Ideolgie współczesnego wychowania PDF

Preview

Summary

Wykład z ideologii współczesnego wychowania...

Description

Ideologie współczesnego wychowania Alternatywność w myśleniu o wychowaniu

W rozwoju zachodniej ideologii wychowania istniały trzy prądy, w każdym z nich występuje ciągłość założeń dotyczących rozwoju psychicznego. Są to: - romantyzm - transmisja kulturowa - progresywizm

Co to jest rozwój ? Romantyzm: „To, co pochodzi od dziecka jest najważniejszym aspektem rozwoju” 1. Przedstawiciele: ● J. J. Rousseau ● Z. Freud ● M. Montessori ● A. S. Neil ● J. Korczak

2. Założenia epistemologiczne:

Wiedzą jest to, co stanowi bezpośrednie, wewnętrzne doświadczenie jednostki (egzystencjalizm, fenomenologia)

3. Teorie rozwoju człowieka: ✔ Podkreśla się biologiczne metafory „zdrowia” i „wzrostu”; ✔ Teoria rozwoju rozumianego jako dojrzewanie ฀   „organiczny wzrost”; ✔ Zrównuje się:

optymalny rozwój fizyczny z fizycznym zdrowiem i optymalny rozwój umysłowy ze zdrowiem psychicznym ✔ Rozwój organiczny jest wzrostem rozwoju fizycznego, poznawczego, emocjonalnego i wolicjonalnego przez stadia mające wcześniej ustalone wzory

4. Strategie definiowania celów wychowania: ✔ Strategia: - „pożądanych cech”

- „zasobu cnót” Uznawanych jako standardy cech ✔ Humanistyczne kryteria wewnętrznej jakości doświadczeń dziecka, które sprzyjają

jego rozwojowi (np. zainteresowania); ✔ Wczesne wychowanie powinno umożliwić dziecku przejście przez fazy rozwoju

emocjonalnego, które nie mogą być realizowane w domu (np. tworzenie związków społecznych z rówieśnikami i dorosłymi, ale nie rodzicami!!!) 5. Cele wychowania: ✔ Cele stanowione:

- rozwój jednostki - jej tożsamość - ujawnienie wrodzonych możliwości, dyspozycji, zasobu cnót ✔ Cele wychowania skupiają się na wewnętrznych stanach jednostki ✔ Najważniejsze jest to, co jednostkowe, osobiste i nowe

✔ Zadanie wychowania: ochrona wewnętrznego „ja” dziecka poprzez stwarzanie mu

warunków dla pełnego rozwoju tego „ja” Podstawowe kategorie pojęciowe stosowane w badaniach empirycznych nad efektami wychowania: -samorozwój - samoaktualizacja - autonomiczność - tożsamość 6. Wartości: - wolność jednostki rozwinięta do maksimum, która daje się pogodzić z wolnością innych ludzi

Transmisja kulturowa „Wychowanie jest transmisją zdobyczy kulturowych”

1. Przedstawiciele: - wersja klasyczna – J. F. Herbart - kontynuacja w scjentyzmie i behawioryzmie: - H. Muszyński - K. Sośnicki - Z. Mysłakowski 2. Założenie epistemologiczne: Wiedzą jest to, co obiektywne, sprawdzone, uznane, powtarzalne (scjentyzm, neopozytywizm). 3. Teorie rozwoju człowieka: - asocjacyjna teoria uczenie się lub teoria zależności środowiskowych; - behawioralna koncepcja rozwoju jako stymulowanej z zewnątrz aktywności podmiotu; - rozwój pojmowany jest jako asocjacja pojedynczych bodźców ze sobą, z reakcjami podmiotu; metafora: maszyny 4. Strategie definiowania celów wychowania: STRATEGIA ฀   „przepowiadanie sukcesu, psychologii przemysłowej” - standardy wiedzy i zachowań - zgodność zachowań dziecka ze standardami kulturowymi (np. stopnie szkolne) 5. Stanowienie celów wychowania: ✔ Standardy wiedzy i zachowań: zadanie pedagogów to przekazywanie

teraźniejszej generacji zasobów wiedzy, norm i wartości zebranych w przeszłości; ✔ Pracą wychowawcy jest nauczanie reguł i przekazywanie wiadomości; ✔ Wychowanie to: - przekazywani wiedzy, umiejętności, norm społecznych i moralnych danej kultury; - wychowanie to transmisja skoncentrowana na społeczeństwie;

- konieczność uczenia przez dyscyplinę do porządku społecznego; - podkreślanie przez transmisję kulturową tego, co wspólne i ustalone. Najważniejsze jest to, co wspólne i ustalone kulturowo.

Zadanie wychowania: przekazywanie zasobów wiedzy i umiejętności, norm i wartości zgromadzonych w przeszłości, czyli transmisja zdobyczy określonej kultury. Podstawowe kategorie pojęciowe stosowane w badaniach empirycznych nad efektami wychowania: RÓŻNICE INDYWIDUALNE w wymiarze: Osiągnięć, sukcesu ฀ Uspołecznienia, zachowania społecznego, osobowości społecznej ฀

6. Wartości: Wolność w obowiązującym systemie społecznym

Progresywizm „Wychowanie powinno podtrzymywać naturalne interakcje dziecka z rozwijającym się społeczeństwem lub środowiskiem” 1. Przedstawiciele: - John Dewey - Jean Piaget - Lawrence Kohlberg 2. Założenie epistemologiczne: Wiedzą jest to, co pozwala równoważyć relacje między jednostką a światem, czyli posiadane kompetencje poznawcze i instrumentalne – stosowane sposoby równoważenia relacji (funkcjonalizm, pragmatyzm). 3. Teorie rozwoju człowieka: - teorie rozwojowe o charakterze interakcyjnym: „model postępu idei w dyskursie i konwersacji”; - rozwój przebiega według stadiów J. Piageta lub E. Ericksona; - rozwój definiowany jest jako postęp poprzez uporządkowane stadia; - rozwój poznawczy jest dialogiem pomiędzy strukturą poznawczą dziecka i strukturami środowiska, rdzeniem rozwoju nie jest rozwinięcie instynktów, emocji czy wzorów tylko zmiana poznawcza w ludzkich ogólnych wzorach myślenia o sobie i świecie; - związek dziecka z jego środowiskiem społecznym jest poznawczy: wymaga on myśli i symbolicznych interakcji; - Znamienna jest tu teoria stadiów poznawczych (Piaget):

Stadia pociągają za sobą wyraźne jakościowe różnice w sposobach myślenia dzieci lub rozwiązywania tego samego problemu. ฀ Te odmienne sposoby myślenia tworzą niezmienną kolejność, porządek lub następstwo w jednostkowym rozwoju. O ile czynniki kulturowe mogą przyspieszać, zwalniać lub zatrzymywać rozwój, to nie zmieniają one kolejności jego stadiów. ฀ Każdy z tych różnych i kolejnych sposobów myślenia tworzy „strukturalną całość”. Dana dla określonego stanu reakcja na zadanie nie przedstawia po prostu specyficznej reakcji określonej przez wiedzę i oswojenie z zadaniem, czy zadaniami podobnymi; przedstawia raczej podstawową organizację myślenia. ฀ Stadia poznawcze są hierarchicznymi całościami. Stadia tworzą porządek wzrastająco zróżnicowanych i zintegrowanych struktur w celu wypełnienia wspólnej funkcji.

฀

FILOZOF-NAUKOWIEC-POETA 4. Strategie definiowania celów wychowania: STRATEGIA: ฀  ”LOGIKA  ROZWOJOWA” STANDARD: ฀   adekwatność, odpowiedniość ฀ Integracja zachowań i stanów wewnętrznych dziecka 5. Stanowienie celów wychowania: - celem wychowania jest logika rozwojowa człowieka, aktywność jednostki w rozwiązywaniu problemów; - aktywność w rozwiązywaniu konfliktów między jednostką a środowiskiem; - zdobywanie „wiedzy” rozumiane jest jako aktywna zmiana we wzorach myślenia wywołana przez doświadczane sytuacje rozwiązywania problemów; Najważniejsze jest: Osiągnięcie nowego, wyższego poziomu interakcji człowieka ze światem (kompetencje instrumentalne i komunikacyjne). Zadanie wychowania: Pomoc wychowankowi w osiąganiu coraz wyższych stadiów rozwoju poznawczego, a przez to także rozwoju moralnego, społecznego, estetycznego czy reorganizacja struktur psychicznych, która umożliwia funkcjonowanie na coraz wyższych poziomach rozwoju. Podstawowe kategorie pojęciowe stosowane w badaniach empirycznych nad efektami wychowania: - posiadane kompetencje poznawcze i instrumentalne np. typ (rodzaj) stosowanych operacji myślowych; - rozwój moralny wyrasta z interakcji społecznych w sytuacji konfliktu społecznego; - moralność to pewnego rodzaju sprawiedliwość, wzajemność pomiędzy jednostką a innymi osobami w jej środowisku społecznym; - INTERAKCJA – to wzajemne oddziaływanie, nowa jakość pomiędzy dzieckiem a środowiskiem.

6. Wartości: Cele i środki wychowania są wyznaczane przez zasady etyczne.

Podsumowanie: Wykład ukazuje, jak poznawczo-rozwojowa teoria psychologiczna może być przekształcona w racjonalną i praktyczną progresywną ideologię edukacji czyli zbiór pojęć definiujących pożądane cele, treść i metody wychowania. Ideologia progresywistyczna przeciwstawia się szkołom myślenia „romantycznego” i „transmisji kulturowej”, ze względu na ich założenia psychologiczne, epistemologiczne i etyczne. Ważna jest także kwestia teorii wartości, wynikają z tego dwa problemy: 1. Kwestia względności wartości, czyli dylemat określania ogólnych celów wychowania,

których ocena nie odnosi się do wartości i potrzeb każdego indywidualnego dziecka lub do wartości podkultur czy społeczeństwa (jako całości); 2. Problem stosunku stwierdzeń psychologicznych dotyczących faktycznych cech dzieci i ich rozwoju, do twierdzeń psychologicznych nt. cech pożądanych, czyli problem powiązania „naturalnego jest” z „etycznym być powinno”....