Les 1 - de hond - afstamming & domesticatie PDF

Preview

Summary

Download Les 1 - de hond - afstamming & domesticatie PDF

Description

Dierengedrag: het gedrag van de hond Les 1 1. Afstamming en domesticatie

Animalia

Canis wolf  1   



Chordata

Mammalia

Carnivora

Canis species e

Carnivora (hondachtigen)

Canis genus

Gedomesticeerde hond lupus/grijze gedomesticeerde

diersoort Archeologisch onderzoek, genetisch onderzoek,… : domesticatie min. 1500 jaar geleden Waarschijnlijk multipele onafhankelijke domesticatieprocessen Hoe dan?  verschillende hypothesen - Autodomesticatie: door eten v. afval in buurt van mensen - Wolvenpups uit nest nemen & tam maken Kan zich sterk aanpassen aan veranderende omstandigheden (fenotypische plasticiteit) nvloed op gedrag – verschillend & gelijkenissen met wolf HOND ≠ WOLF zie experiment Miklosi

Domesticatie = proces waarbij een populatie dieren aangepast wordt aan de mens en de opgelegde omgeving door Genetische veranderingen over generaties (kunstmatige selectie!) Veranderingen door de omgeving in de ontwikkeling bij elke generatie (o.a. door leerprocessen) (omgevingsgeïnduceerde) ≠ temmen o o

Weinig gedomesticeerde diersoorten  Dieet: flexibel, mogelijke verstrekking door mens  Voortplanting: geen vaste paarvorming, paren in gevangenschap

  

Leven in groepsverband Sociale structuur met dominantieverhouding Sociale relaties met andere soorten (mens)extreme vijandigheid naar mens hoe meer voorwaarden vervuld, hoe geschikter domesticatie

geen voor

Domesticatiegolf 1e domesticatiegolf : Hond, landbouwdieren, paard 2e domesticatiegolf : Pelsdieren (nerts, chinchilla), labodieren (muis, rat), vleesproductiedieren (struisvogel, buffel) Gevolgen  Gedrag  Vnl. kwantitatieve verandering, geen kwalitatieve - Afname vluchtgedrag, afname prooivanggedrag, afname broedsheid (leghennen) … (biologisch belangrijk i/h wild) - Toename seksuele drift, vroegere geslachtsrijpheid - O.a. door veranderende drempelwaarde  Neotenie = behoud van juveniele (jeugdige) kenmerken bij adulten - Hond: blaffen, spelgedrag, onderdanig gedrag  Meer variatie - Door wegnemen natuurlijke selectie (want natuurlijke selectie zorgt voor verdwijnen v. afwijkend gedrag)  Morfologie  Schedel breder & korter  Variatie in grootte: dwerg- en reuzerassen  Haarkleur: toename witte kleur  Haar: krullen,…  Staart: gekruld, kort  Oren: afhangend  Fysiologie  Kleinere bijnieren  gewijzigde hormonenproductie (o.a. lagere basaalniveaus corticosteroiden)  Neurotransmitters: hersenen bevatten meer serotonine  Reproductie minder seizoensgebonden

Samengevat :

Gevolg en

Gedrag

kwantitatieve verandering Neotenie Meer variatie

Morfologie

Schedel breder & korter Variatie in grootte Toename witte klaarkleur Haar: krullen,... Korte, gekrulde staart Afhangende oren

Fysiologie

Kleinere bijnieren Neurotransmitters Reproducite minder seizoensgebonden

Waarom zien honden er dan zo anders uit als wolven? Waarom gedragen honden zich zo anders dan wolven? Belyaev  Zilvervossen: selectief fokken op ‘tamheid’ sinds 1959  Gestart met 130 deren  Dieren selecteren enkel op tamheid – dieren werden niet getraind maar verbleven in kooien en hadden enkel beperkt contact met de mens  Testen - Elke maand: reactie bij aanbieden van voedsel, ze probeerden het te stelen

-

8 maanden :

5 % v. mannelijke dieren + 20 % v. vrouwelijke dieren toegelaten zich voort te planten. - 10e generatie: 18 % elite - 20e generatie: 35 % elite Klasse IE gedomesticeerde elite zoeken naar humaan contact snuffelen & likken mensen zoals honden

30e

Klasse I kwispelen

Klasse II Laten zich strelen & oppakken

jammeren

Klasse III minst gedomesticeerd vluchten weg, bijten

generatie: 75 % elite 

Fysieke veranderingen - Haarkleur: witte zones - Afhangende oren - Opgekrulde, kortere staart - Kortere poten, over- en onderbijters

Door de selectie op tamheid  Niet stabiel zijn van genetisch materiaal  veranderingen in gedrag + morfologie + fysiologie...