Geografia Regionalna Świata opracowanie cz PDF

Preview

Summary

Download Geografia Regionalna Świata opracowanie cz PDF

Description

AFRYKA 1. Nazwa kontynentu : Libia – pojęcie szersze, ogół kontynentu Afryka – coś mniejszego, prowincja  początkowo dzisiejszą Afrykę (ląd/kontynent leżący na południe od Morza Śródziemnego) nazywano Libią  I w. n.e. – rzymski kartograf Tytus Pomponiusz Mela w swym dziele ,,De chorographia’’ po raz pierwszy użył nazwy Afryka  przez kilka stuleci obie nazwy używano zamiennie  Afryką (Africa) częściej nazywano rzymską prowincję leżącą po zachodniej stronie Cieśniny Sycylijskiej, utworzoną w miejscu starożytnej Kartaginy, obejmującą obszar dzisiejszej Tunezji i północnej Libii  proces poznawania Afryki zaczął się nawet przed 5 tysiącami lat – brzegi kontynentu i jego kontury były dobrze znane starożytnym ludom basenu Morza Śródziemnego  II w. p.n.e. – pierwsze mapy, na których zadowalająco poprawnie przedstawiono położenie Afryki (ówczesnej Libii) w stosunku do Europy i Azji Mniejszej oraz możliwość opłynięcia Afryki (Eratostenes, Krates z Mallos) 2. Cechy szczególne kontynentu :  ogromne znaczenie w rozwoju geologicznym świata – rdzeń Gondwany, której rozpad trwa nadal (strefa ryftowa w Afryce Wschodniej, która zapoczątkowała oddzielanie się tej części kontynentu, podobnie jak wcześniej w przypadku Madagaskar i Półwyspu Arabskiego)  wyjątkowo zwarty – choć Afryka ma trzykrotnie większą powierzchnię od Europy, ma krótszą od niej, wyrównaną linię brzegową, pozbawioną zatok i półwyspów  bardzo wysoki i rozległy – ustępuje tylko Azji  bezkresne pustynie – zwłaszcza Sahara  nienadające się do żeglugi rzeki (progi)  poznanie Afryki zaczęło się wcześniej niż innych lądów, ale zakończyło się najpóźniej (nie licząc obszarów podbiegunowych)  dobrze poznane miejsca, gdzie umiejscowione były surowce  nadal następuje odłączanie się tak zwanego ,, rogu Afryki ’’ i Półwyspu Arabskiego  duże obszary do dziś słabo poznane  kolebka ludzkości  bogactwo surowców mineralnych :  80% światowych zasobów chromitów i platyny  ponad 70% zasobów fosforytów i apatytów  ponad 60% zasobów kobaltu, manganu i złota  ogromne złoża praktycznie wszystkich pozostałych metali – od metali ziem rzadkich po uran  prawie połowa światowych zasobów diamentów przemysłowych  rzeki – blisko ujścia występują wodospady lub kaskady 3. Położenie geograficzne :       

Afryka leży na półkulach północnej i południowej mniej więcej symetrycznie po obu stronach równika większa część na półkuli wschodniej pod względem zajmowanej powierzchni drugi po Azji kontynent Ziemi powierzchnia wraz z przybrzeżnymi wyspami – 30,3 mln km², około 5,9% powierzchni Ziemi powierzchnia bez wysp – 29,6 mln km², 19,9% powierzchni lądowej max rozciągłość południkowa – 7 990 km (wzdłuż 21°E) max rozciągłość równoleżnikowa – 7 400 km (wzdłuż 11°N)

 stosunek rozciągłości południkowej i równoleżnikowej – 1:0,95 (w przybliżeniu)  Egipt – położony na pograniczu dwóch kontynentów Azji i Afryki Przylądek Biały  Granice umowne z Azją :  Przesmyk Sueski o szerokości 120 km (Kanał 37˚20’N ( Tunezja ) Sueski poprowadzony przez przesmyk u z wykorzystaniem mis jezior: Manzila, oraz Wielkiego i Małego Jeziora Go znajdujących się w osi ryftu Zatoki Sues  Morze Czerwone – Strefa ryftowa  Cieśnina Bab al-Mandab, 26,5 km szero



Przylądki :

*Przylądek Biały (Cap Blanc): 37˚20’19’’N Przylądek Ras al-Ghiran albo Rass ben Sekka: 37˚20’55’’N

Przylądek Almadi –Pointe des Almadies, Półwysep Zielonego Przylądka, Senegal

Ras Hafun, Somalia

Półwysep

Somalijski,

Przylądek Igielny/Cape Agulhas, RPA 4. Morskie granice Afryki :           

Cieśnina Gibraltarska 14 km Morze Śródziemne 17% linii brzegowej Cieśnina Sycylijska 148 km Morze Czerwone 10% linii brzegowej do 3 000 m głębokości Zatoka Adeńska do 5 300 m głębokości ( strefa ryftowa ) Ocean Indyjski 30% linii brzegowej (wraz z Zatoką Adeńską) około 4 000 km do Antarktydy i około 7 500 km do Australii Kanał Mozambicki około 400 km Przylądek Igielny najmniejsza odległość między Afryką i Ameryką Południową – 3 000 km Ocean Atlantycki 43% linii brzegowej

5. Prądy morskie i pływy :  Zachodnie wybrzeże:  ciepłe: Prąd Gwinejski i Prąd Południoworównikowy  zimne: Prąd Kanaryjski, Prąd Benguelski, Prąd Polarny  Wschodnie wybrzeże:  ciepłe: Prąd Somalijski (zima), Prąd Południoworównikowy, Prąd Madagaskarski, Prąd Mozambicki, Prąd Agulhas  zimne: Prąd Somalijski (lato)  Pływy: 2–4 m, powyżej 4 m: Kanał Mozambicki, południowy wschód kontynentu, wybrzeże Gwinei-Bissau *środek ciepłe prądy morskie, północ i południe zimne prądy morskie *pływy morskie standardowe

6. Ukształtowanie dna morskiego : *szelf – wąski, szybko pojawiają się baseny i rowy oceaniczne

7. Poziome ukształtowanie powierzchni :  zwarte kontury i słabo rozwinięta linia brzegowa (wskaźnik 1,6)  długość linii brzegowej – około 30,5 tys. km ( linia brzegowa bardziej rozwinięta przy Górach Przylądkowych )  na każdy kilometr wybrzeża przypada średnio niemal 1 000 km² lądu, tj. o 1/2 więcej niż w ogromnej Azji (około 650 km²) i prawie czterokrotnie więcej niż w maleńkiej Europie (270 km²)  95% powierzchni kontynentu tworzy masywny trzon lądowy, cokół kontynentu opada wyraźnym progiem, brak lub wąski szelf (50–100 km)  półwyspy zajmują około 3% powierzchni kontynentu, większe to:  Półwysep Somalijski z Przylądkiem (Ras) Hafun  półwysep Barka (Cyrenajka) – niezbyt dobrze wykształcony  Półwysep Zielonego Przylądka z Zielonym Przylądkiem i przylądkiem Almadi – wulkaniczna wyspa połączona z lądem mierzeją  kilka niewielkich półwyspów tworzonych przez wrzynające się w Morze Śródziemne pasma górskie Atlasu, np. półwysep Bône (Mawin, Mabuin)  półwyspy tworzone przez Góry Przylądkowe (np. półwysep Cape z Przylądkiem Dobrej Nadziei) *płycizna Agulhas – najdalej od lądu położona izobata 200 m (250 km) *Grupa Tristan da Cunha i Gough, Wyspa Wniebowstąpienia na Grzbiecie Południowoatlantyckim  wyspy zajmują około 2% powierzchni kontynentu  Madagaskar – największa wyspa Afryki i czwarta pod względem powierzchni na Ziemi  liczne drobne wyspy wokół Madagaskaru (na szelfie), m.in.: Archipelag Komorów, Aldabra, Juan de Nova, Bassas da India, Europa

 Mafia, Zanzibar i Pemba (wzdłuż wschodniego wybrzeża)  Sokotra i kilka mniejszych skalistych wysepek między nią a lądem stałym (na przedłużeniu Półwyspu Somalijskiego, na skraju szelfu)  liczne drobne wysepki wzdłuż wybrzeży Morza Czerwonego: archipelag Dahlak, (Farasan, Kamaran) i inne  Dżerba i Kerkenna (na Morzu Śródziemnym, Tunezja)  archipelag Bijagós (na południe od Zielonego Przylądka)  wyspy Bioko, Książęca, św. Tomasza, Pagalu (Annabón) (Zat. Gwinejska)  poza szelfem (ale tradycyjnie zaliczane do Afryki):  Seszele, Amiranty i Maskareny na Oceanie Indyjskim  Wyspy Kanaryjskie, Madera, Wyspy Zielonego Przylądka, Wyspa św. Heleny i szereg drobniejszych wysp na Oceanie Atlantyckim  Geneza wysp :  Wyspy kontynentalne ( Madagaskar, Seszele – 41 wysp granitowych i 74 wyspy koralowe)  Wyspy wulkaniczne ( Zatoka Gwinejska, Wyspy Zielonego Przylądka, Wyspy Kanaryjskie, Madera)  Wyspy koralowe ( wyspy Dahlak, Pemba, Zanzibar )

*Madagaskar – Seszele – Blok Indii – 120 mln lat temu *Seszele i Blok Indii- 100 mln lat temu

TRZECIORZĘD KREDA

ROZPAD : Deccan Hotspot, Carlsberg Spreding Rift (65 mln lat temu)  nieliczne większe zatoki  Zatoka Gwinejska – szeroko otwarta ku morzu, z drugorzędnymi zatokami Benin i Biafra rozdzielonymi wysuniętą w morze deltą Nigru  trzy niewielkie zatoki na wybrzeżu południowo-zachodnim: Luanda, Wielorybia (Walvis) i Św. Heleny  liczne drobne zatoki na południowym skraju kontynentu, m.in. St. Francis i Zatoka Fałszywa (Vals, False, Falsa)  na wybrzeżu Oceanu Indyjskiego brak wyróżniających się zatok, wyjątkiem jest zatoka Delagoa (Lourenço Marquez), odgrodzona mierzeją od oceanu, do której uchodzi rzeka Maputo  niewielkie zatoki na wybrzeżu Zatoki Adeńskiej (Tadjura) i Morza Czerwonego  na wybrzeżu Morza Śródziemnego dwie większe zatoki (Wielka Syrta i Mała Syrta – Kabis, Gabes) oraz małe zatoki w środkowej części wybrzeża (Tunetańska i Hammamet rozdzielone półwyspem Bône) i w części wschodniej (Aleksandryjska)

8. Typy wybrzeży :

 wybrzeża Afryki są mało zróżnicowane  wybrzeża klifowe – najliczniejsze, występujące na długich odcinkach, wyrównane, wysokie, cofające się, z mniej lub bardziej szerokim pasem plaży; ich forma zależy od rodzaju skał budujących wybrzeże i intensywności jego niszczenia  wybrzeża płaskie pochodzenia tektonicznego – Morze Czerwone, Zatoka Adeńska  niskie wybrzeża narastające (akumulacyjne) – towarzyszą nadbrzeżnym nizinom zachodniej Afryki (Nizina Senegalska, Górna Gwinea), długim odcinkom wybrzeża Zatoki Gwinejskiej, nizinom Mozambickiej i Somalijskiej (wybrzeże Benadir) na wschodzie kontynentu oraz nizinom północnej Afryki nad zatokami Mała i Wielka Syrta i nad Zatoką Aleksandryjską (Tunezja, Libia, Egipt)  charakter mierzejowo-lagunowy – wybrzeża zachodniej Afryki (mierzeja i zatoka Río de Oro w pobliżu Zwrotnika Raka i liczne mierzeje występujące dalej na południe, do około 5°N), wybrzeża Niziny Mozambickiej  wybrzeża deltowe – m.in. delty Nigru i Nilu

1) Wybrzeże klifowe – południowej Afryki ( Table Mountain – Cape Point )  Najdłuższe  Wybrzeże niskie  Duży potencjał do ich powstawania, z powodu gór i wyżyn  Po stronie afrykańskiej są one niskie, natomiast po stronie półwyspu Arabskiego tektonicznie są one wyższe  Często teren opada stromo ku wybrzeżom, natomiast łagodnieje w kierunku środka kontynentu 2) Wybrzeże szkieletowe – Namibia odcinek 500 km między ujściami rzek Kunene i Ugab 3) Wybrzeża deltowe – Delta Nigru w okolicach Port Harcourt 24 000 km ² 4) Wybrzeża riasowe – góry, które powstały nie na skutek działalności lodowca i ich doliny zostały zalane ( Gwinea Bissau, Madagaskar ) 5) Wybrzeże zbliżone do riasowego – charakterystyczne dla południowego krańca Afryki (odcinek wschodniego wybrzeża RPA: Port Elisabeth – Mossey Bay), kulisowo położone niewielkie półwyspy i cyple osłaniają małe, asymetryczne zatoki 6) w strefie międzyzwrotnikowej wybrzeża mają charakter biogeniczny:  namorzynowe (mangrowe) – nad Oceanem Atlantyckim ze względu na wpływ zimnych prądów (Prąd Benguelski, Prąd Kanaryjski) na północ od ujścia Konga, wzdłuż wybrzeży Zatoki Gwinejskiej i dalej odcinkami aż do ujścia Gambii; nad Oceanem Indyjskim między równikiem a



Zwrotnikiem Koziorożca na kontynencie oraz na wyspach (Madagaskar, Mafia, Zanzibar, Pemba i inne) koralowe – wyłącznie po wschodniej stronie kontynentu, w ciepłych wodach Morza Czerwonego, na południe od równika między wyspą Zanzibar a przylądkiem Bajone nad Kanałem Mozambickim, po zachodniej stronie Madagaskaru, archipelagi Komorów i Seszeli

*wybrzeża biogeniczne często się na siebie nakładają 9. Pionowe ukształtowanie powierzchni :  uwarunkowania tektoniczne i strukturalne rzeźby  występowanie stref ryftowych, nieciągłości i większa odporność skał - twardzielców  przewaga rozległych wyżyn o wyraźnych krawędziach, które stromymi stokami opadają ku wybrzeżom, a stokami łagodnie nachylonymi (niekiedy stopniami) ku równie rozległym wewnętrznym kotlinom i nieckom (*cecha powtarza się w przypadku innych kontynentów pochodzących z rozbicia Gondwany)  główne jednostki ukształtowania pionowego Afryki to: wyżyny, wielkie kotliny ograniczone progami, rowy tektoniczne  niziny występują prawie wyłącznie w obrębie wąskiego pasa wybrzeży (tektonicznie obniżone fragmenty wybrzeży)  góry fałdowe jedynie na północy (góry Atlas) i na południu kontynentu (Góry Przylądkowe)  krajobrazem górskim (poza górami w sensie geologicznym) cechują się też niektóre wyżyny, mocno wydźwignięte i silnie rozczłonkowane dolinami (zwłaszcza Wyżyna Abisyńska), bądź tylko ich strefy krawędziowe (np. Góry Smocze, krawędzie wschodnioafrykańskich rowów tektonicznych – góry zrębowe), a także regiony wulkaniczne  duże niwelacje w rzeźbie o charakterze górskim  najwyższy punkt – Kibo w wulkanicznym masywie Kilimandżaro (5 895 m n.p.m. ), szczyt Uhuru na wulkanie Kibo  najniższy punkt – brzeg jeziora Assal ( 150 m p.p.m. ) w tektonicznej kotlinie Afar  średnia wysokość kontynentu – około 660 m n.p.m.  3/4 powierzchni leży w przedziale wysokości 300–2 000 m n.p.m.  Afryka Niska – Afryka Północna i Środkowa z rozległymi i głębokimi kotlinami, porozdzielanymi mocno rozczłonkowanymi i niezbyt wysokimi (poza wyjątkami) wyżynami i masywami, do 1 000 m n.p.m., średnio 450 m n.p.m.  Afryka Wysoka – Afryka Wschodnia i Południowa (od Wyżyny Abisyńskiej na południe) z rozleglejszymi i wyższymi wyżynami oraz mniej licznymi, mniejszymi i płytszymi kotlinami, średnio 975 m n.p.m. Kotliny:          

Zachodniosaharyjska Północnosaharyjska Libijska Środkowego Nigru Czadu(-Bodéle) Środkowego Nilu Górnego Nilu Konga Wschodnioafrykańska Kalahari

Wielkie rowy : * Środkowoafrykański i Wschodnioafrykański *Góry Atlas i Przylądkowe ( Długie i czarne)

Niziny:  

Nadatlantycka Nadindyjska

Wyżyny:     

Abisyńsko-Somalijska Ahaggar Darfur Air Adamawa

Progi :            

Zachodniosaharyjski Środkowosaharyjski Bajuda Czerwonomorski Górnej Gwinei Dolnej Gwinei Azande Lunda-Katanga Bije-Damara Niasa Rodezyjski Południowoafrykański

10. Afryka Niska :  orograficzny szkielet Afryki Niskiej stanowią wulkaniczne masywy wieńczące wyniesienia starszego podłoża: Ahaggar (Tahat, 2 918 m n.p.m.), Tibesti (Emi Kussi, 3 415 m n.p.m.) i Darfur (Dżabal Marra, 3 088 m n.p.m.), otoczone wyżynami i płaskowyżami  góry Atlas (Tubkal, 4 165 m n.p.m.)  Kotlina Zachodniosaharyjska:  od północy sąsiaduje z Atlasem  od południa sąsiaduje z Wyżyną Górnogwinejską (Próg Górnej Gwinei) z górami Loma (1 948 m n.p.m.), Nimba (1 752 m n.p.m.) i masywem Futa Dżalon (Tamgué, 1 537 m n.p.m.)  od zachodu ogranicza ją Próg Zachodniosaharyjski, za którym rozpościera się Nizina Senegalska  dno na wysokości 200–500 m n.p.m.  niżej leżą niecki: Tidikilt (137 m n.p.m.) na północnym wschodziei Al -Dżuf (około 150 m n.p.m.) na południowym zachodzie, zajęte przez pustynie  Kotlina Środkowego Nigru:  na południowy wschód od Kotliny Zachodniosaharyjskiej  od północy graniczy z masywem Ahaggar, od wschodu – z masywem Air, a od południa – z Progiem Górnej Gwinei  dno na wysokości 200–500 m n.p.m.  w kotlinie najgłębiej wcięta jest dolina Nigru, który kiedyś kończył swój bieg w jeziorzysku w centralnym obniżeniu kotliny (*obecnie bagniste, usiane jeziorami równiny wewnętrznej delty Nigru), ale po kaptażu przez rzekę stanowiącą obecnie jego dolny bieg uchodzi do Zatoki Gwinejskiej  Kotlina Północnosaharyjska:  wydłużona równoleżnikowo  na północ od Ahaggaru i Tibesti

na zachodzie sąsiaduje z wyżyną Tadmait oraz górami Atlas, które odgradzają ją od Morza Śródziemnego  na wschodzie przechodzi w Kotlinę Libijską Kotlina Libijska:  oddzielona od Morza Śródziemnego wyżyną Al-Achdar (Dżebel Achdar) i Wyżyną Libijską  wschodnią granicę stanowią góry Atbaj (Oda, 2 259 m n.p.m), ciągnące się wzdłuż wybrzeża Morza Czerwonego  depresja Al-Kattara (133 m p.p.m.) Kotlina Czadu-Bodéle:  na południe od Tibesti i na wschód od Kotliny Środkowego Nigru  od wschodu kotlinę zamyka masyw Darfur i otaczające go wyżyny, od południa wyżyna Adamawa (Bambouto, 2 740 m n.p.m.) i Ubangi, a od zachodu płaskowyż Dżos i masyw Air  bezodpływowa, z jeziorem Czad (około 242 m n.p.m.), połączonym suchą doliną Bahr el-Ghazal z bezodpływowym obniżeniem (kotliną) Bodéle, stanowiącym najniższą jej część (155 m n.p.m.) Kotlina Konga:  odgrodzona od Oceanu Atlantyckiego Wyżyną Dolnogwinejską (Próg Dolnej Gwinei, Iboundji, 1 581 m n.p.m.)  od północy i północnego wschodu otaczają ją wyżyny Adamawa, Ubangi i znacznie niższa wyżyna Azande (Ngaya, 1 400 m n.p.m.), od wschodu – zrębowe góry Mitumba, stanowiące strefę krawędziową Wielkiego Rowu Zachodniego, a od południa – wyżyny Szaba i Lunda  dno na wysokości 300–500 m n.p.m.  w najniższej części (Wielka Depresja Centralna) jest częściowo zajęta przez jeziora i rozlewiska otoczone bagnami – pozostałość większych jezior istniejących tam w wilgotniejszych okresach plejstocenu Kotlina Górnego Nilu:  najdalej na wschód wysunięta wielka kotlina Afryki Niskiej  na północnym zachodzie sąsiaduje z wyżyną Kordofan i masywem Darfur, od południowego zachodu – z wyżyną Azande, od południa i wschodu – z Wyżyną Wschodnioafrykańską i Wyżyną Abisyńską 









11. Afryka wysoka : Wyżyna Abisyńsko-Somalijska: zajmuje północno-wschodnią część Afryki czasem uważana za północną część Wyżyny Wschodnioafrykańskiej jest przecięta z północnego wschodu na południowy zachód tektonicznym Rowem Abisyńskim (ryftem), po którego wschodniej stronie znajduje się Wyżyna Somalijska, zajmująca większą część tzw. Rogu Afryki, utworzonego przez Półwysep Somalijski  średnia wysokość około 2 000 m n.p.m.  najwyższe wzniesienia położone w pobliżu krawędzi rowu tektonicznego przekraczają 4 000 m n.p.m. (Ras Daszan w górach Siemień – 4 620 m n.p.m., Guna w górach Gyant – 4 231 m n.p.m., Talo w górach Czoke – 4 100 m n.p.m., na Wyżynie Somalijskiej: Batu – 4 307 m n.p.m. i Kakka – 4 190 m n.p.m.)  Wyżyna Wschodnioafrykańska :  zajmuje wschodnią część kontynentu, na wschód od Kot liny Konga i na południe od Wyżyny Abisyńsko-Somalijskiej  średnia wysokość około 2 000 m n.p.m.  w sąsiedztwie przecinających ją Wielkich Rowów Afrykańskich znajdują się najwyższe wzniesienia kontynentu o Wielki Rów Zachodni:  dno zajęte częściowo przez jeziora (m.in. Alberta, Edwarda i Tanganika) i wykorzystywane przez rzeki

   

wzdłuż wznoszą się góry krawędziowe i wulkaniczne oraz masywy zrębowe – od północy m.in.: masyw Ruwenzori (Margherita, 5 119 m n.p.m.), wulkaniczne góry Wirunga (Karisimbi, 4 507 m n.p.m.), góry Mitumba (do 3 300 m n.p.m.), masyw Rungwe (do 2 900 m n.p.m.), wyżyna Nyika (2 600 m n.p.m.) i góry Mlandżi (3 000 m n.p.m.) o Wielki Rów Wschodni:  stanowi przedłużenie Rowu Abisyńskiego  wulkaniczne masywy Kilimandżaro (Kibo, 5 895 m n.p.m.), Kenia (5 199 m n.p.m.), czynny wulkan Meru (4 567 m n.p.m.), Elgon (4 321 m n.p.m.) i inne  Płaskowyż w południowej części kontynentu:  otoczony wyżynami i górami opadającymi stromymi ścianami ku wybrzeżom oceanów Atlantyckiego i Indyjskiego  krawędzie na południowym wschodzie – Góry Smocze na Wyżynie Weldów, prawie 3 500 m n.p.m.  krawędzie na południu – Karru Wysokie  krawędzie na zachodzie – wyżyny Damara i Nama  krawędzie na północy – wyżyny Bije, Lunda i Szaba  krawędzie na wschodzie – wyżyny Matabele i Maszona  Kotlina Kalahari – płytka, zajmuje centralną część południowej Afryki, dno na wysokości 900–1 200 m n.p.m. 

*Kotlina Wschodnioafrykańska (Jeziora Wiktorii) – dno na wysokości około 1 000 m n.p.m.  Kotlina Danakilska (zapadlisko Afar):  znacznie głębsza od poprzednich  zamknięta do zachodu i południa stromymi stokami Wyżyny Abisyńsko-Somalijskiej  w środkowej części, w głębokiej depresji (150 m p.p.m.), znajduje się jezioro Assal – brzeg jeziora to najniższy punkt Afryki Wysokiej i całego kontynentu  w części północnej znajduje się nieco płytsza Depresja Danakilska (116 m p.p.m.)  Pas nizin nadmorskich we wschodniej części kontynentu:  od przylądka Caseyr na Półwyspie Somalijskim do przylądka Sint Lucia na południe od zatoki Delagoa  najszerszy na północy (nizina Benadir) i na południu (Nizina Mozambicka)  Madagaskar :  nie odbiega ukształtowaniem powierzchni od reszty Afryki  wnętrze wyspy zajmują wyżyny i góry, które na północy osiągają 2 876 m n.p.m. (Tsaratanana)  ku zachodowi i południu obniżają się i przechodzą w nadmorską nizinę, o podobnym krajobrazie jak Nizina Mozambicka 12. Rozwój geologiczny :  Superkontynent Pangea – dochodzi do kolizji Gondwany ( od południa ) i Euroameryki ( od północy ) co prowadzi do orogenezy waryscyjskiej znanej również jako hercyńska. Pierwsze wydarzenia kolizyjne miały miejsce około 380 Ma zaś ostatnie około 300 Ma. Efektem tego zdarzenia jest powstanie takich orogenów jak Appalachy, Góry Ouachita, Ural, wa...