Pan Tadeusz PDF

Preview

Summary

Strzeszczenie - Pan Tadeusz ...

Description

1. ,,Pan Tadeusz” Adam Mickiewicz

MOTYWY LITERACKIE •

arkadia - motyw utraconej ojczyzny - Litwa kraj lat dziecięcych autora, idealizacja ojczyzny, Soplicowo jako miejsce ogromnego patriotyzmu, polskich tradycji i obyczajów. Sędzia jako idealny gospodarz, szanujący swoich pracowników, pilnuje by przestrzegano narodowych tradycji i szlacheckich obyczajów.

•

bal - symbol nadziei- uczta i bal dla polskich legionistów ,którzy idą walczyć wraz z Napoleonem. Nadzieja wyzwolenia ojczyzny. Koncert Jankiela / bal prowadzi Podkomorzy.

•

bunt - w imię miłości - Jacek Soplica, który nie może pogodzić się z decyzją Stolnika i utratą ukochanej Ewy, zabójstwo Horeszki - wyraz buntu - za który pokutował jako Ksiądz Robak do końca życia.

•

cierpienie z miłości - Jacek Soplica po stracie Ewy - upadek moralny, pijaństwo , zabójstwo Stolnika - wspomina o swoim cierpieniu w spowiedzi, cierpienie to nadało mu siły aby zrehabilitować się, opuścił Litwę został zakonnikiem , żołnierzem i emisariuszem

•

dom - ojczyzna kraj lat dziecięcych - Litwa ,która stanowi miejsce idealne.

•

dom - szlachecki dworek - Dworek Sędziego w Soplicowie - mieści wiele pamiątek przypominających o świetności narodu polskiego portrety polskich bohaterów , zegar gra Mazurka Dąbrowskiego

•

dom - miejsce życia rodzinnego - pokazanie dworka na granicy epok , staropolskie obyczaje hierarchia wieku, tradycję : polowania, grzybobrania, uczty,bale, obiady,spacery. Sędzia dba o zachowanie porządku i manier. Miejsce dzieciństwa Tadeusza - wspomnienia, dom zachował taki sam wygląd.

•

dzieciństwo - utracona arkadia - Litwa jako kraj lat dziecięcych Mickiewicza

•

kobieta - dojrzała poszukująca męża - Telimena kapryśna o zmiennych uczuciach, uwodzi Tadeusza i Hrabiego ,a w końcu poślubia Rejenta. Jest wyrafinowana w sztuce uwodzenia.

•

kobieta - symbol niewinności - Zosia - dopiero wchodzi na salony. NIewinna i nieśmiała , naiwna, szczera. WYwiera na Tadeuszu piorunujące wrażenie - anielski urok i wdzięk.

•

przyroda ojczysta- dom ,do którego się tęskni - krajobraz odgrywa szczególną rolę.liczne opisy przyrody - opisy lasów ,łąk ,stawów, ogrodów.

•

mąż- sprawca nieszczęśc własnej rodziny - Jacek - mąż ,który doprowadził do śmierci własnej żony, osierocił syna. bezduszny egoista.

•

mąż - ukochany, wymarzony - idealny mąż dla Zosi - Tadeusz, żołnierz zasłużony dla ojczyzny, młody patriota, zakochany. Całkowite przeciwieństwo ojca , Jacka z czasów młodości.

•

miłość -szczęśliwa i spełniona - Tadeusza do Zosi była spełnieniem marzenia Jacka Soplicy o zawarciu ostatecznej zgody między Soplicami i Horeszkami.

•

miłość - do ojczyzny wpisana w tradycje narodowe polaków

•

młodość - okres buntu, lekceważenia tradycji i obyczajów Sędzia wygłasza podczas wieczerzy naukę o grzeczności i przywołuje wspomnienia z czasów swojej młodości, kiedy uczył się dobrych manier. Według niego współczesna młodzież chociaż jest wykształcona to nie posiada wiedzy życiowej i obycia towarzyskiego.

•

nadzieja - podtrzymująca na duchu przebywających z dala od ojczyzny - Inwokacja - pragnienie powrotu na Litwę.

•

nadzór - rosjan nad poległym narodem

•

narcyz Hrabia - romantyczny / egocentryzm, samouwielbienie żyje w świecie własnych fantazji, patrzy na świat przez pryzmat romansów, prowadzi beztroskie życie, poszukując wszystkiego co niesie ze sobą piękno.

•

ofiara własnego charakteru - Jacek Soplica staje się ofiarą zapalczywego charakteru - bez zastanowienia strzela do Stolnika. Akt rozpaczy i zemsty z powodu odmówienia mu przez Stolnika ręki Ewy.

•

ojciec - opiekun, który z dala czuwa nad losem syna - Jacek Soplica pojawia się w Soplicowie jako Ksiądz Robak (nie wyrzeka się ojcostwa)

•

opieka - Telimeny nad Zosią - po śmierci Ewy Horeszkówny Zosia oddana Sędziemu pod opiekę ,a później Telimenie ,która chciała ją wychować na damę.

•

opieka - z ukrycia - Tadeusz i Jacek Soplica.

•

pies - duma pana - dla Asesora i Rejenta ich charty myśliwskie były przedmiotem dumy, kłócą się który z nich jest lepszy : Kusy - pies Rejenta czy Sokół pies Asesora.

•

pojedynek - Domejki z Dowiejką - pojedynek jako jedyne wyjście z sytuacji, lek na definitywne rozwiązanie sporu, pojedynkowali się ze względu na zbyt podobne nazwisko. Wojski rozwiązał spór, pogodzili się ,a nawet stali się krewnymi - każdy ożenił się z siostrą dawnego wroga.

•

pokora - najważniejsza zaleta - Jacek Soplica po zabiciu Stolnika

wszedł na drogę pokuty. •

powrót do domu - Tadeusz wraca po edukacji w dalekim mieście ,wszystko jest dla niego bliskie.

•

powrót - misja - Jacek Soplica, chce zorganizować powstanie na Litwie pod wodzą Sopliców.

•

powstanie - rana narodowa - epopeja powstaje po klęsce powstania listopadowego.

•

przemiana wewnętrzna - jako droga odpokutowania win Jacka Soplicy

•

ptactwo domowe - symbol sielskości, ładu i porządku, przytulności wiejskiego dworku.

•

radość życia - wynik nadziei na odzyskanie niepodległości, bohaterowie Epopei wiosną 1812 roku oczekują wkroczenia wojsk napoleońskich na Litwę - wiążą z tym nadzieje na wyprawę Napoleona na Rosję.

•

retrospekcja - opowieść Gerwazego gdy oprowadza Hrabiego po zamku opowiada mu dzieje rodziny Horeszków, negatywnie przedstawia Jacka Soplicę jako mordercę.

•

retrospekcja - spowiedź Jacka Soplicy przed śmiercią / o bohaterskich czynach dowiadujemy się dopiero z pośmiertnej rehabilitacji Jacka Soplicy.

•

rodzina - jako ostoja tradycji - Soplicowie - rodzina szlachecka z tradycjami. Głową rodziny jest Sędzia ,który wychowuje Tadeusza.

•

ród szlachecki - ród Dobrzyńskich i Sopliców - ich członkowie to patrioci.

•

sąsiad społeczność - Soplicowo sąsiaduje z zaściankiem Dobrzyn zamieszkałym przez zubożałą szlachtę - wyróżnia się Maciek / Gerwazy z łatwością nakłania ich do zajazdu na Soplicowo.

•

starzec usposobienie wierności - Gerwazy i Protazy wciąż pozostają wierni swoim panom. Gerwazy sługa Stolnika - dochowuje wierności swojemu panu, chodź nie żyje on od lat. Protazy najlepszy przyjaciel Sędziego, towarzyszy mu / zna sekrety swojego pana - jest praktycznie członkiem rodziny. Gerwazy również czuje się mocno związany z klanem Horeszków.

•

starzec - szanowany ,autorytet :

•

-> sędzia - ideał szlachcica, Sarmaty, pielęgnuje starych obyczajów. -> Podkomorzy - dobrze wychowany -> Wojski - mistrz gawędy szlacheckiej , młodzi z chęcią go słuchają, mistrz gry na rogu ,pasjonat polowania na muchy , indywidualista. -> Maciek Dobrzyński - starzec, cieszy się nadzwyczajnym uznaniem wśród Dobrzyńskich ( jest przywódcą rodu ) / jedyna postać sceptycznie nastawiona do Napoleona i jego wojsk. syn pociecha - syn przeciwieństwo ojca - dla Jacka Soplicy syn jest nadzieją na naprawienie zła. Jacek marzy o małżeństwie Tadeusza z Zosią, wtedy zamek powróci do rąk prawowitych właścicieli.

•

śmierć wzniosła - Jacek Soplica ranny w bitwie z Rosjanami przeczuwa nadchodzącą śmierć , odbywa długą spowiedź w obecności swojego brata Sędziego i klucznika Gerwazego. Mówi o swojej wielkiej miłości do Ewy i okolicznościach zabicia Stolnika, oraz o swojej pokucie i walce w legionach, pragnie uzyskać przebaczenie od Gerwazego , swojego największego wroga co mu się udaje.

•

taniec narodowy - wielka uczta w Soplicowie ku czci generałów i

wodzów legionów polskich ,uświetlona została Polonezem/ prowadzi go Podkomorzy z Zosią - symbol odchodzącego w przeszłość świata szlacheckiego. •

tradycja na przetrwanie w czasach kiedy nie istnieje państwo Soplicowo centrum polszczyzny.

•

wojna - udział w niej - patriotyczny obowiązek szlachcica.

•

wróżby - o przybyciu na Litwę wojsk Napoleona Litwini wnioskują na podstawie dziwnych zjawisk w naturze.

•

zbrodnia - powód do odrodzenia duchowego Jacka Soplicy.

•

mara senna - postacie tworzące nierealną scenę - w tej roli wystąpilii bohaterowie grzybobrania, dla obserwującego ich hrabiego stają się marami sennymi.

•

żołnierz - tułacz - działalność emisariuszy

•

żołnierz - zdrajca - Major Płut - polak, który służy w armii rosyjskiej i pełni funkcję komendanta batalionu jegrów stacjonujących w pobliżu Soplicowa. Jest podejrzany o kradzież kasy pułkowej.

•

żołnierz - szlachcic - usposobienie patriotyzmu - Mickiewicz na przykładzie m.in szlachty zaściankowej ,którą reprezentują Dobrzyńscy kreśli portret Polaków - wiernych obrońców ojczyzny....