Funkcjonalne znaczenie kreatywności i aktywności twórczej PDF

Preview

Summary

Osiągnięcia szkolne jako wynik interakcji między szybkością procesów poznawczych i inteligencją a kreatywnością.Studium Heinera Rindermanna, Aljoschy Neubauera ( 2004 ).Badanie strukturalnej relacji między szybkością przebiegu procesów umysłowych, rozumowaniem, myśleniem dywergencyjnym a osiągnięcia...

Description

Osiągnięcia szkolne jako wynik interakcji między szybkością procesów poznawczych i inteligencją a kreatywnością. Studium Heinera Rindermanna, Aljoschy Neubauera ( 2004 ). Badanie strukturalnej relacji między szybkością przebiegu procesów umysłowych, rozumowaniem, myśleniem dywergencyjnym a osiągnięciami uczniów klas licealnych. Konkluzja: W relacji między osiągnięciami szkolnymi a szybkością procesów nerwowych dużą rolę odgrywają: rozumowanie i myślenie dywergencyjne – procesy mediujące-. Jaką rolę, w związku między szybkością przetwarzania informacji a osiągnięciami szkolnymi, oprócz inteligencji ogólnej, odgrywa kreatywność? Szybkość przetwarzania koreluje dodatnio i statystycznie istotnie z IQ (0,31), kreatywnością (0,33), osiągnięciami szkolnymi (0,35)! IQ koreluje wysoko z osiągnięciami szkolnymi (0,52). Niski związek z kreatywnością, choć istotny statystycznie ( 0,14). Wykazano, iż IQ jest najsilniejszym predyktorem osiągnięć (B=0,45), obok -szybkości przetwarzania informacji ( B=0,17), kreatywności ( B=0,13) Badanie podkreśla wartość szybkości procesu przetwarzania informacji, które to wpływa na inteligencję, kreatywność, pozwalając na predykcję osiągnięć szkolnych.

Związek twórczości z psychopatologią: Wiele osób twórczych cierpi na zaburzenia dwubiegunowe, depresję, zaburzenia osobowości , narkomanię, schizofrenię ( Godwin i Jamison, 1990; za Lauronen et al., 2004). Istnieje co najmniej widoczne podobieństwo między: wytwarzaniem nowych pomysłów w twórczości a niezwykłym myśleniem schizofreników. Istotną różnicą jest fakt, iż osoby twórcze kontrolują swoje procesy myślowe, mając zdrowy sposób wyrażania ich przez twórcze produkty i osiągnięcia ( Lauronen et al., 2004, s. 94). Bardziej jednoznaczny jest związek twórczości z zaburzeniami emocjonalnymi. U pisarzy częściej, niż w grupie kontrolnej, występują zaburzenia jedno- dwubiegunowe. Wykazano brak związku twórczości z alkoholizmem. Badania post mortem, oparte na biografiach twórców potwierdzają, iż częściej , w porównaniu z populacją normalną, cechują się różnymi postaciami objawów psychopatologicznych- depresji, alkoholizmu, innych uzależnień.

Związek twórczości ze spektrum schizofrenii. Badanie Davida Schuldberga (2000-2001) Odwołanie do pojęcia: ,,spektrum schizofrenii’’, obejmującego: zaburzenia związane ze schizofrenią pod względem objawów i etiologii. Pojęcie zakłada istnienie kontinuum, od ekstremalnie nasilonych objawów psychicznych do normalności i nasilenia subklinicznego ( np. od cech schizotypowego zaburzenia osobowości do najcięższych objawów psychotycznych). Ułożenie spektrum zaburzenia, od najbardziej ekstremalnego do lżejszej formy, należy traktować jak usytuowanie na kontinuum. Na drugim krańcu jest normalność. Pojęcie wertykalnego spektrum schizofrenii pozwala, zdaniem Schuldberga, traktować symptomy jako cechy ciągłe. Dzięki temu możemy zrozumieć procesy psychiczne, leżące u podstaw twórczości i psychopatologii.

Schuldberg koncentruje się na 6 obszarach symptomów, lub cech, skupiających się na wspólnej charakterystyce w podejściu do twórczości i psychopatologii. W kategoriach objawów pozytywnych i negatywnych.

-Poznawcze cechy schizotypii, zakres objawów pozytywnych, np.: nadmierna płynność, nadprodukcja procesów poznawczych, najbardziej zbliżone do procesów twórczych, - Poznawcze cechy schizotypii, objawy negatywne: zaburzenia myślowe negatywne, ubóstwo mowy, brak logiki niezwiązanych skojarzeń. - Afektywne cechy schizotypii: zakres objawów negatywnych: płytki afekt, negatywne symptomy charakterystyk afektywnych ( podobnych do schizofrenii, włączając w to anhedonię.) - Hipomania: formy ekspansywnego nastroju i zachowania, centralny konstrukt: wyjaśnianie związku między twórczością a psychopatologią. -Depresja- ta cecha i podwyższony afekt traktowane są jako kluczowe konstrukty w badaniach nad twórczością. - Impulsywność, wraz z psychotycznością odgrywa u Eysencka istotną rolę w wyjaśnianiu twórczości. Stwierdzono pozytywne związki między impulsywnością , zachowaniem antyspołecznym a twórczością.

Badania ( Shelley Carson, 2011): Wśród osób uznanych za twórcze występuje ryzyko pojawienia się zaburzeń emocjonalnych, szczególnie zaburzeń dwubiegunowych, za spektrum schizofrenii, związanych z nadużywaniem narkotyków.

Twórczość z zaburzenia nastroju. Badania ( Andreasen, 1987-2005) grupa 80% pisarzy, skupionych wokół lowa Writers Workshop cierpiała z powodu zaburzeń nastroju. Istniało u nich 4-krotnie większe prawdopodobieństwo pojawienia się zaburzeń dwubiegunowych, w porównaniu z grupą kontrolną. Badanie ( Jamison, 1989): wyróżnieni artyści i poeci z Wielkiej Brytanii byli- w porównaniu z populacją ogólną, 5- krotnie częściej diagnozowani jako osoby cierpiące na zaburzenia nastroju, 6krotnie częściej diagnozowano u nich zaburzenie dwubiegunowe.

Twórczość a zaburzenia ze spektrum schizofrenii. Badanie IPAR ( Institute of Personality Assessment Research), Wybitni pisarze I architekci badani w ramach programu, mieli podwyższone, w stosunku do norm, oceny na skali : Schizofrenii i Paranoi. MMPI ( MacKinnon, 1962). Dodatnia schizotypia cechuje się myśleniem magicznym i ciekawym doświadczeniem percepcyjnym, Ujemna schizotypia cechuje się niskim uspołecznieniem i anhedonią Badania ( O’Reilly, Dunbar, Bentall 2001).

Model dzielonej podatności w ujęciu Carson. Kreatywność a psychopatologia Kreatywność: ( Czynniki ochronne: wysokie IQ, pojemność pamięci operacyjnej, giętkość poznawcza) Wspólna wrażliwość: Obniżone hamowanie latentne ( zdolność odsiewania ze świadomości bodźców uprzednio doświadczonych jako nieadekwatne, pozwala informacjom zbędnym wkroczyć do świadomości, także niezdolność oderwania się od przeszłych doświadczeń) , wrażliwość na wyrazistą nowość ( może pobudzać motywację samoistną, ale też być czynnikiem rozwoju psychopatologii, w nadużywaniu substancji) , hiperpołączenia neuronalne (występują u osób chorych na schizofrenię, krewnych o pierwszym stopniu pokrewieństwa. Psychopatologia: ( Czynniki ryzyka: niskie IQ, deficyty pamięci operacyjnej, perserweratywnośćdeficyt giętkości poznawczej- charakterystyczna cecha schizofrenii).

Badania prowadzone od lat 60’ XX wieku, konkludują, iż znaczny odsetek twórczych osób legitymuje się osiągnięciami poniżej oczekiwań. Osoby twórcze często charakteryzuje: psychotyczność, impulsywność, gotowość do bronienia własnych przekonań, do podejmowania ryzyka. Związek występuje w różnych kulturach. Na tej podstawie, stwierdzono istnienie dodatniego związku między: kreatywnością a problemami w zachowaniu uczniów, których osiągnięcia szkolne są poniżej ich możliwości....