunnen afwijken van de bedrijfseconomische realiteit. Immers, vaak wordt de jaarrekening als fiscaal instrument gehanteerd (verklaar!).

17

17

Inleiding

Bron en technieken van analyse De belangrijkste analysetechnieken zijn: • Horizontale analyse - Wat is de evolutie door de jaren heen?

• Verticale analyse (structuuranalyse) - Wat is het belang van elk onderdeel van de balans ten opzichte van het balanstotaal, en van de resultatenrekening ten opzichte van de totale bedrijfsopbrengsten? Opm: beide voorgaande analyses worden best samen besproken

• Ratioanalyse - Analyse van verhoudingsgetallen tussen bedragen uit de jaarrekening, die een financieel kengetal weergeven. 18

18

9

23/08/2019

Inleiding

Bron en technieken van analyse Helikopterview: Alvorens te starten met een volledige analyse is het zinvol de balans en resultatenrekening kritisch door te nemen om zo een algemeen beeld te krijgen van de onderneming en haar toestand. Waar op letten: - Vast actief/totaal actief, schulden/totaal passief, enz. - Toestand eigen vermogen: Winst of verlies, Resultaatverwerkingen? - Deelresultaten (welke?) - Belangrijkste kosten/opbrengsten/passiva/activa? - Intercompanytransacties? -… 19

19

Inleiding

Bron en technieken van analyse Opmerking: Vaak wordt: • bij horizontale- en verticale analyse gewerkt in 000 EUR (= K EUR = duizendtallen); • bij ratioanalyse gewerkt in EUR (m.a.w. in eenheden). In de praktijk zal de omvang van het bedrijf bepalend zijn of in M EUR, K EUR, EUR, … wordt gewerkt.

20

20

10

23/08/2019

III. De jaarrekening als uitgangspunt

21

21

De jaarrekening als uitgangspunt

Enkele vragen over de jaarrekening Naessens 2016 1) Wanneer werd de jaarrekening van boekjaar 2016 goedgekeurd? Waarom is dit zo laat na de afsluiting van het boekjaar?

2) Vind ik informatie over de aandeelhouders van Naessens? Zo ja, waar?

22

22

11

23/08/2019

De jaarrekening als uitgangspunt

Enkele vragen over de jaarrekening Naessens 2016 3) Vind ik informatie over aandelen die Naessens aanhoudt in andere bedrijven? Zo ja, waar? Geef je mening over de waarde van deze aandelen en het effect daarvan op de cijfers van Naessens.

4) Wie zijn de bestuurders in deze onderneming?

23

23

De jaarrekening als uitgangspunt

Enkele vragen over de jaarrekening Naessens 2016 5) Welke transacties kunnen we terugvinden in de vorderingen?

6) Wat hebben handelsvorderingen met omzet te maken?

24

24

12

23/08/2019

De jaarrekening als uitgangspunt

Enkele vragen over de jaarrekening Naessens 2016 7) Vinden we in de jaarrekening extra informatie over de langetermijnvorderingen?

8) Hoeveel bedraagt de aftrekbare btw? De verschuldigde btw? Vermeld waar je de informatie gevonden hebt.

25

25

De jaarrekening als uitgangspunt

Enkele vragen over de jaarrekening Naessens 2016 9) Hoeveel personeelsleden telt Naessens nv in 2016 gemiddeld?

10) Bereken de gemiddelde personeelskost per VTE in 2016. Maak ook een schatting van het gemiddeld brutoloon per maand, als je weet dat: In 2016 de patronale bijdrage 30% bedroeg Geen patronale bijdrage geldt op dubbel vakantiegeld Dubbel vakantiegeld 92% van het brutoloon bedraagt Het personeel recht heeft op een 13e maand Ga er voor de eenvoud vanuit dat er alleen bedienden zijn (wat niet volledig juist is).

26

26

13

23/08/2019

De jaarrekening als uitgangspunt

Enkele vragen over de jaarrekening Naessens 2016 11) Maakt de onderneming gebruik van interims? Waar vind je dergelijke informatie? Indien ja, hoeveel bedragen de kosten voor interims?

27

27

De jaarrekening als uitgangspunt

Enkele vragen over de jaarrekening Naessens 2016 12) Welke transacties kunnen we terugvinden in de schulden?

13) Wat hebben handelsschulden met kosten te maken?

28

28

14

23/08/2019

De jaarrekening als uitgangspunt

Enkele vragen over de jaarrekening Naessens 2016 14) Vinden we in de jaarrekening extra informatie over de kortetermijnschulden?

15) Waarom zijn ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen ‘schulden’?

29

29

De jaarrekening als uitgangspunt

Enkele vragen over de jaarrekening Naessens 2016 16) Geef voorbeelden van ‘overige schulden op ten hoogste 1 jaar’ (rek 47/48).

17) Waarom bedraagt de belasting niet 33,99% van het resultaat voor belasting (code 9903)?Waar heb je de informatie gevonden?

30

30

15

23/08/2019

De jaarrekening als uitgangspunt

Enkele vragen over de jaarrekening Naessens 2016 18) Hoeveel bedragen de aankoopkosten van de aangekochte handelsgoederen, grond- en hulpstoffen?

19) Hoeveel bedragen de aankoopkosten van de verkochte handelsgoederen en de gebruikte grond- en hulpstoffen?

31

31

De jaarrekening als uitgangspunt

Enkele vragen over de jaarrekening Naessens 2016 20) Hoe werden de grond- en hulpstoffen gewaardeerd?

21) Hoe werden installaties, machines en uitrusting gewaardeerd?

22) Werd winst uitgekeerd? Zo ja, hoeveel bedraagt de uit te keren winst per aandeel? Zo nee, waar heb je de info gevonden?

32

32

16

23/08/2019

De jaarrekening als uitgangspunt

Enkele vragen over de jaarrekening Naessens 2016 23) Hoe heet de commissaris-revisor? Welk verslag heeft hij uitgebracht?

24) Hoeveel werknemers zijn er op 31.12, hoeveel vrouwelijke? Koppen en VTE?

33

33

De jaarrekening als uitgangspunt

Enkele vragen over de jaarrekening Naessens 2016 25) Hoeveel werd geïnvesteerd in terreinen en gebouwen?

26) Waarom zijn deze investeringen niet gelijk aan het verschil van de balanspost terreinen en gebouwen tussen 31.12.2016 en 31.12.2015?

34

34

17

23/08/2019

De jaarrekening als uitgangspunt

De balans De balans is een momentopname en geeft de vermogenstoestand van een onderneming op een bepaald tijdstip vanuit een dubbel standpunt - Enerzijds de bezittingen en vorderingen, zijnde de werkmiddelen of activa. - Anderzijds de schulden aan eigenaars en de schulden aan derden, zijnde de financieringsmiddelen of passiva.

35

35

De jaarrekening als uitgangspunt

De wettelijke balansstructuur Activa Oprichtingskosten

Passiva Eigenvermogen

Vasteactiva

10

Kapitaal

21

Immateriëlevasteactiva

11

Uitgiftepremies

22‐>27

Materiëlevasteactiva

12

Herwaarderingsmeerwaarden

28

Financiëlevasteactiva

13

Reserves

Vlottendeactiva 29

14

OvergedragenWinst/Verlies

15

Kapitaalsubsidies

Vorderingenopmeerdaneenjaar

30‐>37 Voorradenenbestellingeninuitvoering

Vreemdvermogen

40‐>41 Vorderingenoptenhoogsteeenjaar

16

Voorzieningenenuitgesteldebelastingen

50‐>53 Geldbeleggingen

17

Schuldenopmeerdaneenjaar

54‐>58 Liquidemiddelen 490/491 Overlopenderekeningen

42‐>48 Schuldenoptenhoogsteeenjaar 492/493 Overlopenderekeningen

Totaalactief

Totaalpassief

Stijgende graad v. opvraagbaarheid

Stijgende graad v. liquiditeit

20

36

36

18

23/08/2019

De jaarrekening als uitgangspunt

De herwerkte balans Opdat de balans zou voldoen als uitgangspunt voor een financiële analyse, dienen een aantal herwerkingen te gebeuren: • In de herwerkte balans beschouwen we een actief als ‘vast’ als het niet binnen het jaar kan omgezet worden in liquide middelen. Uitgebreide vaste activa (UVA)= oprichtingskosten + vaste activa uit de wettelijke balans + vorderingen >1j Beperkte vlottende activa (BVlA)= vlottende activa uit de wettelijke balans – vorderingen >1j Dit kan verder worden verdeeld in: o Realiseerbare vlottende activa o Liquide middelen 37

37

De jaarrekening als uitgangspunt

De herwerkte balans • In de herwerkte balans delen we de passiva op in: Eigen vermogen (EV)= eigen vermogen Vreemd vermogen op lange termijn (VVLT)= schulden >1j + voorzieningen en uitgestelde belastingen o Voorzieningen en uitgestelde belastingen beschouwen we als vreemd vermogen op lange termijn. Waarom ? ………………………………………………………………………………… … Vreemd vermogen op korte termijn (VVKT)= schulden ≤1j + overlopende rekeningen passiva o De overlopende rekeningen worden gezien als schulden op korte termijn. Waarom? ……………………………………………………………………………………

38

38

19

23/08/2019

De jaarrekening als uitgangspunt

De herwerkte balans • Het eigen vermogen en het vreemd vermogen op lange termijn vormen samen het permanent vermogen waarover de organisatie meer dan 1 jaar kan beschikken.

Onthoud altijd dat de cijfers in de balans momentopnames zijn. Deze wijzigen dag per dag binnen een onderneming. 39

39

De jaarrekening als uitgangspunt

De herwerkte balans Activa

Passiva

Deuitgebreidevasteactiva(UVA) 20 Oprichtingskosten

Eigenvermogen(EV) 10 Kapitaal

21

Immateriëlevasteactiva

11

22/27

Materiëlevasteactiva

12

28

Delangomzetbareactiva Financiëlevasteactiva

29

Vorderingenopmeerdaneenjaar

Debeperktevlottendeactiva(BVl.A) Dekortomzetbareactiva

13 14 15

Uitgiftepremies Herwaarderingsmeerwaarden Reserves OvergedragenWinst/Verlies Kapitaalsubsidies

Voorradenenbestellingeninuitvoering

16

Voorzieningenvoorrisico'senkosten

40/41

Vorderingenoptenhoogsteeenjaar

17

Schuldenopmeerdaneenjaar

50/53

Geldbeleggingen Overlopenderekeningen

54/58

Deliquidemiddelen Liquidemiddelen

1/3

Vreemdvermogenoplangetermijn(VVLT)

30/37

490/1

Inde gouden balans:

Vreemdvermogenopkortetermijn(VVKT) 42/48 Schuldenoptenhoogsteeenjaar 492/3 Overlopenderekeningen

1/3

1/3

40

40

20

23/08/2019

De jaarrekening als uitgangspunt

De resultatenrekening De resultatenrekening geeft een overzicht van de kosten en opbrengsten naar hun soort over een bepaalde periode (meestal een boekjaar van 12 mnd). • Voor analysedoeleinden wordt de evolutie van 3 tot 5 jaren bestudeerd. • In overzichten wordt het meest recente jaar in de meest linkse kolom geschreven!

41

41

Enkele begrippen

EBIT en EBITDA Sinds 2005: IFRS als verplichte boekhoudstandaard voor beursgenoteerde bedrijven in België Doel: transparantie en vergelijkbaarheid tussen ondernemingen stimuleren IFRS = International Financial reporting standard En is ontstaan uit Amerikaanse boekhoudwetgeving

Verplichte neerlegging bij NBB van IFRS jaarrekening van ondernemingsgroepen waar het beursgenoteerd bedrijf aan toebehoort 42

42

21

23/08/2019

Enkele begrippen

EBIT en EBITDA Transparantie ook nuttig voor andere bedrijven: Ondernemingsgroepen met bedrijven in diverse landen worden geconfronteer...