Klasyfikacja chorób przyzębia 2017 PDF

Preview

Summary

Klasyfikacja chorób przyzębia 2017...

Description

Zdrowe przyzębie, choroby i zmiany w obrębie tkanek dziąseł$ 1. 2. 3.

Zdrowe przyzębie i dziąsła Zapalenie dziąseł wywołane biofilmem Choroby dziąseł niewywołane przez biofilmem

Zdrowe przyzębie - krwawienie do 10%$

A. Zdrowe przyzębie - brak choroby, nigdy nie występowała choroba przyzębia$ B. Zdrowe przyzębie na zredukowanym przyzębiu - w przeszłości występowała choroba$ C. Zdrowe przyzębie, u osób u których doszło do utraty tkanek przyzębia z innych przyczyn niż zapalenie przyzębia$ • Recesje $ • Wydłużone korony kliniczne$

Zapalenie dziąseł wywołane biofilmem$

A. Związane tylko z biofilmem - niespecyficzna płytka$ B. Modyfikowane ogólnymi lub miejscowymi czynnikami ryzyka$ C. Powiększenie dziąseł wywołane przez leki$ CECHY KLINICZNE:

-

-

Zmiany tylko w obrębie dziąseł - nie wykraczają poza granicę śluzówkowo-dziąsłową$ Stablizacja CAL$ Brak utraty kości ( ? - w klasyfikacji może towarzyszyć)$ 4xK$ • Kolor$ • Kształt$ • Konsystencja $ • Krwawienie$ Podwyższona temperatura płynu w szczelinie dziąsłowej + zwiększona ilość płynu $ Odwracalne po usunięciu czynnika sprawczego$ Nieodwracalny warunek powstania zapalenia przyzębia$ Obfite masy płytki bakteryjnej inicjują zapalenie i powodują zwiększenie stopnia ciężkości zmian$

OBJAWY:

-

Obrzęk$ Zaczerwienienie$ Krwawienie$ Halitoza$ Tkliwość $ Rumień$

ZMIANY HISTOPATOLOGICZNE:

-

Wydłużenie sopli nabłonka wnikających do tkanki łącznej dziąsła$ Zapalenie naczyń krwionośnych przylegających do przyczepu nabłonkowego$ Postępujące zniszczenia włókien kolagenowych (ze zmianami w typach)$ Zmiany miejscowych fibroblastów$ Postępujący naciek zapalny$

Zapalenie dziąseł modyfikowane ogólnymi lub miejscowymi czynnikami ryzyka

- Czynniki ogólne$

• Hormony płciowe - Pokwitanie • Wzrost hormonów płciowych (estrogen, testosteron)$ • Odwracalne po zakończeniu$ • Może być modyfikowane czynnikami miejscowymi$ 1

+

- Cykl menstruacyjny • Rzadkie$ • Podczas owulacji$ • Usunięcie płytki nie prowadzi do ustania objawów$ • U osób przyjmujących HTZ$ - Ścieńczenie nabłonka$ - Zbladnięcie z rąbkiem zapalnym$ - Nadwrażliwość na ostre pokarmy$ - Ciąża • 2 lub 3 trymestr$ • Obecność płytki nasila stan zapalny$ • Ustępuje po porodzie$

$

guz ciążowy - nadziąślak naczyniowaty = nadziąślak z naczyń włosowatych = ziarniniak ciężarnych = ziarniniak ropotwórczy = choroba Crocker-Hartzelia

-

•

•

• •

•

Od 1. trymestru$ Odpowiedź zapalna na czynniki drażniące$ Zmiana egz-fizyczna$ Łatwo krwawi$ Na brodawce lub brzegu dziąsła$ Częściej w szczęce$ Ustępuje w 3. trymestrze lub po porodzie$

- Antykoncepcja doustna Hiperglikemia - Niezależne od typu cukrzycy$ - Większe uszkodzenia u osób z cukrzycą I - dłuższy czas$ - Często przechodzi w zapalenie przyzębia - zmniejszona odpowiedź immunologiczna$ - Wzajemnie się zapętla$ Choroby hematologiczne - Białaczki ostre • Zmiany w jamie ustnej moja być pierwszym objawem białaczki!$ • Krwawienie$ • Płytka potęguje zmiany zapalne$ - Białaczki przewlekłe • Obrzęk dziąseł$ • Kolor czerwony do ciemnofioletowego$ • Czynniki miejscowe mogą nasilać stan chorobowy$ - Inne choroby krwi$ Nikotynizm Nieprawidłowe odżywianie - Brak witamin, białka, NNKT$ - Anoreksja$ - Bulimia$ - Alkoholizm$ Środki farmakologiczne - Fenytoiny - przeciwpadaczkowe - Cyklosporyny A - immunosupresja - Antagoniści kanałów wapniowych - nadciśnieniu Cechy: • Twardy, włóknisty przeproś$ • Zazwyczaj z przodu$ • W przestrzeniach międzyzębowych$ • Początek po ok. 3msc od początku przyjmowania$

2

• Niezbędne bakterie zęby wywołać reakcję zapalną$

- Czynniki miejscowe$

• Czynniki retencyjne - Nawisające wypełnienia$ Hiposalizacja •

Choroby dziąseł niewywołane przez biofilmem$

- Zaburzenia genetyczne$ +

Włóknikowatość dziąseł$

• Rozrost dziąseł - może pokrywać całe korony$ • Możliwe opóźnione wyrzynanie$ • Możliwe zaburzenia ogólnoustrojowe$

- Zakażenia swoiste$ • Neisseria gonorrhoeae - Rozległe zaczerwienienia$ - nadżerki/ owrzodzenia dziąseł, migdałków, języczka$ - Powiększenie węzłów chłonnych$ • Treponema pallidum - Kiła I-rzędowa - owrzodzenia na języku, wargach, dziąsłach, migdałkach, podniebieniu$ - Kiła II-rzędowa - osutka kiłowa$ - Kiła III-rzędowa - kilaki - martwica, perforacja języka, podniebienia$ • Mycobacterium Tuberculosis • Streptococci - Paciorkowcowe zapalenie dziąseł/ paciorkowcowe zapalenie jamy ustnej • Rozległe zmiany zapalne, owrzodzenia na dziąsłach, migdałkach, zapalenie gardła$ • HSV 1 - Pierwotne opryszczkowe zapalenie jamy ustnej$ - Opryszczka nawracająca$ • HPV - Brodawczak$ - Kłykciny kończyste$ - Brodawka zwyczajna$ • VZV - Ospa wietrzna$ - Półpasiec - jednostronnie zazwyczaj na podniebieniu$ • Coxsackie - Herpangina Zahorsky’ego$ - Choroba dłoni, stóp, jamy ustnej$ • HIV • Candida albicans - Przy obniżonej odporności, cukrzycy, protezach$ - Białe naloty ściśle złączone z podłożem - po usunięciu krwawią$ • Histoplasma capsulatum - U osób z HIV$ - Zaczernienie dziąsła przyczepionego i linijne zaczerwienienie brzegu dziąsłowego$ - Stany zapalne$ • Nadwrażliwość$ - Alergie kontaktowe - Rumień wysiękowy wielopostaciowy - Plazmocytowi zapalenie dziąseł • Choroby autoimmunologiczne$ - Liszaj płaski - Pemfigoid - Pęcherzyca - Toczeń rumieniowaty • Zapalne zmiany ziarninowe$ - Choroba Crohna 3

- Sarkoidoza - Zaburzenia immunologiczne$ - Procesy odczynowe$ • Naddziąślak włóknisty • Nadziąślak naczyniowy • Wapniejący ziarniniak fibroblastyczny • Obwodowy ziarniniak olbrzymio komórkowy - Zmiany nowotworowe$ • Leukoplakia • Erytroplakia • Rak płaskonabłonkowy • Naciek komórek białaczkowych • Chłoniaki - Ziarnicze - Nieziarnicznych - Zaburzenia hormonalne, żywieniowe, metaboliczne$ • Niedobór wit c$ - Zmiany urazowe$ • Uraz mechaniczny$ - Kreatora tarciowa - Nadżerka pourazową - Samookaleczenie • Uraz termiczny$ • Oparzenie chemiczne$ - Zmiany barwnikowe$ • Melanoplakia • Melanoza nikotynowa • Polekowe • Tatuaż amalgamatowy

Zapalenie przyzębia$ 1. 2. 3.

Martwicze choroby przyzębia Zapalenie przyzębia Zapalenie przyzębia będące objawem choroby ogólnoustrojowej

Zapalenie przyzębia - periodontitis$ CECHY KLINICZNE:

• • • •

Utrata CAL - międzyzębowe, więcej niż 2-3mm$ Utrata kości - ocena RTG$ Odsetek miejsc krwawienia$ Liczba lub odsetek miejsc z przekroczoną PD (głębokość kieszonki): 4 lub 6 mm oraz zębów z utratą CAL równą lub większą 3 lub 5 mm$

STADIUM - OCENA AKTUALNEJ ROZLEGŁOŚCI I NASILENIA CHOROBY NA PODSTAWIE ZAKRESU DESTRUKCJI TKANEK ZWIĄZANYCH Z CHOROBĄ PRZYZĘBIA - Ocena złożoności$ - Ocena czynników mających wpływ na złożoność choroby i perspektywę utrzymania efektów leczenia - funkcji i estetyki$ + zależy od: nasilenie w chwili zgłoszenia się pacjenta i złożoności planu leczenia$ Zakres: miejscowe (do 30% zębów), uogólnione, dotyczące tylko zębów trzonowych i siekaczy dopisywany do stadium jako opis$ +

Stadium I: początkowe zapalenie przyzębia$ - Stan przejściowy miedzy zapaleniem dziąseł a zapaleniem przyzębia$ - Wczesne fazy utraty przyczepu$ - Powód:$

4

• Utrzymujący się stan zapalny dziąseł$ • Zaburzenia równowagi w biofilmie$

- Rozpoznanie we wczesnym wieku sugeruje większą podatność na rozwój choroby $ - leczenie:$ • Usuwanie biofilmu: konwencjonalne i biomechaniczne$ • Środki farmakologiczne wspomagające utrzymanie prawidłowej higieny$ +

Stadium II: umiarkowane zapalenie przyzębia$ - Rozwinięta choroba$ - leczenie:$ • Usuwanie biofilmu: konwencjonalne i biomechaniczne - saling i RP$ • Środki farmakologiczne wspomagające utrzymanie prawidłowej higieny$ • Monitorowanie - kontrola! - stopień i rekcja na leczenie mogą wskazywać na potrzebę intensywniejszych działań - zwrócić uwagę na stopień!$

+

Stadium III: ciężkie zapalenie przyzębia z możliwością dodatkowej utraty zębów$ - Znaczne uszkodzenie aparatu zawieszeniowego$ - Zmiany do środkowej części korzenia!$ - Funkcja żucia zachowana$ - Trudne leczenia:$ • Głębokie ubytki sródkostne$ • Objęcie furkacji$ • Utrata zębów $ • Ubytki wyrostka zębodołowego$

+

Stadium IV: ciężkie zapalenie przyzębia z możliwością utratą uzębienia - Znaczne uszkodzenia tkanek przyzębia$ - Utrata funkcji żucia$ - Może skutkować utratą wielu zębów, co może prowadzić do:$ • Obniżenia wysokości zwarcia w odcinkach bocznych$ • Migracji zębów$ - CAl i BL sięgają do części wierzchołkowej korzenia$ - Może występować ruchomość: na skutek wtórnego urazu zgryzowego $ - Leczenie:$ • Stabilizacja i odbudowa funkcji!$ Stadium zapalenia przyzębia Ciężkość

Maksymalne interproksymalne CAL

Stadium I

Stadium II

1-2mm

3-4mm

5mm I więcej

Do 15%

15% do 1/3 części dokoronowej

Powyżej 1/3 dokoronowej

Utrata kości - RTG

Utrata zębów z powodu choroby

Złożoność

Maksymalna PD

Brak utraty

4 mm lub mniej

5 mm lub mniej

Stadium III

4 zęby lub mniej

Stadium IV

5 zębów i więcej

6 mm i więcej

5

Utrata kości

Głównie pozioma

Leczenie

Podstawowe leczenie

Utrata pionowa 3mm lub więcej, zajęcie furkacji II i III stopnia, zanik wyrostka średniego stopnia

Potrzeba złożonej rehabilitacji

Kompleksowe leczenie

NIEZALEŻNIE OD STADIUM ZAPALENIE MOŻE POSTĘPOWAĆ Z RÓŻNĄ PRĘDKOŚCIĄ I WYKAZYWAĆ MNIEJ PRZEWIDYWALNĄ REAKCJĘ NA LECZENIE ORAZ WPŁYW NA STAN ZDROWIA$ CZYNNIKI RYZYKA MAJĄ WPŁYW NA UTRATĘ ZĘBÓW I STOPIEŃ ZAAWANSOWANIA CHOROBU$ STOPIEŃ - POZWALA NA OSZACOWANIE PRZYSZŁEJ PROGRESJI CHOROBY I ODPOWIEDZI NA LECZENIE, POZWALA NA WYBRANIE ODPOWIEDNIEGO POSTĘPOWANIA I MONITORINGU - Określa wpływ zapalenia przyzębia na choroby ogólnoustrojowe i chorób na zapalenie$ - dotychczasowy przebieg choroby$ - Ryzyko progresji$ - Analiza możliwego niepowodzenia leczenia$ +

Stopień A: wolne tempo progresji Stopień B: średnie tempo progresji Stopień C: szybkie tempo progresji

Stopień zapalenia przyzębia

Stopień A: wolne tempo progresji

Bezpośrednie RBL lub CAL w Brak postępu w czasie oznaki progresji ciągu 5 lat Kryteria podstawowe

Pośrednie oznaki progresji

< 2mm w ciągu 5 lat

Stopień C: szybkie tempo progresji 2 mm lub więcej w 5 lat

% utraty kości/ wiek

samoistne krwawienia$

- Duży dół$ - Powiększenie węzłów chłonnych$

6

- Nieprzyjemny zapach$ - Rozwój zależy od czynników wtórnych$ • Stres$ • Palenie$ • Upośledzenie odpowiedzi immunologicznej$ • Niedożywienie$ • Wcześniejsze zapalenie dziąseł$ • Urazy mechaniczne$ Zapalenie przyzębia będące objawem choroby ogólnoustrojowej$

• • • • • •

Genetyczne$ Pierwotne i nabyte niedobory odporności$ Choroby wpływające na błony śluzowe jamy ustnej i dziąsła$ Choroby metaboliczne$ Endokrynologiczne$ Choroby powodujące utratę tkanek przyzębia niezależnie od wpływu zapalenia przyzębia (?)$

Inne stany mające wpływ na przyzębie$ 1. ROPNIE PRZYZĘBIE

-

Zaostrzenie choroby sprzyja obecność głębokich kieszonek$ Zmiany w obrębie furkacji$ Pionowe ubytki kostne$ Zmiany składu flory bakteryjnej $

2. ZMIANY ENDO-PERIO

- Z uszkodzeniem korzenia • Złamanie$ • Pęknięcie$ • Perforacja$ • Zewnętrzna resorpcja$ - Bez uszkodzenia korzenia, u pacjentów z zapaleniem przyzębia • Stopień 1 - wąska, głęboka kieszonka na 1 powierzchni zęba$ • Stopień 2 - szeroka, głęboka kieszonka na 1 powierzchni zęba$ • Stopień 3 - głębokie kieszonki na więcej niż 1 powierzchni zęba$

3. NIEPRAWIDŁOWOŚCI ŚLUZÓWKOWO-DZIĄSŁOWE

recesje dziąsłowe: - RT1 - brak CAL w przestrzeniach międzyzębowych$ - RT2 - utrata CAL w przestrzeniach międzyzębowych mniejsza lub równa utracie na powierzchni policzkowej$ - RT3 - utrata CAL w przestrzeni międzyzębowej większa niż utrata na powierzchni policzkowe$ 4. Urazy zgryzowe 5. Czynniki związane z zębami i uzupełniam protetycznymi

Choroby i zmiany w obrębie tkanek wokół implantów$ 1. 2. 3. 4.

Zdrowe$ Zapalenie błony śluzowej wokół implantów$ Pnri-implantitis$ Ubytek tkanek miękkich i twardych wokół implantów

7...