Middeleeuws theater en rederijkers \'Verschillende soorten Middeleeuwse spelen\' PDF

Preview

Summary

In dit document vind je notities omtrent Middeleeuws theater en rederijkers waarbij verschillende soorten Middeleeuwse spelen zijn genoteerd....

Description

Verschillende soorten Middeleeuwse spelen 1. Mysteriespel = 1 v/d oudste → vaak als wagenspel uitgevoerd - kerkdienst → kerkelijke onderwerpen - wagenspel = stoet, of rondtrekkende auteurs die als straatartiesten rondgaan → speelt samen met tableaux vivants vb: Mariken ( Duivel, Maria, God → allemaal duidelijk herkenbaar) → geen vooruitgang met theater in Oudheid, achteruitgang = publiek moet staan, geen akoestiek, geen muziek auteurs = mannen Maria neemt het op voor de mensheid en probeert God te overtuigen ⇒ wagenspel met mysteriespel 2. Mirakelspelen en heiligenspelen (ergens aan verzaken = het laten vallen, weigeren, niet toe verleidt wordt) Mariken mag niet bij haar tante blijven slapen. Ze voelt zich eenzaam en verdrietig. De duivel maakt hier gebruik van. Ze gaan samen naar Antwerpen een plek van losbandigheid. 7 jaar lang hebben de duivel en Mariken een relatie en is Mariken een lichtzinnige vrouw. Na 7 jaar realiseert ze zich haar relatie met de duivel door een wagenspel (maskeroen) dat ze zag op de markt en gaat ze terug naar Nijmegen. De duivel neemt wraak en gooit haar van de kerktoren, Mariken valt niet te pletter door haar patroonheilige Maria. onderliggende boodschap: - geef je niet over aan wanhoop (= makkelijke prooi) - laat je niet verleiden door rijkdom en schoonheid, maar ook niet door kennis zoals geometrie of wiskunde

3. Passiespelen → stellen het lijden en dood van Jezus voor. - opgevoerd rond Pasen

Wereldlijk toneel oorsprong Vroeger veronderstelde men dat het wereldlijk toneel in de middeleeuwen pas na het ontstaan van het kerkelijk toneel het levenslicht zag. Deze stelling lijkt om verschillende redenen onwaarschijnlijk. Eerst en vooral werden in de middeleeuwen zowat aIle vormen van literatuur voorgelezen, voorgedragen of gezongen. Bovendien zijn heel wat middeleeuwse teksten in dialoogvorm geschreven. De allegorie bleek bijvoorbeeld uiterst geschikt om te dramatiseren. 1. De abele spelen → vaak ridderspelen allegorisch = personificaties (vb: persoon die de zomer speelt) vier niet-religieuze spelen die tijdens de tweede helft van de veertiende eeuw in Oost-Brabant of Limburg ontstaan. - hogere sociale klasse, mogelijks adel - in een tuin boom lijkt scheiding tussen beide - twee geliefden - dieren: konijn: ontrouw, wellust hond: trouw verhaal: abels Lanseloet woonde samen met zijn moeder, maar miste liefde. Hij werd verliefd op een vrouw, Sanderijn, maar wel met een lagere stand. Zij weigerde omdat ze wist dat dit niet mogelijk was. Zijn moeder was het ook niet eens met zijn keuze en bedacht een list (Lanseloet ziek op kamer). Zijn moeder liet hen beide een nacht samen doorbrengen en zal hun dan scheiden. Sanderijn haar hart was gebroken en vertrok. Sanderijn komt een ridder tegen die haar met liefde bezorgd, maar ze vertelt over haar geschonden eer. Lanseloet was na 12 maanden nog steeds niet over zijn liefdesbreuk en zocht Sanderijn op. Zij verliet haar nieuwe man uit trouw niet. Lanseloet komt zo verdrietig thuis dat zijn moeder hem een leugen verteld dat Sanderijn dood is. Hij pleegt zelfmoord van verdriet.

Sotternieën of cluten = voert men op na een abel spel om met een vrolijke noot te eindigen. De opvoedingspraktijk → publiek is verschillende standen → eenvoudig podium ( decor grotendeels afwezig) → acteurs konden op en af het podium lopen De rederijkers → dichters met een hogere stand uit de Middeleeuwen → voorzitter = prince ( beetje frans aanwezig) → vooral heren → zowel poëzie als toneel → schrijven toneelstukken op

Toneelsoorten: a) moraliteit = Een moraliteit is een didactisch toneelstuk dat een antwoord geeft op een morele vraag (geraamte steekt Elckerlijc = allegorisch personage dood met speer in kerk ⇒ boodschap is dat iedereen doodgaat en iedereen maakt de overgang naar het hiernamaals) link met reis = verhaal samengevat:

b) Het amoureuze spel van sinne = alle kenmerken van de moraliteit, alleen heeft de morele vraag vooral betrekking op het vlak van de liefde c) De opvoeringspraktijk → speelt op wagens en podia → ook privé optreden...